«Про Город» хаҫат тунӑ сӑн

Капюсавшӑн укҫа тӳлеттерме тытӑнсан халӑх самаях хирӗҫленӗччӗ. Халӗ те хӑшӗ-пӗри ӑна тӳлесшӗн мар. Анчах юпа уйӑхӗнче тӳлеменшӗн пени хушма тытӑнсан чылайӑшӗ хускалчӗ. Халӗ тӳлекенсен йышӗ нумайланса пынине палӑртаҫҫӗ.

ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Дмитрий Медведев саккун проектне хатӗрлеме хушнӑ. Унпа килӗшӳллӗн ватӑ ҫынсем капюсавшӑн тӳленӗ чухне ҫӑмӑллӑхсемпе усӑ курма пултарӗҫ.

Проекта Финанс, Строительство тата Ӗҫ министерствисем хатӗрлӗҫ. Вӗсем ҫӑмӑллӑхсене палӑртӗҫ.

Ҫавӑн пекех премьер-министр палӑртнӑ тӑрӑх, Правительство регионти влаҫсене пӗччен пурӑнакан 70 ҫултан аслӑрах ҫынсене юсав укҫин 50 процентне саплаштарма сӗннӗ. 80-ран иртнисене вара — 100 проценчӗпех.

Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбусра хӗрарӑм «вӑрҫӑ» тунӑ. Ку пулӑм масштаблӑ мар-ха, ҫапах вӑл ҫынсене питех те тӗлӗнтернӗ.

Хӗрарӑм «Каблучок» чарӑнура икӗ ачапа кӗнӗ. Асли 12 ҫулсенчи пек курӑннӑ. Ку чӳкӗн 29-мӗшӗнче 14 сехет тӗлӗнче пулнӑ.

Анчах кӑштахран хӗрарӑм хӑйӗн ӗҫӗсемпе тухнӑ та троллейбуса кӗтсе тӑма хушнӑ. Икӗ ачине салонрах хӑварнӑ. Анчах троллейбус кӗтме пултарать-и вара? Унӑн график-ҫке-ха. Троллейбус малалла хускалнӑ.

Ҫав хӗрарӑм «Пепкелӗх центрӗ» чарӑнура каллех кӗнӗ. Хальхинче вӑл кондукторпа харкашма пуҫланӑ — тӗнче пӗтме пуҫланӑ тейӗн.

Пирӗн ҫӗршывра чӳк уйӑхӗн юлашки вырсарни кунӗнче, тепӗр майлӑ каласан, паян, Амӑшӗн кунне уявлаҫҫӗ. Вӑл йӑла 1998-мӗш ҫулта пуҫланчӗ.

«...Эпир аннесене пур енӗпе те тав тума тивӗҫлӗ. Анне — пирӗн пурнӑҫӑн пуҫламӑшӗ, чи ӑшӑ та ҫепӗҫ пӑхакан, юратакан чӗреллӗ, ӑшӑ алӑллӑ, ҫав вӑхӑтрах тӗлӗнмелле ҫирӗп вӑй-халлӑ. Унӑн чӗринче — вӗҫӗ-хӗррисӗр юрату, канӑҫсӑрлӑх тата каҫару», — тесе шухӑшланӑ май Елчӗк районӗнчи Аслӑ Таяпари культура ҫуртӗнче «Лар, аннеҫӗм, юнашар» уяв иртнӗ. Уявра «Шанчӑк» ушкӑн «Утар-и, чупар-и…», «Хӑна юрри» тата ытти чӑваш юррисене шӑрантарнӑ. О.Васильева хӑй ҫырса кӗвӗленӗ «Анне», «Тӑвансемӗр, пӗрле пурӑнар» юрӑсене юрланӑ. А. Сурков «Аттепе анне пулсассӑн» юрра итленӗ чух залрисен куҫӗсем шывланнӑ. Н. Ильинапа Л. Горшкова «Анне кунӗ» шӳтпе ӑш хытиччен култарнӑ.

Аслӑ Таяпари шкулта вӗренекенсем те хутшӑннӑ унта.

Шупашкарти шкулсенчи апатланмӑшсенчи йӗркене улаштарасшӑн. Ачасене апат-ҫимӗҫе суйламашкӑн май туса парасшӑн.

Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, «Швеци сӗтелӗ» тытӑмӗпе ӗҫлекен апатлану 20 тенкӗрен пуҫласа (ирхи апатшӑн) 60 тенкӗ таран (кӑнтӑрлахи апатшӑн) тӑма пултарӗ. Ку хальхинчен кӑштах хаклӑрах. Анчах ку апат-ҫимӗҫ пахалӑхлӑрах тесе шутлаҫҫӗ.

Ку йӗркене кӗртесси пирки халӗ шкулсенче ашшӗ-амӑшӗсен пухӑвӗнче сӳтсе яваҫҫӗ. Ыйтӑмра 586 ҫын хутшӑннӑ. Ку йӗркешӗн респондентсен 87,4 проценчӗ хирӗҫ мар. 11,1 проценчӗ – хирӗҫ. Ыттисем хуравлама тӑхтанӑ.

Ку тытӑма 8-11-мӗш классенче кӗртме палӑртнӑ. Анчах ашшӗ-амӑшӗ ҫакна кӗҫӗннисем валли те кӗрттересшӗн.

Чӑваш Енри икӗ ҫӑмрӑкӑн проекчӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтернӗ. Вӗсем грант ҫӗнсе илнӗ.

ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен конкурса пӗтӗмпе 23 проект тӑратнӑ. Конкурса И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ студенткин Нина Любинарскаян «Журналистикӑна – утӑм» проекчӗ тата И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ магистранчӗн Дмитрий Кошеваровӑн «Донор юнӗ пурнӑҫ парнелет» проекчӗ мала тухнӑ. Ку – 2-мӗш тапхӑрта. Икӗ проект грант ҫӗнсе илнӗ. пӗтӗмпе - 100 пин тенкӗлӗх.

Раҫҫей шайӗнче йӗркеленӗ конкурс анлӑ иртнӗ. Унта 4412 заявка пулнӑ. Кунсӑр пуҫне юридици сӑпачӗсенчен 247 заявка пулнӑ.

Конкурсӑн 1-мӗш тапхӑрӗнче вара Чӑваш Енри 8 ҫамрӑкӑн проекчӗ мала тухнӑ.

Республикӑра Культура пулӑмӗсен марафонӗ иртнӗ май паян Красноармейскинче "Ай, юрлар-и юррине" ятпа черетлӗ мероприяти иртет. Унччен вӑл Пӑрачкаври ача ҫуртӗнче пулнӑ.

"Ай, юрлар-и юррине" проект - "Уяв" халӑх фольклор ансамблӗн фолк-шоувӗ. Ку проект Чӑван Ен Элтеперӗн гранчӗшӗн иртнӗ конкурсра ҫӗннӗ.

Пӑрачкаври фолк-шоуна ача ҫуртӗнче пурӑнакансемпе унта ӗҫлекенсем кӑна мар, Пӑрачкавра пурӑнакансем те пухӑннӑ. Шупашкарти Клубсен тӗп тытӑмӗн ("Уяв" ансамбль асӑннӑ тытӑмра шутланать, ӑна РФ тата Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Зинаида Козлова ерсте пырать) методисчӗ Екатерина Осипова пӗлтернӗ тӑрӑх, проекта фольклор ансамблӗн 30 ҫулхине халалланӑ.

Куракансене "Уяв" ансамбль тата унӑн "пепки" "Юрай чечекӗ" ансамбль, Л. Шиманская ячӗллӗ классика ташшин халӑх ансамблӗ (ертӳҫи - Мария Антонова) тӑван халӑхӑмӑрӑн наци пуянлӑхӗпе, ҫав шутра ҫипуҫпа татат йла-йӗркепе, паллаштарнӑ.

Альбина Алексеева

Суйлав хыҫҫӑн ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Правительствине отставкӑна ярса ҫӗнӗрен йӗркелерӗ. Министрсем паллӑ ӗнтӗ.

Улшӑнусем пӗтмен-ха. Паян, чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин Культура министерствинче тахҫантанпах ӗҫленӗ Альбина Алексеевӑна должноҫрен хӑтарасси пирки хушу алӑ пуснӑ.

55 ҫулти Альбина Алексеева министрӑн пӗрремӗш ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ. Ӑна должноҫрен мӗншӗн хӑтарни паллӑ: вӑл тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ.

Альбина Алексеева ку пукана 2013 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен пуҫласа йышӑннӑ. Унччен вӑл министр ҫумӗ пулнӑ. Культура министерствинче вӑл 1999 ҫултанпа ӗҫленӗ.

Чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче республика шайӗнче иртнӗ «Вдохновение Крымом» ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен конкурсне пӗтӗмлетсе ҫӗнтерӳҫӗсене чысланӑ. Конкурса 323 ӗҫ килнӗ. Чи хастарри Шупашкарти 2-мӗш пуҫламӑш шкул пулнӑ. Унтан ачасен 114 ӗҫӗ ҫитнӗ.

Ачасем ӳкерчӗкӗсенче Крымри ҫутҫанталӑка сӑнланӑ. Хура тинӗс хӗрри, шыв сиккисем, тусем, Лермонтов тӑвӗ тата ыттисем… Пурне те илемлӗ сӑнланӑ шӑпӑрлансем.

1-мӗш вырӑна Шупашкарти ача-пӑча ӳнер шкулӗнче вӗренекен Анастасия Торгашинова йышӑннӑ. Унтах ӑс пухакан Ксения Капранова тата Екатерина Климова 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑнсене йышӑннӑ.

Сусӑрсен хушшинче Ҫӗрпӳри ятарлӑ 2-мӗш интернат шкулта вӗренекен Елена Никифорова ҫӗнтернӗ. 2-мӗш вырӑна Эмилия Бугрова, Арсений Собакин, Дарья Ковтун, Анна Дорофеева йышӑннӑ.

3-мӗш вырӑна вара Иван Строкач, Кирилл Харитонов, Кирилл Михайлов, Марина Новикова, Яна Дмитриева, Ксения Петрова, Анна Егорова, Анастасия Васильева, Анастасия Лубашкина тивӗҫнӗ.

Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар шкулӗ 145 ҫулхи юбилейне раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче уявлать. Ӑна Илья Николаевич Ульянов уҫнӑ. Ку таранччен унтан 8 пин ытла ял ачи вӗренсе тухнӑ.

145 ҫулта шкул сӑнне те, статусне те улӑштарнӑ. 1870 ҫулта уҫӑлнӑ вӑл. Раштавӑн 19-мӗшӗнче занятисем пуҫланнӑ. Пӗрремӗш учитель А.Рождественский пулнӑ. Вӑл чӑваш чӗлхине лайӑх пӗлнӗ. Шкул уҫӑлнӑ кун 12 арҫын ача вӗренме килнӗ.

Виҫӗ ҫултан ҫӗнӗ ҫурт ҫӗкленӗ. Хутар шкулӗн шӑпи И.Яковлев ячӗпе те ҫыхӑннӑ. 1900 ҫулта вӑл икӗ класлӑ пулса тӑнӑ.

2010 ҫулта шкула Юрий Мозяков ертсе пыма тытӑнна. 2011 ҫулта гимназие шкул ятне панӑ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗпе хисепленет.

Ку шкултан Леонид Черкесов, Вениамин Петров, Вячеслав Рафинов, Геннадий Матвеев, Владимир Мурашкин, Владимир Мидуков, Кузьма Великов тата ыттисем вӗренсе тухнӑ.

Халӗ шкулта 167 ача вӗренет, 24 вӗрентекен ӗҫлет. Шкулта вӗренӳ валли пур услови те пур.

Ӗнер Йӗпреҫ районӗнче «Хӗрарӑма чапа кӑларар» ятпа конкурс иртнӗ.

Ӑмӑртӑва тӑхӑр хӗрарӑм хутшӑннӑ: Эйпеҫ ял тӑрӑхӗнчен — Нина Дмитриева, Березовкӑран — Наталья Краснова, Пысӑк Упакассинчен — Алена Филиппова, Йӗпреҫрен — Галина Ильина, Киререн — Светлана Соловьева, Кӗлӗмкассинчен — Татьяна Орлова, Пучинкерен — Лилия Иванова, Хурамалтан — Наталия Александрова, Чӑваш Тимешрен — Надежда Евдокимова.

«Ҫулталӑк хӗрарӑмӗ — 2015» ята Пучинкери Лилия Иванова ҫӗнсе илнӗ, «Ҫулталӑк вице-хӗрарӑмӗ — 2015» ята — Чӑваш Тимешри Надежда Евдокимова.

Конкурса хутшӑннисен пултарулӑхне сумлӑ тӳресем хакланӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене тата ӑмӑртӑва хутшӑннисене районти тӗрлӗ тӳре-шара саламланӑ, малашне те ҫавӑн пек маттур пулма суннӑ.