Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра ӗнер ял аталанӑвӗ пирки калаҫнӑ. Тӗрӗсрех, ял аталанӑвӗнчен ҫӗршыв аталанӑвӗ килни ҫинчен. Ку тема тавра сӑмах хускатнисем хушшинче Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев, РФ Патшалӑх Думин Вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ Алена Аршинова, РФ Ял хуҫалӑх министерствин Ял аталанӑвӗн тата социаллӑ политика департаменчӗн пуҫлӑхӗ Дмитрий Торопов пулнӑ. Ял аталанӑвӗ пирки калаҫма Мускав, Тӗп регион тата Чӑваш Ен муфтийӗ, РФ Общество палатин пайташӗ Альбир Крганов та хутшӑннинчен тӗлӗнме кирлӗ мар. Муфти Шӑнкӑртамра ирттернӗ канашлун йӗркелӳ комитечӗн ертӳҫи пулнӑ.

Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче форума ҫӗршывӑн ытти регионӗнчи тата ют ҫӗршыври хӑнасем те ҫитни пирки те пӗлтернӗ. Михаил Игнатьев ял ҫыннисен пурнӑҫне лайӑхлатма условисем туса панине асӑнса хӑварнӑ.

Сӑнсем (47)

Ҫак кунсенче ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем хӑйсен професси уявне паллӑ тӑвӗҫ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, уяв умӗн чи лайӑххисене чыслаҫҫӗ. Паян Правительство ҫуртӗнче 18 ҫын Хисеп хутне тата ЧР Ял хуҫалӑх министерствин грамотине тивӗҫнӗ.

Паян наградӑна тивӗҫнисен йышӗнче «Шупашкарти элеватор» цех пуҫлӑхӗ Валерий Емельянов та пулнӑ. Вӑл ӗҫлекен предприятири цех тулӑ авӑртать. Арман талӑкне 500 тонна таран ҫӑнӑх тума пултарать. Кунта ҫын нумаях ӗҫлемест. Чылай ӗҫе диспетчер йӗркелесе пырать.

Валерий Емельянов «Чӑвашҫӑкӑрпродукт» предприятие 1988 ҫултах ӗҫлеме килнӗ. Малтанах рабочи пулнӑ вӑл. Халӗ вӑл 80 ҫынна ертсе пырать.

Валерий Емельянов палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӑнӑх тата тырӑ тӑвас технологи 27 ҫулта улшӑнман. Оборудовани ҫеҫ ылмашӑннӑ. Ҫавна май продукци пахалӑхӗ те ӳснӗ.

Валерий Емельянов хӑйӗн ӗҫне ахальлисен йышне кӗртет. Анчах ӗҫтешӗсем урӑхла шутлаҫҫӗ: награда хӑйӗн хуҫине тупнӑ.

Ҫак ҫулталӑк вӗҫлениччен республикӑри шкулсем валли ҫӗнӗ автобуссем туянма палӑртнӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви ачасене шкула илсе ҫӳремешкӗн 9 ҫӗнӗ автобус саккас панӑ.

Пӗтӗмпе кун валли 14,5 миллион тенкӗ тӑкаклӗҫ. Пӗр автобус 1,6 миллион тенкӗ тӑрать. Ку укҫана республика хыснинчен уйӑрӗҫ.

Автобусра 22 вырӑн пулӗ. Вӗсенчен кашнинчех тахограф тата ГЛОНАСС спутник тытӑмӗ пулӗ.

Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, автобуссем ПАЗ маркӑллӑ пулӗҫ. Патшалӑх закупкисен сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ автобуссем республикӑна раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗччен ҫитмелле. Ҫапла майпа республикӑри хӑш-пӗр шкулта кивӗ автобуса ҫӗннипе ылмаштарӗҫ.

Нумаях пулмасть Чӑваш Енре Ҫамрӑксен правительствине йӗркеленӗ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче Михаил Игнатьев хушу кӑларсан ЧР Вӗренӳ министерстви ҫамрӑк министрсен конкурсне йӗркеленӗ.

Конкурс витӗр тухнисем халӗ Ҫамрӑксен правительствинче министрсен тивӗҫӗсене пурнӑҫлаҫҫӗ. Пӗтӗмпе — 13 ҫын. Вӗсенчен кашнинех ӗҫ тӑвакан влаҫ органсен ҫумне ҫирӗплетнӗ.

Юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫамрӑк министрсемпе «ҫавра сӗтел» ирттернӗ. Станислав Трофимов Ҫамрӑксен правительствин председателӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлать. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ кашниех министерствӑсенче стажировка тухать. Хальлӗхе пысӑк программӑсем хатӗрлеме ӗлкӗреймен-ха вӗсем.

