Ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, Мускаври Национальноҫсен ҫуртӗнче легендарлӑ дивизи командирне, Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Василий Чапаева ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине асӑнса каҫ иртнӗ. Унта «Чапаев» фильм кӑтартнӑ, чӑваш эстрада артисчӗсем концерт лартнӑ.

Сӑмах май каласан, Шупашкарти В.И. Чапаев музейӗнче кӑҫал анлӑ реконструкци ирттересшӗн тата экспозицисене ҫӗнетесшӗн. Ӑна тума учреждени ЧР Пуҫлӑхӗн грантне, пурӗ 2,8 миллион тенкӗ, тивӗҫнӗ.

Музей аталанӑвӗ пирки аваллӑх управҫинче республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев нумаях пулмасть пулнӑ чухне сӑмах пуҫарнӑ. Экскурсие ертсе пынӑ учреждени ертӳҫи Денис Сятрайкин музей историне аса илтернӗ: ӑна 1974 ҫулта ВЛКСМ Чӑваш обкомӗ тата Чӑваш Республикин таврапӗлӳ музейӗ пуҫарнипе йӗркеленӗ. Экспозицисем 25-мӗш дивизипе паллаштараҫҫӗ.

Юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн музей ҫӗнӗ экспонатсемпе: тӗрлӗ хӗҫ-пӑшалпа снарядпа, амуниципе – пуянланӗ. Василий Чапаевпа ҫыхӑннӑ кинохроника кадрӗсем, унӑн дивизийӗнчи салтаксемпе паллаштаракан урӑх информаци те пулмалла.

Константин Москалев

Иртнӗ ҫулхи раштавра Хура тинӗсре ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин Ту-154 самолечӗ ӳкнине эпир пӗлтернӗччӗ. Инкекре журналистсем, РФ Ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем вилнӗччӗ. Ҫав шутра хрантсус композиторӗ Морис Равель кӗвӗленӗ «Дитя и волшебство» лирикӑлла фантазие Шупашкарти Оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ Максим Иванов режиссер та пулнӑччӗ.

Александровӑн ансамбльне юрӑҫсем суйламалли конкурса Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет артисчӗсем те хутшӑннӑ. Театр сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Константин Москалевпа Сергей Кузнецов унта юрлама пуҫлӗҫ. Театра вӗсене Мускавран солист евӗр чӗнсе илӗҫ.

Рита Кириллова журналист «Фейсбукра» ӗнер хыпарланӑ тӑрӑх, бас сасӑллӑ Константин Москалевӑн малтанхи пӗлӗвӗ — журналист. Унпа вӗсем тахӑҫан «Аргументы и Факты» хаҫатра ӗҫленӗ. Константин Москалев Етӗрне ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, Сергей Кузнецов — Улатӑрта.

Нарӑсӑн 8-мӗшӗнче Раҫҫейре Ӑслӑлӑх кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Вӑл уява пуҫласа Борис Ельцин хӑй вӑхӑтӗнче, 1999 ҫулхи ҫӗртмен 7-мӗшӗнче, кӗртнӗччӗ. Ҫапла май ӑслӑлӑх анинче тӑрмашакансен хӑйсен професси уявӗ пур.

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ те ҫак куна палӑртмасӑр хӑварма пултарайман — унта паян пӗтӗмлетӳллӗ ӑслӑлӑх сессийӗ иртнӗ. Вӑл икӗ кун тӑсӑлӗ — ӑсчахсен доклачӗсене паян кӑна мар, ыран та итлеме пулӗ.

Ӑслӑлӑх сессине институт директорӗ Пётр Степанович Краснов уҫрӗ. Паянхи ларусенче икӗ доклада сӳтсе яврӗҫ. Пӗрине Гусаров Юрий Владимирович вуларӗ, теприне — Харитонова Валентина Григорьевна. Уйрӑмах Юрий Владимирович доклачӗ кӑсӑклӑ пулчӗ — вӑл XIX ӗмӗрӗн пӗрремӗш ҫурринчен пуҫласа ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗ хушшинче вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ кӗнекесем пирки каласа пачӗ, Николай Ильминский умӗнче чӑннипе мӗнле тӗллевсем тӑни ҫинчен уҫса пачӗ. Сӳтсе явакансем те чылай пулчӗҫ — кашни хӑйӗн шухӑшне пӗлтерчӗ.

