Чӑваш Ен капюсав енӗпе малта пыракан 20 регионсен йышне кӗнӗ. Кун пек федераци чиновникӗсем шухӑшлаҫҫӗ.

Капюсав ыйтӑвӗсемпе Правительство ҫуртӗнче канашлу иртнӗ. Унта ҫивӗч тӑракан ыйтусене сӳтсе явнӑ. Малтанах ҫакна палӑртнӑ: юлашки вӑхӑтра капюсавшӑн тӳлекенсем нумайланнӑ — 40 процентран 90-а ҫитнӗ. Чиновниксем ку енчен япӑх лару-тӑруллӑ регионсене те асӑннӑ. Анчах вӗсен йышӗнче Чӑваш Ен ҫук. Пачах тепӗр май — вӑл чи лайӑххисен йышӗнче.

ЧР строительство министрӗ Олег Марков каланӑ тӑрӑх, капюсав программи вӗҫленсе пырать. 272 ҫуртран 264-шӗнче юсав тунӑ ӗнтӗ.

Ытларах чухне ҫуртсенче электропралуксене улӑштармалла-мӗн. Иккӗмӗш вырӑнта — канализаци тата шыв пӑрӑхӗсене улӑштарасси. Унтан — газ пӑрӑхӗсем.

Сӑмах май, 2015–2016 ҫулсенче капюсав программине 425 ҫурт кӗртнӗ. Кун валли хальлӗхе 606 миллион тенкӗ кирлӗ. Анчах ку хисеп ӳсме те пултарать.

Ку паттӑр арҫын ача пирки унччен те ҫырнӑччӗ-ха. Ун ҫинчен пӗлтерме татах салтавӗ тупӑнчӗ. Нумаях пулмасть ӑна Мускавра чысланӑ.

Мускавра ҫынсен пурнӑҫне ҫӑлнисене чыс тунӑ. Вӗсен йышӗнче 4-ри Кирилл Яковлев та пулнӑ. Чыслав раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртнӗ.

Кирилл 4 ҫулта кӑна-ха. Анчах вӑл пӗчӗк пулин те паттӑр ӗҫ тума ӗлкӗрнӗ. Вӑл ҫемйине пушартан ҫӑлнӑ.

Аса илтерер: ҫав кун Кирилӑн ҫемйи Канашран Шаккӑл яшне канма кайнӑ. Арҫын ача пуринчен те маларах вӑраннӑ та урама тухнӑ. Вӑл сарай тӑрринче явӑнакан ҫулӑма асӑрханӑ. Аптӑраса ӳкмен вӑл — тӳрех пурне те вӑратнӑ. Ҫакна пула никам та пушарта вилмен.

Кирила Мускавра «Герой ачасем» номинацире дипломпа чысланӑ.

Японин Раҫҫейри Посольствинчи официаллӑ йышӑну вӑхӑтӗнче Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тав туни пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗнсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Японин Раҫҫейри чрезвычайлӑ тата тулли праваллӑ элчи Тикахито Харада йыхравланипе Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Японин Императорӗ ҫуралнӑ кунне халалласа ирттернӗ савӑнӑҫлӑ мероприятие хутшӑннӑ. Тикахито Харада яппун тата Раҫҫей халӑхӗ туслӑ пурӑннине палӑртса хӑварнӑ. Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Япони Императорӗн ҫуралнӑ кунне паллӑ тума йыхравлани ҫав тери пысӑк пархатар пулнине каланӑ. «Эпир Чӑваш Ен илӗртӳллӗ чаплӑ республика пулнине курса ӗнентӗмӗр. Хальхи вӑхӑтра бизнесӑн ытти енӗсене сирӗн патра аталантарма тӗллев лартнӑ», — тесе каланӑ Хироси Тадзима.

Сӑнсем (12)

Йӗпреҫ районӗнчи Туҫари вулавӑшра раштавӑн 5-мӗшӗнче «Кайӑксене хӗлле апат ҫитерӗр» ятпа калаҫу ирттернӗ.

Экологи темине халалланӑ мероприятие вулавӑш кӗҫӗн классенче вӗренекенсене пухнӑ. Чӗнме ыттисене те чӗннӗ-ха. Пӗчӗккисем уйрӑмах хастар пулнӑ. Вулавӑш ӗҫченӗсем чи малтанах вӗсене Чӑваш Енӗн кайӑк-кӗшӗкӗпе паллаштаракан слайд кӑтартнӑ. Ун тӑрӑх пӗчӗкскерсем чылай кайӑк хамӑр патрах хӗл каҫма юлнине пӗлнӗ. Мӗнле кайӑксем сивӗ хӗлтен хӑраманнине те пӗлнӗ ачасем. Сивӗрен хӑрамаҫҫӗ те вӗсем, анчах выҫлӑх самай шиклентерет. Ҫунатлӑ туссене хӗл каҫма ҫӑмӑл пултӑр тесен вӗсене апат памалла. Апат хурса пама сырӑш туса ҫакмалла. Сырӑшне ачасем ашшӗ-амӑшӗ пулӑшнипе туса та хатӗрленӗ.

Слайдсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн вулавӑш ӗҫченӗсемпе пӗрле вӗсем хӑйсен сырӑшӗсене ҫакма тухнӑ.

Патӑрьел районӗнчи аграрисем кашни лаптӑк ҫӗр тупӑш патӑр тесе нумаях пулмасть иртнӗ канашлура калаҫнӑ. Канашлӑва республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ С. Артамонов тата Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗ О. Мешков хутшӑннӑ.

Ял тӑрӑх пуҫлӑхӗсемпе, ял хуҫалӑх предприятийӗсен ертӳҫисемпе, фермерсемпе тӗл пулнӑ май ҫӗрпе тухӑҫлӑ усӑ курасси пирки кӑна мар ял хуҫалӑхне аталантарасси пирки те калаҫнӑ.

Канашлура килти хушма хуҫалӑха аталантарма май паракан ҫӑмӑллатнӑ кредитпа районта тухӑҫлӑ усӑ курнине палӑртнӑ. «Анчах ӑна тӗллевлӗ усӑ курмалла. Ҫӗре, ҫӗр пайӗсене ӗҫе кӗртнине тӗрӗслесех тӑмалла», — тенӗ ял хуҫалӑх министрӗ С. Артамонов.

Ҫӗр пайӗсене вырӑнта мӗнле усӑ курнипе район пуҫлӑхӗ, «Первомайск» тата «Малалла» ял хуҫалӑх предприятийӗсен ертӳҫи М. Петров, «Исток» ҫӗр ӗҫ фирмин тӗп директорӗ А. Илюткин, Ишлӗ тата Пикшик ял тӑрӑхӗсен ертӳҫисем Л. Юркинӑпа В. Мефодьев паллаштарнӑ. Р. Санзяпов фермер вара ҫӗр лаптӑкӗсен докуменчӗсене тӑвас ӗҫ кӑткӑс пулнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (18)

Раштавӑн 5-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Станъял ялӗ ҫумӗнчи «Акатуй» уҫланкинче («Чемен крепоҫӗнче») «Тени наших предков» фестиваль иртнӗ.

Ҫарпа истори клубӗсен ҫак фестивалӗ кӑҫалхипе улттӑмӗш хут иртни пирки асӑннӑ тӑрӑхри Николай Смирнов пӗлтерет.

Ку тӑрӑхра пӗрремӗш хут иртекен кӑҫалхи фестивальне Раҫҫейри 10 хуларан 12 ҫарпа истори клубӗ хутшӑннӑ.

Пушкӑртсен тӗп хулинчен, Ӗпхӳрен, ҫухрӑма 800 км хыҫа хӑварса фестивале килнӗ Александр Шабалинпа Наталия Герасимова ертсе пыракан «Медвежий двор» вара чӑн-чӑн юрта лартса, кӑвайт чӗртсех кӑтартнӑ.

Малтанах куракансемпе хӑнасем, авалхи ҫар ҫыннисен реконструкциленӗ тумӗсемпе, хӗҫпӑшалӗсемпе, тимӗрҫӗ лаҫҫипе, лагерьти шатерсемпе юртӑпа паллашнӑ, сувенирсем туяннӑ.

Уява килнӗ ачасем Ҫӗпӗрти хаски ӑратлӑ 6 йытӑ кӳлнӗ нартӑпа хаваспах ярӑннӑ. Шупашкаркасси ял старости Роза Бычкова уява 3 лашапа хутшӑннӑ. Ачасене те, аслисене те хыҫлӑ ҫунапа та, ахальлӗн те ярӑнтарнӑ.

Сӑнсем (9)

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра Пӗрлехи юмах служби ӗҫлесе кайӗ. Унӑн номерӗ 60-20-16 пулмалла. Унпа 11 сехетрен пуҫласа 19 сехетчен шӑнкӑравлама май килӗ. Пӗрлехи юмах номерӗ раштавӑн 19-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑнӗ.

Вӑл номерпе шӑнкӑравласа хулара пулса иртекен уяв мероприятийӗсем пирки пӗлме май килӗ. Хӗл Мучипе Юрпикене те хӑнана чӗнме май килӗ. Шӑнкӑравлакансен хулара конькипе ӑҫта ярӑнма май пурри, коньки ӑҫта вӑхӑтлӑх илме май килни, утренниксемпе фестивальсем, хулари тата республикӑри учрежденисенче иртекен уявсем пирки йӑлт уҫӑмлатма май пур. Кун ҫинчен Шупашкар хула администрацийӗ хӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.

Пӗрлехи юмах службине хула администрацийӗ карас ҫыхӑнӑвӗпе тивӗҫтерекен операторсенчен пӗринпе йӗркеленӗ.

Ольга Никифорова тунӑ сӑн

Шупашкарта хӑмӑр упа скульптурине лартнӑ. Вӑл — Раҫҫей халӑхӗн символӗ.

Упана «Элара» савут ҫывӑхӗнче, Шупашкар: 500 ҫул парк патӗнче, вырнаҫтарнӑ. Калӑпӑшӗпе вӑл чӑн-чӑн упа пекех.

Скульптурӑна тимӗр каркас ҫине хурӑн турачӗсем ҫирӗплетсе тунӑ. Упа мӑйӗ ҫинче — Раҫҫей ялавӗ тӗслӗ шарф.

Скульптурӑна туратсенчен ахальтен туман. Вӑл упа ҫӑмӗ пекех курӑнать-ҫке-ха. Палӑка предприяти ӗҫченӗсем Ҫӗнӗ ҫул умӗн тунӑ. Иртен-ҫӳрен халӗ ун ҫывӑхӗнче сӑн ӳкерӗнет.

Шӑматкун ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Ҫӗмӗрле хулинче ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе пулнӑ. Вӑл унта ҫӗвӗ фабрикине, ҫӗнелнӗскере, ҫитсе курнӑ.

Ҫӗмӗрле фабрикинче тӗрлӗ тумтир ҫӗлеҫҫӗ. Унти ӗҫченсем Михаил Игнатьев валли ятарлӑ экскурси йӗркеленӗ, производство пирки каласа кӑтартнӑ.

Фабрика лайӑх ӗҫлесе пырать. Унта 70 яхӑн ҫын тӑрӑшать. Малашне вӗсен йышне тата ӳстересшӗн. Вӗсем ҫӗнӗ проекта хута яма кирлӗ пулӗҫ.

Малтан ку фабрика Ростелекомӑн лапамӗсенче вырнаҫнӑ пулнӑ. Халӗ предприяти хуҫалӑх шайне куҫнӑ. Ҫӗнӗ вырӑна куҫнӑранпа ӑна техника тӗлӗшӗнчен те ҫӗнетнӗ. Хатӗр продукци складра выртмасть — тӳрех сутӑнать. Кӑҫал 11 уйӑхра 5 миллион ытла тенкӗлӗх тумтир ҫӗленӗ. Малашне фабрикӑна татах анлӑлатасшӑн. Ҫӗне цехсем, складсем, столовӑй хута ярасшӑн.

«Про Город» тунӑ сӑн

Шупашкарта антитеррор пирки калаҫнӑ. Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче ку уйрӑмах ҫивӗч ыйту пулмалла. Ун чухне хулара йӗрке хуралҫисем, дружинниксем пулӗҫ.

Ҫак кунсенче террорпа кӗрешекен комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта Ҫӗнӗ ҫула хатӗрленнӗ чухнехи антитеррор мероприятийӗсем пирки калаҫнӑ.

Шупашкарта 30 ытла мероприяти иртӗ. Ытларахӑшӗ тӗп урамсенче иртӗ. Уяв мероприятийӗсем 25 лапамра иртӗҫ.

Ҫын ытларах пухӑннӑ ҫӗрте йӗрке хуралҫисемпе друженниксем сыхлӗҫ. Концерт лапамӗсенче 100 ытла полицейски пулӗ.

Хулара иккӗлентерекен ҫынсем пирки пӗлтермелли «хӗрӳ лини» те ӗҫлет.