2018-2019 ҫулсенче Патӑрьел тата Ҫӗрпӳ районӗсенчи икӗ плотинӑна юсӗҫ. Вӗсене ҫӗнетмешкӗн пӗтӗмпе 17 миллион тенке яхӑн тӑкаклӗҫ. Ку хушӑва ЧР Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ.

Документра палӑртнӑ тӑрӑх, Патӑрьел районӗнчи Люля юханшывӗ ҫинчи плотинӑна икӗ ҫул юсӗҫ. Ку тӗллевпе федераци тата республика хыснисенчен 14 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. 13 миллион тенке яхӑнӑшӗ – федераци хыснинчен.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Чӑрӑш ялӗнчи плотинӑна та тӗпрен юсӗҫ. Ун валли 2,7 миллион тенкӗ ытла уйӑрӗҫ. Ку плотина авариллӗ лару-тӑрура. Ейӳ вӑхӑтӗнче яла шыв илет-мӗн. Ҫулталӑк каялла район администрацийӗ плотинӑн проект ӗҫне тумашкӑн 100 пин тенкӗ уйӑрнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ирхи 9 сехетре Шупашкарти васкавлӑ медпулӑшу пульницинчен пациент ҫухалнӑ. Петр Григорьевич Никитин ҫав кун пульницӑран пирус туртма тухнӑ, анчах палатӑна каялла таврӑнман.

Тӑванӗсен шухӑшӗпе, арҫын пирус илме кайма пултарнӑ. Ахӑртнех, вӑл ҫавӑн чухне ҫухалса кайнӑ. Петр Никитин 33 ҫулта, Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Чемен ялӗнчен. Вӑл хулана пачах пӗлмест, пӗччен ҫӳреме хӑрать. Арҫын тӑванӗсене номерӗсене те пӑхмасӑр пӗлмест.

Арҫын ӑс-тӑн енчен арпашӑнма пултарать. Тӑванӗсем ӑна шыраса тупмашкӑн пулӑшу ыйтаҫҫӗ. Ӑна курсан ҫак номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 8-937-395-71-20. Полици ӑна шарама пуҫланӑ ӗнтӗ.

Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑм 50+ телеканал кӑтартакан кӑларӑма хутшӑннӑ. Вӑл унта аслӑ ӳсӗмре ҫӳҫ ҫирӗплӗхне мӗнле упрамаллине каласа кӑтартнӑ.

Нина Гречко «Раҫҫейри чи вӑрӑм ҫивӗт», «Шупашкарти чи вӑрӑм ҫивӗт» ятсене тивӗҫнӗ. Вӑл ҫӳҫе ҫирӗп ӳстермелли вӑрттӑнлӑхсемпе куракансене те паллаштарнӑ.

Нина Гречко ҫамрӑк чухне ҫӳҫне ҫӑмарта саррипе ҫунӑ. Ун чухне унӑн ҫивӗчӗ алӑ туни хулӑнӑшех пулнӑ. Тата вӑл куракансене хӑйӗн рецепчӗпе паллаштарнӑ: хупах сӗткенне кӑлармалла. Е сухан хуппинчен е салтак тӳминчен настой хатӗрлемелле. Хура ҫӑкӑр та ҫӳҫе ҫирӗплетме пулӑшать-мӗн.

Хӗрарӑм ҫӳҫе ҫунӑ чухне химипе усӑ курма сӗнмен. Вӑл ҫӳҫе ҫӳлерех асӑннӑ отварсемпе черетлесе ҫӳҫе чӳхеме сӗнет.

Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли валли чаплӑ аккордеон туяннӑ. Музыка инструментне юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче илнӗ.

«Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли» республикӑн хысна предприятийӗ музыка инструментне малтанласа 1,5 миллион тенкӗ парса илес шухӑшлине пӗлтернӗ. Кайран, аукцион вӑхӑтӗнче, аккордеона 200 пин тенкӗ йӳнӗрехпе туяннӑ.

Ҫапла вара капеллӑн «Scandalli Extreme 47» Италире кӑларнӑ инструмент пулӗ. Ют чӗлхерен вырӑсла куҫарсан аккордеон ячӗ «Экстремальные скандалы» (чӑв. Экстремаллӑ тавлашу) тесе куҫать иккен.

