ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев саккунсене тӑватӑ улшӑну кӗртнӗ. Вӗсенчен пӗри ҫул ҫитмен ачасене хӳтӗлессипе, вӗсене хӑйсем ҫине алӑ хурасран сыхлассипе ҫыхӑннӑ.

Михаил Игнатьев «Ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комисси пирки тата ачасен прависене хӳтӗлесси ҫинчен» саккуна чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Малашне ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комиссисен хӑйсем ҫине алӑ хума пултаракан шӑпӑрлансене тупса палӑртас енӗпе те ӗҫлеме тивӗ.

Комиссисен «хӑрушлӑх ушкӑнне» кӗрекен ачасемпе профилактика ӗҫӗ ирттермелле, ҫемйипе калаҫмалла. Ачан хӑйӗн ҫине алӑ хума пултарас хӑрушлӑх пур тӑк кун пирки полицие пӗлтермелле. Унтан ҫав ачапа уйрӑммӑн ӗҫлӗҫ.

Шупашкарта чӑваш артисчӗсемпе мусӑкҫисем, режиссерӗсем валли продюсер центрӗ уҫӑлнӑ. Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ центра «Ҫӗнӗ формат» ят панӑ.

Продюсер центрӗ чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ. Унта Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев та хутшӑннӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл ҫак центр республикӑри артистсемпе мусӑкҫӑсемшӗн, режиссерсемшӗн шанчӑклӑ тӗрев пулассине, аталанма пулӑшассине каланӑ. Тин ҫеҫ йӗркеленнӗ «Ҫӗнӗ форматӑн» директорӗ Сергей Кузнецов пулӗ, центр вара республикӑри артистсен районсенчи, чӑвашсем пурӑнакан ытти регионсенчи гастроль турӗсене, уйрӑм концерчӗсене йӗркелӗ, чӑваш музыка искусствине халӑхра сарса тата аталантарӗ.

Александр (Алпарух) Блинов

Тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсем тӑван чӗлхемӗршӗн» страницӑра Алпарух (Александр) Блинов «хальхи тӑрӑмпа усӑ курса» Ашшӗ-амӑшӗсен тата вӗрентекенсен ассоциацине йӗркелеме сӗнет.

«Халь пирӗн ҫӑмӑл мар самана, анчах та пурнӑҫри кашни пулӑм пире опыт пухтарать, вӗрентет е ҫӗнӗ майсем парать. Ҫавӑнпа паянхи лару-тӑру алӑ усмалли самант мар. Ку вӑл ҫӗнӗрен хамӑр чӗлхемӗр ҫине пӑхмалли, ӑна уйрӑмӑн хаклама пуҫламалли самант. Хальхи тапхӑр пирӗншӗн хӑйне евӗрлӗ Бородино, пире пӑрӑнма тивет пулсан та, парӑнма ниепле парӑнмалла мар», — тесе ҫырнӑ Алпарух.

«Тумалли чи пӗрремӗш япала» — кил-йышӑмӑрта чӑвашла ытларах усӑ курма пуҫласси тесе шухӑшлать Александр Блинов.

«Тепӗр питӗ кирлӗ япала — чӑваш чӗлхине ҫӗнӗлле вӗрентесси. Халь эпир грамматика меслечӗсемпе кӑна малалла каяймастпӑр ҫав, коммуникативлӑ меслетсемпе усӑ курмалли вӑхӑт тахҫанах ҫитнӗ», — иккӗленмест хастар.

Чӑваш чӗлхипе усӑ курмалли «вырӑнсене»: клубсене, студисене, пӗрлехи чӑвашла мероприятисене йӗикелемеллине те палӑртнӑ вӑл.

«Пирӗншēн, вӗрентекенсемшӗн, халь чӑваш чӗлхине интереслӗ вӗрентесси, ачасене кӑсӑклантарма вӗренесси, хамӑр тавракурӑма пуянлатасси пӗрремӗш вырӑна тухса тӑрать.

Малалла...

Вячеслав Рыбаков

Вячеслав Рыбаков ятлӑ ҫынна юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче «Навальныйшӑн» акци йӗркеленӗ тесе айӑпланӑ. Алексей Глухов юрист Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, суд ӗнер пулса иртнӗ.