Валентина Григорьевнӑн докладне итлеме вара икӗ министр (Юрий Исаевпа Константин Яковлев) тата Патшалӑх Канашӗ Председателӗ Валерий Филимонов килчӗҫ.

Малалла...

Раҫҫей чиновникӗсем ҫуран ҫӳрекенсене тата велосипедистсене ирттерсе яман водительсене штраф ытларах тӳлеттересшӗн. Кун пирки «Раҫҫей хаҫачӗ» пӗлтерет.

Халӗ ҫуран ҫӳрекен ҫынсене ирттерсе яман водительсем 1,5 пин тенкӗ штраф тӳлеҫҫӗ. Министрсен шухӑшӗпе, ку сахал.

Административлӑ яваплӑха вӑйлатасси мӗнпе ҫыхӑннӑ-ха? Хальхи йӗрке тухӑҫлӑ ӗҫлемест-мӗн, правилӑсене пӑсакан водительсем нумайланаҫҫӗ.

Правительство ҫуран ҫӳрекен ҫынсене ирттерсе яманшӑн водительсене 2,5 пин тенкӗ тӳлеттерме сӗнет. Халӗ ку виҫе 1,5 пин тенкӗпе танлашать.

Чӑваш Ен ҫуртсене тӗплӗ юсасси мӗнле пынине РФ Строительство министерствине пӗлтернӗ. Анчах ӗҫе 19 процент пурнӑҫламанни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.

Ведомство министрӗн ҫумӗ Андрей Чибис Чӑваш Ене суя кӑтартусем панӑ регионсен йышне кӗртнӗ. Унашкаллисен йышӗ — 14. Пирӗн республикӑра плана 19 процент тултарман-мӗн.

Кунашкал регионсен йышне Брянск, Липецк, Тверь, Вологда, Ростов, Ӗренпур, Самар, Иркутск облаҫӗсем, Мари, Чечня республикисем, Байкал тӑрӑхӗ, Алтай крайӗ, Красноярск крайӗ кӗнӗ.

Сӑмах май, пӗлтӗр тӗплӗ юсав ӗҫӗсене ирттерес енӗпе Чӑваш Ен малти вырӑнта пулнӑ. Ҫак йыша Воронеж облаҫӗ тата Пушкӑрт Республики кӗнӗ.

Василий Чапаев ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине Чӑваш Енре анлӑ паллӑ тӑваҫҫӗ. Темиҫӗ мероприяти иртнӗ.

Тӗнчен пӗрремӗш вӑрҫине хутшӑннӑ, Граждан вӑрҫинче ҫапӑҫнӑ Василий Чапаев ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисенче унӑн мӑнукӗ пулнӑ.

Александр Чапаев скверта иртнӗ митинга хутшӑннӑ. Вӑл музее кӗрсе курнӑ, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче иртнӗ мероприятие те ҫитнӗ. Александр Чапаев журналистсемпе калаҫнӑ чухне Василий Чапаев музейӗсене пӗрлештерекен информаципе истори порталне тунине палӑртнӑ.

Сӑмах май, Васиий Чапаев музейӗнче ҫӗнӗ экспозици уҫӑлнӑ. 2018 ҫултанпа музея ҫӗнетме тытӑнасшӑн.

Шупашкарти депутатсем сехет йӗппине куҫарас ыйтӑва «ҫавра сӗтелре» сӳтсе явӗҫ. Ку ыйтупа ятарласа сасӑлав ирттернӗ. Халӗ пӗтӗмлетӗве «ҫавра сӗтелре» пӑхса тухӗҫ.

Сасӑлавра 6085 ҫын хӑйӗн шухӑшне пӗлтернӗ. 4547 ҫын Мускав вӑхӑчӗпех пурӑнасшӑн. Ыттисем сехет йӗппине куҫарассишӗн сасӑланӑ. Хӑшӗ-пӗри ыйтӑва хуравлама иккӗленнӗ.

