Чӑваш Енӗн прокурорӗ пулнӑ Сергей Русаков мемуар ҫырма тытӑннӑ. Аса илӗвӗсем пичетлениччен вӑл ӗҫсен пӗр пайӗпе тӗнче тетелӗнчи «Правда ПФО» хаҫата паллаштарнӑ.

Асӑннӑ кӑларӑмра пичетленнӗ пай Русаков Таджикистанра ӗҫленӗ тапхӑра уҫӑмлатать. Асӑннӑ тӑрӑхра вӑл Курган-Тюбинск облаҫӗн прокурорӗ, республика пуҫлӑхӗн прокурорӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ. Сергей Русаков Таджикистанра ӗҫленӗ ҫулсем СССР арканас умӗнхи тапхӑрпа пӗр килнӗ.

Прркурор 1990 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Душанбери прокуратурӑра пулнине аса илнӗ. Таджикистанри компартин Тӗп комитечӗн резиденцийӗнчи столовӑя апат ҫиме кайнине ҫырса кӑтартнӑ. Резиденци темиҫе ҫуртран тӑнӑ. Ҫав шутра — хӑнасем валли, ятарлӑ коттедж тата КПСС Тӗпкомӗн тӗп секретарӗ пырас пулсан ун валли. Ҫуртсем тавра карта тытса ҫавӑрнӑ, ӑна темиҫе милиционер хуралланӑ.

Асӑннӑ столовӑйра Сергей Русаков апатланнӑ чухне «Спрут» Итали сериалӗнче ӳкерӗннӗ Микеле Плачидо киноактер апатланнӑ.

Раҫҫей, узбек киносценарисчӗ, ВГИК профессорӗ Шупашкара куҫ хывнӑ. Ҫакӑн пирки Надежда Смирнова журналист пӗлтернӗ.

Ӗнер Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Шупашкарта 12-мӗш хут иртекен Пӗтӗм тӗнчери кинофестивалӗн тӳрисемпе, фестиваль хӑнисемпе Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗл пулнине эпир маларах пӗлтертӗмӗр-ха.

Унта хутшӑнакансене Чӑваш Ен ертӳҫи «Эпир сире Шупашкарта курма яланах хавас. Яланлӑхах юлас текенсене савӑнсах йышӑнӑпӑр», — тенӗ.

Пресс-конференцире пулнӑ Надежда Смирнова журналист ӗнентернӗ тӑрӑх,

«Шупашкарта тымар яма килӗшнисенчен пӗрремӗшӗ илемлӗ фильмсен конкурсӗн жюри председателӗ Одельша Агишев» пулнӑ. Вӑл Шупашкара тӳрех куҫ хывнӑ-мӗн. «Эпӗ уҫӑлса ҫӳреме юрататӑп. Ӗнер ирхине Шупашкарта ҫапла тума май пулчӗ. Хула питӗ таса пулни тӗлӗнтерчӗ. Кунта сывлама ҫӑмӑл. Эпӗ ҫак хулара яланлӑхах юлма хатӗр», — тенӗ Раҫҫей, узбек киносценарисчӗ, ВГИК профессорӗ.

«Чӑваш ҫӗрӗ ҫинче Пӗтӗм тӗнчери кинофестивале ҫулсерен ирттерни, хамӑр патра режиссерсене, продюсерсене, Раҫҫейри театрпа кинори паллӑ актерсене, киноведсене, кинокритиксене курма питех кӑмӑллӑ», — тенӗ ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти кинофестивале килсе ҫитнӗ хӑнасене.

Тӗл пулӑва пресс-конференци евӗр ирттернӗ. Кинофестиваль умӗн килсе ҫитнисен йышӗнче Раҫҫей халӑх артисчӗ Александр Пашутин, совет тата Раҫҫей кинорежиссерӗ тата сценарисчӗ, ачасен «Ералаш» киножурнал илемлӗх ертӳҫи Борис Грачевский, Франци актерӗ Биби Насери пулнӑ.

Ӗнер каҫхине вара Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль уҫӑлнӑ. Шупашкарта вӑл кӑҫалхипе 12-мӗш хут иртет.

«Хавал» чӑваш чӗлхи 10-мӗш уйлӑхне йыхравлаҫҫӗ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӗхӗн 7-мӗшӗччен «Сурские Зори» кану базинче (Етӗрне районӗ) иртӗ. «Хавал» уйлӑха чӑваш чӗлхине вӗренме Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен тата юр ҫӗр-шывран та хӑнасем килеҫҫӗ.

