Ярапайкассинчи клуб

Муркаш районӗнчи Ярапайкасси ял тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ клубӑн залне район тӳре-шари хуптарнӑ. 1962 ҫулта купаланӑ ҫурт кӗҫ-вӗҫ ишӗлсе анать имӗш. «Ҫак клубра вырнаҫнӑ «Екрем» фольклор халӑх ушкӑнӗ тата ачасен ташӑ ушкӑнӗ пирки вара вӗсем шутламаҫҫӗ», — тесе пӗлтереҫҫӗ вырӑнтисем.

Апла-и капла-и, авариллӗ текен ҫуртра ял тӑрӑхӗн администрацийӗ ним пулман пекех ӗҫлет, вулавӑш та хупӑнман. Нумаях пулмасть клуб залӗнче суйлава тӗрӗс-тӗкел ирттернӗ, концертсем пулнӑ. Ҫӗнӗ Ҫул умӗн икӗ эрне ытларах юлсан тӳре-шара мӗнпе аптраса клуб залне хупни ӑнланмалла мар. «Васкаса хупнӑ чухне залра кушак юлнӑ. Ӑна ҫӑлас тесе пичетпе палӑртнӑ, алӑк ҫине ҫыпӑҫтарнӑ хута уйӑраймӑн — саккуна пӑсӑн», — чӗрчун пирки те вырӑнтисем пӑшӑрханаҫҫӗ.

Елена Сапаркина министр ҫумӗ

Чӑваш Енри тӳре-шара республикӑри тӗрлӗ организацире темиҫе уйӑх пуҫтарӑнса пынӑ ӗҫ укҫи парӑмне темиҫе кунта тӳлесе таттарасшӑн. Ку шухӑша республикӑн Правительствин пайташӗсемпе Иван Моторин премьер-министр ирттернӗ канашлура асӑнса хӑварнӑ.

Чӑваш Республикин ӗҫпе социаллӑ хӳтлӗх министрӗн ҫумӗ Елена Сапаркина пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ӗҫ укҫи парӑмӗ 20,2 млн пухӑнса кайнӑ. Ӑна ӗненсен, республикӑра 5 организацире 368 ҫын шалӑва вӑхӑтра илеймен. Чи нумай парӑм Шупашкарти 1-мӗш номерлӗ типографин тата «Водоканалӑн». Шупашкарти тракторсем тӑвакан савут та йывӑрлӑх кӑларса тӑратать. «Промтрактор» АХОра парӑм 25 миллион та 600 пине ҫитнӗ.

«Эпӗ министерствӑсене ӗҫ укҫипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва ҫирӗп тӗрӗслесе тӑма хушатӑп. Уяв умӗн мӗнпур парӑма пӗтӗмпех парса татмалла, халӑха ӗҫ укҫипе тивӗҫтермелле», — тенӗ Иван Моторин.

Республикӑри физкультурӑпа сывлӑх комплексӗсенче ҫынсене уйӑхра пӗр хутчен тӳлевсӗр йышӑнаҫҫӗ. 2014 ҫултанпа пыракан ырӑ йӑлана килес ҫул та пӑрахӑҫламӗҫ. Чӑваш Енӗн Правительствин Пуҫлӑхӗ Иван Моторин кун пирки хушу кӑларнӑ.

ФСКсене тӳлевсӗр кӗме юрӗ тесе ҫапла вара ҫак кунсене йышӑннӑ: кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшне, нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшне, пуш уйӑхӗн 25-мӗшне, ака уйӑхӗн 22-мӗшне, ҫу уйӑхӗн 20-мӗшне, ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшне, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшне, ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшне, авӑн уйӑхӗн 16-мӗшне, юпа уйӑхӗн 21-мӗшне, чӳк уйӑхӗн 18-мӗшне, раштав уйӑхӗн 16-мӗшне. Республикӑн Спорт министерстви Физкультурӑпа сывлӑх комплексӗсене ҫул тытиччен ҫапах та малтан вырӑнти ФСКсемпе ҫыхӑнса кунӗ вӑйрах пулнипе пулманнине палӑртма сӗнет.

