«Тӗслӗхлӗ ача пахчи» Пӗтӗм Раҫҫейри смотр-конкурсра

Питӗрти Нева районӗнчи 35-мӗш ача пахчи «лауреат-ҫӗнтерӳҫӗ» ята тивӗҫнӗ. Вӑл тӑрӑхри чӑвашсен пӗрлешӗвӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ учреждение чӑваш хӗрарӑмӗ, Елена Архипова, ертсе пырать.

Елена Алексеевна 1964 ҫулхи кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапашра ҫуралнӑ. 1983 ҫулта ҫемье ҫавӑрнӑ хыҫҫӑн Питӗре тухса кайнӑ. Унта вӑл 8-мӗш педагогика училищинче вӗреннӗ. Икӗ ача амӑшӗ. Малтан ача пахчинче воспитательте ӗҫленӗ. 2000 ҫулта вӑл А.И. Герцен ячӗллӗ педагогика университетӗнчӗн вӗренсе тухнӑ. Вӗренӳ сферинче 1988 ҫултанпа ӗҫлекенскере ача пахчин пуҫлӑхӗн тилхепине 2002 ҫулта шанса панӑ. Ентешӗмӗрӗн тӗрлӗ Хисеп грамоти, ытти чыслав чылай.

«Кӑмӑлсӑрланмалли ҫинчен. Пӗи икӗ кун каялла 5-мӗш гимнази патӗнчи чарӑнура хӗрача тӑратчӗ. Троллейбус рулӗ умӗнчи каччӑ чарӑнура ашшӗ-амӑшӗн виҫӗ машини ларнине кура сурчӗ те чарӑнмасӑрах иртсе кайрӗ. Хӗрача троллейбус енне алӑ тӑсса тӑрса юлчӗ. Паян вара ҫул-йӗр инспекторӗсен патрулӗ чарӑнура ларакан икӗ джип патӗнчен иртсе кайрӗ. @gibdd121-па пӗрле эпӗ ку ыйту вӗҫне тухӑпах. Анчах ашшӗ-амӑшӗпе мӗн тумалла? Вӑл шкулта пирӗн пуласлӑх вӗренет вӗт...», — тесе ҫырнӑ Инстаграмра Альберт Ильин журналист.

Кунта сӑмах Шупашкарти 5-мӗш гимнази умӗнчи общество транспорчӗн чарӑнӑвӗ пирки пырать. Ачи-пӑчине шкула ӑсатма тата илме пыракан ашшӗ-амӑшӗ хӑйсен машинине чарӑнура лартса хӑвараҫҫӗ-мӗн. Транспорт вырӑн йышӑнса тухнине пула троллейбуссене чарма хӗсӗнсе юлать иккен.

Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем Шупашкарта пурӑнакан 45 ҫулти хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫ тӗпчесе пӗтернӗ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн темиҫе статйипе айӑпласшӑн.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗн пӗр каҫхине ҫав хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ. Тем вӑрҫи тухнӑ-ҫке, харкашаканскере лӑплантарма пуҫланӑ хӗрне кӳренсе хӗрӗнкӗ амӑшӗ ҫӗҫӗ ярса илнӗ. Хӑратмалла сулкалашман вӑл — мӑйран яшлаттарнӑ. Тепре те сулса янӑ-ха, анчах хӗрарӑмӑн упӑшки хӳтте кӗнӗ. Унтан хӗрарӑм арҫынна вӗлерессипе хӑратма пуҫланӑ. Анчах арҫын арҫынах, ҫӗҫҫе вӑл туртса илейнӗ.

Тӗпчевҫӗсем ку пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ. Хӗрне йывӑр суранлатнӑ, упӑшкине вӗлерессипе хӑратнӑ хӗрарӑм шӑпине суд татса парӗ.

