Культура
![]() Тӗнче литературин архивӗ Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗ пулӑшнипе хатӗрленӗ «Нарспи» аудиокӗнеке ҫӗршыври чи сумлӑ «Ревизор» конкурсӑн шорт-листне кӗнӗ. Жюри тӗплӗ суйланӑ, 2 уйӑх сасӑлав иртнӗ хыҫҫӑн проект финала тухнӑ. Кӑҫал конкурса 200 ытла организаци хутшӑннӑ: издательствӑсем, кӗнеке сутакан сетьсем, вулавӑшсем. Вун-вун регионтан ӗҫсем килнӗ. «Нарспи» аудиокӗнекене тӗнчипех хатӗрленӗ темелле. Михаил Ефремов автор сӑмахӗсене вулама килӗшни те проекта ҫӗнтерме пулӑшнӑ-тӑр. Сӑмах май, конкурса проект вырӑнне аудиокӗнеке пӗрремӗш хут тӑратнӑ. Проект продюсерӗ тата режиссерӗ — Виталий Баев. «Чӗрӗ кӗнеке» радиопа, туристсен троллейбусӗнче янӑрать. Икӗ чӗлхепе вуланӑ кӗнекепе шкулсенче усӑ кураҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() «Ютуб» видеохостинг виҫӗмкун Канаш районӗнчи Шӑхасанти 2717-мӗш номерлӗ суйлав комиссийӗн пайташӗн Наталия Васильевӑн видеомелпе чӗнсе каланине вырнаҫтарнӑ. Унта вӑл суйлавпа ҫыхӑннӑ кӑлтӑксем пирки асӑнса кайнӑ. Унта пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче суйлав комисси пайташӗсене ӗҫпе ҫыхӑннӑ канашлӑва чӗннӗ. Ҫавӑнта комисси пайташӗсене яваплӑ ҫуртсене пайласа панӑ, открепительнӑй удостоверени патне пымаллисен списокне те тыттарнине калать вӑл. Килсерен ҫӳресси суйлав комиссийӗн пайташӗн тивӗҫӗ мар тесе шухӑшлать Наталия Васильева. Раҫҫейри партисенчен пӗрин (ятне кунта асӑнмӑпӑр) мӗн чухлӗ сасӑ пухмаллине те каласа хунине пӗлтерет ҫав хӗрарӑм. Суйлав комиссийӗсен пайташӗсен суйлав саккунне пӑхӑнмалла тесе шухӑшланӑ май хӗрарӑм Раҫҫейӗн Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫинчен Элла Памфиловӑран пулӑшу ыйтать. Видеора чӗнсе каланинче асӑннӑ фактсене тӗрӗслеме Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫи Александр Цветков ӗнер Канаш районӗнчи территорири суйлав комиссийӗн ертӳҫи Лия Арсентьева ячӗпе ыйтса ҫырнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта чи хӑрушлӑхсӑр маршурткӑсен танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Ӑна тунӑ чухне ҫурла уйӑхӗнчи кӑтартусене шута илнӗ. Танлаштарӑма авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе хатӗрленӗ. Хулара хӑш маршруткӑна ларма хӑрушӑ мар-ха? Хӑшӗсем ҫул-йӗр правилисене пӑхӑнса ҫӳреҫҫӗ? Танлаштарӑма туса Шупашкар ҫыннисене хӑш общество транспортне ларма хӑрушӑ маррине пӗлтересшӗн. 46-мӗш тата 49-мӗш маршрутсемпе ҫӳрекеннисем ҫул-йӗр правилисене нумай пӑсмаҫҫӗ. Кунашкал тӗслӗх вӗсен уйӑхра пӗрре пулнӑ. 65-мӗш маршрутка — 70, 61-мӗш – 32, 37-мӗш 12 хутчен ҫул-йӗр правилисене пӑснӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Кӑмпа пуҫтармалли вӑхӑт ҫитрӗ. Чӑваш Енре пӗр хӗрарӑм вӑрмана кайсан киле таврӑнман. Авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче виҫӗ хӗрарӑм Атӑл леш енне — Йӑлӑма — кӑмпа татма кайнӑ. Ҫав кун вӗсенчен пӗри киле таврӑнман. Тӑванӗсем ӑна талӑкран тупнӑ, анчах кун пирки ҫӑлавҫӑсене пӗлтермен. Республикӑри ҫӑлавпа шырав службин ӗҫченӗсем вара хӗрарӑма малалла шыранӑ. Кӑлӑхах. Хӗрарӑм ҫӗрӗпех вӑрманта пӗччен пулнӑ. Ӑна аппӑшӗпе тӑванӗсем шыраса тупнӑ. Кирлӗ ҫӗре кун пирки пӗлтерменрен ҫӑлавҫӑсем