Ҫамрӑк министрсен пуласлӑхӗ пысӑк. Вӗсенчен хӑшӗ-пӗри кадрсен резервне кӗме пултарӗ.

Ҫамрӑк министрсен ҫанӑ тавӑрса ӗҫлемелле пулӗ. Михаил Игнатьев вӗсене пӗр кун, иртен пуҫласа каҫчен, министрпа ирттерме сӗннӗ. Ун чухне вӗсем «пысӑк» должноҫра мӗнле ӗҫлемеллине ӑнланса илӗҫ.

Чӑваш Енре сусӑрсен хушшинче литература конкурсне ирттереҫҫӗ. Ӑна «Пӗтӗм Раҫҫейри сусӑрсен обществи» ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пулӑшнипе йӗркелет.

Конкурса сусӑрсен хушшинче пултаруллисене тупса палӑртас, вӗсене аталанма пулӑшас тӗллевпе ирттереҫҫӗ. Ӑна икӗ номинаципе йӗркелеҫҫӗ: поэзи тата проза (калавсем е повеҫ сыпӑкӗ).

Конкурса ӗҫсене ҫак темӑсемпе яма юрать: «Не дай сломить себя ни людям, ни обстоятельствам» (пурнӑҫри йывӑрлӑхсене ҫӗнтерни пирки), «Нам нужна одна Победа!» (Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи, фронтовиксем, тыл ӗҫченӗсем, вӑрҫӑ ачисем пирки ҫырнисем), «В слове МЫ — сто тысяч Я» (ҫемье, юрату, туслӑх пирки).

Конкурса 18 ҫул тултарнӑ сусӑр ҫынсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Вӗсен раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗччен литература хайлавне (Times New Roman шрифтпа 14-мӗш калӑпӑшпа вырӑсла ҫырнӑскере), электронлӑ варианта куҫарнӑскере, chuvashia-voi@mail.ru электронлӑ почтӑна ярса памалла.

Пӗтӗмлетӗве 2016 ҫулхи пуш уйӑхӗнче тӑвӗҫ. Тӗплӗнрех 8(8352) 55-60-57, 55-52-31 номерсемпе шӑнкӑравласа пӗлме пулать.

Хусанта халӑх ташшине юратакансем ҫӗршыв кубокне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Унта Хусан, Чулхула, Мускав, Тӗмен, Самар, Пенза, Шупашкар хулисенчен 15 коллектив пуҫтарӑннӑ.

Тутарсен тӗп хулине пирӗн республикӑри Культурӑпа халӑх пултарулӑхӗн керменӗ ҫумӗнчи «Суварята» ташӑ ансамблӗ те ҫитсе килнӗ. Ирина Музыкантова ертсе пыракан коллектив киле сумлӑ парнесемпе таврӑннӑ. «Халӑх ташшин йӑли-йӗркине упраса хӑварнӑшӑн» ҫамрӑк артистсен ушкӑнӗ «Халӑх ташши» номинацире пӗрремӗш степеньлӗ диплома тивӗҫнӗ. Ача-пӑча пултарулӑхне аталантарас тата наци культурин пуянлӑхне упраса хӑварас ӗҫре пысӑк тӳпе хывнӑшӑн ансамбль балетмейстерне, РФ тата ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Анатолий Музыкантова Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.

Ҫак ятпа Хӗрлӗ Чутай районӗнче драма ушкӑнӗсемпе халӑх театрӗсен фестивалӗ пуҫланнӑ. Ӑна ку тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ паллӑ ҫынсене — Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсене, пурнӑҫран вӑхӑтсӑр уйрӑлса кайнӑ Ирина Садовниковӑпа Николай Булаткина — халаллани пирки Андрей Михайлов журналист пӗлтерет.

Фестивале районти кашни ял тӑрӑхӗ хутшӑнать. Унӑн условийӗпе килӗшӳллӗн ял артисчӗсем чӑваш драматургӗсен пьесисем тӑрӑх спектакль лартса памалла. Ҫак кунсенче Штанаш культура ҫуртӗнчи драма кружокне ҫӳрекенсем сцена ҫине пӗрремӗш ӗҫ кӑларнӑ. Ял ҫыннисем Николай Угаринӑн хайлавӗпе хатӗрленӗ «Савнӑ кин» спектакль курса савӑннӑ. Надежда Егорова, Владимир Париков, Николай Майоров, Ираида Семенова, Елена Майорова, Надежда Шипеева тата Евгений Майоров рольсене аван вылянине палӑртнӑ. Вӗсем хыҫҫӑнах хӑйсен ӗҫӗпе халӑха Хусанушкӑнь артисчӗсем паллаштарнӑ. Чӑваш халӑх артисчӗн Ефим Никитинӑн «Хуняма» пьесине халӑх умне кӑларнӑ.

