Ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ялӗнче «Чӑваш вӑййи» уяв иртнӗ. Унта шкулта вӗренекенсем чӑвашсен тумӗсемпе пынӑ. Ҫавӑн пекех унта вӗрентекенсем, ял ветеранӗсем, хӗрарӑмсен канашӗн хастарӗсем, Канаш районӗнчи Катек ялӗнчи шкул ачисем, Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Н.Г.Федоров, Йӗпреҫ районӗнчи ЧНК уйрӑмӗн ертӳҫи В.А.Марушев тата ыттисем пулнӑ.

Хӑнасем умне Пучинкери ӳнер шкулне ҫӳрекен ачасен пултарулӑхне кӑларнӑ. Ҫавӑн пекех ветерансен, хӗрарӑмсен канашӗн хастарӗсен, чӑваш апат-ҫимӗҫӗн куравӗсене йӗркеленӗ.

Хӑнасем Пучинке шкулӗнче сӑнав мелӗпе «Чӑваш халӑхӗн ырӑ йӑли-йӗрки» проекта пурнӑҫа кӗртессипе лайӑх ӗҫленине курнӑ.

Пучинкере чӑвашсен вӑйӑ карти илемлӗн курӑннӑ. Унта юрӑ-ташӑ, шӳт, такмак пулнӑ. Шкул ачисем те хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ. Ҫамрӑксем такмак каланӑ.

Пучинкере чӑвашсен авалхи йӑли-йӗркине упрама тӑрӑшаҫҫӗ.

Вилле Хаапасало

Чӑваш Ене кӗҫех Вилле Хаапасало актер килмелле-мӗн. Вӑл «Волга с Вилле Хаапасало за 30 дней» проектпа килӗ.

Кӑҫал ҫурла тата авӑн уйӑхӗсенче Атӑл пирки вунӑ сериллӗ проект старт илӗ. Вӑл финн телекуравӗ валли пулӗ.

Марат Никитин режиссер пӗлтернӗ тӑрӑх, Вилле Хаапасало актер Чӑваш Енре темиҫе кун пулӗ. Вӑл чӑвашсемпе тӗл пулӗ, вӗсем пулӑшнипе вырӑнти йӑла-йӗркепе паллашӗ.

Фильма авалхи чӑвашсен ӗҫӗ-хӗлӗ пирки ӳкерӗҫ. Ҫавӑн пекех унта республикӑри ҫамрӑксем пирки каласа кӑтартӗҫ.

Сӑмах май, Вилле Хаапасало — финн тата Раҫҫей актерӗ. Вӑл — РФ патшалӑх премийӗн лауреачӗ (2003). Ӑна ҫак ята литература тата ӳнер тытӑмӗнче «Кукушка» фильмӗшӗн панӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратури республикӑри аслӑ тата вӑтам професси пӗлӗвӗ паракан вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансене общежитипе тивӗҫтернине тӗрӗсленӗ май самай кӑлтӑк асӑрханӑ. Ун пирки ведомство Вӗренӳ, Сывлӑх сыхлав, Культура министерствисене асӑрхаттарусем ҫитернӗ, ҫитменлӗхе пӗтерме хушнӑ.

Общежитисенче прокурорсем 300-е яхӑн кӑлтӑк тупса палӑртнӑ. Патӑрьелти агропромышленноҫ техникумӗн, Сӗнтӗрвӑрринчи технологи техникумӗн, Етӗрнери агротехника техникумӗн, Ҫӗмӗрлери политехника техникумӗн общежитисенче вырӑн уйӑрнӑ чух кашни ҫынна пурӑнма кирлӗ виҫене пӑхӑнман иккен. Хӑш-пӗр общежитире студентсене пур чухне те кӗртсе кӑларман.

Шупашкарти электромеханика колледжӗн общежитийӗсенче тӑлӑх ачасене кӑларса янисем пулкаланӑ. Теприсенче студентсем регистрацисӗр пурӑннӑ.

Ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа Раҫҫей ҫыннисем монополипе кӗрешекен федераци службине телекураври реклама хытӑ кайни пирки ҫӑхавлама пултараҫҫӗ.

Ведомство пуҫлӑхӗн ҫумӗ Андрей Кашеваров журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, ФАС реклама роликӗсенчи сасӑсене тӗрӗслекен лабораторие хута ярӗ. Реклама тата кӑларӑмсен анонсӗн сассин телекураври контентран вӑйлӑрах пулмалла мар-мӗн.

