Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче автомобилистсен ӑмӑртӑвӗ иртнӗ.

Ӑна Ял хуҫалӑхпа тирпейлекен промышленноҫ ӗҫченӗсен тата Автомобильпе пассажирсен хула транспорчӗн кунӗсене халалланӑ. Аслӑ шкулӑн тӗрлӗ факультетӗнче ӑс пухакан 32 ҫамрӑк, вӑл шутра хӗрсем те, тупӑшни пирки «Хыпар» хаҫат хыпарлать.

Ҫула 25 ҫӑмӑл автомашина тухнӑ. Ӑмӑртура инженери факультечӗ ҫӗнтернӗ. Биотехнологипе агрономи факультечӗ — иккӗмӗш, пулас экономистсем — виҫҫӗмӗш, ветеринари медицинипе зоотехника факультечӗ тӑваттӑмӗш вырӑнсене йышӑннӑ.

Водительсен хушшинче инженери факультечӗн виҫҫӗмӗш курс студенчӗ Сергей Александров — пӗрремӗш, биотехнологипе агрономи факультечӗн деканӗн ҫумӗ Анна Никулина иккӗмӗш, ҫак факультетӑн аслӑ преподователӗпе Иван Елисеевпа тӑваттӑмӗш курс студенчӗ Виктор Иванов виҫҫӗмӗш вырӑнсене тухнӑ.

Чӑваш Енре тепӗр пысӑк ӗҫ тӑвасшӑн. Мускав режиссерӗ пирӗн республикӑра документлӑ фильм ӳкерме хатӗрленеҫҫӗ.

Картина чӑваш наци мӗнле пулса кайнине, вӑл авалхи патшалӑх Атӑлҫи Пӑлхар вӑхӑтӗнче мӗнле аталаннине ҫутатса памалла. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, картинӑна чылай ҫын курма пултарӗ.

Хальлӗхе Чӑваш Енре малтанлӑха «Аслӑ халӑх историйӗ» ят панӑ документлӑ илемлӗ фильмӑн юлашки сценисене ӳкерсе пӗтернӗ. Фильма историксемпе, археологсемпе, лингвистсемпе пӗрле хатӗрлеҫҫӗ.

Сценарие хутшӑннисенчен пӗри — Юхма Мишши. Фильма хатӗрлекенсем каланӑ тӑрӑх, ӑна иккӗленӳрен хӑтӑлма хатӗрлеҫҫӗ: камсем вӗсем — чӑвашсем, ӑҫтан вӗсем тухнӑ тата мӗнле аталаннӑ?

Фильма шкулсенче тӑван ен культурипе историйӗн урокӗнче кӑтартма палӑртаҫҫӗ.

Вӑрнар районӗн хаҫӑчӗ юбилейне паллӑ тунӑ. 85 ҫул каялла, 1930 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, пӗрремӗш номерӗ кун ҫути курнӑ. Вӑл ун чухне «Социализм ҫулӗпе» ятлӑ пулнӑ.

Халӗ хаҫат чӑвашла тухса тӑрать. Тӗп редактор тивӗҫне Вячеслав Николаев пурнӑҫлать. Унӑн тиражӗ — 4250 экземпляр. Хаҫат обществӑпа политика, социаллӑ экономика ыйтӑвӗсене ҫутатать.

Район хаҫатӗнче малтанах Мӗтри Кипекӑн, Иван Ивникӑн, Григорий Лучӑн, Виталий Родионовӑн, Анатолий Емельяновӑн тата ыттисен статйисем пичетленнӗ. Кайран вӗсем литературӑра, ӑслӑлӑхра палӑрнӑ.

Ку таранччен редакторта 23 ҫын ӗҫленӗ. Хаҫат чылай наградӑна тивӗҫнӗ. Пӗрремӗшӗсенчен пӗрине 1939 ҫулта панӑ. Хаҫат халӗ те ҫулсерен иртекен конкурссенче ҫӗнтерет. Унта ӗҫлекенсем ҫамрӑк. Тиражӗ ҫулран ҫул ӳссе пырать.

Хаҫат тӑватӑ ҫул «Раҫҫей прессин ылтӑн фончӗ» палла тивӗҫнӗ. Социаллӑ пӗлтерӗшлӗ грантсене те ҫӗнсе илнӗ вӑл. Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче ӑна Раҫҫейри социаллӑ пӗлтерӗшлӗ хаҫатсен йышне кӗртнӗ.