Пуш уйӑхӗнче ирттерме палӑртнӑ «ҫавра сӗтеле» ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем, Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсем, Общество палатин пайташӗсем, Роспотребнадзор ӗҫченӗсем хутшӑнӗҫ.

Палӑртмалла: 2015–2016 ҫулсенче Раҫҫейри чылай регион ҫуллахи вӑхӑт патне таврӑннӑ, сехет йӗппине маларах куҫарнӑ. Хӗллехи вӑхӑтпа пурӑнни тивӗҫтерменни пирки чылайӑшӗ кӑмӑлсӑрланать.

Юлашки кунсенче «Чӑвашавтотранс» пирки нумай калаҫрӗҫ. Унта ӗҫлекенсем забастовка тунине пӗлтернӗччӗ. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ хыпарланӑ тӑрӑх, чиновниксем халӗ предприяти ӗҫченӗсене ӗҫ укҫи мӗнле тӳлесе татмалли пирки шухӑшлаҫҫӗ.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев парӑма татмаллине каланӑ. Ку ыйтӑва Чӑваш Ен премьер-министрӗ Иван Моторин ертсе пынӑ ларура калаҫнӑ.

«Шалӑвӑн пӗр пайне саплаштармашкӑн хушма майсем шыратпӑр. Ҫитес вӑхӑтра йышӑну тӑвассине ӗненетӗп», — ҫапла каланӑ ЧР транспорт министрӗ Алексей Тимофеев.

Ларура йывӑр лару-тӑруран тухмалли май тупнӑ. Ку ыйтӑва татса пама регион хыснинчен субсиди уйӑрма йышӑннӑ. Хушӑва ҫитес вӑхӑтра алӑ пусӗҫ.

Кӑҫал Чӑвашпотребсоюз ҫӗнӗ проекта хута ярасшӑн. Предприяти сӗткен кӑларма тытӑнасшӑн. Кун пирки Чӑвашпотребсоюз канашӗн председателӗ Валерий Павлов ЧР Элтеперне Михаил Игнатьева пӗлтернӗ.

Валерий Павлов Михаил Васильевичпа тӗл пулсан сӗткен производствине Комсомольски районӗнче хута ярасси пирки пӗлтернӗ. Ҫӗнӗ цеха кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче уҫма палӑртнӑ.

Палӑртмалла: юлашки 5 ҫулта Чӑвашпотребсоюз 140 суту-илӳ вырӑнӗ тунӑ, 1,4 миллиард тенкӗ инвестици хывнӑ. Предприяти ялта пурӑнакан халӑхӑн 90 процентне пулӑшу кӳрет. Вӗсем малашне Раҫҫей шайне тухма палӑртнӑ.

Куславкка районӗнче урана ҫӑматӑ тӑхӑнса пӑр ҫине тухаҫҫӗ. Район администрацийӗн сайтӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, конькисӗр хоккей выляс йӑла вӗсем патӗнче аталанса пырать. Ҫӑматӑ ал-урана, кӗлеткен ытти пайне сиен кӳменрен спортсменсем хӳтӗленмелли тӗрлӗ хатӗр тӑхӑнмаҫҫӗ. Спорт ӑмӑртӑвне хутшӑнакансем — Куславкка районӗнчи шкулсенче вӗренекенсем.

Нарӑсӑн 8-мӗшӗнче Кунерти вӑтам шкулта зонӑри вӑйӑ иртнӗ. Унта Кӗнерти ачасемсӗр пуҫне Ҫӗнӗ Тӗрлемесри, Кармӑшри шкулсенчен пухӑннисем вылянӑ. Ҫӗнӗ тӗрлемессем пуринчен маттур пулнӑ.

Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче зонӑри икӗ вӑйӑ иртмелле. Ун чух Энтри Пасар, Куснар, Кӗҫӗн Карач, Елчӗк шкулӗсенче вӗренекенсем пӑр ҫине тухӗҫ. Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче район центрӗнчи «Атӑл» комплексра вӑйӑн иккӗмӗш тапхӑрне пухӑнӗҫ: унта тӗп кубокшӑн кӗрешӗҫ.