РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем Шупашкарти ваккат тата унпа пурӑнакан арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Халӗ ҫав ҫынсем пирки республика прокуратури айӑплава ҫирӗплетсе суда ярса панӑ.

Аса илтеретпӗр, 45 арҫын тата унпа пурӑнакан, унран икӗ ҫул кӗҫӗнрех хӗрарӑм Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченне сӗтев сӗннӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑм ваккат пулса ӗҫленӗ-мӗн, арҫынӗ официаллӑ майпа ниҫта та тар тӑкман. 43-ри ваккат вӑйӑ бизнесне саккунлӑ мар майпа тытса тӑракан ҫынна хӳтӗлеме килӗшнӗ. Хӑй хӳтӗлесе пӗтереймессе ӑнланнипе-ши, унпа пӗрле пурӑнакан арҫын Федерацин хӑрушсӑрлӑх службинче тӑрӑшакана пуҫиле ӗҫе чарса лартма пулӑштӑр тесе 500 пин тенкӗ пама пулнӑ. Пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче хӗрарӑм-ваккат банксенчен пӗрин ячейкине 495 пин тенкӗ кайса хунӑ та унӑн уҫҫине хӑрушсӑрлӑх органӗн ӗҫченне тыттарнӑ.

Шупашкарта ватӑ ҫынсене пулӑшаҫҫӗ. «Пахча ҫимӗҫе киле ҫитерсе парасси» ыркӑмӑллӑх акцийӗ старт илнӗ.

Ку акцие Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунне халалланӑ. Ӑна Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу паракан комплекслӑ центр пуҫарнӑ.

Социаллӑ ӗҫченсем пӗччен пурӑнакан ватӑ ҫынсене пахча ҫимӗҫе, улма-ҫырлана пуҫтарма, вӗсене тӑварлама-маринадлама, пахчара тирпейлеме пулӑшаҫҫӗ.

Пахча ҫук тӑк социаллӑ ӗҫченсем пасартан пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла туянса киле ҫитерсе параҫҫӗ. Шупашкарти Калинин районӗн администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, акци пуҫланнӑранпа соцӗҫченсем 15 сусӑрпа ватӑ ҫынна пулӑшнӑ. Акци малалла пырать.

Алӑпа та пуҫтарма тивет

Ҫутҫанталӑкӑн хӑйӗн саккунӗ те кӗр енне пушшех те ун кӑмӑлне пӗлсе ҫитерме йывӑр. Республикӑри хӑш-пӗр хуҫалӑхра халӗ ҫӗрулми кӑлараҫҫӗ. Ҫанталӑк ҫумӑрлӑрах тӑнине кура копалкӑпа та кӑлараҫҫӗ, ҫавна май пуҫтарма ҫынсене илсе тухаҫҫӗ. Хальлӗхе мӗнпур лаптӑкӑн ҫуррине кӑна кӑларма ӗлкӗрнӗ-ха. Хирте 47 комбайнпа 73 копалка ӗҫлет.

Красноармейски районӗнче вӑрлӑхшӑн ӳстернӗ куккуруса вырса тӗшӗлеме тухнӑ. Ҫак культурӑна ытти ҫӗрте те, сӑмахран, Вӑрнар, Шупашкар районӗсенче, акса хӑварнисем пур.

Кӗрхисене акасси те малалла пырать. Иртнӗ уйӑхӑн 30-мӗшӗ тӗлне палӑртнин 93,9 процентне ҫӗннӗ. Планпа пӑхнине Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче пӗтернӗ.

Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Самая читающая семья» (чӑв. Чи вулакан ҫемье) республикӑри конкурс ӑмӑртӑвне пӗтӗмлетнӗ. Чи вулаканнисем Канашпа Етӗрне хулисенче тата Кӳкеҫ поселокӗнче пурӑннине палӑртнӑ.

Харӑс ларса вулама кӑсӑклине республикӑри 58 ҫемье ӗнентерме тӑрӑшнӑ. Вӗсем — 15 районпа 4 хуларан. Ку шутра Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк тата Тӑвай районӗсем, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш тата Етӗрне хулисем пур.

Конкурсра Канашри Игнатьевсем, Етӗрнери Семеновсем тата Кӳкеҫри Ташковсем ҫӗнтернӗ. Конкурса хутшӑннисене хаклама Галина Белгалис тата Елена Светлая ҫыравҫӑсем хутшӑннӑ.

«Эревет» ансамбль

Чӑваш халӑх инструменчӗсен «Эревет» ача-пӑча ансамблӗ 35 ҫул, унӑн яланхи ертӳҫи вара С.В. Федотов 60 ҫул тултарнӑ. Ҫак пулӑм ячӗпе ушкӑна тата С.В. Федотова (вӑл — Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ) республикӑри тӳре-шара саламланӑ.

Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗ Юрий Исаев, сӑмахран, ушкӑна «чӑвашсен инструмент ӳнерне упраса хӑваракан лапам» тесе хакланӑ.

Министр юбилейҫӑсем патне пушӑ алӑпа пыман. Ансамль ертӳҫине министерствӑн Хисеп хучӗпе чысланӑ, ансамбле ҫур миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрасси ҫинчен сертификат тыттарнӑ. Вӑл укҫа сцена ҫине тухмалли тумтир туянма кайӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ вара музыка инструменчӗ туянма 350 пин тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ.

Ачасем валли чӑвашла ҫырнӑ хайлавсенчен виҫҫӗшӗ премие тивӗҫнӗ. Кун пирки республикӑн Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви йышӑннӑ. Ачасемпе ҫамрӑксем валли шӑрҫалакан чи лайӑх ӗҫсене палӑртакан ӑмӑртӑва Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ 2011 ҫулта ҫирӗплетнӗ йышӑнупа йӗркелеҫҫӗ.

Кӑҫалхинчен 10 авторӑн 14 ӗҫне хакланӑ. Конкурс комиссийӗ (республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчи кӗске хыпарта йышра камсем пулнине палӑртман) виҫӗ номинацире ҫӗнтерӳҫӗсене уйӑрнӑ. «Шкул ҫулне ҫитменнисем тата кӗҫӗн классенче вӗренекенсем валли» ятлинче М.Ф. Степановӑн (Карягинан) «Паттӑр вӑйӗ — пӑтӑра» хайлавӗшӗн 50 пин тенкӗлӗх грант уйӑрма йышӑннӑ. «Вӑтам классенче вӗренекенсем валли ҫырнӑ хайлав» номинаципе Н.П. Петрова (Ишентее) «Ачаш кулӑш вӑрттӑнлӑхӗшӗн» 75 пин тенкӗ парӗҫ. «Аслӑ классенче вӗренекенсем валли ҫырнӑ хайлав» номинацире В.Д. Николаевӑн «Юптарусем» ӗҫне палӑртнӑ — ӑна та 75 пин тенкӗ уйӑрӗҫ.

Конкурсра ҫӗнтернӗ алҫырусене килес ҫул пичетлемелли социаллӑ пӗлтерӗшлӗ хайлавсен списокне кӗртнӗ.

Авӑн уйӑхӗн 21-30-мӗшӗсенче Чӑваш Енре «Автобус» декада иртет. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫынсене илсе ҫӳрекен автобуссене чарса тӗрӗслеҫҫӗ. Ку – питӗ лайӑх шухӑш. Мӗншӗн тесен ҫулпа шӑхӑрса пыракан водитель сахал мар халӗ. Халӑха илсе ҫӳремелли йӗркене пӑснӑ тӗслӗх те пайтах.

Инспекторсем водительсене тӗрӗсленине 21+ телекуравпа пӑхма май килчӗ. Сюжета сӑнанӑ май ҫӳҫ-пуҫ вирелле тӑчӗ. Ара, хам та кашни эрнерех яла каятӑп, пӗрмай ҫул ҫинче. Автобуса е маршруткӑна ларнӑ чухне водителе, организацие шанатӑн-ҫке-ха.

