Алексей Свеклов сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти «Спартак» стадионта «Чемпионсен кубокӗ» пӗтӗм тӗнчери профессионал турнир иртнӗ. Турнирта 8 профессионал тытӑҫу пулнӑ. Вӗсенчен пӗринче Европа чемпионӗн титулне илессишӗн кӗрешнӗ. Мускаври, Чулхулари, Хусанти, Чӗмпӗрти тата ытти хулари спортсменсен хушшинче панкратионран пуҫласа кикбоксинг таран вӑй виҫнӗ.

Чи лайӑх кикбоксер ятне илессишӗн РФ спорт мастерӗ, Раҫҫейӗн икӗ хут чемпионӗ, Тӗнче кубокне ҫӗнсе илнӗ Артур Шишокин (Шупашкар) тата Узбекистан чемпионӗ Нуридин Джамалов кӗрешнӗ. Шупашкар каччи Европа чемпионӗн ятне тивӗҫнӗ.

Турнира РФ тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ, тӗнчен темиҫе хут чемпионӗ Сергей Харитонов килнӗ.

Бразилири Рио-де-Жанейрора юниорсен хушшинче грек-рим тата ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе тӗнче ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Унта пирӗн ентеш те ӑмӑртнине ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Чӑваш спортсменки Бразилирен ҫитӗнӳсемпе таврӑннӑ. Мария Кузнецова 59 килограмм тайман виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Вӑл Румыни чысне хӳтелекен Кристина Инцезу спортменкӑна ҫӗнтерме пултарнӑ. Ҫапла майпа пирӗн ентеш пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ. Ку виҫере Швеци спортсменки Элин Нильссон ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Кӗмӗл медале Япони спортсменки Йошими Каяма илнӗ.

Ӑмӑртура Раҫҫей спортсменкисем — Надежда Саражкова тата Ксения Незговорова — пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ.

Ӗнер Тутар Республикинчи Ҫӗпрелте Сергей Радонежский ячӗллӗ чиркӳ уҫнӑ. 2013 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче тума пуҫланӑскере проектран пуҫласа пӗтӗмпех ЧНК ертӳҫи, «Тус» акционерсен хупӑ обществин ертӳҫи Николай Угаслов йӗркелесе пынӑ.

«Хӑй пурнӑҫӗнче Николай Федорович миҫе чиркӳ лартма пулӑшман-ши...», — тесе ҫырать ун пирки конгресӑн пресс-служби. Ҫакӑншӑнах ӑна Кирилл патриарх ку уйӑх пуҫламӑшӗнче Шупашкара килсен Сергей Радонежский орденӗ парса хисеп тунине аса илтерет.

Тутарстанри Ҫӗпрелти чиркӗве уҫма Шупашкартан Чӑваш Патшалӑх Канашӗн ертӳҫи Юрий Попов тата ыттисем пырса ҫитнӗ. Чиркӳ уҫассине пӗлсе Мускав хулинчен, Кировран, Чӗмпӗртен, ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен те унта пырса ҫитекенсем пулнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗ тӗлне республикӑри патшалӑх граждан службинче 5,5 пин ҫын ӗҫленӗ. Ҫав шутран чылайӑшӗ, 4075 ҫын, федерацин влаҫ органӗсенче, 1397-шӗ — республикӑн влаҫ органӗсенче. Тӳре-шаран йышӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗнчинчен чакнӑ. Федерацин влаҫ органӗсенче халӗ унчченхинчен 44 ҫын сахалтарах тимленипех ӗлкӗрсе пыраҫҫӗ, республика шайӗнчисенче 14 ҫын сахалтарах ӗҫлет.

Шалӑва илсен, федераци шайӗнчи тӳре-шаран вӑл ҫулталӑкра 0,7 процент чакса уйӑхра вӑтамран 25,7 пине ларнӑ. Республика шайӗнчи влаҫ органӗсенче тӑрӑшакансен пӑшӑрханмалла мар: иртнӗ ҫулхи ҫур ҫултинчен вӗсен вӑл 2,4 процент ӳснӗ, вӑтамран 30,2 пин тенке ларнӑ. Вӑтамран илсен кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта Чӑваш Енри тӳре-шаран шалӑвӗ пӗрремӗш кварталтинчен 1,4 пин тенкӗ ӳссе 30,2 пин тенкӗпе танлашнӑ. Процент ҫине куҫарсан шалу вӗсен 4,86 процент пысӑкланнӑ.