Уйлӑха «Хавал» пуҫару ушкӑнӗ, «Ӑнӑҫу чӗлхи» (выр. «Язык для успеха») ют чӗлхесен шкулӗ тата "Хыпар" Издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» редакци йӗркелеҫҫӗ.

«Хавал» уйлӑхра чӑваш чӗлхине виҫӗ шайра вӗренме май пур. Ача-пӑча тата ҫамрӑксем валли уйрӑм вӗренӳ йӗркелӗҫ. 3-10 ҫулхи ачасем валли уйрӑм программа пулӗ.

Кӑҫалхи уйлӑхӑн тӗп хӑни – Гиннес рекорчӗсен кӗнекине кӗнӗ, тӗрлӗ чӗлхепе юрлакан хрантсус юрӑҫи, эсперантист, окситан чӗлхине аталантаракан Жан-Марк Леклер (Йомо). Вӑл Францири тӗрлӗ регион чӗлхисем мӗнле лару-тӑрура пулни ҫинчен каласа парӗ. Ҫавӑн пекех уйлӑхра Эктор Алос-и-Фонт (Барселона – Шупашкар) социолингвист, Тухватуллин Айрат Халитович (Хусан федераци университетӗнчи истори факультечӗн доценчӗ, Тутар республикин Истори институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ), Федоринчик Арцем Сергеевич (Тимукка) (Кийӳ - Шупашкар) пулӗҫ.

Малалла...

Прокуратура Сӗнтӗрвӑрри хулинчи шӑтӑк-путӑклӑ урамсене тупса палӑртнӑ. Унти ҫитменлӗх пирки Чӑваш Енӗн прокурорӗн пӗрремӗш ҫумӗ Александр Евграфов вырӑнти усламҫӑсемпе тӗл пулсан пӗлнӗ. Лешсем ӑна ҫавӑн пирки евитленӗ.

Кӑлтӑк пирки хыпар надзор органӗнчи пысӑк вырӑн йышӑнакан ҫын хӑлхине кӗнӗ хыҫҫӑ кӗҫех Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑ. Курчатов, Горький, Тургенев, Фурманов, Ленински урамсем шӑтӑк-путӑклине тупса палӑртнӑ.

Ҫитменлӗх пирки прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Ҫул-йӗре тытса тӑракан подряд организацийӗн ертӳҫине те кӑлтӑкшӑн явап тыттарма пултараҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе административлӑ майпа ӗҫ пуҫарнӑ.

Маларах асӑннӑ урамсене юсанине прокуратура хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ.

Шупашкара сӑвӑсран ерекен энцефалит вакцинине илсе килнӗ. Прививка тума кӑмӑл пур тӑк – тархасшӑн. Ӑна уйрӑмах командировкӑна ҫӳрекенсене, строительство отрчӗсенче тӑрӑшакан студентсене тума сӗнеҫҫӗ. Энцефалит Тутарстанра, Пермьре, Кировра сарӑлнӑ. Ҫак тӑрӑхсене кайма пуҫтарӑнсан прививка тума ан манӑр.

Хулари 1-мӗш ача-пӑча пульници ҫумӗнче Ҫемье вакцинацийӗн центрне ятарласа йӗркеленӗ. Сӑвӑс ӳте кӗрсе ларсан мӗн тумалла? Унран мӗнле сыхланмалла? Кирек мӗнле ыйтӑва та Гигиена тата эпидемиологи центрне шӑнкӑравласа уҫӑмлатма пулать: 56-29-58, 56-29-54, 66-22-09.

Каласа хӑвармалла: Чӑваш Енре энцефалит инфекцине тупса палӑртман. Анчах боррелиоз ернӗ тӗслӗхсем пулнӑ. Пӗлтӗр унашкал 22 тӗслӗхе тупса палӑртнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарта велосипедпа ярӑнма кӑмӑллакансем пухӑнӗҫ. Чӑваш Ен Пӗтӗм Раҫҫейре иртекен Велопарада пӗрремӗш хут хутшӑнӗ.

