Шупашкар районӗнчи Мӑн Пӳкасси ялӗнчен инҫе мар вырӑнта ӗнер пушар тухнӑ.

Кун пирки Галина Миллина ятлӑ ҫын «Контактра» ушкӑнри «Кугеси.рф/Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ.рф/Халӑх канашӗ) пабликра пӗлтернӗ.

Хӗрлӗ автан алхаснине автор «Вятка» автомобиль ҫулӗпе иртсе пынӑ чухне, Мӑн Пӳкасси ялӗ тӗлӗнчерехре, асӑрханӑ. Ним пулман пек малалла вирхӗнмен — пушарпа кӗрешекенсене систернӗ.

Лешсем, пост авторӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑрах кӗттермен — вырӑна васкавлӑн ҫитнӗ.

Ҫулӑма асӑрханисем те инкек вырӑнне вссканӑ. Галина Миллина ҫырнӑ тӑрӑх, ирӗк паман вырӑна ҫӳп-ҫап тӑкса тултарнӑ-мӗн. Ҫавӑ ҫуннӑ. Ҫулӑм йывӑҫсем айӗнчех алхаснине кура вӑрман хыпса илме пултарнӑ. Вӑхӑтра ҫитнӗ пушар машини ҫулӑма сӳнтернӗ.

1992-1994 ҫулсенче И.А. Андреевпа Ю.М. Виноградов ушкӑнӗ хатӗрленӗ Чӑваш чӗлхин орфографине йышӑнчӗҫ. Вӗсем ҫырнӑ правилӑсем тӑрӑх — чӑваш чӗлхинче хутлӑ сӑмахсем пӗтеҫҫӗ, вӗсен вырӑнне «сӑмах майлашӑвӗсем» пулаҫҫӗ. Тата сӑмахӑн кӗскетнӗ формисемпе усӑ курса чӑваш чӗлхин тасалӑхне, тӗрӗс калаҫассине пӗтереҫҫӗ. Чӑваш чӗлхине, чӑваш ҫырулӑхне аркатасси, чӑваш халӑхӗн пуласлӑхне пӗтересси ҫак орфографирен пуҫланса каять.

Чӑваш чӗлхин 1938 ҫулхи чӑн орфографине аркатма пулӑшакансем камсем пулнине Чӑваш халӑхӗ пӗлмелле, вӗсем ҫаксем:

- А.П.Хусанкай — 1938 ҫулхи Чӑваш чӗлхин орфографине пӑрахӑҫласа «И.А.Андреев — Ю.М.Виноградов» ҫырса хатӗрленӗ тӳнтерле орфографие вӑя кӗртес ӗҫе хирӗҫ каймасть.

- П.С.Краснов — 1992 ҫулта халӑх депутачӗ пулнӑ. 1938 ҫулхи Чӑваш чӗлхин орфографине хӳтӗлес вырӑнне «И.А.Андреев — Ю.М.Виноградов» ҫырнӑ Тӳнтерле орфографишӗн сасӑлать.

- А.П.Леонтьев — 1992-1994 ҫулсенче «Хыпар» хаҫатӑн тӗп редакторӗ. Вӑл тӑрӑшнипе хаҫатра учительницӑсем И.А.Андреевпа Ю.М.Виноградов ҫырнӑ Тӳнтерле орфографие мухтаса статьясем нумай кӑларчӗҫ.

Малалла...

Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Россельхознадзор специалисчӗсем Шупашкарти Ленин районӗн прокуратури йӗркеленӗ рейда хутшӑннӑ. Вӗсем Николаев урамӗнче вырнаҫнӑ пасара тӗрӗслеме ҫитнӗ.

Пасарта паллӑ мар вырӑнтан кӳрсе килнӗ ҫимӗҫсене тупнӑ: Пекин купӑсти – 12 килограмм, панулми – 36,85 килограмм, помидор – 64,45 килограмм, мандарин – 9,35 килограмм, помело – 11,85 килограмм. Пӗтӗмпе - 134,5 килограмм.

Вӗсене ӑҫтан илсе килнине палӑртайман, мӗншӗн тесен этикеткӑсем пулман, кирлӗ документсем те тупӑнман. Ҫапла майпа ҫак ҫимӗҫсене туртса илнӗ те тӗп тунӑ.

