«Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ корпусӗн» сайчӗ

Ак ҫитрӗ те ӗнтӗ ҫак самант — «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинчи» сӑмахсен йышӗ 10 миллионран иртрӗ. Чӑваш чӗлхин ҫак корпусне хатӗрленӗ май эпир икӗ тӗллев лартнӑччӗ: пӗри чӑвашла-вырӑсла мӑшӑрсене хатӗрлесси, тепри вара — чӑваш чӗлхин корпусне йӗркелесси. Пӗрремӗшне пурнӑҫланӑ май эпир 1 миллион мӑшӑр пухма тӗллев лартса. Ку тӗлӗшпе вӗҫне ҫитсе пыратпӑр та темелле — халь пирӗн корпусра 908 пин ытла мӑшӑр. Иккӗмӗш тӗллевӗ вара хальлӗхе хӑй тӗллӗн пурнӑҫланса пырать — ку тӗлӗшпе эпир ятарласа ӗҫлеместпӗр, сӑмахсен йышӗ мӑшӑрсем валли текстсем кӗртнипе ҫеҫ ӳссе пырать.

Чӗлхеҫӗсен шухӑшӗпе чӑн-чӑн корпус шутланмашкӑн унта 20 миллион ытла сӑмах пулмалла, вара тин вӑл чӗлхене туллин кӑтартма пултарӗ. Вӑт, майӗпен ӗҫлесех, эпир ҫак тӗллевӗн ҫуррине турӑмӑр та темелле.

Хальлӗхе чӑн та хамӑрӑн корпуса чӑваш чӗлхине туллин кӑтартса пама пултараканни теме йывӑртарах. Енчен те пуҫламӑшӗнче, Библие кӗртнӗ хыҫҫӑн, унта ытларах пайне тӗн тексчӗсем йышӑнатчӗҫ пулсан (калӑпӑр, тӑтӑшлӑх словарӗнче «Ҫӳлхуҫа» сӑмах чи тӑтӑш усӑ кураканнисенчен пӗриччӗ, халь вара 3-мӗш страница таран аннӑ), халь вара ку енчен вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ хайлавсем йышӑнаҫҫӗ.

Малалла...

после-уроков.рф сайтри сӑн

Кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, РФ Президенчӗ Владимир Путин шкул ачисене 10-шар пин тенкӗ пама йышӑннӑ. Ку укҫапа ашшӗ-амӑшӗ вӗсене тумлантарӗ, шкул хатӗрӗсем илсе парӗ.

Малтан 10 пин тенке ҫурлан 15-мӗшӗнче пама тытӑнасси пирки пӗлтернӗ. Анчах Президент ку ӗҫе хӑвӑртлатма ыйтнӑ – ашшӗ-амӑшӗ кирлӗ хатӗр-хӗтӗре, тумтире хыпаланса ан туянтӑр.

Утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Владимир Путин ӗҫлев министрӗпе Антон Котяковпа тӗл пулсан шӑпах кун пирки калаҫнӑ. Владимир Владимирович тӳлеве маларах куҫармашкӑн сӗннӗ. Министр укҫана ҫурлан 2-мӗшӗнчен куҫармашкӑн пуҫлама хатӗр пулнине пӗлтернӗ.

Сӑмах май, Чӑваш Енре ку тӳлеве 158 пин ача тивӗҫӗ.

volynonline.com сайтри сӑн

Сӗнтӗрвӑрри районӗнче виҫӗ юман каснӑ. Ҫакна кам тунӑ? Йӗрке хуралҫисем ҫав ҫынна шыраҫҫӗ.

Канӑ виҫӗ юманшӑн вӑрман фончӗ 400 пине яхӑн тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ. Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, 3,3 гектар ҫӗр ҫинчи вӑрманта, Алмачкин ялӗнчен инҫех мар, такам ирӗк илмесӗрех 3 юман каснӑ. Ҫакна тункатасене кура палӑртнӑ. Ҫапла ҫав ҫын патшалӑха 394 пин те 317 тенкӗлӗх такак кӳнӗ.

Прокуратура тӗрӗслев материалӗсене следстви органне ярса панӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Комсомольски районӗнчи тӳре-шара коррупципе ҫине тӑрсах кӗрешме шутланӑ. Ҫавна май унта район администрацийӗн ҫуртӗнче пӗрремӗш хутра ятарлӑ ещӗк вырнаҫтарнӑ.

Мӗн тума кирлӗ-ха ҫак ещӗк? Ахаль ҫынсем унта коррупципе ҫыхӑннӑ хыпарсене пӗлтерме пултараҫҫӗ. Хут ҫине ятпа хушамата, ҫырӑва каялла ямалли почта адресне кӑтартмалла. Тӳре-шара ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫак ещӗке килнӗ хыпарсене халӑх хушшинче сармӗҫ.

Ҫӑхавсене ещӗке ирхи 8 сехетрен пуҫласа каҫхи 5 сехетчен яма пулать.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Нумаях пулмасть кӑшӑлвируса сарӑлма парас мар тӗлӗшпе ӗҫлекен оперштаб ларӑвӗ иртнӗ. Унта Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Надежда Луговская республикӑра 32 ҫыннӑн кашӑлвирусӑн Инди штамӗ пулнине пӗлтернӗ. Ку штама пирӗн республикӑра ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пӗрремӗш хутчен тупса палӑртнӑ.

Чӑваш Енре Британи штамӗ пуррине те палӑртнӑ. Юлашки вӑхӑтра ку 9 ҫыннӑн пулнине пӗлтернӗ. Сӑмах май, ҫӗртме уйӑхӗнче те ҫавӑн чухлех тӗслӗх пулнӑ.