Велосипедҫӑсем Хӗрлӗ лапамра 11 сехет тӗлне пухӑнӗҫ. Вӗсем Президент бульварӗпе кайса Мускав проспектне ҫитӗҫ, унтан «Рашча» ҫавраҫулпа ҫаврӑнса каялла килӗҫ. «Студентсен хули» чарӑнура пит-стоп пулӗ. Юлашкинчен мероприятире 2 велосипед, 3 самокат, велосипедҫӑн 10 наборне (фляга, фляга тытмалли хатӗр, мультитуп), 10 веломайка выляттарӗҫ.

Велопарада хутшӑнас килет-и? Тархасшӑн. Ку тӳлевсӗрех. Анчах хӑш-пӗр йӗркене пӑхӑнма тиветех: мероприятие ӳсӗр килме, агитаци ирттерме юрамасть. Ҫавӑн пекех мероприяти йӗркелӳҫисем ирӗк памасӑр ялавсемпе усӑ курма, униформа тӑхӑнма юрамасть.

Велопарадра нимеҫӗсем пулӗҫ. Велочупуҫӑсем сехетре 14-15 ҫухрӑм хӑвӑртлӑхпа ҫеҫ кайӗҫ.

Чӑваш Ен спортсменки Японин тӗп хулинче Токиора иртнӗ ӑмӑртура тӗнче чемпионкин ятне тивӗҫнӗ. Аиша Александрова штангӑна выртса тӗртнӗ, вӑл 62,5 килограмм ҫӗкленӗ. Палӑртмалла: ку унӑн кӗлеткин йывӑрӑшӗнчен 19 килограмм нумайрах.

Аиша Александрова Ҫӗрпӳ хулинче пурӑнать. Вӑл Токио хулине самолетпа 10 сехет вӗҫнӗ, аякри ҫӗршыва ҫитсен тӳрех ӑмӑртӑва хутшӑннӑ. Ҫул ҫинче, паллах, ывӑнтарать. Ҫапах ку Аишӑна пӗрремӗш вырӑна тухма чӑрмав кӳмен. «Тӳрех помост ҫине! Халӑхра калашле, карап ҫинчен бала лекнӗ. Ҫитменнине, Мускав вӑхӑчӗпе ирхи 3 сехетре», - ҫапла ҫырнӑ Ҫӗрпӳ хулин Инстаграм страницинче.

Чулхулари «Срочноденьги» тулли мар яваплӑ обществӑн филиалӗсем Чӑваш Енре те пур. Ҫак кунсенче организацие судра явап тыттарнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын шӑпах ҫак компанире кредит илнӗ. Анчах хайхискер вӑхӑтра тӳлесе пыман, парӑма кӗрсе кайнӑ. Лешсем вара ӑна лӑпкӑ пурӑнма паман.

Кредит компанийӗн ӗҫченӗсем Шупашкар арҫыннин «Контактри» страници ҫине хитре мар сӑмахсемпе хӑратса ҫырнӑ, парӑма татма ыйтнӑ. Ку кӑна мар, арҫын хӑйӗн страници ҫине ачисене сӑнӳкерчӗкӗсене вырнаҫтарнӑ. Кусем вара вӗсен айне порнографи сӗмӗллӗ сӑнӳкерчӗксем лартнӑ. Судра ҫакна та шута илнӗ.

Судья арҫын енче пулнӑ. «Срочноденьги» организацие 50 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Постановлени саккунлӑ вӑя кӗмен-ха.

Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗ тинех киллӗ пулса тӑнӑ. Пире кун пирки асӑннӑ пӗрлешӗвӗн правленийӗн ертӳҫи, «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Тӑван Атӑл» журналӗн редакторӗ Лидия Филиппова пӗлтерчӗ.

Ҫыравҫӑсем малашне Шупашкарти Хусанкай урамӗнчи 20-мӗш ҫуртри (унта Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ вырнаҫнӑ) 205-мӗш офисра тӗл пулӗҫ. Вӗсем конференц-залпа, курав залӗпе, музыка аппаратурипе, кирлӗ ытти оборудованипе усӑ курайӗҫ. Ӗҫ пӳлемӗнче хальлӗхе сӗтел-пукан ҫук-ха, анчах ӑна ҫывӑх вӑхӑтра тупса выранҫтарасса шанаҫҫӗ.

Офис уйӑрма май тупнӑшӑн Профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗ Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствине, Константин Яковлев министра тата этноконфесси пайӗнче ӗҫлекенсене тем пекех тав тӑвать.