Шупашкарти 38-мӗш шкулти тӗлпулу

Шупашкар хула администрацийӗпе И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ «Университет для детей» (чӑв. Ачасем валли университет) вӗренӳпӳ ҫутӗҫ проекчӗ ӗҫлеттерсе янӑ. Икӗ енлӗ килӗшӗве 2015 ҫулта Алексей Ладыков мэрпа Андрей Андреев ректор алӑ пуснӑ.

Проекта малалла тӑсса виҫӗмкун Шупашкарти 38-мӗш вӑтам шкула Чӑваш патшалӑх университечӗн преподавателӗсемпе студенчӗсем пынӑ. Ют чӗлхесене вӗрентекен кафедра преподавателӗсем О.Л. Таранова тата А.Г. Фарафонова «Funny English» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш акӑлчан чӗлхи) викторина ирттернӗ. Ушкӑнсене пайланнӑ ачасем акӑлчан сӑмахӗсем валли рифмӑсем шыранӑ, ҫӗршыва, грамматикӑна тата акӑлчан чӗлхин лексикине пӗлнине кӑтартнӑ. Аслӑ шкултисем кӗҫӗн тусӗсем патне парнесемпе пынӑ.

Шупашкарта «Европа театрӗ» конкурспа килӗшӳллӗн спектакльсене тӗрлӗ чӗлхепе лартнӑ: акӑлчанла, нимӗҫле, французла.

Пилӗк ҫул каялла постановкӑсене нимӗҫле ҫеҫ лартнӑ. Халӗ конкурса анлӑлатма шухӑшланӑ. Халӗ спектакльсене Европӑри виҫӗ чӗлхепе лартаҫҫӗ. Хулари 37-мӗш шкулти ачасем тавракурӑмӗпе палӑрнӑ. Вӗсем иккӗмӗш класранпах темиҫе чӗлхе вӗренеҫҫӗ.

Конкурсра ытларах юмахсем лартнӑ. Ара, вӗсене вӗренме ҫӑмӑлрах вӗт. Елчӗк районӗн ачисем ав конкурса пиллӗкмӗш хут хутшӑннӑ. Вӗренӳрен пушӑ вӑхӑтра вӗсем акӑлчан чӗлхине тӗшмӗртеҫҫӗ. Конкурсра вара нимӗҫле юмах лартнӑ.

Конкурса ачасем чӗлхесене ытларах вӗренччӗр тесе ирттереҫҫӗ. Ачасем вара хӑйсене артист пек туяҫҫӗ. Хальхинче акӑлчанла тата фрнацузла постановка лартса Шупашкарти 46-мӗш шкул ҫӗнтернӗ. Нимӗҫле юмахшӑн вара Елчӗк районӗн ачисене палӑртнӑ.

«Мой город» сайтран

ЧР Министрсен Кабинечӗ кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта пурӑнмалли укҫа виҫи мӗн чухлӗ пулнине палӑртнӑ. Иккӗмӗш кварталпа танлаштарсан, ку виҫе 58 тенкӗ чакнӑ.

Хальхинче пурӑнмалли виҫе 8376 тенкӗпе танлашнӑ. Ӗҫлекен ҫыншӑн вӑл — 8888 тенкӗ (34 тенкӗ сахалрах), тивӗҫлӗ канӑва тухнисемшӗн — 6847 тенкӗ (26 тенкӗ сахалрах), ачасемшӗн — 8409 тенкӗ (187 тенкӗ чакнӑ).

Пурӑнмалли укҫа виҫине потребитель хакне тата апат-ҫимӗҫ, ытти япала потребитель хакне, уйӑхсерен тӳлемелли укҫа виҫине тӗпе хурса хатӗрлеҫҫӗ.

Нумаях пулмасть Шупашкарта Украина ҫынни ҫухалнине пӗлтернӗ. Вӑл тӑванӗсемпе темиҫе кун ҫыхӑнӑва тухман. Амӑшӗ йӗрке хуралҫисем патне кайса заявлени ҫырнӑ.

22-ри Владимир Семенюк ӑҫтине чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пӗлнӗ. Ӑна тара тытнӑ хваттерте полицейскисем тытса чарнӑ. Амӑшӗ вара ҫав кун 15 сехетре унпа телефонпа ҫыхӑннӑ. Владимир ун чухне Мускава пуйӑспа кайма хатӗрленнӗ.