Чаплӑ аккордеона туянма Чӑваш Енӗн хыснинчен кӗмӗл уйӑрнӑ.

Аса илтерер, филармонире халӗ юсав пырать, ҫав вӑхӑтра симфони капеллине Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищине тата Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне куҫарнӑ.

Ӗнер Тутарстанра Хусан хулине ярса илнӗ кунпа хурланса митинг иртнӗ. Аса илтеретпӗр, вӑл кашни ҫулах иртет, чӑвашсем те унта тӑтӑшах хутшӑнаҫҫӗ.

Кӑҫал вара митинг хыҫҫӑн чӗлхе политики тавра ҫавра сӗтел-канашлу ирттерчӗҫ. Халӑх Хусанти «Волга» хана ҫуртӗнче пухӑнчӗ. Пӳлӗмне пысӑках маррине уйӑрнӑран (50 ҫын аран хӗсӗнсе вырнаҫма пултарчӗ) сахал мар ҫын коридорта та тӑчӗ. Пурӗ ҫапла 80 ҫын патнелле хутшӑнчӗ теме пулать. Вӗсем хушшинче ытти регионсенчен килнисем те пулчӗҫ. Пӗчӗк мар делегаци Чӑвашран та ҫитнӗччӗ.

Ҫавра сӗтел-канашлура чӗлхе политикине ҫулран ҫул хӗсни пирки каларӗҫ. Вырӑс мар халӑхсен чӗлхе лару-тӑрӑвӗ япӑхланса пыран пулин те Мускавран вӗсене хӗснӗ хыҫҫӑн хӗссе пыни пирки сӑмахларӗҫ. Малтан вӗренӳ программинчен наци компоненчӗсене хӑйпӑтса илчӗҫ, кайран федераллӑ стандарт шухӑшласа кӑларчӗҫ, халь вара Владимир Путин Йошкар-Олара каланӑ сӑмах хыҫҫӑн наци чӗлхисене ытла нумай вӗрентессинчен прокуратурӑпа хӑратаҫҫӗ. «Мускав ытла ҫӑткӑн», — терӗҫ тухса калаҫакансем.

Ытти тӑрӑхсенчен ҫитнисене те сӑмах пачӗҫ. Вӗсене хӑйсен патӗнчи чӗлхе лару-тӑрӑвӗ пирки каласа пама ыйтрӗҫ.

Малалла...

Анатолий Дуняк сӗрме купӑсҫӑ

Паян Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Анатолий Дуняк ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитет.

Чӗмпӗр облаҫӗнчи Китовка ялӗнче ҫуралнӑскер вун ҫиччӗре Шупашкарти музыка училищине «сӗрме купас» класӗпе вӗренме кӗнӗ. Чӑваш Енри паллӑ сӗрме купӑсҫӑ ачаранпах халах инструменчӗсене итлсе ӳснӗ. Килӗнче ҫавӑн пек пулнӑ вӗсен. Тен, ҫавӑнпах пулӗ — тӑмра калама хӑнӑхнӑ. Килӗнчисем юрлама та юратнӑ.

Анатолий Дуняк С. Максимов ячӗллӗ музыка шкулӗнче, Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, филармонири оркестрта ӗҫленӗ.

Паллӑ сӗрме купӑсҫӑ Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне йӗркелеме те тӳпе хывнӑ.

Анатолий Дуняк 2011 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 94 ҫула кайсан вилнине республикӑн музыка общественноҫӗ пысӑк ҫухату тесе йышӑннӑ.

Чӑваш Енре ҫынсене кивӗ тата ишӗлекен ҫуртран вӑхӑтра куҫарса пӗтереймен. Шучӗпе ӗҫсене авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне вӗҫлемелле пулнӑ. Анчах палӑртнине ку вӑхӑт тӗлне Канаш, Комсомольски тата Шупашкар районӗсенче ҫеҫ пӗтернӗ. Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенче, Куславкка, Ҫӗмӗрле тата Етӗрне районӗсенче планпа пӑхнӑ вӑхӑт тӗлне ӗлкӗреймен.

Уншӑн хула-район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене прокурор асӑрхаттарӑвӗсем ҫитсе выртнӑ. Пуҫлӑх пуканне йышӑнакан тӑватӑ ҫын тӗлӗшпе адмиоистративлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫӗмӗрле хула пуҫлӑхне явап тыттармӗҫ, мӗншӗн тесен ку должноҫе вӑл кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче ҫеҫ йышӑннӑ.