Шупашкарта троллейбусра 12 ҫулти арҫын ачана ток ҫапнӑ текен сас-хура массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче хӑвӑрт сарӑлчӗ. Пӑтӑрмахӗ эрнекун, раштавӑн 23-мӗшӗнче, хулан Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи «Йышлӑх урамӗ» чарӑнура пулса иртнӗ. 11-мӗш маршрутри троллейбуса ларнӑ чухне ури хытӑ ыратса кайнӑ яш тренировкӑран таврӑнать пулнӑ. Ӑна япӑххине кура васкавлӑ пулӑшу ҫийӗнчех чӗннӗ. Троллейбуса маршрутран кӑларнӑ.

Пӑтӑрмах пирки тӗпчевҫӗсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем арҫын ачана ток ҫапнине хальлӗхе палӑртман. Пӑтӑрмах сӑлтавне палӑртас тесе судпа медицина экспертизи тума йышӑннӑ. Инкек пирки тӗпчевҫӗсем арҫын ачаран, кондуктортан, троллейбус водителӗнчен, пӑтӑрмаха курнисенчен, вунна яхӑн ҫынтан, ыйтса пӗлнӗ.

Андрей Кочемасов

Хура тинӗсре ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин Ту-154 самолетӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пӗлтӗр лартнӑ «Дитя и волшебство» ӗҫӗн режиссерӗ Максим Иванов кӑна мар, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӳнер факультетӗнче вӗренекен Андрей Кочемасов та пулнӑ. Мускав каччи кунта куҫӑмсӑр майпа пӗлӳ туптанӑ.

Аса илтеретпӗр, самолет Сирине кайма тухнӑ, ҫул ҫинче вӑл катастрофӑна лекнӗ. Бортра журналистсем, РФ Ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем пулнӑ. Маларах каланӑ Максим Иванов тата Максим Кочемасов та ушкӑнпа Сирие концертпа пуҫтарӑннӑ, ансамбльте юрланӑ.

Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫухатушӑн куляннине пӗлтернӗ. 12 сехетре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнче Хурлану кунне халалланӑ митинг иртнӗ.

Раштавӑн 23-мӗшӗнче «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин Чӑваш Енри организацийӗн отчетпа суйлав пухӑвӗ иртнӗ. Унта пуҫтарӑннисем патне Геннадий Тафаев профессор хӑйӗн кӗнекисемпе ҫитнӗ. Вӗсене вӑл пӑлхарпа чӑваш историйӗпе ҫыхӑннӑ ӗҫсене сӗннӗ. Анчах делегатсем кӗнекешӗн хыпса ҫунни сисӗнмен.

Профессор Александр Белов журналиста суту-илӳ япӑх пынине пӗлтернӗ. Кӗнеке авторӗ каланӑ тӑрӑх, «Ҫамрӑк Ермолаев (сӑмах Чӑваш Енри паллӑ усламҫӑн Владимир Ермолаевӑн ывӑлӗ Кирилл пирки пырать. Вӑл Лапсарти кайӑк-кӗшӗк хапрӑкне ертсе пырать. — Авт.) 2,5 пин тенкӗлӗх кӗнеке туяннӑ, тата тепӗр депутат — 600 тенкӗлӗх».

Геннадий Тафаев шухӑшланӑ тӑрӑх, наци шухӑшлавӗпе ҫыхӑннӑ тема урӑх никама та кӑсӑклантарман, апла пулсан чӑваш халӑхӗ ҫухалса пынинчен тӗлӗнме кирлех мар. Хӑйӗн сӑмахне ҫирӗплетме профессор пӗр ҫыравран тепӗр ҫыравччен 500 пин ҫын ҫухалнине илсе кӑтартнӑ.

Максим Ивановпа ҫулталӑк каялла «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» паллаштарнӑччӗ...

Хура тинӗсе ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин ТУ-154 самолетӗнче Шупашкарта спектакль лартнӑ режиссер та пулнӑ. Аса илтеретпӗр, ҫав инкекре журналистсем, Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем, ҫар ҫыннисем вилнӗ. Пысӑк хуйхӑ пирки ҫӗршыв Президенчӗ паян Хурлану кунӗ тесе йышӑннӑ.

