Шупашкарти чукун ҫул вокзалӗ

Шупашкартан Мускава тата Мускавран Шупашкара пуйӑспа кайса килекенсен ҫул ҫинче хӑвӑртрах ҫӳреме пуҫлас шанчӑк пур. «Сапсан» хута ярсан мар, унчченех.

Республикӑн тӗп хулипе ҫӗршывӑн тӗп хулине пуйӑс хальхи вӑхатра 13 сехетре ҫитет. Ӳлӗмрен вӑл вӑхӑт 4,5 сехет чакма пултарать. Ку хыпара «Центральная пассажирская компания» (чӑв. Пассажирсен тӗп компанийӗ) общество хыпарланӑ. Пуйӑс ҫӳрессине вӑл «Ветер» (чӑв. ҫил) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май хӑвӑртлатасшӑн.

Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ ҫинче халӗ хӑвӑрт ҫӳрекен «Сапсан» пуйӑссем пур-ха. Мускавран Питӗре вӑл 3,5 сехетре ҫитерет. Сочире, Мускавра, Тверьте, Чулхулара «Ласточка», «Стриж», регионти ытти экспресс хӑвӑрт хутласа пассажирсене каяс ҫӗре часах ҫитерет.

Мускавран шурӑ Шупашкара 8,5 сехетре хӑҫантарах ҫитме пуҫлассине каламан.

Куславкка хулинче кӑҫалхи ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчи пӗр каҫхине руле ӳсӗрле тытса пынӑн туйӑннипе ҫул-йӗр инспекторӗсем пӗр урапана тытса чарнӑ. Хӗрӗнкине сиснӗрен арҫынна инспекторсем хӑйсен машинине ларма ыйтнӑ, унта вӗсем автомобиле тытса пыма юраманни пирки протокол ҫырма тытӑннӑ. Ҫав самантра ҫул-йӗр ҫинчи йӗрке хуралҫисен урапине арҫынпа пӗр салонта пулнӑ хӗрарӑм куҫса ларнӑ. Инспектортан вӑл протокола туртса илсе ҫӗтсе тӑкнӑ та хӑй сумкине пуҫтарса чикнӗ. Водительпе хӗрарӑм-пассажир ҫапла хӑтланнине кура арҫынна шалти ӗҫсен пайне илсе каяс тенӗ. Арҫын та кутӑнлашма тытӑннӑ, чӑрсӑр хӗрарӑм та сиксе ӳкнӗ: вӑл полицейскисенчен пӗрин мӑйӗнчен ярса илнӗ, чавса пӗтернӗ.

Водителе административлӑ майпа кӑна явап тыттарнӑ-ха: хӑрушсӑрлӑх пиҫиххине ҫыхманшӑн, ӳсӗррине тӗрӗслеттерме килӗшменшӗн. Ӑна штрафланӑ тата 1,8 ҫуллӑха правасӑр хӑварнӑ. Йӗрке хуралҫисемпе ҫапӑҫакан хӗрарӑм тӗлӗшпе вара пуҫиле ӗҫех пуҫарнӑ. Вӑл, сӑмах май каласан, Росреестрӑн управленийӗнче тӑрӑшать иккен.

«Пӗрисем акара тӑрмашаҫҫӗ, теприсем ташласа юрлаҫҫӗ», — тесе ҫырнӑччӗ маларах Чӑваш халӑх сайчӗ. Унта Куславкка районӗнчи Карачра агитбригада ӗҫе тытӑннине пӗлтернӗччӗ.

Хӗрсе уй-хирпе йӗтем ҫинче тар тӑкнӑ чух юрласа-ташлаканӗсем ытти тӑрӑхра та пур. Турра шӗкӗр, механизаторсемпе комбайнерсем алла купӑс илсе юрӑ ӗнӗрлесе лармаҫҫӗ. Юрӑ-ташӑпа ҫӳрекенӗсем — вырӑнти Культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем. Совет самани вӑхӑтӗнче пуҫланнӑ агитбригада юхӑмӗ юлашки ҫулсенче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе илчӗ.

Вырӑнти агитбригада Шӑмӑршӑ районӗнчи «Исток» хуҫалӑха та пынӑ. Ял тӑрӑхӗнче ҫакна юрӑ-ташӑпа хавхалантарни тесе хаклаҫҫӗ.

Хуҫалӑхра ӗҫлекенсем концерт пӑхнӑ кӑна мар, вырӑнти артистсемпе пӗрле сӑн та ӳкерӗннӗ.

Чӑваш тумӗ тӑхӑннӑ ача сӑнне Сербире тухса тӑракан «Туркчем» (чӑв. Манӑн тӗрӗк чӗлхи) журнал хуплашкине кӑларнӑ. Ку чыс Патӑрьел районӗнчи Турханта пурӑнакан хӗрачана тивӗҫнӗ. 4-мӗш класра вӗренекенскере Катя Маштакова тесе чӗнеҫҫӗ.