Роза Викторовна тунӑ сӑн

«Про Город» хаҫата Шупашкарта пурӑнакан Роза Викторовна пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗп хулара такамсем кӑҫал ҫуркунне шӑматкунлӑхра лартнӑ йывӑҫсене тӑпӑлтарнӑ.

Ку ӗҫе юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче тунӑ-мӗн. Хӗрарӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, вандалсем Психиатри пульници умӗнче лартнӑ хунавсене, 12 йывӑҫа, тӑпӑлтарса кӑларнӑ та ҫавӑнтах персе хӑварнӑ. Ку хура ӗҫе пӗрремӗш хут кӑна тумаҫҫӗ-мӗн. Хунавсене лартсанах 70-шне кӑкланӑ-мӗн. Анчах ун чухне вӗсене пӗрлех илсе кайнӑ пулмалла.

Экологи управленийӗнче кун пирки пӗлеҫҫӗ. Вӗсене Психиатри пульницин тухтӑрӗ шӑнкӑравласа каланӑ. Паллах, кӑкланӑ хунавсене ҫӗнӗрен лартӗҫ. Ҫак ӗҫӗ пульница ӗҫченӗсем пурнӑҫлӗҫ.

Ҫулла Шӑмӑршӑ районӗнче пысӑк инкек пулни пирки самай калаҫрӗҫ. Ун чухне водитель ҫул хӗррипе пыракан ҫемьене ҫапса хӑварнӑччӗ.

Ку ҫурлан 2-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. 28 ҫулти водитель Шӑмӑршӑра пурӑнакан ҫемьене ҫапса хӑварнӑ. Ун чухне 38-ти арҫын, унӑн 66-ри амӑшӗ тата 3-ри ачи вилнӗ. Тухтӑрсем арҫыннӑн арӑмне ҫӑлассишӗн тӑрӑшнӑ, анчах вӑл та куҫне хупнӑ. Аварире 7-ри арҫын ача ҫеҫ сывӑ юлнӑ. Анчах унӑн сывлӑхне те йывӑр сиен кӳнӗ.

Нумаях пулмасть ҫав водитель тӗлӗшпе Патӑрьел районӗн сучӗ приговор вуланӑ. Суд ӑна айӑплӑ тесе йышӑннӑ, йӗплӗ пралук леш енне 8 ҫуллӑха ӑсатнӑ. Унччен те арҫынна кун пек аваришӗн айӑпланӑ пулнӑ.

Чӑваш Енре те, Раҫҫейре те пултаруллӑ та пуҫаруллӑ ҫамрӑксене укҫан хавхалантараҫҫӗ. Ҫулсерен 15–25 ҫулсенчи яш-хӗре «Вӗренӳ» наци программипе килӗшӳллӗн преми параҫҫӗ.

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗ тӗлне пӗлтернӗ тӑрӑх, 2015 ҫулта ирттернӗ мероприятисен пӗтӗмлетӗвӗсемпе килӗшӳллӗн Чӑваш Енри 34 ҫамрӑка РФ Президенчӗн премине пама йышӑннӑ. Вӗсенчен 12-шӗ — 60-шер пин, 22-шӗ 30-шар пин тенкӗ илӗҫ.

Лауреатсен йышне Раҫҫей шайӗнче иртнӗ олимпиадӑсен, республика конкурсӗсенче ҫӗнтернисене кӗртнӗ. Кӑҫал премие тивӗҫнисенчен ытларахӑшӗ — Шупашкартан. Муркаш районӗнчен — 3 ҫын, Ҫӗнӗ Шупашкартан — 2 ҫын. Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ районӗсенчен пӗрер ҫын.

Министерствӑра ӗҫленӗ ҫын урӑх вырӑна куҫать. Министерствӑра ахаль-махаль пукан йышӑннӑ ҫын пирки мар-ха сӑмахӑмӑр. Министр ҫумӗ пулнӑ Наиля Зинетуллина ӗнертенпе республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче аслисенчен иккӗмӗш шутланнӑскер ӗнертенпе ку тивӗҫе пурнӑҫлама пӑрахнӑ. Тивӗҫлӗ хушӑва Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Ӗҫлӗ хутра Наиля Зинетуллина урӑх ӗҫе куҫассине палӑртнӑ.