Раҫҫейре экстремистла тесе йышӑннӑ «Артподготовка» юхӑм хастарӗ халӑхпа ирттермелли мероприятие йӗркелессине иккӗмӗш хут пӑснӑ иккен. Ӑна ятарлӑ приемника 15 талӑклӑха хупса хунӑ. «Навальныйшӑн» акцие кирлӗ пек ирӗк илсе ирттермен-мӗн.

Юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ӑна 5 талӑклӑха хупнӑ. Оппозиционерӑн ӗнер ирӗке тухмалла пулнӑ.

Аса илтерер, юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Раҫҫей Президенчӗн Владимир Путинӑн ҫуралнӑ кунӗнче, ҫӗршыври 80-а яхӑн хулара Алексей Навальный политика хӳтӗлесе акци иртнӗ. Ҫав шутра — Шупашкарта та. Анчах Чӑваш Енӗн тӗп хулинче пикет йӗркелеме хула влаҫӗ ирӗк паманнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Елчӗк ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ Владислав Николаева хӑшӗсем драматург евӗр те пӗлеҫҫӗ-ха. Маттур чӑваш тӗрлӗ жанрпа хайлавсем ҫырать.

Фейсбукра вӑл паян: «Сирӗн шухӑшӑра пӗлес килет, ҫавӑнпа ҫыратӑп та ку ҫырӑва», — тесе шӑрҫаланӑ май халиччен ҫырнисене пухса 2 кӗнеке кӑларас шухӑшлине пӗлтернӗ. Пӗрремӗшне вӑл калавсен пуххи евӗр кун ҫути кӑтартасшӑн, иккӗмӗшне — кулӑш калавӗсемпе юптарусене.

«Ҫак кӗнекесем тухсан вӗсене туянакансем пулӗҫ-ши тетӗп, акӑ мӗн канӑҫсӑрлантарать мана», — Фейсбукри тусӗ-юлташӗпе, пӗлӗшӗ-паллаканӗпе канашлать Владислав Николаев. «Эсир, сӑмахран, вуланӑ пулӑттӑр-и?» — ыйтать вӑл. Шухӑша пӗлтерес кӑмӑллисем валли Владислав хӑйӗн электрон адресне те кӑтартнӑ Vlaq-Nikolayev-1974@yandex.ru.

Вӑрманта хӑрӑк-харӑк пуҫтарас тесен ятарласа ирӗк илмелле. Хӑш чухне ӑна 4 уйӑх таранах кӗтме тивет.

Раҫҫейри парламентарире ку йӗркене ансатлатасси пирки калаҫаҫҫӗ. Ку ыйтӑва регионсем те тишкереҫҫӗ.

Халӗ вӑрмансенче хӑрӑк-харӑк туллиех пулни никамшӑн та вӑрттӑнлӑх мар. Ӑна вӑрманҫӑсем те тасатмаҫҫӗ, ахаль ҫынсене те ирӗк илмесӗр пуҫтарма памаҫҫӗ. Тепӗр тесен, ҫынсем хӑрӑк-харӑка турттарса вӑрмана тасатаҫҫӗ. Анчах хальлӗхе ҫак ӗҫе ирӗк илмесӗр тусан ют пурлӑха вӑрланӑ пек хаклаҫҫӗ. Куншӑн штрафлаҫҫӗ. Вӑрмантан хӑрӑк-харӑк пӗрмай турттарсан 2 ҫуллӑха тӗрмене ӑсатма та пултараҫҫӗ.

Кӑҫал пуш уйӑхӗнче Патшалӑх Думин депутачӗсем ҫӗнӗ саккун проектне хатӗрлеме йышӑннӑ. Документра палӑртнӑ тӑрӑх, ҫынсем вӑрманти хӑрӑк-харӑка тӳлевсӗрех пуҫтарма пултараҫҫӗ. Халӗ ку проекта регионсене янӑ, унта хӑйсене кирлине кӗртӗҫ.

ШӖМӗн Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи уйрӑмӗнче ӗҫлекен участковӑй Татьяна Осокина «Халӑх участковӑйӗ» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсӑн финалне лекнӗ.

Финал чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен иртӗ. Ҫак тапхӑрта «Халӑх участковӑйӗ» ята илессишӗн чи лайӑх участковӑйсем тупӑшӗҫ. Финал сасӑлав мелӗпе иртет. Татьяна Осокинӑшӑн эсир те сасӑлама пултаратӑр: https://www.kazan.kp.ru/daily/26750/3780121/?show.direction=future.