Инкеке лекнӗ самолетра хрантсус композиторӗ Морис Равель кӗвӗленӗ «Дитя и волшебство» лирикӑлла фантазие Шупашкарти Оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ Максим Иванов режиссер пулнӑ. «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» ҫулталӑк каялла ун пирки Дмитрий Моисеев ҫырнӑ тӑрӑх, вӑл — чӑваш каччи. Пушкӑртстанри Ӗпхӳ хулинче ҫуралса ӳснӗскер Мускаври ГИТИСран пӗлтӗр вӗренсе тухнӑ.

Максим Иванов ӗҫне куракан патне ҫулталӑк каялла Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫитернӗччӗ. «Дитя и волшебство» проект — Раҫҫейӗн Культура министерстви ҫамрӑк режиссерсене пулӑшассишӗн ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗскерччӗ.

Вӑрнар районӗнчи пӗр хӗрарӑм хӑйӗн ачине тивӗҫлӗ воспитани паманни пирки сайтра унччен ҫырса кӑтартнӑччӗ. Халӗ ҫав хӗрарӑм суд умӗнче явап тытнӑ. Приговорпа килӗшӳллӗн, ӑна ирӗкрен хӑтармасӑр 3 ҫул та 1 уйӑхлӑха айӑпланӑ.

Следстви тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, 2014 ҫултанпа 27-ри хӗрарӑм ачине тивӗҫлипе пӑхман. Ачан пурӑнмалли условисем япӑх пулнӑ. 2010 ҫулта ҫуралнӑ ачана амӑшӗ хӗненӗ те. Пӗчӗк сӑлтав тупӑнсанах амӑшӗ ӑна патакпа, телефон заряд тумалли шнурпа, вӗлтӗренпе ҫапнӑ.

Хӗрарӑм эрех ӗҫме кайнӑ чухне ачана килте питӗрсе хӑварнӑ. Пӗррехинче амӑшӗ пӗчӗкскере вӑрмана шашлӑк пӗҫернӗ ҫӗре илсе кайнӑ. Хайхискер ывӑлне унта манса хӑварнӑ. Арҫын ача аташса кайнӑ, ҫапах киле каймалли ҫула шыраса тупнӑ.

Хӑйсене шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварни пирки ШӖМе час-часах пӗлтереҫҫӗ. Пӗр кунра ав пилӗк ҫын ултавҫӑсен аллине ҫакланни ҫинчен хыпарланӑ. Пурте тӳлевсӗр сыр пуррине ӗненсе укҫа-тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 64 ҫулти хӗрарӑм та ултавҫӑсене ӗненнӗ. Лешсем ӑна 300 пин тенкӗлӗх сертификат пама шантарнӑ. Ун патне арҫын шӑнкӑравланӑ та хӑйӗнпе Мускаври тӗп банк финансисчӗ тесе паллаштарнӑ.

Кун хыҫҫӑн шӑнкӑравсем тӑтӑшах пулнӑ. Хайхи арҫын кашнинчех тӗрлӗ сӑлтав тупса счет ҫине укҫа куҫарма ыйтнӑ, кайран ӑна тавӑрса пама шантарнӑ. Ҫапла ватӑ хӗрарӑм ултавҫа 292 пин тенкӗ куҫарса панӑ.

Юлашки вӑхӑтра ҫынсене ҫапла майпа улталанӑ тӗслӗх нумайланнӑ. Ҫынсене тӗнче тетелӗ, телефон урлӑ улталаҫҫӗ, хваттер алӑкӗнчен шаккаса укҫа ыйтаҫҫӗ. ШӖМ хытарсах асӑрхаттарать: ун пек ҫынсене ӗненмелле мар!

«Чӑвашавтотранс» ҫӗнӗ автобус туяннӑ. Ахальли мар. Вӑл сусӑрсене илсе ҫӳремешкӗн меллӗ.

ЧР Транспорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, автобуса «Доступная среда» программӑпа килӗшӳллӗн туяннӑ. Ҫитес вӑхӑтра вӑл Шупашкарти урамсемпе ҫӳреме пуҫлӗ.

Автобусра – 22 вырӑн. Унтах кӳмепе лармалли пӗр вырӑн пур. Транспорта пӗтӗмпе 53 ҫын кӗме пултарать.

Сӑмах май, унашкал автобуссене унччен те туяннӑ. Ун пеккисем хулара ҫӳреҫҫӗ. Водитель чарӑнура сусӑр ларнине курсан алӑка уҫнӑ чухне ятарлӑ пусма антарать.