К.В. Иванов ячӗллӗ вулавӑш сӑнӳкерчӗкӗ

Юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Шупашкарти Константин Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Алексей Афанасьев ҫыравҫӑ /1925–1985/ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ литературӑпа музыка уявӗ иртнӗ.

Вулавӑшӑн халӑх тетелӗнчи пабликӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, ҫыравҫӑ Тутарстанри Потап-Тӑмпӑрлӑ чӑваш ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Вырӑсла, удмуртла, тутарла лайӑх пӗлнӗ, ҫамрӑк чухне шкул ачисене удмурт чӗлхине вӗрентнӗ.

Мероприятие Литература музейӗн наука ӗҫченӗ Галина Еливанова ертсе пынӑ. Вӑлах пухӑннисене ҫыравҫӑн пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе кӗскен паллаштарнӑ.

Мероприятие писательсемпе журналистсем, юрӑҫсем, Алексей Андрияновичӑн тӑванӗсем пуҫтарӑннӑ. Ҫыравҫӑн хӗрӗ Лира Белякова ашшӗне ӑшӑ сӑмахсемпе аса илнӗ.

cap.ru сайтри сӑн

Вӑрман инспекторӗсем тата прокуратура ӗҫченӗсем патрульпе ҫӳренӗ вӑхӑтра Шӑмӑршӑ округӗнче Палтиел участок лесничествинче 6 тунката асӑрханӑ: хырсене тин кӑна такам каснӑ.

Тӑкака шутланӑ. Вӑл 63 пин ытла тенкӗпе танлашнӑ. Йывӑҫсене кам каснӑ? Ҫакна палӑртма материалсене полицие ярса панӑ. Вӗсен айӑплӑ ҫынсене тупса явап тыттармалла пулӗ.

ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви аса илтерет: вӑрманти йывӑҫсене сиен кӳрсен РФ УКн 260-мӗш статйипе килӗшӳллӗн явап тыттараҫҫӗ.

vk.com/club211725618 пабликран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, 15 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Чувашский тезаурус. Рождение легенды» (чӑв. Чӑваш тезарусӗ. Легенда ҫурални) курав уҫӑлассне эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.

Мероприятие Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн филлоги енӗпе тӑрӑшакан ӗҫченӗсем, «Н.И. Ашмарин – корифей чувашской филологии» кӗнеке авторӗсем Э.Е. Лебедев, В.Г. Родионов, И.П. Лукина, ҫавӑн пекех вӗрентӳ, культура ӗҫченӗҫем, краеведсем хутшӑннӑ.

«Контактри» сӑн

Ҫӗрпӳ округӗнчи Паваркассинче пурӑнакан Александр Андреев 100 ҫул тултарнӑ.

Александр Андреевич Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи ҫулӗсенче колхозра конюхра ӗҫленӗ. Кайран сысна пӑхнӑ. 1954, 1955, 1956 ҫулсенче «Республикӑри чи лайӑх сысна пӑхакан» ята тивӗҫнӗ вӑл. Кайран, иртнӗ ӗмӗрӗн 70-80-мӗш ҫулӗсенче, Александр Андреевич фермӑра ӗне сунӑ, «Цивиль» совхозра поварта та ӗҫленӗ. Унӑн чун киленӗҫӗ те пулнӑ — вӑл вырӑнти «Кӑмӑл» ансамбльте юрланӑ.

Юбилейра Александр Андреева РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн саламлӑ открыткине парнеленӗ.

cap.ru сайтри сӑн

Республикӑра «Кӗр парнисем» ярмӑрккӑна пӗтӗмлетнӗ. Аса илтерер: вӑл авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнченпе Чӑваш Енре 49 лапамра иртнӗ. Унта вырӑнти ял хуҫалӑх предприятийӗсен, фермерсен экологи тӗлӗшӗнчен таса ҫимӗҫӗсене йӳнӗрехпе туянма май пулнӑ.

Икӗ уйӑхра ярмӑрккӑра 512 тонна ытла ҫимӗҫ сутнӑ. Ытларах ҫӗрулми (63%) туяннӑ. Кӑҫал тин татнӑ ҫырласем те туянма май пулнӑ. Ҫавӑн пекех вырӑнти произоводительсем аш-какай, пыл, калчасем, вӑрлӑхсем, кукӑль таврашӗ сутнӑ.

Сутуҫӑсене вырӑнпа тӳлевсӗрех тивӗҫтернӗ. Тивӗҫлӗ канурисене, ветерансене тата сусӑрсене ҫимӗҫсене киле ҫитиех леҫсе панӑ.

Пирӗн ҫӗршывран ҫывӑх вӑхӑтра Венесулэлӑна самолётсем вӗҫме пуҫлӗҫ. Пассажирсене турттараканни Conviasa компани пулӗ. Вӑл ҫитес тапхӑр валли ятарлӑ ирӗк илнӗ.

Ҫӗнӗ маршрут Венесуэлӑпа Питӗр хулине ҫыхӑнтарӗ. Палӑртни пурнӑҫа кӗрсен усламҫӑсене те меллӗ пулӗ, ҫул ҫӳреме юратакансене те. Тепӗр майлӑ каласан, Раҫҫей ҫыннисем Кӑнтӑр Америкӑна тӳрӗ рейспа ҫитейӗҫ.