Инспекторсем икӗ маршруткӑна чарчӗҫ. Вӗсенчен иккӗшне те асӑрхаттару пачӗҫ. Пӗри, Ҫӗрпӳрен Шупашкара килекенскер, урапана газпа ӗҫлеттермелле тунӑ. Полицейскисем ку ҫынсемшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратнине каларӗҫ. Урапана улшӑнусем кӗртни инкекпе вӗҫленме пултарать. Инспекторсем ҫынсене ку маршруткӑран кӑларса теприне, хӑрушлӑх кӑларса тӑратманнине, лартрӗҫ. Ҫынсем Шупашкара чипер-йӗркеллех ҫитнӗ.

Тепӗр маршруткӑна чарсан вара вӑл пачах саккуна пӑсни палӑрчӗ. Хайхи водителӗн ҫынсене «Ҫӗрпӳ-Шупашкар» маршрутпа илсе ҫӳреме ирӗк ҫук-мӗн.

Малалла...

Тӗплӗ юсав тытӑмӗнче коррупци ан пултӑр тесен мӗн тумалла? Ку ыйтӑвӑн хуравне Правительство ҫуртӗнче шыранӑ.

Программа хута кайнӑранпа республикӑра 294 ҫурта тӗпрен юсанӑ. Чылай ӗҫе Республикӑри тӗплӗ юсав фончӗ йӗркелесе пырать. Пухнӑ укҫана вӑл икӗ енпе пайлать: пӗчӗк пайне хӑйӗн валли хӑварать, ыттине юсав ӗҫӗсем ирттермешкӗн ярать.

ЧР Строительство министерстви тата тӗрӗслев органӗсем фонд тата подрядчиксем мӗнле ӗҫленине темиҫе хутчен те пӑхса тухнӑ. Коррупци «шӑршине» туйман вӗсем. Юсав ӗҫӗн пахалӑхӗ ҫеҫ кӑштах сисчӗвлентернӗ.

Малашне тӳрӗ мар чунлӑ компанисене юсав ӗҫӗ тумашкӑн саккас илме йывӑртарах пулӗ. Подрядчиксене ҫӗнӗ схемӑпа шырӗҫ. Вӑл электрон лапамра иртӗ. Ку — ҫӗнӗлӗх. Чи малтанах РФ правительстви тӳрӗ чунлӑ подрядчиксен реестрне хатӗрлӗ. Унтан компанисен хушшинче аукционсем иртӗҫ. Ҫӗнӗ схемӑпа юпа уйӑхӗн варринче усӑ курма тытӑнасшӑн.

Паян, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Шупашкарта Пӗтӗм Раҫҫейри утмалли куна паллӑ тунӑ. Спорта юратакансем хулари тӗп урамсемпе утнӑ. Ку мероприятине ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.

Ку уява йӑлана кӗнӗ акципе пӗрлештернӗ. Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунӗнче ветерансем сывлӑхне ҫирӗплетсе утнӑ тата ҫынсем тухтӑрпа уҫӑлма тухнӑ.

Пӗтӗм Раҫҫейри утмалли куна Олимп чемпионки Елена Николаева та хутшӑннӑ. Спортсменкӑн шухӑшӗпе, утасси — спортӑн чи ҫӑмӑл тӗсӗ. «Олимп медалӗ патне эпӗ нумай талпӑннӑ. 30 ҫулта Олимп чемпионки пулса тӑтӑм! Паянхи кун та утатӑп, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнатӑп», — тенӗ Елена Николаева.

Унччен амӑшӗн капиталӗ ҫулсерен ӳссе пынӑ. Ҫитес ҫул ӑна индексацилемӗҫ.

«Ҫук, амӑшӗн капиталне индексацилемӗҫ», — ҫапла пӗлтернӗ РФ ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Максим Топилин. Федераци ведомствин пуҫлӑхӗ ку йышӑнӑва ҫирӗплетнине те каланӑ.

РИА Новости портал ҫапла ҫырнӑ: «Унччен правительствто вице-премьерӗ Ольга Голодец 2017 ҫулта амӑшӗн капиталне индексацилес ыйту пирки калаҫса татӑлайманни пирки хыпарланӑччӗ».

Сӑмах май, амӑшӗн капиталне кӑҫал та индексацилемен. Вӑл 2015 ҫулти пекех тӑрса юлнӑ: 453 пин те 26 тенкӗ.