Шупашкарта урамра чылайлӑха хӑварнӑ машинӑсене штрафстоянкӑсене ӑсатаҫҫӗ. Тахҫантанпах тапранмасӑр пӗр вырӑнта ларакан автомобильсем хула илемне сӑнсӑрлатаҫҫӗ, коммуналлӑ пулӑшу кӳме чӑрмантараҫҫӗ, иртен-ҫӳрен транспорта кансӗрлеҫҫӗ тенӗрен турттарса каяҫҫӗ.

Республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи Мускав районӗнче те чупма юрӑхсӑра тухнӑ, анчах урамра ларакан машинӑсене пуҫтарса каяссипе ҫине тӑраҫҫӗ. Ҫак эрнере ятарлӑ комисси (йышра — Мускав район администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх пайӗн тата Гараж хуҫалӑхӗсене тӑвас тата вӗсене ӗҫлеттерес енӗпе тимлекен дирекцин специалисчӗсем) куҫӗ тӗлне Пирогов урамӗнчи 30-мӗш ҫурт умне лартса хунӑ патшалӑх номерӗсӗр «Мерседес» тата Энтузиастсен урамӗнчи 28-мӗш ҫурт умӗнчи В849мр21 номерлӗ «Газель» лекнӗ. Вӗсене иккӗшне те штрафстоянкӑна турттарса кайнӑ.

Татьяна Акимова биатлонистка

Ҫак вӑхӑтра Биатлон енӗпе тӗнче кубокӗ малалла пырать. Виҫӗмкун ӑмӑртӑвӑн иккӗмӗш тапхӑрӗ Словенири Поклюкӑра пуҫланчӗ. Эпир, чӑвашсем, хамӑр ентешӗмӗршӗн Татьяна Акимовашӑн ҫунма пултаратпӑр.

Татьяна медальсемпе савӑнтараймасть пулин те Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине кӗнӗ ытти хӗрарӑм хушшинче хӑйне тивӗҫлипе кӑтартать. Пасьютра ӗнер, ав, 60 спортсменран финиша 20-мӗш ҫитрӗ. Паян биатлонисткӑсем, ҫав шутра Татьяна Акимова та, эстафетӑра тупӑшӗ. Вӑл Ольга Подчуфарова хыҫҫӑн старта тухӗ, унтан — Светлана Слепоцова, юлашкинчен — Анастасия Загоруйко.

Чӑваш биатлон шкулӗн воспитанници Тӗнче кубокӗнче тупӑшнин кӑтартӑвӗ тӑрӑх Раҫҫейӗн биатлонисчӗсен союзӗн танлаштарӑмӗнче иккӗмӗш йӗркене йышӑннӑ. Унӑн активӗнче хальлӗхе — 176 очко. Свердловск облаҫӗнчи Екатерина Глазырина пӗрремӗш вырӑнта. Унӑн пирӗн ентешрен 32 очко нумайрах. Лидерсенчен виҫҫӗмӗш вырӑнта — 131 очколлӑ Екатерина Шумилова (Ханты-Мансийск автономи округӗ).

Вероника Чумикова

Раштавӑн 9–10-мӗшӗсенче Шупашкарта Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешнӗ. «Шупашкар Арена» пӑр керменӗнчи ӑмӑртӑвӑн ӗнерхи ирхи программинче бронза медальсене выляттарнӑ. Унта пур виҫе категорийӗпе те ҫав вырӑншӑн кӗрешнӗ.

58 килограмчченхи хӗрарӑмсен хушшинче Канаш район хӗрӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти Олимп резервӗн училищинче вӗренекен Вероника Чумикова бронза медале тивӗҫнӗ. Ольга Смирнова тренер патӗнче ӑсталӑха туптакан хӗр финалти кӗрешӳре 2:1 шутпа Екатерина Вьюнована ҫӗнтернӗ. Канаш хӗрӗпе вӑй виҫни Мускав хулишӗн тата Чӗмпӗр облаҫӗшӗн ӑмӑртнӑ. Екатерина Вьюнова маларах Шупашкарти олимп резервӗн училищинче вӗреннӗ.