1-мӗш колонири фонтан

Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федерацин Чӑваш Республикинчи управленийӗн пресс-служби ирӗкрен хӑтарнисене ӗҫлеттерес тесе тӑрӑшни пирки пӗлтерет. Ӑна вӑл «обществӑшӑн усӑллӑ ӗҫ» тесе хаклать-ха. Воспитани ӗҫне тӳрленме пулӑшакан тӗп хатӗр тесе пӗлтерет пресс-служба. Тепӗр майлӑ каласан, ҫакна режима пӑхӑннипе пӗрлех айӑпланнисен ӗҫлеме те ӳркенмелле мар тесе ӑнланмалла.

Арҫынсен 1-мӗш юсанмалли колонийӗнче айӑплава ирттерекенсене учреждени территорине хӑтлӑх кӗртме те явӑҫтараҫҫӗ. Унта фонтан тума пуҫланӑ. Фонтана илемлӗ чулсенчен тата хӑйӑртан хатӗрлеҫҫӗ. Композицие колонире «Фантази уйӗ» тесе ят панӑ. Ӑна хатӗрлекенсем хӑйсен пултарулӑхне ҫавӑнта кӑтартма тӑрӑшаҫҫӗ, чунтан вӑй хураҫҫӗ.

Кӳршӗри Тутарстанра ҫурлан 12-мӗшӗнче виҫӗ хура тӗп туни пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Россельхознадзор вара вӑл инспектора выговор тунӑ — кӳрсе килме юраман хурсене вӑл тӗрӗс мар юрӑхсӑрлатнӑ. Ведомствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх хурсене тракторпа таптамалла пулман, вӗсене ҫунтарса ямалла пулнӑ. Аш таврашне тӗрлӗ чир-чӗр ан сарӑлтӑр тесене ҫулӑмпа пӗтерме хушаҫҫӗ.

«Калӑпӑшӗ пысӑках мар, пурӗ те виҫӗ хур. Пӗтӗм йывӑрӑшӗ 10 килограмм. Унти каяш купи валли вара ку тинӗсри тумлам евӗрех. Енчен те калӑпӑшӗ пысӑк пулсан чир-чӗр ерес хӑрушлӑх пур», — тенӗ Россельхознадзорӑн Тутарстанри управлени ертӳҫин ҫумми Евгений Иванов.

Сӑмах май Тутарстанра нумай пулмасть кӳрсе килме юраман 2 килограмм помидор тупнӑ. Вӗсене вара — ҫунтарса янӑ.

Кӑҫалхи ҫурлан 1-мӗшӗ тӗлне илсен, хуласемпе районсен пӗтӗмӗшле хыснине пӗлтӗрхи ҫав тапхӑртинчен тупӑш сахалтарах кӗнине Чӑваш Енӗн Финанс министерстви пӗлтерет. Пӗтӗмпе 10,8 миллиард тенкӗ кӗнӗ, ку вӑл 600 миллион тенкӗ сахалрах е 5,3 процент.

Тупӑш шайне ӳстернисем те пур. Ҫӗнӗ Шупашкарта унӑн хисепӗ 38 процент нумайланнӑ, Шупашкар районӗнче — 8,5 процент, Канаш хулипе Йӗпреҫ районӗнче — 5,1 процент, Пӑрачкав районӗнче — 5 процент, Улатӑр районӗнче — 1,7 процент, Комсомольски районӗнче — 1,4 процент.

Хӑйсен тупӑшӗ 18 муниципалитетра чакнӑ. Чи нумай чакни — Ҫӗмӗрле районӗнче (пӗлтӗрхипе танлаштарсан унта тупӑш 80,6 процент кӑна кӗнӗ), Тӑвай районӗ (83,7 процент), Шупашкарта (82,5 процент).

«Вӗршӗнсене» уҫма «Вӗршӗнсем» те хутшӑннӑ

Вырӑссем кун пек самантсене «нӗрсӗрлӗх саккунӗ» теҫҫӗ. Ятарласа шухӑшласа кӑлараймӑн тени те кунта вырӑнлӑ пулӗ. Ӗнер Шупашкарти «Волжский-3» микрорайонта «Стрижи» (чӑв. «Вӗршӗнсем») ача пахчи уҫасси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Ӑна уҫма «Вӗршӗнсем» пилотаж ушкӑнӗ (ача пахчине ҫавсен ячӗпе панӑ-мӗн) хутшӑнасси ҫинчен те унта каланӑччӗ.

