Г.И. Петрова уйрӑм усламҫӑна автосервисра туртма юраманнине асӑрхаттаракан паллӑ ҫакманшӑн 10 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Лешӗ ун пек ҫӑхавпа килӗшмесӗр суда хӑйӗн тӑванне тата сервис ӗҫченӗсенчен пӗрне ертсе пыни те пулӑшман. Роспотребнадзор управленийӗ маларах тӗрӗсленӗ те сӑн ӳкерсех илнӗ. Унта, чӑн та, асӑрхаттару хучӗсем пулман: сервис алӑкӗ патӗнче те, кафен апатлану залне кӗнӗ ҫӗрте те, килен-каян валли уҫнӑ туалетра.

Усламҫӑна Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри Управленийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслеве клиент ҫӑхавӗ тӑрӑх йӗркеленӗ. Надзор органӗн тӗрӗслевӗн кӑтартӑвӗпе килӗшмесӗр ӗҫ судах ҫитнӗ, анчах миравай тӳре те тӗрӗслевҫӗсен пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшнӗ, саккуна пӑхӑнмаллине пӗлтерекен йышӑну кӑларнӑ.

Даниил Эльмень

Тӑвай районӗнчи Тӗмер шкулӗнче 8—9 класра вӗренекенсене паллӑ чӑваш патшалӑх политикӗн, журналисчӗн Даниил Эльменӗн (1885—1932 ҫҫ.) биографийӗпе паллаштарнӑ. Ку яваплӑха хай ҫине илни — чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Светлана Шашкова.

Д.С. Эльмень Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче К.В. Ивановпа пӗрле вӗреннӗ, каярах унта ӗҫленӗ. Эльмень — паллӑ политик, вӑл Чӑваш автономи облаҫӗнчен ЧАССР йӗркелессипе ҫине тӑнӑ, вӗрентӳ ӗҫне тата культурӑна аталантарас тесе нумай тӑрӑшнӑ.

Унсӑр пуҫне вӑл — журналист тата куҫаруҫӑ. Унӑн фельетонӗсемпе калавӗсем, сӑввисем («Хурӑн», «Хресчен телейӗ», «Хуйхӑ», «Вӑрманта», «Ҫуркунне», «Атӑл мыскари», «Пирӗн савӑт питӗ савӑк», «Пӗлӗт ҫинчи штатсене чакарни») «Канаш», «Хресчен сасси», «Шурӑмпуҫ», «Пирӗн юлташ» хаҫатсемпе журналсенче пичетленнӗ. Даниил Семенович «Хӗрлӗ сӑнӑ» тата «Лӑпсӑркка» псевдонимсемпе ытларах усӑ курнӑ.

Пӑру вити умӗнчи асӑнмалӑх сӑн ӳкерчӗк

Шупашкарти «Акконд» кондитер хапрӑкӗ Тӑвай районӗнче ял хуҫалӑхне ҫирӗп аталантарать. «Акконд Молоко» (чӑв. Акконд сӗт) ят панӑ хӑйӗн предприятине кӑҫал кӑна 50 миллион тенкӗ ытла укҫа хывнӑ. Ӗнер предприяти 250 пуҫ пӑрулӑх ҫӗнӗ вите уҫнӑ.

Тӑвай район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал предприяти пӑру вити иккӗ тунӑ, тырӑ хранилищи, утӑ хранилищи хута янӑ, ӗне сумалли зала юсаса ҫӗнетнӗ, сӗт цехне анлӑлатнӑ.

«Акконд Молоко» продукцие тӗрлӗ хутаҫпа кӑларать, ҫав шутра — кӑкшӑм евӗрлине те. Ҫимӗҫ предприятин лавккисене кӑна мар, ытти суту-илӳ точкисем тӑрӑх та саланать.

Ҫӗнӗ пӑру вити уҫнине кура сӗт туса илессин калӑпӑшӗ предприятире малашне те ӳсессе шанаҫҫӗ. Хӗрлӗ хӑйӑва касма тӗрлӗ тӳре-шара, ҫав шутра Тӑвай район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Ванерке, хутшӑннӑ.

