Ҫапла пӗтӗмлетме май килет Чӑвашстат сӑнаса пынине ӗненсен. Иртнӗ ҫул пирӗн республикӑра купӑстасӑр пуҫне хуратул кӗрпи те вӑйлӑ хакланнӑ. Ӑна пӗлтӗр унчченхинчен 152 процент хаклӑрахпа туянма тивнӗ, купӑста хакӗ 150 процент хӑпарса кайнӑ. Сисӗмлӗ хакланнӑ ытти апат-ҫимӗҫ хушшинче — сахӑр песукӗ (79%), панулми (52%), шӑл сухан (42%), шӑнтнӑ пулӑ (36%), рис, чӑх какайӗ, помидор (33-шер процент), сысна какайӗ (32%), ҫӑнӑх (26%), вир кӗрпипе кишӗр (25-шер процент), ҫӗрулми (21%), тӗтӗмлетнӗ тата ҫурма тӗтӗмлетнӗ кӑлпасси (19%), сӗт тата хӑйма хакӗ 16 тата 15 процент ӳснӗ, вермишель (16%), ҫӑмартапа макарон (14-шар процент).

Ҫапла вара Чӑваш Енре апат-ҫимӗҫ вӑтамран 10,9 процент хакланнӑ.

Кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче Канашри чукун ҫул станцийӗнче терактран пӑрӑнма май килнине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.

Аса илтеретпӗр, тунтикун, кӑнтӑрла иртни икӗ сехет тӗлӗнче 400 грамлӑ тротил шашки, электродетонатор тата сехет механизмӗ тупса палӑртнӑ. Чукун ҫул вакунӗсене пӑхса ҫӳрекен ҫын Удмурт Республикине каякан пуйӑсӑн цистернисенчен пӗрин ҫумӗнче сисчӗвлентерекен хатӗр асӑрханӑ. Цистерна ҫумне ӑна магнитпа ҫирӗплетнӗ. Ҫав хатӗр хӑй тӗллӗн сирпӗнме ӑсталанӑ хатӗр пулнӑ.

Сирпӗнмелли хатӗр ҫирӗплетнӗ цистерна Раҫҫее Украинӑри Одесса хулинчен килсе ҫитнӗ имӗш. Ҫапла пӗлтереҫҫӗ информаци агентствисем. Вакун Удмурт Республикинчи Каучук станцийӗнче чарӑнмалласкер пулнӑ-мӗн.

Ҫав вӑхӑтрах «Раҫҫейӗн чукун ҫул вокзалӗ» акционерсен обществин Горьки чукун ҫулӗн халӑхпа ҫыхӑну тытакан специалисчӗ Айсылу Закирова цистерна Куйбышеври чукун ҫул полигонӗнчен ҫитнӗ тесе хыпарлать.

Чӑваш пичечӗн кунне «Хыпар» хаҫатӑн пӗр ушкӑнӗ уява каймасси пирки пӗлтерет имӗш. Ҫакӑн пирки «Правда ПФО» интернет-хаҫат ҫырать.

Уяв, аса илтеретпӗр, ҫак шӑматкун Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче иртмелле.

Маларах асӑннӑ МИХа редакцинчи ҫӑлкуҫ «редакцинче ыйтусем малтанах пулнине», «ҫӗнӗ пуҫлӑх Валерий Туркай килсен лару-тӑру ылмашасса» шаннине пӗлтернӗ-мӗн. Халӗ унта ахаль те пӗчӗк ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳлемеҫҫӗ, гонорара ҫынсем курмаҫҫӗ имӗш. Хайхи ҫын «опытлӑ кадрсем» ӗҫрен кайни пирки те систернӗ пулать. Гендиректорӑн ҫумӗсем пиллӗк ҫынна ҫитсе кайнӑ иккен. «Тиражӑн самай пайӗ макулатурӑна каять», ҫавӑнпа та «хыпарҫӑсен уяв шухӑшӗ мар» имӗш.

Алексей Шестаков унччен хулара пурӑннӑ. Анчах вӑл яла куҫса килнӗ. Мӗн тӗллевпе? Вӑл фермер хуҫалӑхӗ йӗркеленӗ.