Ача пахчи чаплӑ тесе ҫырать унта пулса курнӑ Андрей Иванов журналист. Анчах элита районта ача пахчи уҫнӑ вӑхӑтра кӗтменлӗх ҫумӑр ҫума пуҫлани уяв программине пӑсса хунӑ. Урамра ташлама хатӗрленӗ ачасене шала илсе кӗртнӗ. Программӑна ертсе пыракан вӑхӑта хавас ирттерме пулӑшас тесе тӑрӑшнӑ-мӗн. 10 сехет ҫитес умӗн вӑл: «Ачасем! Пирӗн пата уява хӑнасем — пирӗн ҫӗршыври мульфильмсенчи ҫемҫе теттесем — Кот Матроскин, Шарик, Мишка, пурте юратакан Фиксиксем, тата, паллах, Машӑпа Упа!» — тесе каланӑ вӑхӑтра ача пахчине Чӑваш Ен Элтеперӗн твиӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова, республикӑн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗ Николай Малов, вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов тата хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков тата ыттисем пырса кӗнӗ.

Малалла...

Шупашкар районӗнче пурӑнакан 25 ҫулти арҫын арӑмне япӑх вӗреннӗшӗн хӗненӗ.

Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче сиксе тухнӑ. Республикӑри аслӑ шкулсенчен пӗринче вӗренекен хӗрарӑм упӑшкине сесси тытайманни пирки пӗлтернӗ. Ҫакӑншӑн арҫын хытах тарӑхнӑ курӑнать — каҫхине арӑмне чышкӑпа хӗнесе пӗтернӗ, унтан 2 сехетлӗхе коридора кӑларса тӑратнӑ.

Пӗрре кӑна хӗнемен-ха вӑл ӑна. Виҫҫӗмӗш хут «тытса юсанӑ» хыҫҫӑн хӗрарӑм йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Студентка-хӗрарӑм кӑвак питпе ҫӳренине унпа пӗрле вӗренекенсем те асӑрханӑ. Хӗрарӑм пичӗ, хӑлхи патӗнчи юнӑхса ларнӑ вырӑнсене ҫӳҫпе пытарма тӑрӑшнӑ. Тусне шелленипе ӑна вӗсем йӗрке хуралҫисене пӗлтерме сӗннӗ.

Арҫын тӗлӗшпе кӗҫех ӗҫ суда ҫитнӗ. Анчах нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Ача пӗрле ӳстермелле тесе хӗрарӑм упӑшкине каҫарнӑ тесе пӗлтерчӗ Шупашкар районӗн прокурорӗн ҫумӗ Анатолий Иванов.

Ҫак вӑхӑтра тӳре-шара Раҫҫей йышӑннӑ апат-ҫимӗҫ эмбаргине лекекен тавара пӗтерессипе ӗҫлет. Ак, кӳршӗлле Тутарстанра та Владимир Путин иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче алӑ пуснӑ хушӑва пурнӑҫа кӗртес тесе ҫурлан 12-мӗшӗнче Апасри «Алсу» пӗчӗк лавккара Венгрире туса кӑларнӑ виҫӗ хур тушкине тупса палӑртнӑ. Белгород облаҫӗнче кӳрсе килме чарнӑ апат-ҫимӗҫе тонни-тоннипех палӑртаҫҫӗ пулсан чикӗрен инҫерех вырнаҫнӑ Тутарстанра патшалӑх ертӳҫин хушӑвне пурнӑҫлама ҫак виҫӗ пакетри хур ашӗ те ҫитнӗ.

Тутарстан тӳри-шари инҫетри хур ашне гусиницӑллӑ тракторпа таптанӑ. Апата юрӑхлӑ ан пултӑр тесе хурҫӑ ут вӗсем урлӑ пӗрре мар каҫса кайнӑ. Ҫапла асап кӑтартнӑ хыҫҫӑн трактор Венгри хурӗсене ҫӗрпе хупланӑ. Ку ӗҫе тӳре-шара пунеттейсене явӑҫтарса акт ҫырса ирттернӗ, видео ҫине ӳкернӗ.