Паян Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче халӑхӑн социаллӑ пулӑшӑвӗн учрежденийӗсен ветеранӗсем тӗл пулнӑ.

Халӑхӑн социаллӑ хӳтлӗх учрежденийӗсен ветеранӗсен общество организацине пирӗн республикӑра кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче йӗркелерӗҫ. Общество организацийӗн тӗллевне асӑннӑ тытӑмра тимлекен ҫамрӑк специалистсен професси шайне ӳстересси тесе пӗлтернӗччӗ. Общество организацийӗн ертӳҫи пулма Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутатне Владимир Мидукова суйланӑччӗ. Вӑл 1994–2001 ҫулсенче социаллӑ политика министрӗ пулнӑ.

Паянхи куна социаллӑ ӗҫӗн ветеранӗсен организацийӗнче 270 ытла ҫын.

Социаллӑ служба ӗҫченӗсемпе республикӑн сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министрӗ Алла Самойлова тата маларах асӑннӑ общество организацийӗн республикӑри ертӳҫи Владимир Мидуков курнӑҫнӑ, кулленхи тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явнӑ.

Сӑнсем (11)

Пӑрачкавсем хӑйсен паллӗ ентешне манмаҫҫӗ. Ӑна халалласа вӗсем нумаях пулмасть асӑну комплексӗ уҫнӑ. Сӑмах — карапсем тунӑ Алексей Николаевич Крылов ӑсчах, академик пирки.

«Флотская слава Поречья» (чӑв. Пӑрачкав тӑрӑхӗн флот хисепӗ) асӑну комплексне ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Пӑрачкав шкулӗнче уҫнӑ.

Экспозицире Алексей Крылов академикӑн бюсчӗ тӗп вырӑн йышӑнать. Ку ахальтен мар. Алексей Николаевич Крылов пурнӑҫӗнче Пӑрачкав районӗнчи Крылово (унччен — Висяга) ялӗ пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне Пӑрачкав шкулӗнче кадет класӗ пур. Вӑл та Алексей Крылов академикӑн ячӗпе хисепленет.

Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ тата ЧР Культура министерстви проект пуҫарнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкар 55 ҫул тултарнипе ҫыхӑннӑ.

Химиксен хулинче пӗр эрне спектакльсем кӑтартӗҫ. Унта Чӑваш Енри паллӑ театрсем хутшӑнӗҫ. Социаллӑ культура проекчӗ «Театр эрни ятлӑ». Аса илтерер: химиксен хули ҫурлан 30-мӗшӗнче 55 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвӗ.

Паян «Химик» культура керменӗнче 18 сехет ҫурӑра «Сарпике» балет лартнӑ. Ыран, ҫурлан 26-мӗшӗнче, унтах Ҫамрӑксен театрӗ ачасем валли «Один дома» спектакль кӑтартӗ.

Ҫурлан 27-мӗшӗнче «Химик» культура керменӗнчи концерт залӗнче Чӑваш драма театрӗ «Чикагӑри асаттен пурлӑхӗ» спектакле лартӗҫ. Унтах тепӗр кун Вырӑс драма театрӗ «Азалия» камит кӑтартӗ.

Ҫурлан 30-мӗшӗнче 15 сехетре «Клоунсен карнавалӗ» шоу пулӗ. Унта Чӑваш патшалӑх эксперимент драма театрӗн артисчӗсем хутшӑнӗҫ.

Раҫҫейре чи лайӑх администраци пуҫлӑхӗсен танлаштарӑмне (рейтингне) хатӗрленӗ. Унта 25 хула администрацийӗн пуҫлӑхӗсем кӗнӗ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: танлаштарӑмра Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков кӗнӗ. Вӑл хальхинче рейтингра темиҫе йӗрке хӑпарнӑ. Кун пирки russia-rating.ru сайт пӗлтерет.

Тӗпчеве «Рейтинг» информаци коммуникацийӗсен центрӗ пичетленӗ. Ӑна «Наци рейтингӗ» проектпа килӗшӳллӗн хатӗрленӗ. Тӗпчев валли материалсене утӑ уйӑхӗн иккӗмӗш ҫурринче пуҫлас ҫурла уйӑхӗн ҫурриччен пухнӑ.