Шупашкарти, Ҫӗмӗрлери тата Шупашкар районӗсенче ҫурт-йӗр тӑвакансене те васкаманшӑн прокуратура хут ҫырса панӑ. Ун пек асӑрхаттару республикӑн строительство министрне те лекнӗ.

РФ Ӗҫлев министерстви Шупашкарти «Трактор савучӗсем» предприятири лару-тарӑва тӗрӗслесе тӑрать. Ку ҫивӗч ыйтӑва юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче РФ ӗҫлев министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Алексей Вовоченко тата ЧР ӗҫлев министрӗ Сергей Димитриев сӳтсе явнӑ.

Сергей Димитриев каланӑ тӑрӑх, республикӑри ӗҫ рынокӗнчи ҫивӗч лару-тӑрӑва сирме пулӑшакан хушма мероприятисем йӗркеленӗ. «Трактор савутӗнче» лару-тӑру япӑхлансах ҫитсен вӗсемпе усӑ курма палӑртнӑ.

Савутри ӗҫченсем сокращение лекме пултараҫҫӗ, ҫавна май вӗсене ӗҫ вырӑнӗ тупса парас тата професси тӗлӗшӗнчен вӗрентес тӗллевпе федераци хыснинчен укҫа уйӑрма пултарӗҫ.

Халӗ «Внешэкономбанк» концерна панкрута калассишӗн суда тавӑҫ тӑратма хатӗрленет. Предприятин кредитор умӗнчи парӑм 85 миллиард тенкӗпе танлашнӑ. Савут ӗҫченӗсене вара шалӑва парса татнӑ.

Ӳсӗр чухне темӗн те пулать вӗт. Етӗрнере пурӑнакан хӗрарӑм, ӳсӗрскер, йӑнӑшпа уксус ӗҫсе пульницӑна лекнӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.

63 ҫулти хӗрарӑм юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче килӗнче ӳсӗр пулнӑ. Хайхискер 22 сехетре эрех ӗҫес тенӗ те уксус кӗленчине ярса тытнӑ. Унӑн пырӗ ҫав самантрах пиҫсе кайнӑ. Ӑна районти пульницӑна часрах ӑсатнӑ.

Сӑмах май, утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче кунашкал пӑтӑрмах Вӑрмар районӗнче те пулнӑ. 43 ҫулти хӗрарӑм та эрех ӗҫес тесе йӑнӑшпа уксус кӗленчине тытнӑ. Вӑл килӗнче 20 грамм ҫутӑ шӗвек тупнӑ, анчах вӑл уксус пулнине ҫӑвара хыпсан ҫеҫ пӗлнӗ. Тӑванӗсем пӗр тӑхтамасӑр васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ.

Ӗнер Пӗрремӗш каналпа «Мужское и женское» телекӑларӑмра кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче Шупашкарти «Космос» клубра арҫынна вӗлернине сӳтсе явнине эпир ҫӗр каҫах пӗлтернӗччӗ. Паллӑ журналист ертсе пыракан сумлӑ телекӑларӑм эфира тухнӑ хыҫҫӑнах РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ телекӑларӑмра каланӑ фактсемпе тӗпчев умӗнхи тӗрӗслев пуҫарнине пӗлтерчӗ.

Талӑкран РФ Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби те ӗҫтешӗсене тӗрӗслеме шантарса хыпарланӑ.

Черетлӗ хутчен аса илтерер, чуна ҫӳҫентерекен тӗслӗх кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулса иртнӗ. 35-ри Саша тата унӑн шӑллӗпе арӑмӗ тата ытти ҫывӑх ҫыннисем ҫав каҫ ҫуралнӑ кун тума каҫхи клуба кайнӑ. Пӗр сехет унта пулнӑ хыҫҫӑн вӗсем киле кайма пуҫтарӑннӑ. Ҫавӑн чухне вӗсен хуралҫӑсемпе тавлашу сиксе тухнӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, 35-ри арҫын хуралҫӑсем пусса лартсан хӑсӑкпа чыхӑнса кайса вилнӗ.