темиҫе сехет ахалех вӑрмана ухтарнӑ. МЧС вӑрманта асӑрхануллӑ пулмалли пирки тепӗр хутчен аса илтерет. Унта кайнӑ чухне пӗрле шӑхлич, телефон илме сӗнеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Чӑваш чиновникӗсем валли этика кодексне хатӗрленӗ. Вӑл авӑн уйӑхӗн тепӗр ҫурринчен вӑя кӗрӗ. Хушӑва ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Этика кодексӗнче мӗн палӑртнӑ-ха? Унта ҫакнашкал пунктсем пур: 1. Граждан служащийӗсем ахаль ҫынсен тата юридици сӑпачӗсен ыйтӑвӗсем тӗлӗшпе объективлӑ пулмалла. 2. Профессионал шайӗнче ӗҫлемелле. 3. Влаҫ ятне варалакан конфликтлӑ лару-тӑруран пӑрӑнмалла. 4. МИХсен ӗҫне хисеплемелле. 5. Ют ҫӗршывсенчи банксенче счет пулмалла мар. 6. Халӑх умӗнче калаҫнӑ чухне вӑл е ку тавар хакне ют ҫӗршыв валютипе асӑнмалла мар. 7. Тупӑш пирки вӑхӑтра пӗлтермелле. Ку мӑшӑра та пырса тивет. 8. Коррупци пирки Элтепере пӗлтермелле. 9. Усал сӑмахсенчен, тӳрккеслӗхрен пӑрӑнмалла, халӑхпа калаҫнӑ чухне пирус туртма юрамасть. 10. Профессионализм тӗслӗхӗ пулмалла. Ку – тулли список мар-ха. Ҫаксене пӑхӑнмасан Элтепер шанӑҫӗнчен тухнипе ӗҫрен кӑларма пултараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() Сивӗ шыв кранӗнчен вӗри юхать Кӳкеҫре пурӑнакансенчен хӑшӗсем сивӗ шыв пӑрӑхӗнчен вӗри шыв юхни пирки халӑх тетелӗсенчен пӗринче ҫыраҫҫӗ. Унта шавлани тӑрӑх хакласан, пӑтӑрмахӗ темиҫе кун каяллах пуҫланнӑ. Сивви вырӑнне вӗри шыв юхни, ҫынсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, шыв ӑшӑтмалли хатӗрсене хӑшӗсем сӳнтерменнипе ҫыхӑнма пултарнӑ. Анчах хваттертен хваттере шаккаса ҫӳрени те усӑ кӳмен теҫҫӗ. Пурте: «Пирӗн йӗркеллех», — тесе ӗнентереҫҫӗ-мӗн. Первомайски урамри 3-мӗш ҫуртра пурӑнакан Алена Чаликова ҫур кун вӗри шыв кайнӑ хыҫҫӑн икӗ крантан та сивӗ шыв кайма тытӑннине пӗлтерет. «Кранри вӗри шывпа ачасем пиҫсе кайма пултараҫҫӗ», — пӑшӑрханать, сӑмахран, Кӳкеҫре пурӑнакан Ольга Михайлова. Хӗрарӑм шучӗпе, ку ӑнланманлӑха татса пама ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсен хушша-хуппа кӗме вӑхӑт. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Псков хулинче вырнаҫнӑ «Псковавиа» авиакомпани Шупашкар ҫыннисене Питӗре турттарма пуҫлӗ. Ҫурҫӗр тӗп хулипе Чӑваш Ен хулине авиакомпани юпа уйӑхӗнчен ҫыхӑнтарӗ. «Псковавиа» авиакомпание Росавиаци темиҫе рейс валли субсиди пама йышӑннӑ. Укҫана Питӗре Шупашкарпа ҫыхӑнтарнишӗн кӑна мар, асӑннӑ хуларан Курска, Тамбова, Апатиты тата Пскова илсе ҫӳренишӗн те уйӑрӗҫ. Кунта асӑннӑ хуласенчен Апатитыне тата Пскова «Псковавиа» унччен те ҫулталӑкӗпех турттарнӑ. Аваиакомпани Шупашкар ҫыннисенчен Питӗре вӗҫес кӑмӑллисем йышлӑ тупӑнасса шанаҫҫӗ. Ҫитменнине, билет хакӗсене Росавиаци хыснинчен субсидиленине кура кӗсьене ытлашши ҫӳхетме тивмӗ тесе ӗнентереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