Ҫамрӑк ҫынна полицейскисем наркотикпа ҫыхланнӑшӑн тытса чарнӑ. Халӗ следстви пырать. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Владимир ҫурла уйӑхӗнче Украинӑран Шупашкарти савнйӗ патне кайнӑ. Ҫак кунсенче унӑн Раҫҫейре пулмалли срок тухнӑ. Амӑшӗ ывӑлӗ ҫухални пирки кунта заявление электронлӑ майпа хӑварнӑ.

«Ирӗклӗх» общество организацийӗ ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев патне ҫыру ҫырнӑ. Хальхинче вӗсем ӗлӗкхи чӑваш фильмӗсене тӗнче тетелне кӑларса хума ыйтнӑ.

Хастарсем ҫакна палӑртнӑ: Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗнче «Страна Чувашская» документ ленти, «Священная Роща» илемлӗ фильм, «Ял» ӳнер фильмӗн пӗр пайӗ упранать. Вӗсене иртнӗ ӗмӗрӗн 30-мӗш ҫулӗсенче ӳкернӗ. Ку фильмсем – наци пуянлӑхӗ, анчах, хастарсем шухӑшланӑ тӑрӑх, архивра тусан пуҫтарса выртаҫҫӗ.

Хастарсем ЧР Наци вулавӑшне тӗслӗх пек илсе кӑтартнӑ. Вӗсем пичет кӑларӑмӗсене цифра ҫине куҫарса тӗнче тетелне кӑларса хунӑ. «Ирӗклӗх» чӑвашла фильмсене тата иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнче ӳкернӗ кинокартинӑсене те тӗнче тетелне кӑларса хума сӗнеҫҫӗ. Ҫитес ҫул «Чӑвашкино» шӑпах 90 ҫулхине паллӑ тӑвать. Ку республика ҫыннисемшӗн ун чухне чӑн-чӑн парне пулӗччӗ. Ҫапла шухӑшлаҫҫӗ хастарсем.

Шупашкар хула пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан ҫынна ӗҫ укҫисӗр ӗҫлеттерме йышӑннине унччен сайтра пӗлтернӗччӗ. Нумаях пулмасть сасӑлав ирттернӗ. Хула мэрне чӑнах та ӗҫ укҫи тӳлемелле мар-и? Ҫак ыйтӑва хуравланӑ ҫынсем.

Чылайӑшӗ депутатсен шухӑшне ырланӑ. Ыйтӑма пӗтӗмпе 2287 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсенчен 1175-шӗ мэра укҫасӑр ӗҫлеттермеллине каланӑ. Тепӗр 681-шӗ шалу тӳлемеллине каланӑ. 359 ҫын вара татӑклӑ хурав пама тӑхтанӑ. Хӑйсен сӗнӗвӗпе 72 ҫын паллаштарнӑ.

Мэра ӗҫ укҫи тӳлемесӗр депутатсем хысна укҫине перекетлесшӗн. Ҫапах хӑш-пӗр депутат мэра укҫа тӳлемеллине каланӑ. Тӗслӗхрен, Константин Степанов ҫапла каланӑ: «8 сехет ӗҫленӗ хыҫҫӑн тепӗр учреждение килетӗр те ҫурҫӗрччен ӗҫлетӗр. Ӗҫе пахалӑхлӑ тӑвӗ-и ҫав ҫын? Паллах ҫук».

Нумаях пулмасть Шупашкарта шкула ҫӳрекен арҫын ача хӑйӗн ҫине алӑ хунӑ. Вӑл ашшӗпе хирӗҫсе кайнӑ хыҫҫӑн ҫак утӑма тунӑ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын ача пӗр класра вӗренкен хӗрачан телефонне ҫӗмӗрнӗ. Кун хыҫҫӑн ӑна ашшӗ пиҫҫиххипе хӑмсарнӑ. Ачан виллине подъездра тупнӑ.

Арҫын ача ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи пӗр шкулта ӑс пухнӑ. Шкул ертӳлӗхӗ тата тантӑшӗсем каланӑ тӑрӑх, вӑл ҫынпа хутшӑнма юратнӑ. Анчах ҫак утӑма тума мӗн хистенӗ ӑна? Следстви малалла пырать.

