Ку хӗрсем Африкӑран Чӑваш Ене ахальтен килмен. Кунта вӗсен «услам» пулнӑ.

Вӗсем укҫа ӗҫлесе илнӗ. Мӗнле? Хӑйсен кӗлеткине сутса. Африка хӗрӗсем ку ӗҫпе аппаланнине ҫурла уйӑхӗнчех тупса палӑртнӑ. Йӗрке хуралҫисем тӗрӗсленӗ вӗсене. Хайхискерсен Раҫҫейре пулмалли срок та вӗҫленнӗ-мӗн. Анчах вӗсем ҫӗршывран кайма васкаман.

Африка хӗрӗсене ҫӗршывран кӑларса яриччен ЧР ШӖМӗнчи ют ҫӗршыв гражданӗсене вӑхӑтлӑх тытмалли центра янӑ. Йӗркене пӑснӑшӑн кашнине 2-шер пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Ҫавӑн пекех вӗсене ӳтне сутнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче приставсем хӗрсене Мускава илсе кайнӑ. Унтан вӗсене Африкӑна самолетпа ӑсатӗҫ. Аса илтерер: 2014 ҫулта Шупашкарта кунашкал тӗслӗх пулнӑ. Ун чухне Нигерири 3 ҫынна ҫӗршывран ӑсатнӑ.

Етӗрне районӗнчи Хучаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл должноҫри полномочипе ытлашшипех усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

ЧР Следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, чиновник 2008 тата 2009 ҫулсенче аукцион ирттермесӗрех вырӑнти ҫынсенчен 2 ҫурт туяннӑ. Пӗтӗмпе 900 пин тенкӗлӗх пулнӑ. Ку укҫана хыснаран уйӑрса панӑ, вӑл талӑх ачасене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтерес ыйтӑва татса памалли пулнӑ.

Анчах туяннӑ ҫуртсене пуҫлӑх социаллӑ найм мелӗпе ҫынсене тара панӑ. Вӗсем тӑлӑхсен категорине кӗмен. Ку кӑна та мар: ҫуртсенчен пӗрне туса та пӗтермен. Тепри вара пурӑнма юрӑхлӑ мар.

Халӗ ку пуҫиле ӗҫе следовательсем малалла тӗпчеҫҫӗ.

Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммуналлӑ урамра авари пулнӑ. Унта ҫичӗ ача амӑшӗн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Хӗрарӑмӑн тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, йывӑр тиевлӗ машина водителӗ автобуса пула сулахаялла пӑрӑнакан иномаркӑна курман. Ҫавна май ГАЗ пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӑмӑл машина ҫине пырса кӗнӗ. Руль умӗнче вара нумай ачаллӑ хӗрарӑм ларнӑ. Ҫапӑннӑ хыҫҫӑн вӑл тепӗр еннелле вӗҫсе кайнӑ. Ларкӑч ҫурмалла ҫурӑлнӑ.

Патшалӑх автоинспекцийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм ҫул-йӗр правилине пӑснӑ. Вӑл грузовике ирттерсе яман. Тиев машинин водителӗ хӑрушсӑрлӑх пиҫиххине ҫыхнӑран аварире суранланман.

Пиллӗкмӗш канал корреспонденчӗсем Шупашкарти депутатсенчен газонсем ҫине машина лартни пирки ыйтса пӗлнӗ. Депутатсем каланӑ тӑрӑх, газонсем ҫине машина лартнӑшӑн штраф тӳлеттерни Шупашкара чи хӑтлӑ хуласен йышне кӗртме май панӑ.

«Шупашкар — Раҫҫейри чи хӑтлӑ хуласенчен пӗри. Ку ята тивӗҫес тесе чылай ӗҫ тунӑ. Куншӑн чи малтанах халӑх хӑй тӑрӑшнӑ. Ку норма пурнӑҫланма тытӑнсанах ҫынсем картишсене чечексемпе илемлетме тӑрӑшакансен ӗҫне хаклама пуҫларӗҫ. Паллах, ку штрафсемпе ҫыхӑннӑ. Анчах пирӗн картишсем машина кӗтӗвне ҫаврӑннине кам ырлатӑр?» — тенӗ Дмитрий Никоноров.

Никоноров хулара пушӑ гараж кооперативӗсем нумаййине те палӑртнӑ. Ҫуртсен айӗнчи гаражсем те пушах. Анчах ҫынсем темшӗн машинисене подъездсен умне лартма кӑмӑлланине каланӑ вӑл.