Алексей Ладыков пуҫлӑхсемпе кӑмӑлсӑр

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пӳрт ҫумӗнчи тата кварталсенчи территорисене япӑх тытса тӑракансене хытах ӳпкелесе калаҫнӑ. Алексей Ладыков каланӑ тӑрӑх, Шупашкарти ҫав районсен пуҫлӑхӗсем ӗҫсӗр юлма та пултараҫҫӗ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ республика тӗп хулинчи Ленин, Калинин тата Мускав район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене хытах хурланӑ. Вӗсене вӑл структура подразделенийӗсемпе ирттернӗ канашлура сӑмах лектернӗ.

Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен пуҫласа раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗччен хулара 307 хутчен тӗрӗслев ирттернӗ. Хӗлле урамсене епле тытса тӑнине пахалани территорисенчен ҫурринчен ытларахӑшӗнче юртан вӑхӑтра тасатманнине палӑртнӑ. Тепӗр майлӑ каласан, подряд организацийӗсем хӑйсем ҫине илнӗ тивӗҫе пурнӑҫласа ҫитереймеҫҫӗ.

Алексей Ладыков районсен пуҫлӑхӗсене управляющи компанисен ертӳҫисемпе тачӑ ҫыхӑнса ӗҫлессине вӑйлатмалли пирки темиҫе хут та асӑрхаттарнӑ. Анчах, вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫакна лешсем хӑлхана хытах чикмен.

«Контактра» халӑх тетелӗнчи «Пӗлме: Мӗн? Ӑҫта? Хӑҫан?» аккаунтра пӗлтернӗ тӑрӑх, «Эпӗ Чӑваш Ене юрататӑп» проект хастарӗсем килӗшӳллӗ чӑваш элемеллӗ ҫипуҫ хатӗрленӗ.

«Пирӗн Чӑваш Ен — пирӗн тӑван ҫӗршыв, нумай ӗмӗрлӗ историпе пуян, пирӗн мӑн асаттесен тумтирӗсенче палӑртнӑ пӗртен-пӗр символӗсемпе паллӑ. Эпир сире ҫав кун-ҫулӑн пайӗпе паллашма, пирӗн ӑрура хальхи вӑхӑтпа килӗшӳллӗн унӑн илсе ҫӳрекен элчӗ пулма сӗнетпӗр», — ҫырнӑ унта. «Пирӗн кӗпесем — уникаллӑ тата пӗртен-пӗр ҫамрӑксен модипе тӑван ен синтезӗ!» — шухӑшлаҫҫӗ хастарсем.

«Хамӑрӑн тымарсем ҫинчен астӑвар! Тӑван культурине аталантарма Ялав© проекта хутшӑн», — тесе чӗнекенсем тӗнче тетелӗнчи хӑйсен ушкӑнӗсен адресӗсене пӗлтернӗ: «Контактра» — vk.com/yalovechuvashiya; Инстаграмра — yalav_21.

Чӑваш Енри вӑрмансенче Африка мурӗнчен вилнӗ хир сыснисен виллисене тупнине Чӑваш халӑх сайчӗ те пӗлтернӗччӗ. Заповедникра ӗҫлекенсем ку версипе килӗшмеҫҫӗ иккен. Ун пек ҫырӑва вӗсем «Правда ПФО» интернет-хаҫата ҫитернӗ.