Татьяна Осокина ҫынсене яланах пулӑшма хатӗр. Чылай чухне ҫынсем ун патне килти лару-тӑру пирки те калаҫма килеҫҫӗ. Вӑл хӑйӗн ӗҫне питӗ юратать.

Конкурсра мала тухнисене РФ ШӖМӗ парнепе, грамотӑпа хавлахатарӗ. «Халӑх участковӑйӗ» ята тивӗҫнӗ ҫынна вара «УАЗ «Патриот» парӗҫ.

50 ҫул каялла ҫырӑва капсула ӑшне чикнӗ. Ӑна 1967 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче КПСС райокомӗн пленумӗнче тата Шупашкарти хапрӑкра ӗҫлекен депутатсен канашӗн сессийӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ҫырнӑ. Ун чухне унта 20 пин ҫын вӑй хунӑ, вӗсенчен ҫурри ҫамрӑксем пулнӑ.

Комсомолецсем ҫак ҫырӑва Октябрь революцийӗ 100 ҫул тултарнӑ чухне уҫма хушнӑ. Паян ҫав ҫырӑва вулама КПРФӑн Шупашкар хула комитечӗн пӗрремӗш секретарӗ Андрей Игнатьев, Совет Союзӗнче хапрӑкра ӗҫленӗ ҫынсем пухӑннӑ.

Ҫырура текстильщиксен ҫитӗнӗвӗ пирки ҫырса кӑтартнӑ: Ҫӗнтерӳ паркне хута яни пирки пӗлтернӗ. Тата комсомолецсем ӗҫлекен ҫын телейӗшӗн хӑрамасӑр кӗрешме суннӑ.

Ҫак куна пухӑннисем чӑтӑмсӑррӑн кӗтнӗ. Иртнине аса илсен вӗсен куҫӗсем шывланнӑ.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракасси шкулӗнче пысӑк инкек пулнӑранпа 56 ҫул ҫитнӗ. 1961 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче шкулта уява ячӗпе концерт иртнӗ, пӳлӗме ачасем, вӗрентекенсем пухӑннӑ. Ӑнсӑртран пушар тухнӑ, хӗвӗшӳ пуҫланнӑ.

Ҫав хӑрушӑ кун 3-15 ҫулсенчи 106 ачан тата 4 вӗрентекенӗн пурнӑҫӗ вӑхӑтсӑр татӑлнӑ.

Хуракассисем кашни ҫулах чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пушарта вилнисене асӑнса митинг ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та унта МЧС ӗҫченӗсем, Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн ӗҫченӗсем, Хуракасси ялӗнчи ҫынсем хутшӑннӑ, вилнисене асӑнса лартнӑ палӑк умне чечексем хунӑ.

Кӗркуннехи каникул вӗҫленсенех Хуракасси шкулӗнче вӗренекенсемпе МЧС ӗҫченӗсем тӗл пулӗҫ, «Асӑрханӑр – ҫулӑм!» темӑпа калаҫу ирттерӗҫ.

Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Коми Республикинчи тӗп управленийӗ гражданла оборона памяткисене коми чӗлхипе пичетлесе кӑларнӑ. Хыпара «Контактра» халӑх тетелӗнче «За разноообразие языков в мире» (чӑв. Тӗнчери чӗлхесен нумай енлӗхӗшӗн) ушкӑнра пӗлтернӗ. Ҫӗнӗлӗх пирки ТАСС ведомствӑн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх ҫырнӑ.

«Внимание всем!» (чӑв. Пурне те пӗлме) сигнал пулсан мӗнле тытмаллине асӑрхаттарса ҫынсем валли ятарлӑ хутсем кӑларнӑ. Унта сывлӑш тревоги, хими тата радиаци хӑрушлӑхӗ сиксе тухсан, шыв илес чух епле тытмаллине коми ҫыннисене коми чӗлхипе ӑнлантарнӑ. Пӗрремӗш тиража Сыктывкар хулинче валеҫсе тухнӑ.

Коми Республикинче те, ытти наци регионӗнчи евӗрех, патшалӑх чӗлхисем иккӗ: вырӑс тата вырӑнти чӗлхе.