Тӳре-шаран тупӑш декларацине малалла тишкерер. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн енчӗкне те кӗрсе пӑхар.

Сити-менеджер, 2017 ҫулпа танлаштарсан, пӗлтӗр 3 процент нумайрах ӗҫлесе илнӗ. Виҫӗмҫул енчӗкне 1 420 927 тенкӗ кӗнӗ пулсан пӗлтӗр – 1 465 496 тенкӗ.

Унӑн усӑ курмалли 38,1 тӑваткал метрлӑ хваттер пур. Ывӑлӗн вара пысӑкрах – 135,6 тӑваткал метрлӑ хваттер.

Декларацире мӑшӑрӗ Татьяна Ладыкова ӗҫлесе илнӗ тупӑша кӑтартман. Вӑл кашни ҫулах хулари тата республикӑри чи пуян арӑм пулнӑ. Сӑмахран, 2017 ҫулта Татьяна Ладыкова 15,5 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Вӗсенчен 365 пин тенки – тӗп ӗҫ вырӑнӗнчен.

Сӑмах май, юлашки вӑхӑтра Алексей Ладыков венчет ҫӗррисӗр ҫӳренине асӑрхакансем пулнӑ. Унччен вӑл ӑна тӑхӑнсах ҫӳренӗ.

Ҫӗнтерӳ кунӗнче «Вилӗмсӗр полк» Раҫҫейри кашни хуларах иртнӗ. Ҫав шутра – Шупашкарта та.

Пӗлтӗр акцие 30 пин ытла ҫын хутшӑннӑ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пулнӑ тӑванӗн портретне йӑтса утнӑ. Кӑҫал вара ҫын сахалрах пухӑннӑ – 22 пин ытла.

«Вилӗмсӗр полк» патриотлӑх акцийӗ Шупашкарта кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртнӗ. Портретсем йӑтнӑ колонна Наци вулавӑшӗнчен пуҫласа Ленин проспекчӗпе, Хӗрлӗ лапампа утса Юханшыв порчӗ таран ҫитнӗ. Пӗтӗмпе – 2 ҫухрӑм ытла.

Сӑмах май, Шупашкарта 3125 ветеран (вӗсен йышне ветеранпа танлаштарнӑ ҫынсене те кӗртнӗ) пурӑнать.

Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче «Чӑваш Ен мисӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Вӑл И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн Культура керменӗнче иртнӗ. Жюри пайташӗсем республикӑри чи илемлӗ те пултаруллӑ пикене суйланӑ.

Кӑҫал конкурса 33 пике хутшӑннӑ. Республика шайӗнче иртнӗ конкурсӑн тӗп корони Ҫӗнӗ Шупашкар пикине – Ульяна Балясниковӑна – лекнӗ. Ҫӗнтерӳҫе 30 пин тенкӗлӗх сертификат панӑ.

Ульяна 17 ҫулта, кӑҫал юпа уйӑхӗнче 18 ҫул тултарать. Вӑл 170 сантиметр ҫуллӗш. Пике бал ташшисемпе кӑсӑкланать.

Палӑртса хӑвармалла: Ульяна Балясникова кӑҫал «Ҫӗнӗ Шупашкар мисӗ» конкурса хутшӑннӑ. Вӑл унта иккӗмӗш вице-мисс ятне илнӗ.

Питӗр хулинчи тата Ленинград облаҫӗнчи Чӑваш культурин интерактивлӑ музейӗнче паттӑр ентешсемпе паллаштаракан кӗтес уҫӗҫ. Асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсен культура обществинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавна валли регион хыснинчен укҫа уйӑрӗҫ.

«Ленинград облаҫӗнчи чӑвашсен культура обществи» пӗрлешӳ коммерцилле мар организаци ятарлӑ конкурсра ҫӗнтернӗ.

Валериан Гаврилов ертсе пынипе унти хастарсем «Мы шли на помощь тебе, Ленинград» (чӑв. Ленинград, эпир сана пулӑшма пытӑмӑр) проект хатӗрленӗ. Субсиди укҫипе йӑхташӑмӑрсем Ленинград паттӑрӗсемпе паллаштаракан кӗтес уҫӗҫ.