«Сувар-отель» пулмалли хӑна ҫурчӗ «Авито» сайт ҫине ҫитнӗ. Унӑн хакне 150 миллион тесе палӑртнӑ. Сутакан кӑларса лартнӑ пӗлтерӳре ӑна нумай хваттерлӗ ҫурт пек кӑтартнӑ. Пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ 18,4 пин тӑваткал метрпа танлашнине пӗлтернӗ.

Пӗлтерӗве лартаканни — Эстейт-банк. Вӑл «Бинбанкӑн» салукри пурлӑха сутакан пай пулать.

Аса илтеретпӗр, тӗп хуламӑра капӑрлатас шухӑшпа тӑвас тенӗ хӑна ҫуртне Николай Фёдоров вӑхӑтӗнчех хӑпартма пуҫланӑ. Шел те, «Сувар-отель» ят илмелли хӑна ҫуртне вӗҫне ҫити ниепле те туса ҫитерме май килмен. Шупашкарӑн сӑнне вӑл темиҫе ҫул ӗнтӗ пӑсса тӑрать. Мӗнле кӑна унӑн ыйтӑвне татса парас темерӗҫ пулӗ, халӗ те ҫуртӑн кӑшкарӗ кӑна курӑнать.

Пензӑра нумаях пулмасть улаха пуҫтарӑннӑ. Ӑна вӑл тӑрӑхрисем «Ночь искусств» (чӑв. Ӳнер каҫӗ) пӗтӗм Раҫҫейри культурӑпа ҫутӗҫ марафонне хутшӑннӑ май йӗркеленӗ.

Пензӑри краеведени музейӗнче чӑваш халӑх культурине харӑсах темиҫе лапамра халалланӑ. Мероприятие музейҫӑсем Пенза облаҫӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗпе пӗрле йӗркеленӗ. Ӑна вӗсем улахран пуҫланӑ та. Чӑвашсен культурипе йӑли-йӗркипе Пензӑри «Шӑпчӑксем» тата Неверкино районӗнчи Илим-Гора ялӗнчи «Асамат» ансамбльсем паллаштарнӑ.

Юлашкинчен асӑннӑ ушкӑна Нина Башкирова ертсе пырать. 1978 ҫулта йӗркеленӗ ушкӑна аслисемпе пӗрлех ачасем те ҫӳреҫҫӗ, вӗсем те чӑваш халӑхӗн культурипе хаваспах паллашаҫҫӗ, ҫывӑхланаҫҫӗ, вӗсем урлӑ ыттисем те пӗлеҫҫӗ.

Михаил Игнатьев Элтепер

Чӑваш Енӗн влаҫ тытӑмӗнче улшӑну пулса иртнӗ. Хушӑва Михаил Игнатьев Элтепер ӗнер алӑ пуснӑ.

Администраци тытӑмӗ ҫапларах должноҫсенчен тӑрӗ:

Администраци ертӳҫи;

Администраци Ертӳҫин ҫумӗ – Чӑваш Ен Элтеперӗн пресс-секретарӗ;

Чӑваш Ен Элтеперӗн пулӑшуҫисем;

Шалти политика управленийӗ (ӑна Администраци Ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ – Управлени пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

Администраци Ертӳҫин ҫумӗ (социаллӑ ятарлӑ документаци тата информацие хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен, терроризма хирӗҫ ӗҫлекен, мобилизаци енӗпе ӗҫлекен пайсене, режимпа вӑрттӑн ӗҫ секторне йӗркелесе пырӗ);

ЧР Элтеперӗн патшалӑхпа право управленийӗ (ӑна Администраци Ертӳҫин ҫумӗ – ЧР Элтеперӗн Управленийӗн пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

Ӗҫсен управленийӗ (Управлени пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

Тӗрӗслев тата общество хӑрушсӑрлӑхӗн управленийӗ (Управлени пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

Патшалӑхӑн граждан службин, кадр политикин тата патшалӑх наградисен управленийӗ (Управлени пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

Информаципе аналитика управленийӗ (Управлени пуҫлӑхӗ ертсе пырӗ);

ЧР Министрсен Кабинечӗн Секретариачӗ;

Терроризма хирӗҫ ӗҫлекен комисси ӗҫне йӗркелекен пай;

Мобилизаци ӗҫӗн пайӗ;

Бухгалтер учечӗн тата финанс пайӗ;

Пӗтӗмӗшле пай;

Социаллӑ документаци ҫыхӑнӑвӗн тата информацие хӳтӗлекен пай;

Режимпа вӑрттӑн ӗҫ секторӗ.

Малалла...