Шупашкар районӗнчи Шемшер ялӗнче 1957-мӗш ҫулта ҫуралнӑ Фаина Хлебникова Мускаври С.В. Образцов ячӗллӗ патшалӑх академи пукане тӗп театрӗнче бутафор пулса ӗҫлет. Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен» хаҫатӑн ӗнерхи номерӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывӑн тӗп хулине хӗрарӑм ывӑлӗ Мускава вӗренме кӗрсен тухса кайнӑ.

Шупашкарти пукане театрӗн ӗнерхи ӗҫченӗ ҫӗршывӑн тӗп хулинче урай шӑлакана вырнаҫнӑ. Шӑпа кайран ӗмӗтленнӗ учреждение — театра — илсе ҫитернӗ-ҫитернех. Вӑхӑтлӑх тесе тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫлакана вырнӑҫнӑскер кӑштахран тулли ставкӑпа тӑрӑшма пуҫланӑ. Нумаях пулмасть вӑл Екатерина Образцова лартнӑ «Дон Кихот» спектакльти пуканесене калӑпланӑ.

Пушӑ вӑхӑтра хӗрарӑм кӗпе тавраш тӗрлесе илемлетет, эскизӗсене хӑй шухӑшласа кӑларать.

Муркаш районӗнчи ӗҫпе тивӗҫтерекен центр ҫынсене ют ҫӗре ярасшӑн. Район администрацийӗн сайтӗнче темиҫе кун каялла пӗлтернӗ тӑрӑх, «Муркаш районӗнчи халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен центр ӗҫсӗр ҫынсене Чӑваш Республики тулашӗнче ӗҫе вырнаҫтарассипе тӑрӑшать».

Урӑх регионсене вӑхӑтлӑх каяс текен мӗнпур ҫынна центр хӑйсем патне пыма сӗнет. Ӑҫта пымаллине те кӑтартнӑ: Муркаш сали, Мир урамӗ, 6-мӗш ҫурт, 329-мӗш пӳлӗм. Телефон номерне те асӑннӑ: 62-1-66.

Аса илтерер, ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче республикӑри ӗҫлӗх центрӗсем хӑйсем патӗнче шутра тӑракан кашни ҫын валли тӑватӑ вырӑн пуррине пӗлтернӗччӗ. Икӗ уйӑх каяллахи сстатистикӑна ӗненсен, ӗҫсӗррисем Муркаш, Комсомольски тата Ҫӗрпӳ районӗсенче сахал.

Валентин Федоров

Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнчи пуҫлӑх пуканне Валентин Федоров тунтикун йышӑнӗ. Чӑваш Енри художниксен пӗрлешӗвне 2013 ҫултанпа ертсе пыраканскер оперӑпа балет театрӗнче 1989 ҫултанпа тӗп художникра ӗҫлет. Йӗпреҫре 1960 ҫулта ҫуралнӑ Валентин Федоров Мускаври ӳнер театрӗ ҫумӗнчи Немирович-Данченко ячӗллӗ шкул-студине 1988 ҫулта вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн пӗр ҫул Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче художникра тӑрӑшнӑ.

Тимӗр Акташ журналиста Валентин Федоров пуҫлӑх ӗҫне тунтикунтан кӳлӗнессине пӗлтернӗ. Ҫывӑх вӑхӑтри плансенчен вӑл театр Галкинӑн «Атилла» балетне лартассипе ӗҫленине пӗлтернӗ.

Тӑван культура учрежденийӗнче ӗҫлекенсемпе вара улшӑнусем пулмӗҫ. Ҫапларах хуравланӑ вӑл Тимӗр Акташа.

Нумаях пулмасть, пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче, Шупашкарти Граждан урамӗнчи пӗр ҫурт ишӗлсе анни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Куншӑн кам айӑплӑ?

Айӑплине тупнӑ. Ҫурт хӑрушсӑрлӑх правилисене пӑхӑнманран тата никӗсе ҫирӗплетнӗ чухне йӗркене пӑснӑран ишӗлсе аннӑ. Подрядчикӑн проект документацийӗ пулман. Кунсӑр пуҫне никӗсе юсиччен ӑна тӗрӗслемелле пулна. Подрядчик вара ҫакна туман.

Подряд организацийӗн директорӗ ҫурт йӑтӑнса аннӑшӑн 20 пин тенкӗ тӳлӗ. Аса илтерер: ҫурт Хӑлха илтменнисен Пӗтӗм Раҫҫейри обществин пулнӑ. Ҫурт ишӗлни харпӑрҫа 2,8 миллион ытла тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

Шупашкарти сӗт-ҫу савучӗ хӑйӗн ӗҫне ҫӗнетесшӗн. Хальлӗхе унта производство комплексне юсаҫҫӗ. Савута ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ҫитсе курнӑ.

Предприятире халӗ котельнӑйне юсаҫҫӗ, ӑна хута ямашкӑн документсем хатӗрлеҫҫӗ. Ҫитес вӑхӑтра производство линийӗсене, хатӗр-хӗтӗре тӗпрен юсама палӑртнӑ.

ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, савутра вӑтам сегментлӑ тата «эконом» сегментлӑ «Добрая буренка» суту-илӳ маркипе продукци кӑларӗҫ. Ытларах сӗт, коктейль, сливки пулӗҫ.

Аса илтерер: «Данон России» АУ чӑваш пасарӗнчен кайнӑ хыҫҫӑн пурлӑх комплексне «Сарӑтури сӗт комбиначӗ» туяннӑ.

Чӑваш Енри почтальон Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтернӗ те «Лада Веста» машинӑна тивӗҫнӗ.

Машина хуҫи – Диана Илеменева. Вӑл Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнчи почта уйрӑмӗнче ӗҫлет.

Конкурс финалӗ ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Мускавра пулнӑ. Унччен Диана регион шайӗнчи конкурсра мала тухнӑ. «Чи лайӑх ҫыхӑну операторӗ» конкурса Мускаври, Шупашкарти, Бийскри, Сызраньти, Шарьйӑри, Питӗрти, Ставропольти, Тӗменти, Нерюнгри 10 почтальон килнӗ.

Пирӗн ентешӗн чи лайӑх кӑтартусем пулнӑ. Ҫапла вӑл пӗрремӗш вырӑна йышӑннӑ. Диана Мускавра ҫӗнӗ машинӑпа таврӑннӑ.

Стала

Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫӗнӗ стела вырнаҫтарасшӑн. Вӑл «Ҫамрӑк мӑшӑрсене» ятлӑ пулӗ. Ӑна хула историйӗн музейӗ умне лартасшӑн. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, стелӑна ҫулталӑк вӗҫлениччен вырнаҫтарасшӑн.

Стела 10 метр ҫӳллӗш пулӗ. Вӑл ҫӳлелле хӑпаракан темиҫе ҫӳхе пӑрӑхран тӑрать. Варринче икӗ ҫӗрӗллӗ чӗре. Тӑрринче вара – аистсемпе салтак тӳмисем.

Стела ҫакӑн пекех пулать-и е ҫук-и – хальлӗхе ҫирӗплетсе калама ҫук, мӗншӗн тесен проекта йӑлтах туса пӗтермен-ха.

Раҫҫейри патшалӑх ялавӗн кунне паллӑ тунӑ чухне Шупашкарта вӗренекен пилӗк шкул ачи паспорт илнӗ. Вӗсене Раҫҫей Президенчӗн йышӑну пӳлӗмӗнче панӑ.

Ачасене тӳре-шара саламланӑ. Паспорта унта илме тивӗҫнӗ шӑпӑрлансем тӗрлӗ конкурспа олимпиадӑра палӑрнӑ.

Ачасене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура паспорт парасси ырӑ йӑлана кӗнӗ. «Ҫак самантран эсир Раҫҫей гражданинӗн прависемпе тата тивӗҫӗсемпе туллин усӑ курма пултаратӑр» - тенӗ ЧР ШӖМӗн миграци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен управлени пуҫлӑхӗ Юрий Митрофанов.

Шупашкарти Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинчи ҫул урлӑ каҫмалли вырӑна тахҫанах тума пуҫланине, маларах уншӑн «Чӑвашавтодор» яваплӑ пулнине эпир пӗлтернӗччӗ. Шоссене юсаса ҫӗнетнӗ чух пассажирсене каҫса ҫӳремеллине те хута ямалла пулнӑ. Анчах ӗҫе вӗҫне ҫитерме май килмен. Каярах Храмов хушаматлӑ уйрӑм усламҫӑна шаннӑ. Хайхи этем пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче юсаса пӗтерме шантарнӑ. Подрядчик проекта хурланӑ, ӗҫ тӑсӑлнине ҫавӑнпа сӑлтавланӑ.

Паян ӗҫпе Шупашкар администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков паллашнӑ. Храмов подрядчикӑн пайташӗсем ӗҫе авӑн уйӑхӗн вӗҫӗччен вӗҫлеме шантарса калаҫнӑ.

Ҫул ҫийӗн каҫмалли — 48 метр тӑршшӗ. Унта ҫул сарлакӑшӗ — 3 метр. Сусӑрсене меллӗ пултӑр тесе лифт тума палӑртнӑ.

Тӑвай районӗнчи Чутей ялӗнче пурӑнакансем хӑйсен вӑйӗпе кӗпер тунӑ. Халӗ Пысӑк ҫырма урлӑ вӗсем ҫӑмӑллӑнах каҫса ҫӳрейреҫҫӗ.

Ялта тивӗҫлӗ канури ҫынсем нумай. Чылайӑшӗ 80 ҫултан иртнӗ. Кивӗ кӗпер урлӑ каҫса ҫӳреме меллӗ пулман. Уйрӑмах — хӗлле, тимӗр ҫинче ура шунӑ. Ҫавӑнпа чутейсене ҫӗнӗ кӗпер питӗ кирлӗ пулнӑ.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Григорий Куклов ертсе пынипе, ял халӑхӗ ҫанӑ тавӑрса ӗҫленипе кӗпер туса лартнӑ. Унӑн конструкцийӗ тимӗртен, ҫийӗ — йывӑҫран.