Виталий Петрович Иванов кӗнеке пирки каласа парать

Чӑваш патшалӑх гуманитари институтӗнче паян 2017 ҫулта Мускавра тухнӑ «Чуваши» кӗнекен хӑтлавӗ иртрӗ. Халӑха ҫак кӑсӑклӑ кӑларӑмпа паллаштарма сумлӑ тӳре-шара сахал мар ҫитнӗ — республикӑн вӗренӳ министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Кудряшов Сергей Владимировичсӑр пуҫне культура министрӗ Константин Яковлев, финанс министрӗ Светлана Енилина та пулнӑ. Мероприятие институт директорӗ Пётр Степанович Краснов ертсе пынӑ. Ҫавӑн пекех вӗренӳ институчӗн директорӗ Юрий Исаев та хутшӑннӑ. Каласа хӑварас пулать — ку кӗнекене калӑплама институт пуҫлӑхӗн пуканне вӑл йышӑннӑ чухне тытӑннӑ.

«Чуваши» кӗнеке Раҫҫей ӑслӑлӑх академийӗн «Народы и культуры» (чӑв. Халӑхсем тата культурӑсем) ярӑмӗнче тухнӑ. Пирӗн гуманитари институчӗсӗр пуҫне кӗнекене хатӗрлеме РӐА-н Н.Н. Миклуха-Маклай ячӗллӗ этнологипе антропологи институчӗ хутшӑннӑ. Унӑн калӑпӑшӗ 55 автор листи, вӑл 654 страницӑран тӑрать. Авторсен ушкӑнӗн ертӳҫи Виталий Петрович Иванов палӑртнӑ тӑрӑх пирӗн халӑх культурине уҫса паракан кӗнеке ку тӗлӗшпе самай ҫӳллӗ вырӑнта тӑрать — ярӑма танлаштарсан кӑлӑпӑшӗпе вӑл ҫиччӗмӗш. Пӗтӗмпе вара 1998 ҫултанпа РӐА ку ярӑмра 26 ытла кӑларӑм кун ҫути кӑтартнӑ.

Малалла...

Паян Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ 85 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать.

Тӗлӗнмелле ӑшӑ кӑмӑллӑ иртет вӑл. Хӑйӗн вӑрӑм ӗмӗрӗнче халӑхӑн чӑннипех юратнӑ театрӗ пулса тӑнӑ ушкӑна тӗрлӗ шайри тӳре-шара саламларӗ, Мари Элти тата Пушкӑртстанри ӗҫтешӗсем те килсе ҫитнӗ, сцена ҫине композитор та, художник та тухрӗ.

Театр хӑй те, сӑмах май, культура учрежденийӗнче ӗҫлекен кашни ҫын тӑрӑшӑвӗ пӗлтерӗшлине палӑртса хӑварчӗ. Ҫавӑнпах ӗнтӗ унти пур специалиста сцена ҫине кӑларчӗҫ.

Сакӑр теҫетке ҫул ытла хӑйӗн кӗтесӗсӗр пурӑннӑ культура учрежденийӗ ҫуртлӑ пулнишӗн хӗпӗртенине паянхи уявра та пӗри те тепри палӑртрӗ. Пушкӑртстанран ӑшӑ салампа килнӗ хӑна вара: «Ҫак театрпа ӗҫлесе чӑваш халӑхне юратрӑм», — терӗ.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Ялтӑна вӗҫсе кайнӑ. Вӑл унта Пӗтӗм тӗнчери IV канашлӑва хутшӑнать.

ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 19-21-мӗшӗсенче Ялтӑра Пӗтӗм тӗнчери экономика канашлӑвӗ иртет. Чӑваш Енри делегацие Михаил Игнатьев ертсе пырать.

Крым Республикин Правительствин пайташӗсемпе 2018-2020 ҫулсенче ЧР Министрсен Кабинечӗпе Крым Республикин Министрсен канашӗ хушшинче суту-илӳпе экономика, ӑслӑлӑхпа техника, культура тӗлӗшӗнчен килӗштерсе ӗҫлесси пирки калаҫӗҫ.

Раҫҫейри пенсионерсен пӗрлешӗвӗ ваттисем хушшинче компьютер пӗлӗвне сарассипе малалла ӗҫлет. Компьютера епле пӗлнине пахалас тата унӑн вӑрттӑнлӑхне ӑша хывма хавхалантарас тӗллевпе ҫулсеренех чемпионат ирттерет. Пӗтӗм Раҫҫейри чемпионат кӑҫал Пятигорска пухӑнӗҫ. Ӑмӑрту виҫӗ тапхӑрпа пулӗ.

Ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Атӑлҫи патшалӑх техника университечӗн Сӗнтӗрвӑрринчи филиалӗнче чемпионатӑн районти тапхӑрӗ иртнӗ. Пенсионерсем РФ Пенси фончӗн порталӗнче, Яндекс шырав тытӑмӗнче, Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхӑн патшалӑхӑн информаци тытӑмӗнче ӗҫленӗ.

Чемпионатра Любовь Тюрикова пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, Елена Ястребова — 2-мӗш, Ольга Савинова, Татьяна Исаева — 3-мӗш. Ака уйӑхн 27-мӗшӗнче район ушкӑнӗ республикӑри конкурсра тупӑшӗ.

Раҫҫей МЧСӗ суту-илӳ центрӗсенче тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн малтанлӑха пӗтӗмлетӳ тунӑ. Шел те, Чӑваш Енри ҫакнашкал центрсенче йӗркене пӑснӑ тӗслӗх нумай тупса палӑртнӑ. Ҫавна май пирӗн регион ку енӗпе япӑххисен йышне лекнӗ.

РФ МЧСӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, суту-илӳ центрӗсенче йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсем Пушкӑртстанра, Удмурт, Чӑваш республикисенче, Краснодар крайӗнче, Брянск, Владимир, Калуга, Кострома, Мурманск облаҫӗсенче, Ханты-Манси автономи округӗнче нумай пулнӑ. Пӗтӗмпе пирӗн ҫӗршывра 40 суту-илӳ центрӗн ӗҫӗ-хӗлне чарса лартнӑ.

Аса илтерер: Кемӗрти пушар хыҫҫӑн МЧС тата прокуратура 10 пин ытла суту-илӳ центрне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен ҫурринче пушар хӑрушсӑрлӑхӗн йӗркисене пӑхӑнман.

ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви тискер чӗрчунсене шутланӑ. Кун пирки ведомство сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Юлашки ҫулсемпе танлаштарсан, Чӑваш Енри вӑрмансенче хӑш-пӗр тискер чӗрчун сахалланнӑ. Специалистсем тӗпчев ирттернӗ хыҫҫӑн пӗтӗмлетӳ тунӑ. Пирӗн регионта 1386 пӑши, 479 хир сысни, 692 хир качаки, 20 кашкӑр, 4586 пакша, 2270 тилӗ, 1034 сӑсар, 3769 шурӑ мулкач, 1974 хир куянӗ, 5 ҫӳлевӗҫ, 43 юс пурӑнать.

Хир сыснисен йышӗ 364 пуҫ чакнӑ, малтан шурӑ куянсен хисепӗ 277 пуҫ нумайрах пулнӑ. Кӑҫал, ытти ҫулсемпе танлаштарсан, 11 ҫӳлевӗҫ сахалрах.

Муркаш районӗнчи Йӳҫкассинчи халӑх театрӗ район тӑрӑх гастрольсемпе ҫӳрет. Константин Ярухин режиссер ертсе пыракан «Сипет» ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Матикассинчи культура ҫуртӗнче пулнӑ. Унта вӗсем Алексей Горбачев пьеси тӑрӑх лартнӑ «Василиса кин кӗртет» камитпе кайнӑ.

Спектакльте 13 ҫын вылять. Вӗсем — тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫлекенсем: культура учрежденийӗсенче тӑрӑшакансем те, тухтӑрсем те, ял хуҫалӑхӗнче тимлекенсем те, тивӗҫлӗ канурисем те. Муркаш район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Сипет» халӑх театрӗн йышӗ хушӑннӑ.

Ял ҫыннисем профессиллӗ мар артистсене кӑмӑлтан йышӑннӑ. Тӑвӑллӑн алӑ ҫупса вӗсем хавхалантарнӑ, пултарулӑхра малашне те ырӑ суннине, ыттисене те курма сӗнессине палӑртнӑ.