Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар ял тӑрӑхӗнче лампӑсене пӗр хунар ҫинчен теприн ҫине куҫараҫҫӗ. Ҫакна вӗcем ӗҫсӗр аптӑранипе, ахаль лариччен кӗрӗк арки йӑвала тенине тӗпе хунипе хӑтланмаҫҫӗ-ха.

Лампӑсене ылмаштарни энергие перекетлес тенипе ҫыхӑннӑ. Ял тӑрӑхӗнче маларах урамсенчи лампӑсене энергие перекетлекеннисемпе ылмаштарса тухнӑ. Халӗ тата ҫутӑ диочӗллисем тухса кайрӗҫ. Вӗсем пирки специалистсем тата лайӑхрах тесе калаҫҫӗ. Ҫутта сахал пӗтерет пулин те ҫутатма лайӑх ҫутатать теҫҫӗ. Ҫакна тӗпе хурса атнарсем урамри хунарсем ҫинчи лампӑсене ҫутӑ диодлисемпе ылмаштарса тухнӑ. Энергие перекетлекен лампӑсене те вӗсем тухса пемен. Вӗсене, пурӗ 50 лампа, вырӑнти «Пучах» (Колосок) ача пахчине панӑ.

Вӑрнар районӗнче тилӗ тытса укҫаллӑ пулма май пур.

Пӗр пуҫшӑн район администрацийӗ 500 тенкӗ пама шантарать. Анчах сӑмахпа, «тытрӑм» тенипех, ӗненмӗҫ. Тытнӑ тилле полиэтилен хутаҫа ярса Патшалӑх ветеринари службин выльӑх-чӗрлӗх чир-чӗрӗпе кӗрешекен районти станцине кайса памалла.

Тилӗ тытакансене укҫан хавхалантарма йышӑннине тилӗсем урнӑ чирпе чирленин тӗслӗхӗ ӳссе кайнипе сӑлтавлаҫҫӗ. Республикӑн патшалӑх ветеринари служби пӗлтернӗ тӑрӑх, тилӗ шучӗ нумайланса кайнине кура чир аталанасси те сарӑлать. Урнӑ чир тӗслӗхӗ шӑп та лӑп уйӑх каяллах республикӑра 52-е ҫитнӗ. Ҫав шутра Вӑрнар районӗнче те ун пекки пулнӑ.

Тилӗ тытакан сунарҫӑсене Вӑрнар районӗнче ҫак уйӑхра укҫа тӳлеме тытӑннӑ. Ку йӗрке уйӑх вӗҫӗнче вӗҫленнӗ.

Канадӑри Макгилла университечӗн психологӗсемпе нейрофизиологӗсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх ача малтанхи икӗ ҫулӗ хушшинче илтнӗ чӗлхе унӑн нерв тытӑменче те пуҫ миминче те йӗр хӑварать. Малашне вӑл урӑх чӗлхе тавралӑхӗнче пурӑнсан та, ӑна мансан та, пуҫласа илтнӗ чӗлхе ҫав-ҫавах тӑван чӗлхе пек упранать. Кун пирки Nature Communications журналта ятарлӑ статья тухнӑ. «Интерфакс» сайтӗнче ӑна тишкерсе пичетленнӗ статьян куҫарӑвӗпе сире Чӑваш халӑх сайчӗ паллаштарать.

Сӑнав ирттерме ӑсчахсем ачасене виҫӗ ушкӑна пайланӑ: Францире пурӑнса хрантсусла калаҫакансем (10 ача), Франци кил-йышне усрава илнӗ Китайра ҫуралнӑ ачасем (21 ача, Францие куҫса килнӗ чухнехи вӑтам ӳсӗм — 12,8 уйӑх), француз чӗлхине вӗренекен, унпа ирӗклӗн калаҫакан китай ачисем (12 ача).

Пурне те фонологи ӗҫне тӗпчекен тест витӗр кӑларнӑ. Ҫак тӗрӗслев ытларах чухне вӑл икӗ пайран тӑрать: кӗске вӑхӑт хушшинче илтнӗ сасӑ-фонемӑсем (пӗр е темиҫе сӑмах) упранассине тата артикуляцилесе тепӗр хут калама пултарассине (вӑл асӑмра хӑварнӑ йӗре ҫухалма памасть) тишкересси.

Малалла...

Хӗрлӗ Чутайӗнчи Ленин урамӗнче ҫӗнӗ ача пахчин ҫурчӗ кӑҫал темиҫе уйӑхрах ҫӗкленсе ларнӑ. Ун пек капмар ҫурт район центрӗнче ҫук та тесе пӗлтерет «Пирӗн пурнӑҫ» район хаҫачӗ.

Ача пахчине тӑвакан организаци мӗнпур ӗҫе контрактпа килӗшӳллӗн раштавӑн 25-мӗшӗнче вӗҫлемелле-мӗн. Район администрацийӗнче нумаях пулмасть ача пахчине вӑхӑтра хута ярас ыйтупа канашлӑва пухӑннӑ.

«Малтанах ача садне «Шевле» ят памалла тесе палӑртнӑччӗ, паян вара «Солнышко» ача сачӗн иккӗмӗш корпусӗ пирки калаҫу пырать», — тесе ҫырнӑ район хаҫатӗнче.

Ҫавӑн пекех ача пахчи валли чӳрече каррисем, кавирсем, спорт инвентарӗ илме укҫа-тенкӗ тупмалла. Яваплисем ӗҫе вӑхӑтра вӗҫлеме шантарнӑ. Ача пахчине 160 ача ҫӳреме пуҫлӗ, 8 ушкӑн пулӗ.

Рустам Ахметсафин тунӑ сӑн

Шупашкарта пурӑнакан Рустам Ахметсафин паллӑ фильмри трансформера пуҫтарнӑ. Скульптурӑна вӑл кивӗ автозапчастьсенчен, ытти тимӗртен тунӑ.

Хӑй ӑсталанӑ япалана вӑл Мускав ҫывӑхӗнчи ҫӳп-ҫап музейне парасшӑн. Сварщик трансформера иртнӗ эрнере пуҫтарса пӗтернӗ. Ӑна тунӑ чухне вӑл, хӑй каланӑ тӑрӑх, 20 пин тенкӗрен ытла тӑкакламан.

Юлашки виҫӗ ҫулта Рустам art recycle енӗпе ӗҫлет. Ку — тимӗртен тӗрлӗ кӳлепе тӑвасси. Нумаях пулмасть унпа Мускав ҫывӑхӗнчи ҫӳп-ҫап музейӗн ӗҫченӗсем ҫыхӑннӑ та трансформер ӑсталама ыйтнӑ. Саккаса виҫӗ эрнерех туса пӗтернӗ.

Трансформер икӗ метра яхӑн ҫӳллӗш. Вӑл 250 килограма яхӑн таять. Халӗ ку кӳлепе ҫӳп-ҫап музейӗнче ӗнтӗ.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Шупашкарта хӗрарӑм чутах пуйӑс айне сикмен. 35-рискере ӑннӑ темелле-ши — машинист пуйӑса чарса ӗлкӗрнӗ.

Хӗрарӑм, Елчӗк районӗнче ҫуралнӑскер, пуйӑса хирӗҫ чупнӑ. Ку раштавӑн 2-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. Телее, «Шупашкар – Мускав» состав вӑхӑтра чарӑнса ӗлкӗрнӗ.

Хӗрарӑма чукун ҫул вокзалӗнчи полици пӳлӗмне илсе кайнӑ. Пӑхсан хӗрарӑм ӳсер пулни ҫиеле тухнӑ. Ҫамрӑк хӗрарӑм мӗншӗн хӑйӗн ҫине алӑ хурасшӑн пулнӑ-ха? Пурнӑҫӗ ӑнман — ҫапла ӑнлантарнӑ вӑл.

Хӗрарӑма психиатри пульницине ӑсатнӑ. Вӑл унччен шутра тӑман унтра. Хӗрарӑмӑн ӳссе ҫитнӗ хӗрӗ те пур-мӗн. Пуйӑса хирӗҫ чупнӑскере административлӑ майпа явап тыттарма пултараҫҫӗ.