Ҫамрӑк арҫын Ҫӗмӗрле районӗнче кӑркка ӗрчӗтет. Алексей мӗншӗн шӑпах ҫак кайӑк-кӗшӗке ӗрчетме шухӑшланӑ-ха?

Кӑрккасем, чӑхсемпе тата хурсемпе танлаштарсан, ҫӗр чакаламаҫҫӗ. Алексей ку кайӑка ӗрчӗтесси пирки нихӑҫан та шухӑшламан. 3 ҫул каялла вӑл ӑна хӑйӗн валли ҫеҫ усранӑ. Унтан кун пек майпа услам тума май пуррине ӑнланнӑ. Ҫамрӑкскер яла куҫса килсе кӳршисене питӗ тӗлӗнтернӗ.

Фермер йӑлтах хӑйӗн укҫипе тунӑ. Вӑл 4 миллиона яхӑн тӑкакланӑ. Алексей кӑркка ашӗ лайӑх сутӑнасса шанать.

Алексей кӑрккасем валли лайӑх услови тума тӑрашать. Кайӑк хӑвӑрт ӳсет. Экологи тӗлӗшӗнчен таса какая Алексейрен туянакансен йышӗ ӳссех пырать-мӗн.

Республикӑра фермерсен йышӗ майӗпен ӳсет. Ара, вӗсене пулӑшакан патшалӑх программисем пур-ҫке-ха. Кӑҫал Ҫӗмӗрле районӗнче тепӗр 7 ҫын субсиди илме документ хатӗрлет-мӗн.

Раштав уявӗнче, кӑрлач уйахӗн 7-мӗшӗнче, Тӗменри чӑвашсен культура центрӗнче ачасен «Шевле» уяв иртнӗ. Ӑна «Тӑван» ассоциаци йӗркеленӗ.

Пӗчӗкскерсем тӗрленӗ чӑваш тумӗсем тӑхӑннӑ. Илемлӗ тумланнӑскерсем конкурссемпе вӑйӑсене хутшӑннӑ, юрланӑ, ташланӑ, чӑвашла сӑвӑсем пӑхмасӑр каланӑ.

Ачасем ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле тӗрлӗ тетте хатӗрленӗ. Вӗсем уява тата илем кӳнӗ. Ачасене уявра савӑнтарма Сарпикепе Юрпике ҫитнӗ. Вӗсем пӗчӗкскерсене чӑваш вӑййисене выляттарнӑ, пылак ҫимӗҫпе хӑналанӑ. Хӗл Мучипе Юр Пике те ачасене кучченеҫпе савӑнтарнӑ.

Уяв хыҫҫӑн пурте Тӗменри пукане театрне спектакль курма кайнӑ.

Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырупа паллаштарӗ.

Ҫырӑва Михаил Васильевич ытларикун парламентӑн черетлӗ 27-мӗш сессинче вулӗ. Элтепер администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, документра патшалӑх политикин тӗп енӗсене, Чӑваш Енри социаллӑ экономика программисен пӗтӗмлетӗвне палӑртӗҫ.

Ҫавӑн пекех ӗҫ тӑвакан влаҫ тата вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсен умне тӗллевсем лартӗҫ. Ҫырӑва хатӗрленӗ чухне республикӑри халӑхӑн, общество организацийӗсен пайташӗсен шухӑшӗсене шута илнӗ.

Улатӑр районӗнче пурӑнакан арҫын ҫурта пӗлтӗр ака уйӑхӗнче ҫеҫ туяннӑ. Нумаях пулмасть, раштав уйӑхӗнче, вӑл кил хуҫалӑхӗнче тӗрлӗ ӗҫе пурнӑҫланӑ.

Ф-1 гранатӑна шӑпах ҫавӑн чухне сакайӗнче тупнӑ вӑл. Хӑрушӑ япала пирки тӳрех полицие пӗлтернӗ.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫынна гранатӑна хӑй ирӗкӗпе панӑшӑн укҫан хавхалантарма йышӑннӑ. Ӑна 5 пин тенкӗ памалла. Халӗ граната мӗнле майпа унта лекнине тӗпчеҫҫӗ.

