Тӳре-шара хуравӗ

Кун пек ҫырнинчен, тӗрӗссипе, ним тӗлӗнмелли те ҫук-ха. Ара, республикӑра икчӗлхелӗх пирки саккун та пур-ҫке. Апла пулин те теприсем чарӑну ячӗсене ҫырнӑ чух те ун пирки манса каяҫҫӗ, те йӗркине пӗлсе ҫитереймеҫҫӗ?

Наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх» халӑх пӗрлешӗвӗн канашӗ Шупашкар хулинчи «Акатуй» магазин, «Вӗренӳ институчӗ», «Республика пульници» тата ытти ҫавӑн йышши чарӑну павильонӗсем ҫинче вырӑсла кӑна ҫырни пирки Шупашкарти тӳре-шара патне ыйтупа тухнӑ. Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче унтисем хурав панӑ. Ҫырура мӗн ҫырнине кӗскетмесӗрех илсе кӑтартар-ха:

«Чӑваш Республикин

наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх»

халӑх пӗрлешӗвӗн канашне

Муниципаллӑ бюджетлӑ учреждени «Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата тирпей-илем кӗртекен управленийӗ» Шупашкар администрацийӗ хушнӑ тӑрӑх сирӗн ҫырӑвӑра (18.04.2015ҫ. №1 00/0071) пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн сире ҫапла пӗлтерет.

Хальхи вӑхӑтра эпир Шупашкарта пӑхса тӑракан чарӑну вырӑнӗсен ячӗсене вырӑсла тата чӑвашла ҫырса хунӑ. Анчах та хӑш-пӗр чарӑну вырӑнӗсенче суту-илӳ павильонӗ вырнаҫнӑ, вӗсем пирӗн учреждени балансӗ ҫинче тӑмаҫҫӗ.

Малалла...

Хальлӗхе конкурсра Нина Захарова малта

Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министерстви профессире чи лайӑххисене палӑртассипе унччен ет конкурс ирттернӗччӗ. Хальхинче ведомство «2015 ҫулхи участокри чи лайӑх врач» номинаципе конкурс йӗркелеме йышӑннӑ.

Конкурса хутшӑнас ӗмӗтлисем 15 тухтӑр тупӑннӑ. Конкурс комиссийӗ вӗсен ӗҫӗ пирки хатӗрленӗ отчечӗсене (хут ҫырса ларсан чирлисене хӑҫан сиплеҫҫӗ-ши тесе тӗлӗнӗҫ-ха, тен, теприсем. Ӗлкӗрекенни тем тума та ӗлкӗрет пуль ҫав), ианкетисене хакланӑ хыҫҫӑн 6 ҫынна суйласа илнӗ. Вӗсенчен пӗришӗн сасӑлас тесен маларах каланӑ министерство сайтне кӗмелле. Сасӑлав ҫӗртмен 9-мӗшӗнче вӗҫленет. Ҫӗнтерӳҫӗсене професси уявӗнче, Медицина ӗҫченӗн кунӗнче, вӑл ҫӗртмен 18-мӗшӗнче пулать, чыслӗҫ.

Выльӑх апачӗ хатӗрлеме вӑхӑт ҫитни пирки Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви «Агро-Инноваци» хысна предприятийӗ пӗлтерни тӑрӑх васкатать. Ку хыпара вӑл хӑйӗн официаллӑ сайтӗнче ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнчех вырнаҫтарнӑ.

Маларах асӑннӑ хысна предприятийӗ иртнӗ эрнере республикӑри хӑш-пӗр хуҫалӑха ҫитсе унти ял хуҫалӑх предприятийӗсенче выльӑх апачӗ хатӗрлемелли культурӑсем ҫулма хатӗррипе хатӗр маррине пӑхса ҫӳренӗ. Вӗсем «Колос» сӑнавлӑ хуҫалӑхра, «Атлашевский», «Коминтерн», «Новый Путь» кооперативсенче пулнӑ, нумай ҫул ӳсекен курӑка ҫулма вӑхӑт ҫитнине палӑртнӑ. Пӑрҫа йышшисем чечеке ларнӑ, пӗрчӗллисем пучаха ларас патен ҫитнӗ. Апла пулсан вӗсене сенаж хума шӑпах вырӑнлӑ. Кӑштах вӑхӑт иртсен вӗсенчи протеин сахалланса юлать.

Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кун умӗн Чӑваш кӗнеке издательствинче чи пӗчӗккисем валли кӗнекесем тухнӑ.

Чӑвашла кун ҫути курнӑ «Савӑк вӑхӑт» кӗнекене Николай Ытарай сӑввисем тӑрӑх хывнӑ юрӑсем кӗне. Кӗвве Илья Степанов композитор хывнӑ. Савӑк юрӑсем кӑмӑла хӑпартаҫҫӗ, вӗсемпе уявсенче те усӑ курма пулать. Тӗрӗссипе, кӗнеке аслисемшӗн те, ачасемшӗн те интереслӗ. Ӑна И.Е.Калентьева ӳкерсе илемлетнӗ.

Раиса Воробьеван «Чарусӑр ҫӗрҫисем» кӗнеке вырӑсла та, чӑвашла та кун ҫути курнӑ. Унта вулакансем сӑвӑсенчи сӑнарсемпе, арҫын ачасемпе тата хӗрачасемпе паллашаҫҫӗ. Кӗнекене А.В.Семенова ӳнерҫӗ илемлетнӗ.

Ачасем валли хатӗрленӗ икӗ кӗнеке те 1000 экземплярпа тухнӑ.

Чӑваш Ене «Раҫҫейри кану» экспедици килнӗ. Вӑл пирӗн республика пирки видеосюжет ӳкересшӗн. Сюжетра чӑваш культури, пирӗн паллӑ вырӑнсем пирки каласа кӑтарташӑн.

«Раҫҫейри кану» 11-мӗш экспедици Чӑваш Ене паян килнине ЧР влаҫсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Ӳкерӗве республикӑри туризма аталантарас тӗллевпе ирттереҫҫӗ. Операторсем Чӑваш наци музейӗнче, Сӑра музейӗнче, Траткор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче, В.И.Чапаев музейӗнче пулса курӗҫ. Кунсӑр пуҫне хӑнасем «Ясна» этноэкологи комплексӗпе паллашма пултараҫҫӗ.

Унччен маларах экспедици Мари Республикинчи Чикме хулинче пулнӑ.

Мария Соловьева тунӑ сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарти «Тӗкӗрҫ ращи» культурӑпа кану центрӗнче мини-зоокӗтес уҫӑлнӑ. Унта ятарлӑ вольерсем лартнӑ, тӑватӑ пакша илсе килнӗ.

Зоокӗтес паян, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, уҫӑлнӑ. Ӑна уҫнӑ ҫӗре хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков тата ытти тӳре-шара хутшӑннӑ.

Ку — ҫӗнӗ шупашкарсемшӗн пысӑк савӑнӑҫ. Вольерсене хӑш чӗрчуна вырнаҫтарассине нумай шутланӑ. Кайран пакша яма шут тытнӑ. Ку — Ҫӗнӗ Шупашкар палли. Малашне унта чӗрчунсем хутшӑнасса пӗлтерет тӳре-шара.

Уява килнӗ ачасем питӗ савӑннӑ. Хӑшӗ-пӗри пакшана вӑрттӑн та ачашлама пултарнӑ. Анчах малашне вӗсене тыттарма, ачашлаттарма чарӗҫ. Ку — чӗрчунсен тата ҫынсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн. Хӗлле вольерсене хӑтлӑлатӗҫ, ӑшӑрах тӑвӗҫ.

Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Мурманск облаҫӗнчи таврапӗлӳ музейӗнче К.Ивановӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхне халалланӑ конференци ирттернӗ. Ӑна «Чӑваш ен» чӑваш культурипе обществи йӗркеленӗ. Унта Североморск, Мончегорск тӑрӑхӗнче пурӑнакан чӑвашсем те ҫитнӗ.

Мероприятие «Чӑваш ен» чӑваш культурипе обществин председателӗ уҫнӑ. Вӑл общество организацийӗ мӗнле ӗҫленине каласа кӑтартнӑ, хастаррисене — Александрпа Ирина Федоровсене, Петрпа Ольга Клементьевсене, Роза Мокшинана, Дина Агеевана, Сергей Осипова — хисеп грамотисемпе чысланӑ.

Роза Мокшина Константин Ивановӑн пурнӑҫӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Унӑн пурнӑҫӗ кӗске пулнӑ пулсан та сехечӗ-сехечӗпе калаҫма пулать. Дина Агеева унӑн вилӗмсӗр «Нарспи» поэми пирки калаҫнӑ.