Кӑҫалхи кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенче машинӑна газон ҫине лартнӑ водительсенчен 25 миллион тенкӗ штраф пухнӑ. Ку укҫапа ҫӗнӗ парковкӑсем тунӑ, хулана хӑтлӑх кӗртнӗ-мӗн.

Елена Бадаева республикӑн ял хуҫалӑх министрӗпе Сергей Артамоновпа

Чӑваш парламенчӗн спикерӗ пулма Патшалӑх Канашӗн сессийнче паян Валерий Филимонова суйланине эпир маларах пӗлтертӗмӗр-ха. «Фармация» предприяти пуҫлӑхӗнче нумай ҫул ӗҫленӗ ҫак ҫынпа калаҫма-хутшӑнма тивнисем ун пирки ыррине кӑна каланине палӑртмалла. Анчах хальхинче сӑмахӑмӑр ун пирки мар.

Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш сессине, спикера суйличчен, ҫулпа чи аслӑ депутата ертсе пыма шанаҫҫӗ. Ҫапла ку чыса 70 ҫулхи Елена Бадаева, вӑл Шупашкарти 1-мӗш ҫӑкӑр савутне ертсе пырать, тивӗҫрӗ. Анчах парламент ертӳҫине палӑртмалли сасӑлав процедуринче вӑл кӑштах пӑтрашӑнса илнине пула сасӑлава икӗ хутчен ирттерчӗ.

Спикер пулма сӗннӗ пӗртен-пӗр кандидатшӑн, Валерий Филимоновшӑн, пӗрремӗш хутӗнче 37-ӗн сасӑларӗҫ, иккӗмӗшӗнче — хӗрӗхӗн.

Надежда Прокопьева текех министр мар

Паян Чӑваш Енӗн юстици министрне Надежда Прокопьевана ӗҫрен хӑтарнӑ. Ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗнчи ҫемҫе пукана йышӑннӑ ҫынна Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн ларӑвӗнче парламентӑн Аппаратне ертсе пыма шаннӑ. Апла пулсан, эпир маларах пӗлтернӗ пекех пулса тухрӗ.

Надежда Прокопьева Мускаври Ломоносов ячӗллӗ аслӑ шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн ӗҫ биографине 1987 ҫулта ваккатран тытӑннӑ. Росреестр тытӑмӗнче, РФ Юстици министерствин республикӑри управленийӗнче те тӑрӑшнӑ.

Республикӑн Патшалӑх Канашӗнче Аппарат ертӳҫинче самай ӗҫленӗ 64 ҫулхи Анатолий Ухтияров пурне те тав туса сывпуллашнӑ май алӑ усса лармассине, урӑх ӗҫре тӑрӑшма кӑмӑл пуррине палӑртрӗ. Валерий Филимонов спикер ӑна парламентра яланах хапӑл пулассине ӗнентерчӗ.

Юстици министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлама министр ҫумне Ирина Семенована лартнӑ.

Ҫак кунсенче Шупашкарти лавккасем четреме ерчӗҫ пулӗ. Ара, пирӗн пата «Пятница» телеканалпа пыракан «Магаззино» каларӑм ертӳҫи пӗр кӗтмен ҫӗртен персе ҫитнӗ-ҫке-ха.

Малтах вӑл Тӗп пасара тӗрӗсленӗ. Александр Молочко унта наклейка ҫыпӑҫтарса хӑварман, мӗншӗн тесен вӑл кӑлтӑксем тупнӑ. Чӑннипе, ҫав пасара апат-ҫимӗҫ туянма хам та ура ярса пусмас тесе сӑмах панӑччӗ. Урамра пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла сутакансем шутсӑр харсӑр, темӗн те пӗр каласа хӑртма пултараҫҫӗ. Сентре ҫинче вӗсен яп-яка та ҫап-ҫавра улма-ҫырла выртать. Хакӗ те пысӑках мар пек. Анчах хутаҫа мӗн тултарса параҫҫӗ вӗсем? Ятарласа витӗр курӑнманни, хура тӗсли ҫине яраҫҫӗ тата. Пӗррехинче унтан панулми туянтӑм. Ара, сентре ҫинче йӑлтӑртатса кӑна выртать те иртсе кайма хал ҫитмерӗ. Сутуҫӑ ҫимӗҫе мӗншӗн хура хутаҫа тултарни пирки шухӑшлама ӑс ҫитмерӗ-ха. Киле кайнӑ чухне ӑнсӑртран ӑнлантӑм: ҫӗрӗккине талтарман-ши вӑл? Хутаҫа уҫса пӑхрӑм кӑна – тарӑхса кайрӑм. Чӑнах та ҫӗрме пуҫланӑ панулми! Ирӗсӗрех ывӑтма тиврӗ.