Ведомство хӗҫ-пӑшала хӑйсен ирӗкӗпе пани пуҫиле ӗҫрен хӑтарнине аса илтерет. Кунсӑр пуҫне укҫан хавхалантараҫҫӗ. Унӑн виҫине муниципалитетсем хӑйсем палӑртаҫҫӗ.

Кӑҫал Чӑваш Енре Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май ҫул пуҫлансанах ЧНК хастарӗсем поэт ҫуралнӑ тӑрӑха — Пушкӑртстанри Слакпуҫ ялне — ҫитсе килнӗ. Унта ку ҫулталӑка ҫӳллӗ шайра ирттерессине сӳтсе явнӑ.

Делегацие Слакпуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Олег Беляев, шкул директорӗ Ольга Иванова ӑшшӑн кӗтсе илнӗ. ЧНК президиумӗн пайташӗ Эдуард Бахмисов ҫу уйӑхӗнче Слакпуҫра уява тӗнче шайӗнче ирттерме май пуррине пӗлтернӗ.

ЧНКан культура комитечӗн ертӳҫи Зинаида Воронова конгресс чӑваш культурине мӗнле аталантарни пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсем слакпуҫсене те пулӑшма хатӗр-мӗн.

Нина Пӑрчӑканпа Лидия Сарине слакпуҫсене хӑйсен сӑввисене вуласа панӑ. Куславкка районӗнчи Энтри Пасар ялӗнчи шкулта вӗрентекенре ӗҫлекенсем шкулта К.Иванов ҫулталӑкне мӗнле ирттерессипе паллаштрнӑ. Комсомольски районӗнчи «Каҫал» ушкӑн ертӳҫи купӑсне тӑсса янӑ та слакпуҫсем хӗрӳллӗн алӑ ҫупнӑ.

Тепӗр кун ЧНК хастарӗсем Слакпуҫри музейпе паллашнӑ. Кӑнтӑрла шкула ҫавра сӗтеле пухӑннӑ.

Малалла...

Ҫак кунсенче Чӑваш наци конгресӗн президиумӗн пайташӗн Михаил Красновӑн ҫӗнӗ кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Литературӑра ӑна Ара Мишши ятпа пӗлеҫҫӗ.

«Ҫамрӑк юланутҫӑ» кӗнекене Михаил Красновӑн малтанхи калавӗсем кӗнӗ. Тӗп сӑнар — Макҫӑм. Ӑна тӗрлӗ ыйту канӑҫсӑрлантарать.

Ара Мишши 1953 ҫулта Вӑрмар районӗнчи Кӗтеснер ялӗнче нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ. Ӗмӗр тӑршшӗпех патшалӑх влаҫӗнче, вырӑнти хӑйтытӑмлӑхра ӗҫленӗ. ЧР культура министрӗнче пилӗк ҫул ӗҫленӗ. 2008 ҫулта ӑна ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗн ятне панӑ. 2013 ҫулта РФ Журналистсен союзӗн пайташӗ пулса тӑнӑ.

Ара Мишши кӗнекене пур вулавӑша та ҫитересшӗн. Вӑрмар районӗнчи кашни вулавӑша ҫак кӗнекене парнелесшӗн.

Кун пирки ҫирӗплетсе калама иртерех-ха, ҫапах та ҫывӑх вӑхӑтра ку ыйтӑва татса парасси пирки иккӗленмелле мар.

Ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Ҫӗр кодексӗн 395 статйине улшӑну кӗртесси ҫинчен саккуна алӑ пуснӑ. Асӑннӑ документра сӑмах нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр парасси пирки сӑмах пырать.

Аса илтеретпӗр, виҫӗ е ытларах ачаллӑ ҫемьесене пӳрт тума, пахча е дача вырӑнне усӑ курма ҫӗр пама патшалӑх шайӗнче йышӑннӑччӗ. Путин нумаях пулмасть алӑ пуснӑ ҫӗнӗ саккун ҫӗр вырӑнне социаллӑ урӑх пулӑшу кӳме ирӗк парать.

Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра ку ыйтӑва епле татса парасси пирки пуҫ ватаҫҫӗ.