РФ Ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗн ҫумӗ Алексей Волин ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ведомствӑн телеканалсене тӗрӗслеме ирӗк пур. Ҫавӑн пекех ҫынсем ҫӑхавласан та вӗсем тӗрӗслӗҫ.

Талӑкне 80 ролик таран тӗрӗслеме пултарӗҫ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн кӗпӗрнаттӑрсен хушшинчи рейтингӗ макроэкономикӑри кӑтартӑва пула ӳснӗ. Кун пирки Элтепер Администрацийӗн пресс-служби хыпарлать. Ҫакна вӑл Гражданла обществӑна аталантаракан фонд хатӗрленӗ танлашӑм тӑрӑх пӗлтерет.

Черетлӗ танлашӑмра рейтинг ӳсекеннисене тата чакаканнисене вуншар ҫынна уйӑрнӑ-мӗн. Экспертсем Чӑваш Ен Элтеперӗн шайӗ 1 картлашка ҫӳле хӑпарнине палӑртнӑ. Ку вӑл пирӗн тӑрӑхра макроэкономика кӑтартӑвӗ лайӑхланнипе ҫыхӑннӑ-мӗн. Пирӗн регионта кризиса пӑхмасӑрах социаллӑ пурнӑҫпа экономикӑра ырӑ улшӑнусем пулнӑ-мӗн. Кунта усламҫӑсем хастарланнине, ют ҫӗршывран кӳрсе килекен япаласем вырӑнне вӗсене хамӑр патра туса илессине ӳстернине те кӗртмелле иккен. Ҫынсене ишӗлекен тата кивӗ ҫуртран куҫарассин шайӗ тӑрӑх та танлашӑм йӗркеленнӗ-мӗн.

Светлана Ильина

Кӑҫал «Ҫулталӑк вӗрентекенӗн» ятне кам тивӗҫнӗ? Шупашкар районӗнчи Салапайкасси шкулӗнче акӑлчан чӗлхине вӗрентекен Светлана Ильина. Вӑл 17 ҫул ӗнтӗ ачасене пӗлӳ парать. Салапайкасси шкулӗнче вара мӗн ӗҫе пуҫӑннӑранпа вӑй хурать.

Вӑл конкурса ҫӗнтернӗренпе вӑхӑт нумаях та иртмен. Ӑна вара шкулта «ҫалтӑр» тесе чӗнеҫҫӗ. Ку награда Светлана Ильинашӑн уйрӑмах хаклӑ. Вӑл ӑна конкурса виҫҫӗмӗш хут хутшӑнса тивӗҫнӗ.

Вӑл конкурсран таврӑнсан ачасем ӑна алӑ ҫупса саламланӑ. Вӗрентекен ҫакна кура куҫҫульленнӗ те. Вӑл хӑйӗн вӗренекенӗсемшӗн тус та, партнер та пулма тӑрӑшать. Вӑл ырӑ кӑмӑллӑ, ҫав вӑхӑтрах урокра ҫирӗп ыйтать.

Светлана Ильинан икӗ ачи Салапайкасси шкулӗнчех вӗренеҫҫӗ. Вӑл урокра вӗсене ыттисенчен уйӑрмасӑр ҫирӗп ыйтать.

Конкурс вӑхӑтӗнче Светлана Ильинан машӑрӗ ҫумӑнах пулнӑ. Халӗ вӑл Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса хутшӑнма хатӗрленет.

Ҫак кунсенче Шупашкарта медицина апписен канашлӑвӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Тухтӑрсен тӗп пулӑшуҫисене Пӗтӗм тӗнчери медаппасен кунӗпе саламласа парнесемпе хавхалантарнӑ.

ЧР сывлӑх министрӗ Алла Самойлова сывлӑх сыхлавӗ медицина апписемсӗр ӗҫлейменнине палӑртнӑ. Тухтӑрсем вӗсемсӗр хӑйсене алӑ ҫук пекех туяҫҫӗ.

Опытлӑ медаппасем вара, унчченхипе танлаштарсан, халӗ ӗҫлеме ҫӑмӑлрах пулнине палӑртнӑ. Халӗ тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗр, пӗр хутчен усӑ курмалли инструментсем пур-ҫке.

Паян куҫӑн мар майпа аслӑ пӗлӳ те илме май пурри лайӑх. Унччен куҫӑн-куҫӑн мар майпа ҫеҫ вӗрентнӗ. Ун чухне районсенчи медаппасем каҫхине вӗренме килеймен.

Республикӑра медицина апписем валли вӗренӳ семинарӗсем, конференцисем иртеҫҫӗ. Паллах, йывӑрлӑхсем те ҫук мар. Хӑш-пӗр пульницӑра ҫамрӑк специалистсем ҫитмеҫҫӗ. Ҫапах шурӑ халатлисем халӑха май килнӗ таран пулӑшу кӳме тӑрӑшаҫҫӗ.

Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ май тӗрмери ҫынсем тӗлӗшпе амнисти йышӑнни пирки Раҫҫейӗпех калаҫаҫҫӗ. Паллах, Чӑваш Ене те пырса тивӗ вӑл.

Республикӑри тӗрмесенче ларакан 10 ҫынна ирӗке кӑларнӑ ӗнтӗ. Прокуратура ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вӗсен тӗлӗшпе амнисти йышӑнма ҫирӗплетнӗ. Вӗсене ҫав кунах ирӗке кӑларнӑ.

Ҫапла майпа Чӑваш Енри 9 колонире ларакан тепӗр 455 ҫынна кӑлармалла. Кунсӑр пуҫне условлӑ срок илнӗ, следстви айӗнчи 1400 ҫыннӑн та айӑплава сирме май пур.

Амнисти ҫур ҫул вӑйра пулӗ. Ҫавӑнпа срокран маларах ирӗке тухакансен йышӗ ӳсме те пултарать. 2013 ҫулта, РФ Конституцийӗ 20 ҫул тултарнӑ май, йышӑннӑ амнистипе килӗшӳллӗн 5 ҫынна ҫеҫ ирӗке кӑларнӑ.

Шупашкарта ватӑ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӑл — Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.

Юлия Лаврентьева хушӑран ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен аташать-мӗн. Ҫавӑнпа ҫынсене ӑна шыраса тупмашкӑн пулӑшма ыйтаҫҫӗ.

Юлия Лаврентьева 1931 ҫулта ҫуралнӑ. Богдан Хмельницкий урамӗнчи 80-мӗш ҫуртран тухса кайнӑ та киле таврӑнман. Тӗрӗссипе, вӑл унтан пӗрре мар тухса кайнӑ-мӗн. Ӑна районсенче е ҫул ҫинче шыраса тупнӑ.

Хӗрӗ хваттер уҫҫине пытарнӑ-мӗн. Хальхинче алӑкран кӑларма маннӑ. Пенсие тухнӑскер ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ирхине тухса кайнӑ. Ҫӑм шӑлавар, кӑвак кофта, тӗттӗм хӗрлӗ тӗслӗ тутӑр, ҫӑм нуски тӑхӑннӑ. Ҫумра документсем ҫук.

Ӑна Карачура енне утнине курнӑ. Куракансене ҫак телефонпа шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 350343, 89176790851, 89063862163 или 02 (020).

Мишакинсем

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан мӑшӑр ҫак кунсенче тимӗр туя паллӑ тунӑ. Алексей Владимировичпа София Яковлевна Мишакинсем пӗрле 65 ҫул пурӑнаҫҫӗ.

Алексей Владимирович — вӑрҫӑ ветеранӗ, фронта 1942 ҫулта тухса кайнӑ. 17-ре кӑна пулнӑ вӑл ун чухне. Чӑваш каччи танк ҫарӗнче пулнӑ, Ҫӗнтерӳ хыҫҫӑн ӑна Хӗвелтухӑҫне куҫӑрнӑ. Ҫар тивӗҫне 1950 ҫулта ҫеҫ пурнӑҫласа пӗтернӗ.

София Яковлевна Алма-Атара медсестрара ӗҫленӗ, унта аманнӑ салтаксене илсе килнӗ. Хӗрарӑм пурнӑҫне медицинӑпа ҫыхӑнтарнӑ.

Ҫар тивӗҫне пурнӑҫласа пӗтернӗ хыҫҫӑн Алексей Владимировичпа София Яковлевна ҫырӑннӑ. Вӗсем 3 ача ҫуратнӑ, халӗ мӑнукӗсемпе савӑнаҫҫӗ.