![]() Шупашкар районӗнчи «Чӑваш бройлерӗ» чӑх-чӗп хапрӑкӗн экс-директорӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Директорта темиҫе уйӑх каялла ларнӑ Дмитрий Масликов тӗлӗшпе Шупашкар районӗнчи суд приставӗсем кредитор парӑмне татассинчен пӑрӑннишӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарма йышӑннӑ. Д. Масликов ӗҫрен хӑйӗн кӑмӑлӗпе авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пӑрахса кайнӑ. Тилхепене ҫав кун Игорь Мяснянкин текен ҫынна тыттарнӑ. Предприятин мӗнпур парӑмӗ 28 миллион тенке ҫитсе кайнӑ. Ӗҫ укҫипе те предприяти вӑхӑтра татӑлса пыраймасть. Ятлӑ-сумлӑ хапрӑкӑн акцийӗн 49 проценчӗ Чӑваш Енӗн харпӑрлӑхӗнче пулнине кура ӑна республика сутса яма йышӑннине те Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аукцион ҫурла уйӑхен 26-мӗшӗнче иртмеллеччӗ. Анчах туянас кӑмӑллисем тупӑнманнине кура акцие сутма май килмен. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Елена Иванова (Свиридова) ҫӑмӑл атлетка Паян Рио-де-Жанейрӑра Паралимп вӑййисем пуҫланнӑ. Унта пирӗн ҫӗршыв командине кӗртменнине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Ҫутҫанталӑк ахаль те кӳрентернисене Пӗтӗм тӗнчери паралимп комитечӗ те кӳрентерни тӗлӗнмелле пек те, анчах пысӑк пуҫлӑхсене, ҫитменнине, политикӑпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахсене хирӗҫ спортсменсем хӑйсем тӗллӗн кӑна тӑраймӗҫ. Уйрӑмшар ҫӑхав ҫырни те пӳлӑшман. Паралимп вӑййисене хутшӑнма тивӗҫ спортсменсене кӑштах та пулин хавхалантарас тесе пирӗн ҫӗршывра ҫак уйӑхӑн 7—9-мӗшӗсенче Мускав облаҫӗнче тупӑшусем иртмелле. Раҫҫейри ӑмӑртӑва Лондонри Паралимп вӑййисенче виҫӗ хутчен ылтӑн медале тивӗҫнӗ ҫӑмӑл атлетка Елена Иванова (Свиридова) та хутшӑнӗ. Елена Ивановӑччен пирӗн республикӑри спортсменсем Паралимпиада медальне илсе курман. Елена мӑшӑрӗ Владимир Свиридов та 2012 ҫулта Паралимп вӑййинче инҫӗшне сикессипе бронза медале ҫӗнсе илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Чӑваш халӑх сайчӗ паян хӑйӗн 11-мӗш ҫулне паллӑ тӑвать. Пире пулӑшакан кашни ҫынна — хыпарсем ярса паракансене, кӗнекесем сканерлама пулӑшакансене, укҫа-тенкӗ енчен пулӑшакансене, пирӗн ӗҫе хаклама пӗлекенсене тата ыттисене те — чун-чӗререн тав тӑватпӑр! Эсир пурри сайта аталантарма хӑват парать! Иртнӗ ҫулхипе танлаштарсан кӑҫалхи ҫӗнӗлӗхсемпе паллаштарас килет. Чи пӗлтерӗшли — чӑваш чӗлхин икӗ чӗлхеллӗ корпусне уҫни, ӑна аталантарма тытӑнни. Унпа пирӗн самай вӑхӑт иртет, ҫавна май ытти ҫӗнӗлӗхсем сахалрах. Ҫавах та ҫук мар вӗсем: чӑвашла ҫӗнӗ укҫа конверчӗсене кӑларни; вырӑсла версинче хыпарсем тӑтӑш тухма пуҫлани; вырӑсла версине «Яндекс. Новости» (чӑв. Яндекс. Хыпар) хыпарлав системине кӗртни; сӑмахсарсен сайтне ҫӗнӗ словарьпе пуянлатни тата ытти те. Ҫуралнӑ кун тӗлне сайт сӑнне те кӑшт улӑштартӑмӑр — шрифтчӗ халь урӑхларах. Унсӑрӑн пуҫне кӑҫал эпир ҫавах та чӑваш халӑх тӗнӗпе ҫывӑхрах паллаштаракан «Пилсемпе кӗлӗсем» сайт уҫма палӑртнӑ. Гуманитари институчӗпе Чӑваш кӗнеке издательстви пӗрле кӑларнӑ кӗнекене сканерлама пуҫласа, ҫурри ытла тунӑ та. Ҫывӑх вӑхӑтра ӑна сайта кӗртме пуҫлӑпӑр. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.05.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 6 - 8 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Евсевьев Макар Евсевьевич, ҫыравҫӑ, этнограф, мордва чӗлхин ҫыруллӑхне никӗслекенни вилнӗ. | ||
| Кӗҫтӳк Кольцов, чӑваш сӑвӑҫи вӑрҫӑра пуҫне хунӑ. | ||
| Белова Валентина Александровна, сӑвӑҫ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |