Ҫак кунсенче тӗнче тетелӗсенчи хаҫатсенчен пӗринче, «Правда ПФО» ятлинче, республикӑн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министрне Татьяна Казакована унчченхи пуканран хӑтарнӑ хыҫҫӑн ку ыйтӑва хытах сӳтсе явма тытӑнчӗҫ.

Хӑшӗсен шучӗпе культура министрне Константин Яковлева та ҫывӑх вӑхӑтра ӗҫрен хӑтараҫҫӗ имӗш, Ҫӗнӗ ҫула должноҫе ҫухатма пултарать-мӗн. Хӑйсен шухӑшне палӑртакансенчен теприсем паян пирӗн республикӑра профессионалсем хисепре мар тесе каласшӑнни сисӗнет.

Мана вара, ахаль ҫынна, ҫакӑнта пӗр япала куҫа тӑрӑнчӗ. Малтан Константин Яковлева хӗрсех хурлатчӗҫ, халӗ вара, маларах асӑннӑ комментари тӑрӑх, вӑл профессионалсен шутӗнче пек курӑнать. Унтан ҫав авторах ҫапла хушса хунӑ: «Эпир, культура ӗҫченӗсем, юлашки ҫулта Чӑваш Енӗн культурине аркатнине тата пӗтернине, профессионалсене хӗрсех пӗтернине чуна ыраттарса сӑнатпӑр». Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра министерствӑсенчи тата асӑннӑ ведомствӑна пӑхӑнакан учрежденисенчи пысӑк должноҫсене «совеҫе пӗлмесӗр хӑйсен интересне тата хапсӑнчӑклӑхне мала хуракансем» йышӑнаҫҫӗ.

Малалла...

Иртнӗ ӗмӗрхи капӑр пике пек тумланас тесен

«Август» фирмӑн Вӑрнарти хутӑш препаратсен савучӗ Ҫӗнӗ ҫула СССРти евӗр уявласшӑн. «Назад в СССР» (чӑв. Каялла СССРа) ят панӑ корпоратива хатӗрленсе халӗ унтисем иртнӗ ӗмӗрӗн 20—80-мӗш ҫулӗсенчи евӗр тумтир шыраҫҫӗ, аслашшӗ-асламӑшӗн сунтӑхне ҫавӑрттараҫҫӗ, ӳркенменнисем ҫӗвӗҫ патне кайсах ҫӗлеттереҫҫӗ.

Корпоратив темине хӑйне евӗр ят панине савутра пресс-службӑра ӗҫлекен Людмила Иванова «Фейсбукра» пӗлтернӗ. «Малтанласа кӑна ансатӑн туйӑнать, — тенӗ пресс-ҫыруҫӑ. — Пионер галстукӗллисем, ахӑртнех, йышлӑн пулӗҫ. Пӗлтӗр ача-пӑчан ыркӑмӑллӑх елкинче пионер формиллӗ ачана курнӑччӗ. Анчах ҫакӑ кӑмӑллах мар туйӑм ҫуратрӗ. Манра Дружина канашӗн ертӳҫи халӗ те пурӑнать пулмалла. Пионер галстукне эпӗ маскарад тумтирӗнче курма хатӗр мар». Унтан Людмила Иванова ача чухне алӑпа хатӗрленӗ дневникри пикесен тумне тишкернине пӗлтернӗ май унти капӑр пикесенчен пӗрин сӑнарне илес шухӑшлине палӑртнӑ.

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта хулари пульницӑн паллиативлӑ уйрӑмӗнче выртакан ачасем валли парнесем пухаҫҫӗ. Чылай шӑпӑрланӑн – парӑнман чир. Вӗсем те ытти ача пекех Ҫӗнӗ ҫул парни пирки ӗмӗтленеҫҫӗ.

Раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ҫӳлерех асӑннӑ пульницӑн уйрӑмӗнче 11 сехет ҫурӑра Ҫӗнӗ ҫул мероприятийӗ иртет. Волонтерсем хатӗрленме тытӑннӑ ӗнтӗ. Марафона «Ӗмӗтсем пурнӑҫланаҫҫӗ» ят панӑ.

Парнесем Ҫӗнӗ ҫула пульницӑра кӗтсе илекен ачасем валли пулӗҫ. Ачасене савӑнӑҫ парнелес килсен волонтерсене канцтавар, теттесем, ытти япала пама пулать

Ҫавӑн пекех вӗсене памперс, плед, ачасене ҫитермелли пюре, сӗткен тата ытти кирлӗ.

Ӗнер ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ хушупа килӗшӳллӗн, ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствинче улшӑну пулнӑ. Унта министрӑн пӗрремӗш ҫумне кӗскетнӗ.

Унччен ку должноҫе Татьяна Багданова йышӑннӑ. Ҫак кунсенче вӑл Хулари 1-мӗш клиника пульницин тӗп тухтӑрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫӑлама тытӑннӑ. Унччен ку должноҫре Наиля Зинетуллина пулнӑ. Палӑртмалла: вӑл та унччен ЧР сывӑх сыхлавӗн министрӗн пӗрремӗш ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ.

Депутатсем «фанфурикпа» ҫанӑ тавӑрсах кӗрешеҫҫӗ. ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем аптекӑсенче спиртлӑ шӗвеке сутас енӗпе ҫирӗп йышӑнусем тума сӗннӗ. Вӗсем ку ыйтупа РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев тата Патшалӑх Думин председателӗ Вячеслав Володин патне тухнӑ.

Чылай аптекӑра «фанфурика» ҫӑмӑллӑнах туянма пулать. Ытларах чухне ӑна ватӑ ҫынсем ыйтаҫҫӗ. Пӗрисем сипленеҫҫӗ, теприсем вара сывлӑхне пӗтереҫҫӗ. Ытларах чухне «Асептолин» туянаҫҫӗ. Вӑл хаклах мар, кӗленчи те пысӑкрах. Анчах унта — этил спирчӗ. Кӑҫал 163 ҫын суя эрехпе наркӑмӑшланнӑ.

«Фанфурик» ӗҫекенсем ытларах чухне гепатитпа, панкреатитпа, хырӑм ҫӗрнипе нушаланаҫҫӗ. Анчах палӑртмалла: аптекӑсем спиртлӑ шӗвек сутса саккуна пӑсмаҫҫӗ. Чылайӑшӗ кунашкал тупӑшран пӑрӑнма хирӗҫ. «Фанфурик» ыйтӑвне татса парас тесен федераци шайӗнче саккун йышӑнмалла. Ҫавӑнпа чӑваш депутачӗсем Мускава каясшӑн, ҫакна татса парасшӑн.

Чӑваш Енре темиҫе пособи виҫи ӳснӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

ЧР Министрсен Кабинечӗн раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртне ларӑвӗнче пособисем пирки калаҫнӑ. Чи малтанах ачашӑн уйӑхсерен тӳлекен пособине ӳстерме палӑртнӑ. Малашне унӑн виҫи 324 тенкӗ таран ӳсӗ. Опекунсене тата ачана хӑйсен хӳттине илнӗ ашшӗ-амӑшне вара уйӑхсерен 1524 тенкӗ таран парӗҫ.

Тыл ӗҫченӗсем 1044 тенкӗ илӗҫ, ӗҫ ветеранӗсем – 1100 тенкӗ. Политика репрессийӗсенчен шар курнисене уйӑхсерен 2345 тенкӗ тӳлӗҫ.

Палӑртмалла: чиновниксем пособисен виҫисене 2008 ҫултанпа хӑпартман.

Республика ертӳҫисем «ЭСК РусГидро» гендиректорӗпе канашлаҫҫӗ

Ытларикун Михаил Игнатьев «ЭСК РусГидро» акционерсен обществин гендиректорӗпе Владимир Кимеринпа ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ. Унта ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ – экономика министрӗ Владимир Аврелькин, ЧР транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Михайлов, ЧР Конкуренци политикипе тарифсен патшалӑх службин ертӳҫи Марина Кадилова, ЧР энергосбыт компанийӗн директор тивӗҫне пурнӑҫлакан Александр Гончаров хутшӑннӑ.