Тӑван халӑхӑмӑрӑн наци тумне тӑхӑннӑ ҫак ачана X Пӗтӗм тӗнчери Кокель пленэрӗ вӑхӑтӗнче темиҫе художник та ӳкернӗ. Ӗҫсенчен пӗрне Самар художникӗ Владимир Башкиров пурнӑҫланӑ. Пленэр хыҫҫӑн темиҫе эрнерен ҫавна Сербинче ачасем валли турккӑлла тухса тӑракан журналта хуплашка туса пичетленӗ.

Владимир Башкиров ӗҫӗ пирки «Туркчем» журнал тӗп редакторне Марина Карягина тележурналист, поэт, драматург пӗлтернӗ. Ача-пӑча валли ҫырнӑ сӑвӑ ярӑмӗшӗн Марина унччен журнал лауреачӗ пулнӑ.

«Пурин те халӑх ырлӑхӗшӗн» ҫине тӑмаллине Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев вӗҫӗмех калать. Анчах тӳре-шара те ҫавна илтмест, те ытлашшипех тар тӑкать: хӑшӗсем ҫынсен ыйтӑвне те вӑхӑтра хуравламаҫҫӗ.

Патшалӑх тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче (район-хула администрацийӗсенче, ял тӑрӑхӗсенче) тӑрӑшакансем ҫынсен ыйтӑвне пӑхса тухассипе кӑҫалхи пӗрремӗш ҫур ҫулта епле ӗҫленине нумаях пулмасть Чӑваш Ен прокуратури тишкернӗ.

Прокуратура тӗрӗслевӗ палӑртнӑ тӑрӑх, граждансен ыйтӑвне пӑхса тухассипе ҫыхӑннӑ саккуна ҫур ҫулта 100 ытла пӑснӑ. Ку фактсемпе 63 хутчен прокурор кӑтартӑвӗ шӑрҫаланӑ.

Ҫынсен ыйтӑвне пӑхса тухассинчи час-час тӗл пулакан кӑлтӑк шутне вӑхӑтра хуравламаннине, ыйтусене ытти органа ӑсатса ларнине, ыйту авторне кун пирки пӗлтерменнине кӗртмелле.

Яваплисен тӗлӗшпе прокурорсем ҫине тӑнипе 19 хутчен административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.

Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова районти тӳре-шара тыткаларӑшӗпе килӗшмесӗр суда кайнӑ. Пакунлӑ ҫын хӑйне хӳтӗлес тесе ҫӳремен-ха. Вӑл ҫын ачишӗн пӑшӑрханнӑ тесен те йӑнӑш пулмӗ. Юрӗ, йӗркипех каласа-ха эппин.

Тӑвай район администрацийӗн ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комиссийӗ 29 ҫулти хӗрарӑма амӑш тивӗҫне йӗркеллӗ пурнӑҫламаншӑн асӑрхаттарнипех ҫырлахас тенӗ. Прокуратура ку йышӑнӑва тишкернӗ те, пӗчӗк ача амӑшӗ унччен те хӑйне пӳтсӗртерех тытнине, эрех-сӑрапа айкашнине, ачине йӗркеллӗ пӑхманнине, уншӑн хайхине штрафланине асӑрханӑ. Штрафӗ пысӑках пулман-ха — 100 тенкӗ. Тепӗр тесен, витӗмӗ укҫа виҫинче мар-ҫке: ҫын тӑна кӗнипе-кӗменнинче. Унччен асӑрхаттарса административлӑ майпа явап тыттарни те хӗрарӑма улӑштарайман. Маларах пӗрре явап тыттарнӑ ҫын тӗлӗшпе саккун та ҫирӗпрех мера йышӑнма хистет.

Асӑннӑ самантсене шута илсе прокуратура ҫул ҫитменнисен ыйтӑвӗпе ӗҫлекен комисси йышӑнӑвне пӑрахӑҫлама суда ҫитнӗ. Тӳре прокурор ыйтнипе килӗшнӗ.

Екатеринбургри ҫветтуй вырӑнсенчен пӗри

Чӑваш Енӗн Наци радиовӗ Екатеринбургри ҫветтуй вырӑнсемпе паллаштарать. Радиокӑларӑма республикӑн Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви хӑйӗн сайтӗнче ӗнер анонсланӑ.

Екатеринбругри ҫветтуй вырӑнсем пирки каласа кӑтартакан ярӑмри кӑларӑмсенчен пӗри эфира ӗнер, 18 сехет те 20 минутра, тухнӑ.

Асӑннӑ тӑрӑх мӗнпе палӑрса тӑнине те анонсра тӗплӗн ҫырса кӑтартнӑ.