Ленинград тӑрӑхӗнчи чӑвашсен проекчӗ — ҫӗнтерӳҫӗ 19 ӗҫ шутне кӗнӗ. Субсидие тивӗҫнӗ коммерцилле мар организацисене 7 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.

Паян, ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, пирӗн республикӑра Ҫӗнтерӳ кунне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уявлӗҫ. Тӗп мероприятисем Шупашкарта иртмелле.

Уяв вӑхӑтӗнче хулан тӗп урамӗпе транспорта ҫӳреме чарӗҫ. 7, 12, 15, 26, 35, 37, 41, 42, 44, 52 45, 54-мӗш номерлӗ автобуссене Энгельс тата Ярославль урамӗсемпе, Президент бульварӗпе кайтарӗҫ.

1-мӗш номерлӗ троллейбус Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчен чукун ҫул вокзалӗ патне ҫитсе каялла ҫаврӑнса кайӗ. Хулан Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ енчен килекен 1-мӗш тата 4-мӗш номерлӗ троллейбуссене Президент бульварӗпе тата Федор Гладков урамӗпе Медицина центрӗ таран кайтарӗҫ.

Ҫуран утакан колонна пынӑ вӑхӑтра 3-мӗш тата 18-мӗш номерлӗ троллейбуссене Калинин урамӗнчен «Мега Молл» чарӑну патне ҫитсен каялла кайтарӗҫ. Хулан тӗп пайӗнчен килекен асӑннӑ номерлӗ троллейбуссене Президент бульварӗпе тата Федор Гладков урамӗпе Медицина центрӗ таран ҫӳреттерӗҫ.

Общество транспорчӗ паян 24 сехетчен хутлӗ.

Ҫӗнтерӳ кунне уявланӑ май Шупашкарта каллех тӳлевсӗр экскурси ирттерӗҫ. Ун пеккине Ҫуркуннепе Ӗҫ уявӗ тӗлӗнче те йӗркеленӗччӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн Культура тата туризма аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхинче тӳлевсӗр экскурси ҫу уйӑхӗн 10 тата 11-мӗшӗсенче иртӗ. Ӑна эпир халь асӑннӑ управлени тата «Шупашкар хулин музейпа туризм центрӗ» автономи учрежденийӗ йӗркелеҫҫӗ.

«Минувшее переживаем вновь» (чӑв. Иртнӗ ҫулсемшӗн тепӗр хут хурланар) экскурсие тухнӑ ҫынсем Шупашкартан Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине 40 пин ҫынтан 14 пинӗ тухса кайнине, ентешсен паттӑрлӑхӗ тата ытти пирки пӗлейӗҫ. Экскурсие профессионал гид ертсе пырӗ.

Экскурси Шупашкарти Петӗр Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗ патӗнче 11 сехетре пуҫланӗ.

Шупашкарти «Дорисс парка» 45 миллион тенкӗ тӳлесе хӑтлӑлатма шухӑшлаҫҫӗ. Ҫав ӗҫе кам пурнӑҫласси хальлӗхе паллӑ мар-ха. Аукцион ирттерессине вара пӗлтернӗ ӗнтӗ. Подрядчика ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне палӑртмалла.

Парка илемлете хӑтлӑлатакан организацие мӗнпур ӗҫе пурнӑҫлама хыснаран 45 миллион тенкӗ уйӑрса пама планланӑ. Палӑртнӑ ӗҫсене подрядчикӑн ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗ тӗлне пурнӑҫласа пӗтермелле.

Подряд организацине палӑртмалли аукцион иртессине Патшалӑхӑн госзакупкинсен порталӗнче хыпарланӑ. Техника ӗҫӗнче палӑртнине ӗненсен «Дорисс паркра» сцена, выляв лаптӑкӗсем, скейт-парк, амфитеатр, Work Out валли лапамсем, йытӑ уҫӑлтармалли вырӑн пулӗ. Кунсӑр пуҫне паркра йывӑҫ-тӗм лартмаллине те пӑхса хӑварнӑ.