«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеоконкурс пуҫланӑранпа виҫҫӗмӗш эрне пырать. Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче республика тулашӗнчен те пӗрремӗш ӗҫ килсе ҫитрӗ. Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче Ӗпхӳре пурӑнакан Анна Михайлова хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарать куракансене. Вӑл пилӗк ҫул кӑна тултарнӑ-ха, анчах та пӗчӗк актриса чӑваш чунӗпе К. В. Ивановӑн сӑмахӗсене шӑрчалани пурне те килӗшмелле.

Аса илтеретпӗр. «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеоконкурса Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ, Чӑваш халӑх сайчӗ тата Чӑваш наци конгресӗ ирттереҫҫӗ. Конкурс ака уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пырӗ. Чыслава малтанласа чӑваш наци библиотекинче, чӑваш чӗлхин кунне паллӑ тунӑ кунсенче ирттерме палӑртнӑ.

Пушӑн 2-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх сӑнав театрӗнче театр тата кино актерӗпе Анатолий Гущинпа тӗлпулу иртнӗ. Вӑл 60 ытла картинӑра ӳкерӗннӗ.

Анатолий Гущин Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ. 10-мӗш шкултан вӗренсе тухнӑ вӑл. Халӗ Мускавра ӗҫлесе пурӑнать. Ӑна «Звезда», «Приключениях солдата Ивана Чонкина», «На безымянной высоте», «Гагарин. Первый в космосе» фильмсем, «Сын отца народов», «Есенин», «Гибель Империи», «Товарищ Сталин» телесериалсем тӑрӑх пӗлеҫҫӗ.

Анатолий пиччӗшӗ Валентин пулӑшнипе актер пулнӑ. Пирӗн ентеше «Приключениях солдата Ивана Чонкина» фильмри роле калӑпланипе те лайӑх пӗлеҫҫӗ.

Ҫӗнӗ проект пирки те каласа кӑтартнӑ вӑл. Анатолий Гущин «Отчий берег» фильмра ӳкерӗннӗ. Унта вӑл чӑваш рольне вылянӑ. Фильмра чӑвашла каланӑ темиҫе сӑмах пур. Кунсӑр пуҫне вӑл текста наци акценчӗпе калать.

Пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ЧР Наци вулавӑшне Мари Республикинчи библиотекарьсем килнӗ. Вӗсем кунта квалификаци курсне ӳстерес тӗллевпе ҫитнӗ. Ӑна Наци культурин тата культура коммуникацийӗн институчӗ тата Мари патшалӑх университечӗ йӗркеленӗ.

Мари вулавӑшӗсенче ӗҫлекенсем валли Наци вулавӑшӗнче экскурси ирттернӗ, кашни уйрӑма ҫитнӗ.

Мари Республикин ҫыннисем чӑвашсен ӗҫӗпе паллашнӑ, професси опычӗпе ылмашӑннӑ. Унтан вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарти А.Николаев ячӗллӗ ҫемье вулавӗн вулавӑшне ҫитнӗ.

Етӗрне районӗнчи автотранспорт предприятийӗ унта ӗҫлекен ҫынна ӗҫ укҫи тӳлемест. Прокуратура кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ те ӗҫлекенсен правине пӑхӑнманнине тупса палӑртнӑ.

Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче предприяти ӗҫ укҫине пӗтӗмпе 1 миллион тенкӗ ытла тӳлеменни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Ҫавна май район прокуратурин ӗҫченӗсем суда 85 заявлени ҫырнӑ.

Суд прокурор ыйтнине тивӗҫтернӗ. Етӗрне автотранспорчӗн предприятине ҫак йӗркесӗрлӗхе пӗтерме ыйтса представлени ҫырнӑ.

«Левада-центр» социологӗсем ыйтӑм ирттернӗ: ҫӗршыв Президенчӗн вырӑнне хӗрарӑм пулнине ырлаҫҫӗ-и?

Респондентсен 32 проценчӗ ҫитес 10–15 ҫулта Раҫҫей Президенчӗ хӗрарӑм пулнине ырланӑ. Ыйтӑма хутшӑннисен 21 проценчӗ — арҫынсем, 44 проценчӗ хӗрарӑмсем пулнӑ. Анчах респондентсен 49 процентне хӗрарӑм ертӳҫӗ пуканне йышӑнни килӗшмен.

Социологсем хӗрарӑмсем политикӑна хутшӑннине мӗнле хакланине те ҫынсенчен ыйтса пӗлнӗ. Ыйтӑма хутшӑннисен 77 проценчӗ кӑна ырланӑ. 64 проценчӗн шухӑшӗпе, хӗрарӑмсен патшалӑх пуканне арҫынсемпе танах йышӑнмалла. 28 проценчӗ хирӗҫленӗ.

Респондентсен 51 проценчӗ хуравланӑ тӑрӑх, арҫынсен службӑра ҫӳлелле хӑпарас шанчӑк пысӑкрах. 41 проценчӗ вара арҫынсемпе хӗрарӑмсен ку енӗпе шанчӑк пӗрех пулнине каланӑ.

Ыйтӑма 48 регионти 137 ял-хулара пурӑнакан 18 ҫултан аслӑрах 800 ытла ҫынна хутшӑнтарнӑ.

Шупашкарта пултаруллӑ ҫемьесен фестивальне ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки ЧР влаҫӗсене официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Хулара «Пӗрле — туслӑ ҫемье» уҫӑ фестивале пӗрремӗш хут ирттермеҫҫӗ. Кӑҫал унта 10 ҫемье хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.