Наиля Зинетуллина 1976 ҫулта ҫуралнӑскер. Медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. Чӑваш Республикин Сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министерствинче (социаллӑ пурнӑҫ ыйтӑвӗсене маларах ҫав министерство йӗркелесе пыратчӗ. Кӑҫал ҫак икӗ тивӗҫе икӗ ведомствӑна пайласа пачӗҫ) министр ҫумӗнче пӗлтӗртенпе тӑрӑшнӑ.

«Хыпар» хаҫат пирки пӗр вӑхӑтра шӑв-шав лӑпланнӑччӗ. Ӑна чылай ҫул редактор пулса ертсе пынӑ Алексей Леонтьев вырӑнне Валери Туркай влаҫа ларнӑ хыҫҫӑн Чӑваш халӑх сайтӗнче те, «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмра та тем тӗрлӗ шухӑш та палӑртакан тупӑннӑччӗ. Нумаях пулмасть Валери Туркай Чӑваш Енӗн информаци политикин министрне Александр Иванова халалласа сӑвӑ ҫырни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Сӑвӑра Валери Туркай республика шайӗнчи ҫав пуҫлӑха йӗпленӗччӗ. Каярах пирӗн сайт Валери Туркайпа контракт тӑсманни, тӗп редактор тивӗҫне Михаил Арланов пурнӑҫлани пирки хыпарларӗ.

Халӗ «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмра Валери Туркайпа контракт тӑсманнине сӳтсе яваҫҫӗ, республика шайӗнчи чӑвашла хаҫата ертсе пыма кама шанасси пирки пуҫ ватаҫҫӗ. Алексей Леонтьев хыҫҫӑн Валери Туркай килсенхиллех хӗрсе кайман-ха тавлашу. Ҫапах та тӑрӑхласа-йӗплесе ҫыракансем те самай.

«Максимов Геннадий пӗрремӗш номерлӗ кандидат! Коллектив Максимова кӑна йышӑнать, ҫакна Иванов министрпа унӑн ҫумӗ Стройкова ӑнланма тивӗҫ», – тесе ҫырать пӗри.

Малалла...

Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ветеринари медицинин тата зоотехнин пӗтӗмӗшле тата уйрӑм зоотехни кафедрин доценчӗ рысаксен пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗнче пулнӑ. Фестиваль юпа уйӑхӗн 23–25-мӗшӗнсенче Мускаври тӗп ипподромра иртнӗ.

Виҫӗ кун хушшинче мӗн кӑна кӑтартман пулӗ! Куравсем ӗҫленӗ, аукционсем, чемпионатсем тата кӑтартуллӑ номерсем. Юлашкинчен асӑннисене Мускаври лаша клубӗсен пайташӗсем тата Мускаври полицин лаша полкӗ кӑтартнӑ.

Мероприятие «Раҫҫейӗн ипподромӗсем» акционерсен обществи, ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерстви, «Содружество» рысаксен савучӗ тата хрантсуссен лашу савучӗсен федерацийӗ, «Газпром» акционерсен обществи йӗркеленӗ.

Рысак лашасен аукционне Етӗрне районӗнчи В.И. Чапаев ячӗллӗ ӑратлӑ лаша савучӗ тата Чӑваш Енри лаша тытакан уйрӑм ҫынсем хутшӑннӑ.

Сӑнсем (4)

Чӑваш Енре шута илмен пурлӑха палӑртма ӗҫ комиссийӗ туса хунӑ. Ушкӑна Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ертӳҫин ҫумӗ Михаил Резников ертсе пырӗ.

Шута илмен пурлӑха сумлӑ комиссипе палӑртасси пирки хушӑва Чӑваш Енӗн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Ӗҫлӗ хутра ушкӑн ӗҫ-хӗлне йӗркелесе тӑрассишӗн яваплӑ ведомство тесе Чӑваш Республикин Пурлӑх комитетне палӑртса хунӑ. Аса илтеретпӗр, вӑл ведомство маларах министерство пулнӑччӗ, ҫӗнӗрен правительство йӗркеленӗ чух ӑна министерствӑран комитета хӑварчӗҫ.

Шута илмен куҫман пурлӑха палӑртакан ӗҫ ушкӑнне министерствӑсемпе ведомствӑсенче тар тӑкакан тӳре-шара кӑна мар, мунципалитетсенче (хуласемпе районсенче) тимлекенсем те кӗнӗ.