Министерствӑрисен ачисем патне Хӗл Мучипе Юр Пике килех пынӑ

Ача-пӑча юмаха, тӗлӗнтермӗш пулӑмсене, асамлӑ патака ӗненет те, республикӑн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви ачасене савӑнтарас тенӗ. Ведомствӑра ӗҫлекенсен тӗпренчӗкӗсене киле ҫитсех Хӗл Мучипе Юр Пике саламланӑ, парне тыттарнӑ, елка тавра тӑрса ҫаврӑннӑ.

Тӗлӗнтермӗш хӑнасем килессине маларах аслисем систернӗрен ачасем капӑрлансах кӗтсе илнӗ. Хӑшӗсем Хӗл Мучипе Юр Пикене шикленерех йышӑннӑ-ха, парнине те хӑрасарах тытнӑ. Нумайӑшӗ вара вӗсемпе пӗрле елка тавра ҫаврӑннӑ, юрланӑ, ташланӑ, сӑвӑ каланӑ. Уҫӑ кӑмӑллӑ юмахри паттӑрсем ачасене парне панипе пӗрлех аслисене — ашшӗ-амӑшне — итлеме, шкулта тӑрӑшса та лайӑх вӗренме, маттур ача пулма ырӑ суннӑ, таса та ҫирӗп сывлӑх пиллесе сывпуллашнӑ.

Михаил Игнатьевпа Антон Силуанов

Чӑваш Ене килмелли 80 миллиона пирӗн региона ярса памӗҫ. Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи хавассӑр хыпара Александр Белов журналист паян «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра пӗлтернӗ.

Пирӗн тӑрӑха уйӑрма палӑртнӑ 79,6 миллион ытларах тенке касса илесси пирки хушӑва РФ финанс министрӗ Антон Силуанов раштавӑн 16-мӗшӗнчех кӑларнӑ. Ун пек тума федераци министрӗ Чӑваш Ен спорт объекчӗсене хӑпартма хӑй енчен укҫа уйӑрманнипе сӑлтавланӑ.

Маларах республика пирӗн тӑрӑхри культура отраслӗ валли федералсем уйӑрма палӑртнӑ 150 миллионсӑр тӑрса юлнӑ. Вӑл укҫана Чӑваш патшалӑх филармони ҫуртне юсама ярасшӑн пулнӑ. Анчах хут ӗҫӗнчи кӑлтӑксене пула федераци хыснинчен ҫав укҫа килеймен. Ун чухне «кӗмӗл» республикӑн Культура министерстви ӗҫлесе ҫитерейменнипе катӑлса юлнӑ-мӗн.

Леонид Таймасов профессор

Ача чухне вӑл ҫар летчикӗ пулма ӗмӗтленнӗ. Анчах шӑпа ӑна педагогикӑна илсе килнӗ. Иртнӗ уйӑхӑн ҫурринче вӑл 60 ҫул тултарнӑ. Сӑмахӑм — Шупашкарти кооператив институчӗн проректорӗ Леонид Таймасов пирки.

Вӑрнар районӗнчи Мӑн Явӑшра ҫуралса ӳснӗскер И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетне вӗренсе пӗтернӗ. Тӑван ял шкулӗнче директор та пулнӑ, хӑй вӗреннӗ университетра преподавательте тӑрӑшнӑ. Истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ. Профессор. 2007 ҫултанпа кооператив институтӗнче ӑслӑлӑх енӗпе проректорта ӗҫлет.

Философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, асӑннӑ аслӑ шкулта ӗҫлекен Эрбина Никитина Чӑваш халӑх сайчӗ валли унпа хатӗрленӗ интервьюра Таймасовӑн пур енлӗ кӑмӑлне уҫса пама тӑрӑшнӑ. Ҫав шутра проректор аслӑ шкулта чӑваш чӗлхи вӗрентмесен те чӑваш чӗлхипе культурин пӳлӗмне упраса хӑварнине пӗлтернӗ. Тата проректор Валерий Андреев ректорпа тата ялтан килнӗ ачасемпе тӑван чӗлхепе калаҫма юратнине палӑртнӑ. Аслӑ шкул программинчен чӑваш чӗлхине кӑлӑхах кӑларса пӑрахнӑ тесе шухӑшлать Леонид Таймасов.

Малалла...

Унччен кӑтартмалӑх пулнӑ та...