Чӗмпӗр хулинче вӗрентекенсем валли икӗ кунлӑх семинар-практикум иртнӗ. Унта Ҫӗрпӳ районӗнчи чӑваш чӗлхипе литературине, культурине ӑша хывтаракансем те хутшӑннӑ.

«Этнос культури тата хальхи вӑхӑтри вӗрентӳ» ят панӑскерӗн тӗллевне чӑваш чӗлхи вӗрентекенсен ӗҫ опычӗпе паллашассипе тата педагогсен професси пултарулӑхне ӳстерессипе ҫыхӑнтараҫҫӗ.

Семинар тӗрлӗ пайран тӑнӑ. Ҫав шутра «ҫавра сӗтел» те йӗркеленӗ. Асӑннӑ мероприяти вӑхӑтӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсем умӗнче паллӑ таврапӗлӳҫӗсем, общество ӗҫченӗсем тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи вӗрентекенсем тухса калаҫнӑ. Кайран педагогсене Пӑлхарти патшалӑхӑн историпе архитектура музей-заповедникне илсе кайнӑ. Тутарстанри Пӳлерпе Сӑвар авалхи хуласене те ҫитсе курнӑ.

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ «Ӳнер каҫӗ» ирттерет. Кӑҫал ӑна «Ӳнер пӗрлештерет!» сӑмахсемпе ирттерӗҫ.

Мероприятие ӳнерҫӗсем те, фотографсем те, мусӑкҫӑсем те, поэтсем те, сыввисем те, сусӑрсем те, ватӑсемпе ҫамрӑксем те хутшӑнаҫҫӗ. Пӗр сӑмахпа, кам ӳнере юратать — ҫавӑ пухӑнать.

Акцие хутшӑнакансем «Классика» капеллӑн артисчӗсемпе пӗрле фотосесси ирттерме, Виктор Рязанцевпа тӗл пулма, унӑн живопиҫ, графика куравӗпе паллашма пултараҫҫӗ. Кӑмӑл пур тӑк — йывӑҫран касма та вӗрентӗҫ. Валентина Маслова арт-терапи ирттерӗ.

Ачасене те кичем пулмӗ. Вӗсем валли «Ача-пӑча лапамӗ» ӗҫлӗ. «Ӳнер каҫӗ» Шупашкарти академи капелли концерт лартӗ, Валентина Иванова модельер мода театрӗ кӑтартӗ.

Акцие ЧР Наци вулавӑшӗ те хутшӑнӗ. Вӑл «Кино пӑхатпӑр — кӗнеке вулатпӑр» киносейшн хатӗрленӗ. Унта килекенсем хамӑр ҫӗршывра хатӗрленӗ фильмсене курма пултарӗҫ.

«Ӳнер каҫӗ» Сентӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнчи А.Г.Николаев космонавтӑн асӑну комплексӗнче те иртӗ. Унта космоспа ҫыхӑннӑ журналсем вулӗҫ, лекцисем, викторинӑсем ирттерӗҫ. Акци ҫӑлтӑрсене телескоппа пӑхнипе вӗҫленӗ.

Малалла...

Ку — ырӑ йӑла. Вӑл 16-мӗш ҫул пурнӑҫланать ӗнтӗ. Культура ылмашӑнӑвӗн AFS программине Шупашкарти 41-мӗш шкул, 2-мӗш лицей тата 1-мӗш гимнази, Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш шкул хутшӑнаҫҫӗ.

16 ҫулта Чӑваш Ен тӗп хулине Европӑри, Азири тата Америкӑри чылай делегаци килсе курнӑ. Акӑ нумаях пулмасть, икӗ эрне каялла, Шупашкара Таиландри 8 преподаватель килнӗ. Программӑпа килӗшӳллӗн, вӗсене хӑна ҫуртне мар, ҫемьесене вырнаҫтарнӑ. Ку ҫывӑхрах хутшӑнма май парать.

Икӗ эрнере Таиландран килнӗ хӑнасем уроксенче, урок тулашӗнчи мероприятисенче пулса курнӑ, ачасемпе тата вӗрентекенсемпе тӗл пулнӑ, театрсене, музейсене тата куравсене ҫитсе курнӑ.

Ҫак кунсенче хӑнасем вӗренӳ управленине те ҫитнӗ. Унта вӗсем Шупашкар пирки видеоролик пӑхнӑ. Хӑнасем ачасем вырӑс тата чӑваш культурине лайӑх пӗлнине палӑртнӑ. Вӗсем кунти шкулсем, классем пӗчӗк пулнинчен тӗлӗннӗ. Таиландра класра 50 яхӑн ача вӗренет-мӗн. Кӗҫех Шупашкарти 8 вӗрентекен те Таиланда ҫитсе курӗҫ.