Танлаштарӑма хатӗрлекенсем уҫӑ ҫулкуҫсенчи материалсемпе, инсайдер информацийӗпе усӑ курнӑ, регион тата федераци эксперчӗсен шухӑшӗсене шута илнӗ.

Алексей Ладыков, унчченхипе танлаштарсан, икӗ йӗрке ҫӳлерех хӑпарса рейтингра 20-мӗш пулнӑ.

Елчӗк район прокуратури чиновниксене ҫирӗп хушу панӑ: ҫӳп-ҫап куписене пӗтермелле. Ку икӗ ял тӑрӑхне пырса тивет.

Елчӗк район прокуратури нумаях пулмасть тӗрӗслев ирттернӗ. Шӑпах ун чухне районти икӗ ял тӑрӑхӗнче ирӗк паман ҫӳп-ҫап куписене тупса палӑртнӑ. Ҫавна май ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем тӗлӗшпе административлӑ йӗркене пӑснӑ тесе ӗҫ пуҫарнӑ.

ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, икӗ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне штраф панӑ. Ӗҫе суд пӑхса тухнӑ. Вӑл прокурор ыйтнине тивӗҫтернӗ. Халӗ ҫав пуҫлӑхсен санкцилемен ҫӳп-ҫап куписене пӗтерме тиветех.

Етӗрнесем хулан 425 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Вӗсене саламламашкӑн Михаил Игнатьев ҫитнӗ. Вӑл промышленноҫ предприятийӗсен экспозицийӗпе паллашнӑ, наци апачӗсен куравне пӑхса ҫаврӑннӑ. Унтан Михаил Васильевич ҫанӑ тавӑрса ӗҫлекенсене наградӑсемпе чысланӑ.

Михаил Игнатьевӑн ҫулҫӳревӗ кунпа вӗҫленмен. Вӑл Пупӑлькасси ял уявне ҫитсе курнӑ. Унтан Тури Ачака ҫул тытнӑ. Аркадий Айдак палӑкӗ умне чечек хунӑ хыҫҫӑн вӑл хӑмла пахчине пӑхса ҫаврӑннӑ. Ӑна кунта 1972 ҫултанпа ҫитӗнтереҫҫӗ.

Хуҫалӑхра 22 гектар хӑмла ӳстереҫҫӗ. Гектартан 14–15 центнер хӑмла пухаҫҫӗ. Михаил Игнатьев хӑмла хакӗ 500–600 тенкӗ пуласса каланӑ. Вӑл халӗ хӑмла ӳстересси тупӑшлӑ ӗҫ пулнине палӑртнӑ.

Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн «Театрӑн васкавлӑ пулӑшӑвӗ» проекчӗ пулӑшу илнӗ. Вӑл «Лукойл» ирттерекен социаллӑ тата культура программисен конкурсне хутшӑнса ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ.

Проектсене Чулхула, Улатимӗр, Вологда облаҫӗсенчен, Мари Эл, Мӑкшӑ, Чӑваш республикисенчен 276 заявка тӑратнӑ. Ӗҫсене тӑватӑ номинаципе палӑртнӑ. 114 программӑран эксперт канашӗ 19 проекта суйласа илнӗ. Ҫав шута Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ хӑйӗн «Театрӑн васкавлӑ пулӑшӑвӗ» проекчӗпе лекнӗ.

Асӑннӑ проект спектакльсемпе пульницӑсене, ача ҫурчӗсене, социаллӑ реабилитаци центрӗсене, ваттисен ҫурчӗсене тухса ҫӳреме май парать. Ҫав учрежденисене артистсем уйӑхра икӗ хутчен ҫитсе килме палӑртаҫҫӗ.

Проекта театр 2012 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче пурнӑҫа кӗртме тытӑннӑ. Ҫав вӑхӑтра 150 ытла мероприяти ирттернӗ, вӗсене 8 пин ытла ҫын хутшӑннӑ.