Владимир Кимерин регионта лару-тӑру пӗтӗмӗшле йӗркеллине асӑннӑ. Кӑҫал та тупӑшпа ӗҫленӗ. Пӑшӑрхантаракан ыйту тесе «ЭСК РусГидро» АО гендиректорӗ Трактор савучӗн парӑмне палӑртнӑ. «Чӑваш Енри уйрӑм йывӑрлӑха пӑхмасӑрах энергосбыт компанин электричество энергийӗпе халӑха туллин тивӗҫтермелле. Парӑмлӑ пур предприятипе тухӑҫлӑ ӗҫлеме тӑрӑшӑпӑр», – тенӗ Михаил Игнатьев.

ВНИИР ҫурчӗ

Мускаври метрополитен валли Шупашкарта оборудовани кӑларма пуҫлӗҫ. Паян Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Мускава ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе тухса кайнӑ. Унта вӑл «Siemens» компани тата Шупашкарти «ВНИИР» акционерсен обществи хушшинчи килӗшӗве алӑ пуснӑ ятпа ирттернӗ савӑнӑҫлӑ мероприятие хутшӑннӑ.

Килӗштерсе ӗҫлес шухӑшпа енсем SiemensSitrasDSG тата SiemensSitrasREC ятлӑ хатӗре пирӗн республикӑра кӑларма калаҫса татӑлнӑ. Пысӑк технологиллӗ ҫак продукци метрополитенӑн подстанцийӗсем тата хулари ҫӗр ҫийӗн ҫӳрекен транспорт валли кирлӗ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, производство лапамне маларах асӑннӑ релестроенин пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа тӗпчев, проектпа конструктор тата технологи институчӗн территорийӗнче вырнаҫтармалла.

Ҫӗнӗ Мӑратри шкулти ӑмӑртӑва хутшӑннисем

Комсмольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат шкулӗнче Раҫҫей паттӑрӗсене, вӑрҫӑра пуҫ хунисене чысласа волейбол турнирӗ иртнӗ. Шкул директорӗ Альберт Борисов спортсменсене ӑнӑҫу суннӑ май тӑван ҫӗшыва хӳтӗлесе хӑйсен пурнӑҫне шеллемен паттӑрсене аса илнӗ. Шкул каччисем — ҫамрӑк гвардеецсемпе активистсем — ялти палӑк умне асӑнса гирлянда хучӗҫ.

Турнирта 4 ушкӑн вӑй виҫнӗ: хӗрсен тата каччӑсен, вӗрентекенсен тата ачасен ашшӗ-амӑшӗсен. Тупӑшура чи вӑйлисем каччӑсем пулнӑ. Иккӗмӗш вырӑна хӗрсен ушкӑнӗ ҫӗнсе илнӗ. Вӗрентекенсем те ачасенчен кая юлман, 3-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.

Турнир вӗҫленсен шкул директорӗ хастарлӑхшӑн пурне те тав тунӑ, парнесемпе тата грамотӑсемпе чысланӑ, малашне те автилӑ пулма чӗнсе каланӑ.

Эрех сутакан заведенисене шыраса малашне хальхи пек 70 метр мар, 100 утӑм таран кайма тивӗ. Эрех ярса паракан заведенисене социаллӑ объектсенчен унчченхилле 70 метр мар, 100 метрта ҫеҫ уҫма ирӗк паракан саккун тухнӑ. Республика шайӗнче йышӑннӑ ӗҫлӗ хут раштавӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ. Вӑл нумай хваттерлӗ ҫуртсенче вырнаҫнӑ, эрех-сӑрана ваккӑн сутакан кафесене пырса тивет.

Тепӗр улшӑну та пур. Пӗчӗк кӑна кӗтес йышӑнаканнисене эрех ярса пама чарӗҫ. Кафере 8 сӗтелтен кая мар вырнаҫни кирлӗ, унта 32 ҫын лармалӑх вырӑн тупмалла. Эрех ӗҫтерекен заведенисен калӑпӑшӗ 100 тӑваткал метртан кая мар пулмалла. Уйрӑм вырнаҫнӑ кафесенче эрехе ирхи 10 сехетрен пуҫласа 22 сехетчен кӑна суттарӗҫ.

Социаллӑ объектсенчен инҫерех пулмаллине маларах асӑнтӑм та, 100 метртан ҫывӑхарах ларнине кура Шупашкарти «На привале» тата «Кубанская Лоза» кафесене хупма ӗлкӗрнӗ. Чару хулари тата тепӗр 24 заведение пырса тивӗ.