Элӗкри «Хӗлхем» спорт шкулӗнче

Нумаях пулмасть Элӗк районӗнчи «Хӗлхем» спорт шкулӗн ҫӑмӑл атлетика секцине ҫӳрекенсем Ҫӗнӗ Шупашкарта Чӑваш Республикин кубокне ҫӗнсе илессишӗн иртнӗ финалти тӑваттӑмӗш тапхӑрне хутшӑннӑ.

Ӑмӑртӑва Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, социаллӑ политикӑпа наци ыйтӑвӗсен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ, хӑй те спортсмен — Олимп вӑййисен чемпионки Елена Николаева уҫнӑ.

Пӗтӗмӗшле тӑватӑ тапхӑрти зачетра Чӑваш Ен кубокне Элӗк районӗнчи маттурсем — Анастасия Дубининӑпа Евгений Федоров — ҫӗнсе илнӗ. Вӗсемсӗр пуҫне Элӗкри тата тепӗр икӗ ача республика шайӗнче палӑрнӑ. Александр Свистков хӑйӗн дистанцийӗнче 3-мӗш вырӑна тухма пултарнӑ, Нелли Львова 5 ҫухрӑма утса пӑхӑр медале тивӗҫнӗ. Элӗксем вӗсемпе мухтаннине пӗлтереҫҫӗ.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Шупашкарти строительство материалӗсем туса кӑларакан савут Константин Иванов урамӗнче ҫӗр лаптӑкӗ туянасшӑн. Унта ҫӗнӗ микрорайон хута ярасшӑн вӗсем.

Микрорайонти ҫуртсем савутра ӗҫлекенсем валли пулать-мӗн. Халӗ савут ҫӗр лаптӑкне илмешкӗн документсене хатӗрленӗ ӗнтӗ.

Ҫӗр лаптӑкӗ «Багратион» каферен кӑшт ҫӳлерех вырнаҫнӑ. Савут пӗлтернӗ тӑрӑх вара, акционерлӑ уҫӑ общество Шупашкарти Коммуналлӑ слобода урамӗнче ҫӗр лаптӑкӗ сутать. Вӑл 4377 тӑваткал метр.

Савут 19980 тӑваткал метр ҫинче микрорайон хута яма палӑртнӑ.

Шупашкарти пӗр ача пахчинчи ҫӗрӗн пӗр пайне строительство тумашкӑн илнӗ. Унта теннис корчӗ тума пуҫланӑ-мӗн

Ку Мичман Павлов урамӗнче. Ача пахчипе ҫумӑнах карта туса лартнӑ, леш енче — строительство. Ҫавна май вылямалли хатӗр-хӗтӗре куҫарма лекнӗ. Анчах ачасем валли вылямалли лапам хӗсӗкленсе юлнӑ. Ара, ушкӑнсенче 30-шар ача вӗт.

Ача пахчинин ертӳлӗхӗ каланӑ тӑрӑх, хула администрацийӗ ҫӗнӗ лапам уйӑрма шантарнӑ. Анчах хальлӗхе ку сӑмахпа кӑна-ха. Кӗҫех ача пахчин тепӗр лапамӗ те строительство айне лекмелле тесе калаҫаҫҫӗ. Анчах унта ӗҫлекенсем тата ашшӗ-амӑшӗ кунпа килӗшесшӗн мар, малаллах кӗрешесшӗн.

Кӑҫал Чӑваш Енри журналиста Эдуард Дидичнкӑна вӗлернӗ. Ку ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ.

ЧР Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ те суда ярса панӑ. Суд сакки ҫине усламҫӑ хӗрарӑм ларӗ. Вӑл — вӗлернӗ журналистӑн арӑмӗ.

Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кун хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ. Упӑшкипе арӑмӗ хирӗҫсе кайнӑ та хӗрарӑм 49 ҫулти арҫынна кӑкӑрӗ тӗлӗнчен ҫӗҫӗпе, унтан мӑйӗнчен вилкӑпа чикнӗ.

Арҫын нумай юн ҫухатнӑран ҫавӑнтах вилнӗ. Хӗрарӑм вара аппӑшӗ патне кайнӑ та кун пирки каласа кӑтартнӑ.