Кашни хӑйӗн ӗҫне пурнӑҫлать: пӗрисем хӗрсе тыр-пул пуҫтараҫҫӗ, теприсем юрласа ташлаҫҫӗ. Сӑмахӑмӑр — совет самани вӑхӑтӗнчи йӑлана аса илсе агитбригадӑсем уй-хирпе ферма тӑрӑх ҫӳрени пирки. Вӗсем халӗ республикӑри мӗнпур районтах хастарланчӗҫ темелле.

Комсомольски районӗнчи Элпуҫ ял тӑрӑхӗнчи юрӑ-ташӑ ӑстисем те ҫуллахи кун килте лармаҫҫӗ, механизаторсемпе ытти уй-хир ӗҫченӗ вӑй хунӑ ҫӗре ҫитсе ташласа та юрласа кӑтартаҫҫӗ. Нумаях пулмасть вӗсем «Дружба» (чӑв. Туслӑх) хуҫалӑхри ӗҫченсем патне ҫитнӗ. Аслисемпе пӗрлех ачасем те тыр-пул выракансене тата ӑна пуҫтарса кӗртекенсене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарма тӑрӑшаҫҫӗ. Концерт хыҫҫӑн механизаторсем кӑмӑллӑ юлни пирки пӗлтереҫҫӗ вырӑнти ял тӑрӑхӗнче. Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсене вӗсем йӑл кулӑпа хавхалантарнӑ.

Ӗмӗрлӗх илем юрӑҫи. Ҫакӑн пек ятпа Патӑрьелти тӗп вулавӑшра кӗнеке куравӗ хатӗрленӗ. Ӑна чӑвашсен профессилле сӑнар ӳнерӗн никӗслевҫине, живопиҫ ӑстине, графика, педагога, чӑваш тӗррин тӗпчевҫине тата общество деятельне Моисей Спиридонова халалланӑ.

Моисей Спиридонов ҫуралнӑранпа ӗнер 125 ҫул ҫитрӗ. Ҫак куна патӑрьелсем асра тытаҫҫӗ. Ентеш мар пулин те. Моисей Спиридонов Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче 1890 ҫулта ҫуралнӑ. 1981 ҫулхи пушӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ҫӗре кӗнӗ.

М. Спиридонов ячӗ Чӑваш Енӗн литературӑпа искусствинчи хисеплӗ ятсен хушшинче сумлӑ вырӑн йышӑнать. Живопиҫ ӑсти тата график аваллӑхпа хальхи пурнӑҫа миҫе хайлавра сӑнаман-ши?! Патӑрьелти куравра унӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗпе паллаштаракан кӗнекесем кӑна мар, унӑн ӗҫӗсем те вырӑн тупнӑ.

Ҫурлан 21-мӗшӗнче Геннадий Айхи поэт 81 ҫул тултаратчӗ. Пурӑннӑ пулсан. Ҫав кун ячӗпе авангардист-сӑвӑҫӑн тӑван тӑрӑхне, вӑл ҫуралнӑ Патӑрьел районӗнчи Ҫӗньял ялне, Швейцаринчен килсе ҫитнӗ. Вӗсенчен пӗри — Жиль Зильбершнатейн поэт-тӗпчевҫӗ, тепри — Фани Моссьер поэт-куҫаруҫӑ.

Ют ҫӗртен килнӗ хӑнасене вырӑнти шкулти чӑваш чӗлхи вӗрентекен Мария Мадюкова тата Валентина Нестерова библиотекарь кӗтсе илнӗ. Поэтсем Айхи вӗреннӗ шкулта пулнӑ. Сӑмах май, вӗренӳ учрежденийӗ халӗ Геннадий Айхи ячӗпе хисепленет. Хӑнасем Айхие ячӗпе 2008 ҫулта уҫнӑ музейра пулнӑ. Музее вӗсем асӑнмалӑх кӗнеке парнеленӗ. Кайран этнографи музейне кӗрсе тухнӑ.

Швеци хӑнисем Патӑрьел ҫӗрӗпе кӑмӑллӑ юлнӑ. Нарӑс уйӑхӗнче вӗсем «Айхи вулавне» килме шантарнӑ. Геннадий Айхи поэзине кӑмӑллакан поэтсем сӑвӑҫӑн вилтӑпри ҫине ҫитсе килнӗ. Унта чечек хунӑ.

Сӑнсем (12)