Республикӑра кӑшӑлвирусран прививка тӑвас ӗҫ пырать. Аса илтерер: нумаях пулмасть Чӑваш Ене «Спутник Лайт» вакцинӑн пӗрремӗш партине кӳрсе килнӗ.

Чӑваш Енре пулӑҫ кимӗ ҫинче ҫывӑрса кайнӑ та Атӑл тӑрӑх ишнӗ. Вӑл ӳсӗр пулнӑ.

Утӑ уйӑхӗн 28-мӗшӗнче «Куславкка» ҫӑлав станцине Атӑл тӑрӑх кимӗ ишни пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Ҫынсем курнӑ тӑрӑх, унта никам та ҫук.

Ҫӑлавҫӑсем кимӗ патне ишсе пынӑ, ҫыран хӗррине илсе тухма шутланӑ. Ҫитсен пӑхнӑ та – кимӗ ҫинче пулӑҫ ҫывӑрать. Вӑл ӳсӗр пулнӑ.

Ҫыран хӗрринче пулӑҫ тӑна кӗнӗ. Вӑл каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, эрех ӗҫнӗ те тӗлӗрсе кайнӑ. Ӑна киле ӑсатнӑ.

Иртнӗ вырсарникун Вӑрнара кайса килме тӳр килчӗ. Станислав Упасси хӑйӗн патне чӗнчӗ те хирӗҫлесе тӑмарӑм, Шупашкартан 91 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ хула евӗрлӗ посёлока ҫул тытрӑм. Унччен эп кунта пӗрре те пулмаччӗ те унта мӗн курни-илтни пирки каласа парас терӗм. Вӑрнарсене хӑйсене те, аякри ҫын вӗсен хула шайне хӑпарса пыракан посёлока мӗнле курни кӑсӑклӑ пулӗ.

Посёлок пирки

Ку пурӑну вырӑнӗ хӑйӗн кун-ҫулне 1896 ҫултанпа пуҫлать пулас. Шӑп вӑл вӑхӑтра ӑна пӗрремӗш хут асӑннӑ тет. 1918 ҫулта кунта чукун ҫул станцине никӗслеҫҫӗ те ҫак ҫул посёлокӑн ҫуралнӑ ҫулӗ пулса тӑрать. Ятне юнашар юхакан юханшыв ятӗнчен параҫҫӗ. Пӗрремӗш пурӑнмалли ҫурта кунта 1919 ҫулта туса лартнӑ (ахӑртнех чукун ҫул йӗркеленӗ хыҫҫӑнхисене шута илни ӗнтӗ ку). 1938 ҫулта ӑна ӗҫ ҫыннисен посёлокӗ шайне хӑпартаҫҫӗ.

Хулара пурӗ 10 пине яхӑн ҫын пурӑнать. Чи пысӑк кӑтарту 1997 ҫулта пулнӑ — вӑл вӑхӑтра ҫынсен хисепӗ 13 пинрен иртнӗ. Ун хыҫҫӑн 2014 ҫулччен ҫынсен йышӗ чакса пынӑ, 2015 ҫултанпа вара ӳссе пырать.

Пӗрремӗш сӑнавсем

Хуть те мӗнле япалана та мӗнпе те пулин танлаштарсан пахалама пулать.

Малалла...

Паян, утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Николай Котеев 60 ҫул тултарать.

Николай Котеев 1961 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш Енри Хӗрлӗ Чутай салинче ҫуралнӑ. 1983 ҫулта вӑл Раҫҫейӗн патшалӑх пӗчӗк академи театрӗ ҫумӗнчи М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен вӗренсе тухнӑ. Ун хыҫҫӑн тӳрех К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ.

Ӗҫтешӗсем хакланӑ тӑрӑх, ҫак ҫулсенче артист тӗрлӗ енлӗ сахал мар сӑнара ӑнӑҫлӑ та ӗнентерӳллӗ калӑпланӑ. Паян та вӑл хальхи вӑхӑтри репертуарти нумай спектакльте вылять.

Канаш хулинче Ҫӗнӗ Шупашкарти арҫын вилнӗ. Ӑна уйрӑм усламҫӑ савутра производство кранне ҫӳремелли ҫула тума чӗнсе илнӗ. Инкек утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 13 сехет тӗлӗнче пулса иртнӗ. 62 ҫулти арҫын тӑрӑшнӑ чухне ун пуҫӗ ҫине хӑма йӑтӑнса аннӑ. Пуҫне амантнӑ арҫын вилсе кайнӑ.

Пӑтӑрмах хыҫҫӑн РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем РФ Пуҫиле кодексӗн 216-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе ӗҫ пуҫарнӑ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ӗҫ хӑрушсӑрлӑхӗн мерисене пӑхӑнсан ун пек пӑтӑрмах пулман пулӗччӗ.

Халӗ пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

Чӑваш Республикин Вӗрентӳ институтӗнче хулари шкулсенче 1-мӗш классене чӑваш чӗлхи вӗрентмелли кӗнекене хӑтланӑ.

Аса илтерер: «хальхи вӑхӑтри» чӑваш чӗлхи кӗнекине хатӗрлеме кӑҫал ЧР Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура Олег Николаев Элтепер хушнӑччӗ.

Ҫӗнӗ кӑларӑма Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн преподователӗ Александр Блинов, Шупашкарта чӑваш чӗлхине вӗрентекен Людмила Николаевӑпа Алина Егорова хатӗрленӗ. Кӗнекен электрон варианчӗ те пулӗ. Унта мультимеди хатӗрӗсем, интерактивлӑ ссылкӑсем тата ыттине те кӗртӗҫ.