Тепрехинче пасарта айккинче сӑнаса тӑнӑ чухне сутуҫӑсем ҫынсене улталамалли тепӗр меслетпе усӑ курнине асӑрхарӑм.

Малалла...

Михаил Игнатьев тата Юрий васильев (сылтӑмри)

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗнче Элтепер Администрацийӗн тулли праваллӑ элчи пулма ҫав тытӑмра ӗҫлекен Юрий Васильева ҫирӗплетнӗ.

Юрий Егорович ЧР Министрсен Кабинечӗн ертӳҫин ҫумӗнче — Элтепер Администрацийӗн Ертӳҫинче тӑрӑшать. Юрий Васильева элчӗне ҫирӗплетесси ҫинчен калакан йышӑнӑва регион ертӳҫи Михаил Игнатьев паян кӑларнӑ. 134-мӗш номерлӗ ҫав хушӑвӑн иккӗмӗш пунктӗнче 2014 ҫулхи юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнчи 148-мӗш номерлӗ хушӑва пӑрахӑҫлассине каланӑ. Тепӗр майлӑ каласан, республикӑн юстици министрӗ Надежда Прокопьева парламентра текех элчӗ пулмӗ.

Сӑмах май каласан, Надежда Прокопьева республикӑн Патшалӑх Канашне куҫасси пирки сӑмах ҫӳрет. Унта вӑл парламентӑн Аппарачӗн ертӳҫи пулать теҫҫӗ.

Валерий Филимонов

Паян Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш сессийӗ иртет. Унти чи пӗлтерӗшлӗ те кӑсӑклӑ ыйтусенчен пӗри спикера суйласси пулчӗ.

Парламента ертсе пыма Валерий Филимонова лартма пултарассине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнерех пӗлтернӗччӗ. Чӑн та, паян ку должноҫе ӑна шанса пачӗҫ. Спикер кандидатурине «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тӑратнӑ.

«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин Патшалӑх Канашӗнчи фракцийӗн пайташӗ Игорь Моляков унчченхи созыври ертӳҫӗнех, Юрий Поповах, хӑварма сӗнчӗ те, анчах Ю. Попов хӑйӗн кандидатурине илессине, унччен ку должноҫе ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ сӗннине, анчах вӑл килӗшменнине палӑртрӗ.

Ҫапла вара депутатсенчен хӗрӗхӗшӗ спикер пулма сӗннӗ пӗртен пӗр кандидатшӑн, республикӑри «Фармация» предприяти пуҫлӑхӗшӗн Валерий Филимоновшӑн, сасӑларӗ.

Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче чӑваш халӑх ӳнерҫи Праски Витти 80 ҫул тултарчӗ. Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн, Чӑваш Республикин халӑх художникӗн юбилейӗ ячӗпе Чӑваш кӗнеке издательстви «Праски Витти. Живопись, эмаль, графика, монументальное искусство» альбом кун ҫути кӑтартнӑ. 500 тиражпа пичетленӗскере И.А. Улангин пухса хатӗрленӗ.

Альбома художникӑн тӗрлӗ ҫулхи ӗҫӗсене кӗртнӗ. Тӗрлӗ ярӑмри ӗҫсем хушшинче Константин Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх хатӗрленисем те, Ҫеҫпӗл поэзийӗ те тата ытти те пур.

Художникӑн альбома кӗртнӗ живопись, эмаль, графика иллюстрацийӗсенче тӑван халӑхӑмӑрӑн кун-ҫулӗ сӑнланнӑ. Ӗҫсен ячӗсене чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла ҫырнӑ.

Сӑмах май, паян Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче Праски Виттине халалланӑ курав хӑтлавӗ иртмелле. Унта ҫитес текенсене 15 сехете чӗнеҫҫӗ. Эпир маларах асӑннӑ альбомпа та унта паллаштарӗҫ.