Авиамаршрут уҫасси пирки Раҫҫейӗн тата Венесуэлӑн транспорт министрӗсем Андрей Никитин тата Рамон Веласкес тӗл пулсан калаҫса татӑлнӑ.

austria-in-space.at сайтри сӑн

Нидерландри Team Tumbleweed компани Марса тӗпчеме ҫӗнӗ меслет сӗннӗ. Вӑл планета ҫийӗн хӑйсем тӗллӗн куҫса ҫӳрекен ҫаврака зондсемпе усӑ курма сӗннӗ — вӗсен тӗрке курӑк (выр. Перекати-поле) евӗр ҫил вӗрнипе куҫса ҫӳреме тивӗ.

Хальхи вӑхӑтра 30–50 см виҫеллӗ Tumbleweed прототипсене сывлӑш трубинче тӗрӗсленӗ, 2,7 метр виҫеллӗ прототип ӗҫне вара усӑ курма пӑрахнӑ карьерта тӗрӗслесе пӑхнӑ.

Тӗрӗслевсем кӑтартнӑ тӑрӑх, зондсем хӑйӑр, чул тата чуллӑ тӳремпе куҫса ҫӳреме пултараҫҫӗ — унашкал ҫӗр пичӗ час-часах Марс ҫинче тӗл пулать. Прототипсем ҫавӑн пекех 30 градуса ҫити тайлӑк сийпе хӑпарма пултарнине кӑтартнӑ, ҫакна вӗсем ҫителӗклӗ вӑй пур ҫиле пула тӑвайнӑ. Ҫав вӑхӑтрах вӗсем ҫине вырнаҫтарнӑ сенсорсем тавралӑх ҫинчен информацине пуҫтарас тата унпа тивӗҫтерес ӗҫе ӑнӑҫлӑ пурнӑҫланӑ. Шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, Tumbleweed ҫӗр марс кунӗ хушшинче 422 км ытла инҫӗше куҫма пултарать, вӑтам хӑвӑртлӑхӗ сехетре 0.36 км танлашӗ.

Зондӑн ӗҫе кӗртнӗ моделӗ прототипсенчен пысӑкрах пулмалла — вӗсен диаметрӗ пилӗк метрпа танлашмалла. Tumbleweed-ӑн чи паха енӗ — вӑл питӗ йӳнӗ пулнинче, ҫакна пула Марс ҫийӗнчи тӗрлӗ вырӑнсене тӗпчеме нумай зонд яма май пур.

Малалла...

Чӑваш халӑх артистки Ирина Архипова юбилей каҫне ирттерӗ. Вӑл куракансене сцена ҫинчи пурнӑҫӗпе ҫывӑхрах паллаштарӗ.

Ирина Александровна 1993 ҫулта Мускаври М.С.Щепкин ячӗллӗ театр училищинчен вӗренсе тухнӑ. Ҫавӑнтанпа сцена ҫинче 32 ҫул рольсем калӑплать.

Юбилей каҫӗ юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫамрӑксен театрӗнче иртӗ. Ӑна «Театр. Пурнӑҫ. Юрату» ят панӑ.

«Ҫав каҫ юлташсемпе тӑвансене, пултарулӑхӑма кӑмӑллакансене хамӑн пурнӑҫ ҫинчен каласа кӑтартӑп. «Театр» ятлӑ чарӑнура ытларах чарӑнса тӑрӑпӑр», – ҫапла пӗлтернӗ артистка.

Юр хулӑнӑшӗ.

«Ҫанталӑк 21» сайт хӗл мӗнле килессине палӑртнӑ. Паллах, ку прогноз кӑна. Пӗтӗмӗшле илсен, хӗллехи ҫанталӑк климат нормипе килӗшӳллӗн пулӗ.

Чӳк уйӑхӗнче нӳрӗк сахал пулӗ. Ҫапах 16 см хулӑнӑш юр ҫуса лартма пултарӗ. Раштав ытти чунехинчен ӑшӑрах килӗ, юр та нормӑран сахалрах ҫӑвӗ, унӑн хулӑнӑшӗ 21 сантиметра ҫитӗ. Ҫапах 30 градус сивӗ кунсем те пулӗҫ.

Кӑрлачра тата нарӑсра ӑшӑ, юрлӑ пулӗ. Нарӑсра юр хулӑнӑшӗ 41 сантиметра ҫитӗ. Кӑрлачра 25 градус сивӗ пулас шанчӑк – 80%, нарӑсра – 60%.

Пуш уйӑхӗнче каллех ҫуркунне ир килес шанчӑк пур. Уйӑх нормӑран 2 градус ӑшӑрах пулӗ, ҫумӑр сахалрах ҫӑвӗ. Ҫапах юр хулӑнӑшӗ 40 см пулӗ-ха. Анчах ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне ирӗлсе пӗтме пултарать.

Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Михаил Сорокин паян 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл травматологи уйрӑмне 51 ҫул ертсе пынӑ.

Михаил Сорокин Вӑрмар районӗнчи Эҫпепе ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑл Сӑр юханшывӗ хӗррине окоп чавма кайнӑ. Кайран ӑна фронта илнӗ. Пӗр ҫапӑҫу унӑн шухӑшне тӗпрен улӑштарнӑ – вӑл пурнӑҫне медицинӑпа ҫыхӑнтарма палӑртнӑ. Вӑрҫӑран таврӑнсан Михаил Григорьевич Хусанти мединститутра вӗреннӗ, унтан – Ленинградри аслӑ шкулта.