Африка мурне хир сыснисем сараҫҫӗ тенин заповедникри ӑсчахсене кӑмӑлсӑрлантарнӑ. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, хир сыснисем килти сыснасенчен чир ҫаклатаҫҫӗ. Заповедникри специалистсем килти сыснана вӗсен территорине такам пӑрахнӑ тесе каласшӑн. Ҫапла хӑтланни такамсене кирлӗ имӗш: ҫавсем хир сыснисене никам тӗрӗслесе тӑмасӑр тытма ирӗк парасса шанаҫҫӗ. Заповедникре вилнӗ хир сысни тупиччен маларах РФ Президенчӗн Администрацине Атрать (Улатӑр районӗ. — Авт. асӑрхаттарӑвӗ) ялӗнчен ҫыру ҫитнӗ. Унта Напольноери тата Сӑрҫи Майданри (Пӑрачкав районӗ. — Авт. асӑрхаттарӑвӗ) тӗслӗх хыҫҫӑн заповедникри хир сыснисене мӗншӗн персе пӑрахмаҫҫӗ тенӗ-мӗн.

Африка мурне сарма темиҫе ҫул каялла кашкӑрсене вӗлермелли кампани ирттерни те пулӑшнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Кашкӑрсем — вӑрман санитарӗсем. Вӗсем вӑйсӑр тата хир сыснисене тӗп тӑваҫҫӗ.

Малалла...

Хурт-хӑмӑрҫӑсен пӗлмелли самай

Паян Чӑваш ял хҫалӑх академийӗнче вӗлле хурчӗ тытассипе конференци ӗҫленӗ. Унта Чӑваш Енри хурт-хӑмӑрҫӑсемпе пӗрлех Мари Элти ӑстасем те пуҫтарӑннӑ. Вӗсемпе Мускаври специалистсем тӗлпулнӑ.

Вӗренӳ учрежденийӗн виҫҫӗмӗш хутӗнчи хола вӗлле хурчӗ ӗрчетессин ҫӗнӗлле мелӗсемпе паллаштаракан лапама ҫавӑрнӑ. Унта хурт-хӑмӑрҫӑсем пӗр-пӗрин опычӗпе кӑмӑлтан паллашнӑ.

Конференцин пленарлӑ пайне ветеринари медицинипе зоотехни факультечӗн деканӗ Геральд Тобоев уҫнӑ хыҫҫӑн «Мировое пчеловодство» информаципе аналитика порталӗн тӗп редакторӗ Александр Пономарев тухса калаҫнӑ. Хурт-хӑмӑр ӗрчетессин ӑсталӑхне ҫав ҫын Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене кайсах паллашнӑ.

Конференци вӑхӑтӗнче «Лучший мед – 2016» (чӑв. Чи лайӑх пыл—2016) республикӑри иккӗмӗш конкурс ирттернӗ тата пыл ас тивтернӗ.

Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ вуннӑмӗш тата вунпӗрмӗш класра вӗренекен ачасене биологи предметне тӳлевсӗрех ӑша хывтарать. Курс пирки вӗренӳ учрежденийӗ хӑйӗн сайтӗнче иртнӗ уйӑх пуҫламӑшӗнчех пӗлтернӗ-ха. Ҫапах та илтмесӗр юлнисем пулма пултараҫҫӗ.

Биологи курсӗн программине ботаникӑпа, зоологипе, ҫын анатомийӗпе тата физиологийӗпе задачӑсемпе ыйтусене тишкерессине, патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗн варианчӗсене вӗрентессине кӗртнӗ.

Унсӑр пуҫне биологин хальхи вӑхӑтри направленийӗпе ҫыхӑннӑ темӑсемпе ӑслӑлӑхпа популярлӑ лекцисем иртмелле, академин лабораторийӗпе паллаштармалла, ӑслӑлӑх ӗҫӗ те планра пур.

Занятие биотехнологипе агрномин опытлӑ преподавателӗсем ирттереҫҫӗ. Ачасемпе вӗсем вӗренӳ ҫулӗн тӑршшӗпех, шӑмат кунсерен тата вырсарни кунсерен, тӗл пулӗҫ. Заняти Шупашкарти К. Маркс урамӗнчи 29-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ академин тӗп корпусӗнче 10 сехет те 30 минутран пуҫласа 13 сехет те 50 минутчен пырать.