Турра ӗненекенсем пуҫтарӑнакан вырӑна Наци радиовӗн аслӑ редакторӗ, православи программисен авторӗ Роза Деменцова паломниксемпе пӗрле иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче ҫитсе килнӗ.

Аякра курни-илтнипе радиожурналист «По святым местам Екатеринбурга» (чӑв. Екатеринбургри ҫаваплӑ вырӑнӗсемпе) ярӑм йӗркелесех паллаштарма тытӑннӑ.

Удмурт ҫипуҫӗллӗ Барби

Удмурт Республикинчи Можга районӗнче наци тумтирне тӑхӑнтартнӑ чи чипер Барби пуканене суйланӑ.

«Удмурт Барби но удмурт Кэн» ят панӑ конкурса ҫурлан 1-мӗшӗнче ирттернӗ.

Пуканене удмуртла пуринчен капӑр тумлантарассишӗн кирек кам та тупӑшма пултарнӑ. Ӗҫе епле техникӑпа пурнӑҫлассине те авторсем хӑйсем тӗллӗн суйланӑ.

Конкурсӑн гран-прине Алина Хабибуллина ятлӑ хӗр пӗрчӗк тивӗҫнӗ. Ӗҫе вӑл асламӑшӗпе (тен, кукамӑшӗпе-и? Хыпарта «бабушка» тенӗ те, аптӑрамалла...) пӗрле тӑрмашса тунӑ. Конкурсӑн тӗп тӗллевне — наци тумӗн чиперлӗхне кӑтартассине, ӑна манӑҫа кӑларас маррине — конкурса хутшӑннӑ ытти ҫын та тӗпе хунӑ. Вӗсене тӗрлӗ номинаципе: «Ин юсь», «Италмас», «Вуюись», «Модали» тата ытти те — чысласа Хисеп грамотисем тыттарнӑ, парнесем панӑ.

Гудимир кӗслеҫӗ

Питӗр хулинчи Максим Анухин (пултарулӑхри хушма ячӗ — Гудимир) «Хурӑн ҫулҫи ҫурӑлсан» (выр. Березовый лист) юрра кӗслепе пуҫласа шӑрантарнӑ. «ГУДИМИР» проекта халӑх тетелӗнче саракан ҫав ҫамрӑк ӗнер юрланӑ. Сӑмах май каласан, ку юрра шыраса тупма йывӑр мар.

Малтанласа кӗсле ҫепӗҫҫӗн янӑрать, кайран сасӑ хаватланса-вӑйланса пырать, унтан кӗслеҫӗ чӑвашла юрласа ярать. «Хурӑн ҫулҫи, хурӑн ҫулҫи, хурӑн ҫулҫи ҫурӑлсан килет вӑрман, килет вӑрман, килет вӑрман илемӗ. Хӗрсем ваййа, хӗрсем вӑййа, хӗрсем вӑййа тухсассӑн килет урам, килет урам, килет урам илемӗ», — чуна лӑпкаса янӑраҫҫӗ кӑштах кӑна акцент сисӗнекен сасӑра.

Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче маттур ҫав каччӑ Сайра тата хай тӗллӗн пурӑнакан ушкӑнсемпе халӑхсен юррисене шӑрантаракансен Шупашкарти «Радуга» центрӗнче иртнӗ форумӗнче сцена ҫине тухнӑ.

Гудимир тӗрлӗ халӑх юррисене илемлетсе юрлать. Академилле классикӑна та вӑл ҫӑмӑллӑнах парӑнтарать.

Утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ЧР Экономика министерствин ӗҫченӗсем Шупашкарти Ленин районӗн прокуратурипе, Россельхознадзорпа, Роспотребнадзорпа пӗрле пасарти усламҫӑсене тӗрӗсленӗ.

Специалистсем Шупашкарти «Николаевски» суту-илӳ косплексне ҫитнӗ. Вӗсем хаксене тӗрӗсленӗ. Сентресем ҫинче санкци таварӗсем пуррипе ҫуккине те сӑнанӑ.

Пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла хакӗсем Чӑвашстат палӑртнӑ вӑтам хаксенчен пысӑк мар пулнӑ. Ҫӗрулмине – 12 тенкӗпе, сухана – 16 тенкӗпе, купӑстана 16-20, кишӗре 17-20, хӗрлӗ кӑшмана – 13, хӑяра – 20-25, помидора – 25-30, пылак пӑрӑҫа 25-30 тенкӗпе сутнӑ.

Раҫҫее кӳрсе килме юраман таварсене сутнине тупса палӑртнӑ. Пӗр усламҫӑ Турцирен илсе килнӗ иҫӗм ҫырли сутнӑ. Польшӑран кӳрсе килнӗ панулми те сентре ҫинче выртнӑ. Халӗ ҫав усламҫӑсен тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Вӗсене административлӑ майпа явап тыттарма пултараҫҫӗ.