Конференци вӗҫленсен пурте халӑх юррине шӑрантарма, такмак калама, ташлама пухӑннӑ. Ҫапла Мурманск чӑвашӗсем пӗр-пӗринпе паллашнӑ кӑна мар, малашнехи плансене те сӳтсе явнӑ.

Кӑҫал РФ Президенчӗ Владимир Путин «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» ордена парасси ҫинчен ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Ку ордена 7 ачаран ытларах ҫуратса ӳстерекен ҫемьесене параҫҫӗ. Тӑваттӑмӗш ачин 3 ҫул тултармалла. Палӑртмалла: 2013 ҫултанпа «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» ордена тивӗҫнисене 100 пин тенкӗ парса хавхалантараҫҫӗ.

Ачасене тивӗҫлӗ воспитани панӑшӑн, ҫӗмье йӑли-йӗркине сыхлама тӑрӑшнӑшӑн Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан Валерий Александровичпа Наталия Николаевна Белинскисене «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» ордена пама йышӑннӑ.

Республикӑри тепӗр тӑватӑ ҫемьене «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» орден медале пама йышӑннӑ. Вӗсем — Красноармейски районӗнчи Николай Павловичпа Римма Ильинична Игнатьевсем, Канаш районӗнчи Иван Григорьевичпа Галина Валериановна Николаевсем, Куславкка районӗнчи Борис Яковлевичпа Любовь Алексеевна Федоровсем, Шупашкарти Анатолий Петровичпа Вера Генадьевна Яковлевсем. Кунашкал наградӑпа тӑватӑ тата ытларах ачана воспитани паракансене чыслаҫҫӗ.

Малалла...

Украина ҫыннисем хӑйсен ҫӗршывӗнчен тухса кайиччен ӗҫлӗ хутсене сутса хӑвараҫҫӗ имӗш. Ку хыпара Вести-Украина портал пӗлтернӗ тӑрӑх BMF.ru бизнес-хыпарсен порталӗ хӑйӗн сайтӗнче ҫырнӑ. Вести-Украина ҫынсем идентификаци кочӗсемпе ҫурални ҫинчен калакан хут таранах сутса хӑвараҫҫӗ пулать. Мӗнпур хут пуххишӗн 2200 доллар ыйтаҫҫӗ имӗш.

«Чикӗ енне кайнӑ май хамӑн Украина паспортне сутатӑп. Паспорт таса. Кредит тавраш ҫук. Мӗнпур база витӗр кӑларнӑ. Йӳнӗ хакпах паратӑп», — ҫакӑн пек ҫырнӑ иккен пӗлтерӳсенчен пӗринче.

Юристсен шучӗпе ют ҫын хучӗсем улатвҫӑсемпе преступлени тунӑ ҫынсене кӑна кирлӗ пулма пултараҫҫӗ. Ҫӗршывран тарма пуҫтарӑннӑ политиксемпе усламҫӑсем те ют ҫын паспорчӗсемпе усӑ курма пултараҫҫӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен правӑна сыхлакансем.

Федерацин миграци служби пӗлтернӗ тӑрӑх, паян Раҫҫейре 2,6 миллион Украина ҫынни вырӑн тупнӑ.

Ҫутӑ тата газ хакӗ хӑпарса пынине хӑнӑхса ҫитрӗмӗр пуль ӗнтӗ. Килес ҫул пирӗн ҫӗршывра электроэнерги 8,5 процент хакланмалла. 2017 ҫулта — 8 процент, 2018 ҫулта — 7,2 процент. Ку цифрӑсене Раҫҫейӗн 2018 ҫулчченхи социаллӑ экономика аталанӑвӗ ҫинчен калакан прогнозра каланӑ иккен. Ӑна ҫӗршывӑн Экономика аталанӑвӗн министерстви хатӗрленӗ. Асӑннӑ ведомство пӗлтерни тӑрӑх ТАСС информаци агентстви ӗҫлӗ хутра сӑмах социаллӑ виҫе пирки пынине палӑртнӑ. Социаллӑ виҫерен иртсен тарифа регионсенче урӑх хакпа шутласа пама пултараҫҫӗ.

Йӗркелесе тӑракан тарифшӑн сеть организацийӗсене килес ҫулхи утӑ уйӑхӗнче 7,5 процентран пуҫласа 11 процент таран индексацилеме пултараҫҫӗ, 2017 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче — 7 процент, 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче — 6,2 процент.