Шупашкар районӗнчи Шӗнерпуҫӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) чӑх-чӗп хапрӑкне Чӑваш Енӗн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви сутса ярасшӑнах. Хапрӑкӑн акцийӗн 49 проценчӗ — республика аллинче.

Акцие сутассишӗн унччен те темиҫе хут аукцион ирттерчӗ. Панкурта тухас патне ҫитнӗ предприятие илекен тупӑнман енне сутма май килмерӗ. Чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнчи аукцион та ӑнӑҫсӑр вӗҫленнӗччӗ.

Черетлӗ аукциона ЧР Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви 2017 ҫулхи раштавӑн 3-мӗшне палӑртнӑ. Туянас текенсен заявкисене ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 30-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.

Хӑй вӑхӑтӗнче ҫирӗп аталаннӑ предприятири лару-тӑру халӗ те уҫӑмланса ҫитмен: штата чакарнипе тухса кайнисем шалу илеймесӗр хӑшкӑлаҫҫӗ, предприятие панкрута кӑларма РФ Перекет банкӗ тата Чулхулари «Корма и концентраты» общество суда тӑратнӑ тавӑҫсене ҫитес ҫулхи кӑрлачра пӑхса тухмалла.

Чӑваш Енӗн таврапӗлӳҫисем нумаях пулмасть хӑйсен пӗтӗмлетӳллӗ ларӑвне пухӑннӑччӗ. Раштавӑн 22-мӗшӗнчи ҫав калаҫура краеведсем Сӑвар-пӑлхарсен культурин тата пуштӑ историйӗн музейне уҫасси пирки калаҫнӑ. Аваллӑх управҫин экспозицийӗн проектне те кӑтартнӑ. Унпа Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсен канашӗн ертӳҫи Сергей Сорокин паллаштарнӑ. Музея хастарсем 2017 ҫулхи ҫулла уҫасшӑн. Ӑна Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗнчи Таврапӗлӳпе туризм центрӗнче йӗркелесшӗн.

Таврапӗлӳҫӗсен ларӑвӗнче, аса илтерер, Антонина Андреева тата Лина Яникова мезейҫӑсем, Сергей Утриван геронтолог, Ильтимер Ефремов кинорежиссер, Роза Степанова вулавӑш ӗҫченӗ, Эдуард Ушаков, Валерий Виноградов, Валерий Ивановский халӑх академикӗсем тата ыттисем тухса калаҫнӑччӗ.

Красноармейски районӗнче Элли Юрьев ҫулталӑкне пӗтӗмлетнӗ. Ҫавна май пуху иртнӗ.

15 ҫул каялла пирӗнтен уйрӑлса кайнӑ Совет Союзӗн тата Раҫҫей ӳнерҫине, Чӑваш халӑх ӳнерҫине, К.Иванов ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреатне, Шупашкар хулин хисеплӗ ҫыннине Элли Юрьева тухса калаҫакансем ӑшӑ кӑмӑлпа аса илнӗ. Вӑл тӑван халӑхшӑн нумай ӗҫ тунӑ. Вӑл Чӑваш Республикин ялавӗпе гербне шухӑшласа кӑларнӑ.

Кӑҫал Трак енче Элли Юрьева халалласа чылай мероприяти ирттернӗ. Пухура кӑҫал палӑрнисене тав хучӗпе чысланӑ. Ҫавӑн пекех ҫитес ҫул — Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкӗнче — ҫемьесене ҫирӗплетес, вӗсене пулӑшу парас тӗлӗшпе ытларах ӗҫлемеллине сӳтсе явнӑ.

Юлашки вӑхӑтра уявсенче ҫын нумай пухӑнакан вырӑнта эрех-сӑра сутма чараҫҫӗ. Кунашкал чару Ҫӗнӗ ҫулта та пулӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Ку йышӑнӑва ЧР Министрсен Кабинечӗ тата Шупашкар хула администрацийӗ тунӑ. Вӗсем алӑ пусса ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче тата кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче массӑллӑ мероприятисем иртекен вырӑнсенче эрех-сӑра сутма юрамӗ.

Чи малтан ку Хӗрлӗ тӳреме пырса тивет. Ун ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ лавккасене те эрех-сӑра сутса тупӑш тума май килмӗ.