Фестивальте пӗрисем ташлӗҫ, теприсем юрлӗҫ, виҫҫӗмӗшӗсем сӑвӑ вулӗҫ. Ҫавӑн пекех ҫемьесем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ, пӗҫерме пӗлнине кӑтартӗҫ. Пӗр сӑмахпа — ҫемьери кашни ҫын пултарулӑхне кӑтартӗ.

Фестиваль ҫемьесене пултарулӑх енчен аталанма пулӑшӗ. Вӑл пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шупашкарти Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче иртӗ. Фестиваль 15 сехетре пуҫланӗ.

Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ умӗн ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев профессире ӑнӑҫу тунӑ хӗрарӑмсене саламланӑ. Михаил Васильевич этемлӗхӗн черчен пайне ырлӑх-сывлӑх, ӑнӑҫу сунса наградӑсем панӑ.

Наградӑна тивӗҫнисен йышӗнче культура, экономика, медицина, вӗренӳ тата ытти тытӑмра тӑрӑшакансем пулнӑ. Михаил Игнатьев хӗрарӑмсем ӑнӑҫлӑ ӗҫленӗрен те пирӗн республика малалла аталаннине палӑртнӑ.

Патшалӑх наградисене тивӗҫнисен йышӗнче Республикӑри клиника пульницин ревматологи уйрӑмӗн заведующийӗ пулнӑ. Ҫавӑн пекех Муркаш районӗнчи Суворов ячӗллӗ ял хуҫалӑх производство кооперативӗн агрономӗ Галина Албутова, Шупашкарти 50-мӗш шкулта кӗҫӗн классене вӗрентекен Валентина Героева, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн аристки Наталия Иванова, Шупашкарти 24-мӗш шкул директорӗ Луиза Иванова наградӑллӑ пулнӑ.

Шупашкарти электроаппаратура савучӗ

Шупашкарти электроаппаратура савучӗ хӑйӗн конкурентне сирес тесе унӑн продукцине ухрлакан ҫыру шӑрҫаланине Монополипе кӗрешекен федераци службин республикӑри управленийӗ тупса палӑртнӑ. Ун хыҫҫӑн савута 100 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Явап тыттарнипе килӗшмесӗр савут ЧР Арбитраж судне ҫитнӗ, суд та монополипе кӗрешекенсене майлӑ пулнӑ.

Монополипе кӗрешекенсенчен «Электрооборудованин сӑнавлӑ савучӗ» суту-илӳ ҫурчӗ 2014 ҫултах пулӑшу ыйтнӑ. Унта вӑл Шупашкарти электроаппаратура савучӗ тавар туянакансем патне вӗсен продукцине хурлакан ҫыру янине пӗлтернӗ. Ҫырура савут менеждерӗсем конкурентсем хӑйсен таварне электроаппаратура савутӗнче кӑларнӑ евӗр суяҫҫӗ тесе ӗнентерме пӑхнӑ, пахалӑхӗ те хайхисен чаплах мар имӗш, ҫавӑнпа та электроаппаратура савутӗнчен кӑна туянмалла-мӗн.

Чӑваш Енӗн культура министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Константин Яковлев профессилле ӳнер ӗҫченӗсемпе тӗл пулнӑ. Курнӑҫӑва Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркеленӗ.

«Профессилле ӳнер. Ӗнер. Паян. Ыран» ят панӑ ҫавра сӗтеле йыхравланисемпе Константин Геннадиевич официаллӑ мар лару-тӑрура — чейпе хӑналанӑ тата хӑналаннӑ май — калаҫнӑ.

Раҫҫейӗн тата Чӑваш Енӗн патшалӑх наградисене тивӗҫнӗ, культурӑпа ӳнерти паллӑ ӗҫченсемпе — артистсемпе, ҫыравҫӑсемпе, художниксемпе — сӑмахланӑ май министр тивӗҫне пурнӑҫлакан К. Яковлев кашни ҫын культура пӗлтерӗшне ӑнланса илтӗр тесе тимлемеллине палӑртса хӑварнӑ. Унсӑр пуҫне вӑл: «Эпир хамӑр культурӑна парса хӑварассишӗн республика, ҫамрӑк ӑру умӗнче яваплӑ», — тесе каланӑ.

Пирӗн маттур ентеше Пӗрремӗш каналпа пыракан «Ырӑ ир» кӑларӑмра кӑтартнӑ. Шупашкарта пурӑнакан Вера Афанасьевна Орлова пирки журналист сюжет хатӗрленӗ.

Кӑҫал Вера Афанасьевна 83 ҫул тултарнӑ. Вӑл чунӗпе ҫамрӑк, хастар. Маттурскер «Раҫҫей йӗлтӗр йӗрӗ» спорт уявне хутшӑнать. 11 хутчен йӗлтӗр сырса тухнӑ вӑл.

Вера Афанасьевна йӗлтӗр сырса тухнӑ чухне наци тумне яланах тӑхӑнать. Вӑл хӑйне уҫӑ сывлӑшра лайӑх туять, килте лараймасть. Вера Орлова ӗмӗр тӑршшӗпех йӗлтӗрпе туслӑ. Виҫӗ ҫухрӑм чупасси те уншӑн нимӗн те мар. Вӑл хӑйӗнпе пӗрле пӗчӗк мӑнукӗсене спортпа туслаштарать.