Ыйтса пӗлмелли тупӑнсан 89061355600 номерпе шӑнкӑравлама юрассине каланӑ. Курса лекес тесен малтан ҫырӑнни кирлӗ.

Татьяна Акимова биатлонистка

Хальхи вӑхӑтра биатлон енӗпе Тӗнче кубокӗ пырать. Унӑн иккӗмӗш тапхӑрӗ ӗнер, раштавӑн 9-мӗшӗнче, Слловенири Поклюка хулинче пуҫланчӗ. 2016/2017 ҫулсенчи тапхӑрӑн хальхи ӑмӑртӑвӗнче ултӑ тупӑшу пӑхса хӑварнӑ: икӗ спринт (кӗске инҫӗшне чупасси), хӑваласа ҫитессишӗн тупӑшмалли икӗ ӑмӑрту тата икӗ эстафета.

Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ ушкӑнне арҫынсенчен Антон Бабиков (Пушкӑртстан), Максим Цветков (Мускав), Матвей Елисеев (Мускав), Антон Шипулин (Свердловск облаҫӗ), Евгений Гараничев (Тӗмен облаҫӗ), Юрий Шопин (Чӗмпӗр облаҫӗ), хӗрарӑмсенчен Чӑваш Енри Татьяна Акимова, Анастасия Загоруйко (Тӗмен облаҫӗ), Ольга Подчуфарова (Мускав), Екатерина Глазырина (Свердловск облаҫӗ), Светлана Слепцова (Югра) кӗнӗ.

Пӗрремӗш тапхӑрти ӑмӑрту хыҫҫӑн Татьяна Акимова уйрӑм зачетпа Раҫҫей биатлонисчӗсенчен чи вӑйли: ун чухне вӑл 49 очко пухса тӗнчери ҫав ӑмӑртӑва хутшӑннӑ биатлонисткӑсем хушшинче 23-мӗш вырӑн йышӑннӑччӗ. Ӗнерхи спринтра пирӗн ентеш финишра 29-мӗш вырӑна тухнӑччӗ. Халӗ кӑна, темиҫе минут каялла вӗҫленнӗ пасьютра вӑл хӑйӗн позицине лайӑхлатрӗ — 20-мӗш тухрӗ. Пенӗ чухне Татьяна тӑватӑ хутӗнче те (иккӗ — выртса тата ҫавӑн чухлех — тӑрса) тӗрӗс лектерчӗ.

Малалла...

Чӑваш Ен тата тепӗр икӗ тӳрепе пуянланнӑ. Анчах вӗсем судра ҫын шӑпине татса паракансем мар, спортри ҫитӗнӳсене тишкерекен-хаклакансем.

Раҫҫейӗн Спорт министерствин нумаях пулмасть йышӑннӑ приказӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри категориллӗ судьясене ҫирӗплетнӗ. Спорт кӗрешӗвӗ енӗпе пӗтӗм Раҫҫей категориллӗ спорт судйи ята В. Кочков ячӗллӗ республикӑри спорт шкулӗн директорӗн ҫумӗ Илья Фомин тивӗҫнӗ. Ухӑран перекенсене хаклакан Пӗтӗм Раҫҫейри судья ята Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ Валерий Яриков тивӗҫнӗ. Чӑваш Енӗн Спорт министерстви вӗсене иккӗшне те пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртусене хаклассипе пуян опыт пухнӑ тесе хаклать.

Маларах асӑннӑ йышӑнупа Раҫҫейӗн 55 регионӗнчи 400-е яхӑн судьяна ҫӗнӗ квалификаци категорийӗ панӑ. Ҫапла майпа Раҫҫейӗн Спортминӗн хушӑвӗпе кӑҫал кӑна Чӑваш Енри 30 спортсмен спорт тӳри ята тивӗҫнӗ. 2015-мӗшӗнче ку ята 17 спортсмена, 2014-мӗшӗнче 5 ҫынна панӑ.