Спорт
![]() Республикӑра хӗллехи каникулта спорта пысӑк тимлӗх уйӑрӗҫ. Ҫак канмалли кунсенче спортпа ҫыхӑннӑ вун-вун мероприяти иртӗ. Чи пысӑк мероприятисене карлачӑн 5-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑ. Ҫак кун Чӑваш Енре сывлӑха ҫирӗплетмелли пӗрлехи кун тесе йышӑннӑ. Ҫак кун хулари тата республикӑри районсенчи муниципалитет спорт комплексӗсене тӳлевсӗр ҫитме май пулӗ. Шупашкарта ун чухне «Раштав йӗлтӗр йӗрӗ» йӗлтӗр чупӑвӗ иртет. Ку кӑна мар. Кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче Шупашкарта ирхи 10 сехетрен пуҫласа каҫхи 9 сехетчен 9 хоккей лапамӗнче тӑркӑчсене (конькисене) тата ытти спорт хатӗрӗсене тӳлевсӗр тара илме май пулӗ. Хӑш лапамра тӳлевсӗр пулнине хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлме пулать. Унтах спорт шкулӗсемпе тата федерацийӗсемпе пӗрле «Спорт тата сывлӑх вунӑкунлӑхӗ» пӗтӗм Раҫҫей акцийӗпе килӗшӳллӗн эрешлесе ярӑнасси, хоккей, шорт-трек енӗсемпе ӑсталӑх класӗсем иртӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Паян 12 сехетре Атӑл леш енче «Буревестник» кану бази патӗнче юр ҫуна (снегоход) ҫулне саванӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Чи малтанах трассӑна «Экстрим» спорт клубӗн профессионалӗсем тӗрӗсленӗ. Трасса пӗтӗмпе 45 ҫухрӑмлӑ. Вӑл икӗ маршрутран тӑрать: 35 тата 10 ҫухрӑмлисенчен. Ҫул тӑршшӗпе ятарлӑ паллӑсем вырнаҫтарса тухнӑ. Вӗсем мӗнле хӑвӑртлӑхпа пымаллине, ҫул мӗнле пулнине тата ыттине кӑтартаҫҫӗ. Унтах автопарковка, канмалли пункт, хывӑнмалли пӳлӗм, снегоходсене лартмалли вырӑн пур. Хула администрацинче пӗлтернӗ тӑрӑх, трасса хӗл тӑршшӗпех ӗҫлӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
![]() Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи вӗренӳ учрежденийӗсенче 35 ҫула ҫитмен 38 педагог ӗҫлет. Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ҫамрӑк педагогсен пӗрлешӗвне йӗркеленӗ. Ӑна ҫамрӑк педагогсен юхӑмне сарас, вӗсен професси ӑсталӑхне ӳстерме май туса парас, ҫамрӑк вӗрентекенсене районти шкулсенче ҫирӗплетес тӗллевпе йӗркелени пирки ӗнентереҫҫӗ. Йӗркелӳ пухӑвӗнче район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.И. Григорьев шкулсенче ҫамрӑк вӗрентекенсем кирлине палӑртса хӑварнӑ. Ҫамрӑк кӑна та мар, пултаруллисем, хастаррисем. Шкулсенчи педагогсем ватӑлса пыраҫҫӗ. Ӗҫлеме тин ҫеҫ ура ярса пуснисене кӑҫалтан район хыснинчен уйӑхсерен 2-шер пин хушса тӳлеме тытӑнӗҫ. Вӑл укҫана 2 ҫул парса тӑрӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() Кун пирки иртнӗ ҫул вӗҫӗнче «Известия» хаҫат «АвтоВАЗ» ертӳҫисем калани тӑрӑх пӗлтернӗччӗ. Хӑш модель мӗн чухлӗ хӑпарасси унӑн комплектацийӗнчен тата моделӗнчен килет. Анчах лару-тӑру улшӑнмасси пирки никам та шантараймӗ. Енчен хак 7 процент хӑпарсан машинӑна ҫакӑн чухле ҫитӗ: 87 лаша хӑвачӗллӗ двигательлӗ Гранта лифтбэк «норма» моделе + 24262 = 370862 тенке; 106 лаша хӑвачӗллӗ двигательлӗ Гранта лифтбэк «люкс» (вӑл механика курупкиллӗ, 16 клапанлӑ двигательпе) маркӑлли + 29365 = 448865 тенке; Гранта седан «норма» (8 клапанлӑ двигательлӗ, ЭУРпа, шӑртанӑ дискпа) + 25431 = 388731 тенке; Гранта седан «люкс» (механика курупкиллӗ) + 29372 = 448972 тенке; Калина универсал «норма» (аудиохатӗрленӳллӗ) + 27027 = 413127 тенке; Калина «Люкс» (механика курупкӑллӑ) + 30730 = 469730 тенке; Приора универсал «Люкс» (механика) + 32781 = 501081 тенке; Приора седан «Норма» (хускаличчен ӑшӑтмалли тытӑмлӑ) + 27468 = 419868 тенке; Приора седан «Люкс» (механика, ӑҫта каймаллине кӑтартса пыраканскер) +32179 = 491879 тенке; Пилӗк вырӑнлӑ Ларгус «Норма» + 29540 = 451540 тенке. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарсен тата унӑн хӑнисен кӑрлачӑн 1–11-мӗшӗсенче мӗнле майпа канмалла? Паллах, тӑркӑч (коньки) сырмалла та каток ҫине вӗҫтермелле. Катоксем хӑш вӑхӑтра ӗҫлемеллине палӑртнӑ. Чылайӑшӗ 10 сехетрен пуҫласа 22 сехетчен ӗҫлӗ. «Спартак» стадионта вара 9 сехет ҫурӑран пусласа 19 сехет те 45 минутчен ярӑнма пулать. Кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче унта 7 сехет те 45 минутран пуҫласа 9 сехет ҫурӑччен эрешлесе ярӑнӗҫ. «Энерги» каток 9.30-22.00 сехетсенче ӗҫлет. Хӗрлӗ тӳремри каток 10 сехетре уҫӑлать. Ҫамрӑклӑх бульварӗнчи 8-мӗш ҫурт умӗнчи каток та ҫав сехетрех ӗҫлет. Анчах унта кӑрлачӑн 7-мӗшӗнче 13 сехетре эрешлесе ярӑнӗҫ. И.Франко урамӗнчи 16-мӗш ҫурт патӗнчи каток 10-22 сехетсенче ӗҫлет. Кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче 13 сехетре ҫеҫ хоккейла вылӗҫ. Ҫавӑн пекех катоксем Афанасьев, Николаев, Кадыков, Б.Хмельницкий урамӗсенче, Мир проспектӗнче ӗҫлӗҫ. Ытларахӑшӗ ирхи 10 сехетрен пуҫласа каҫхи 10 сехетчен уҫӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Малашне Раҫҫей ҫыннисене хӗллехи шинӑсемпе раштав, кӑрлач тата нарӑс уйӑхӗсенче ҫӳреттермелле тӑвӗҫ. Вӗсене кашни урапа ҫине лартмалла пулӗ. Кӑҫал кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен Таможня союзӗн техника регламенчӗ вӑя кӗнӗ. Унта ҫак нормӑсене ҫырнӑ-мӗн. Регионсене хӗллехи шинӑпа ҫӳремелли срока пысӑклатма ирӗк парӗҫ. Регламентра палӑртнӑ тӑрӑх, транспортсем хӗллехи шинӑпа ҫӳреме тивӗҫ. Документ ҫулла хӗллехи шинӑсемпе ҫӳреме чарать. Палӑртмалла: техрегламент союзӑн пур пайташӗ валли те пӗрех: Беларуҫ тата Казахстан валли те. Ҫак вӑхӑтрах Правительство постановленийӗ вӑя кӗнӗ. Унпа килӗшӳллӗн, 4 миллиметртан пӗчӗкрех протекторлӑ хӗллехи шинӑпа ҫӳреме юрамасть. Куншӑн 500 тенкӗ штраф тӳлеттерӗҫ. Асӑрхӑр: ҪҪХПИ ӗҫченӗсем халех хӗллехи шинӑсене тӗрӗслеме тытӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Чӑваш Енпе Чулхула облаҫӗпе пӑрлӑ ҫул ҫыхӑнтарать. Автоҫула иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех уҫнӑ. Анчах вӑл яланлӑхаха пулмасси ятӗнченех паллӑ: вӑл — пӑр ҫул. Вӑл Сӑр юханшыв урлӑ выртать. Пӑр ҫул Ҫӗмӗрлене Чулхула облаҫӗнчи Пильна районти Нават ялпа ҫыхӑнтарать. Вӑхӑтлӑх трассӑпа 3 тоннӑран ҫӑмӑлтарах машинӑсен каҫма ирӗк пур. Хӑвӑртлӑх пӗр сехетре 10 километртан пысӑк пулмалла мар. Пӑр ҫула ҫӑлмалли ятарлӑ хатӗрсемпе тивӗҫтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() Шупашкарта кӑрлачӑн 9–10-мӗшӗсенче профилактика акцийӗ иртӗ. Ҫав кунсенче кашниех хӑйӗн сывлӑхне тӳлевсӗрех тӗрӗслеттерме пултарать. Диспансеризаци «Каскад» тата «Мега Молл» суту-илӳ центрӗсенче иртӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтерет. Тӗрлӗ ӳсӗмри ҫынсем, арҫынсемпе хӗрарӑмсем валли тӗрлӗ тӗреслев пулӗ. Кашниех юнри холестерин тата сахӑр шайне тӗрӗслеме, кардиографи тума, артери юн пусӑмне тӗрӗслеме пултарать. Хӑшӗ-пӗрин шалти органӗсене те ультарсасӑллӑ тӗрӗслев тӑвӗҫ. Ҫавӑн пекех икӗ кун хушшинче специалистсемпе канашлама май пулӗ. Акци «Каскадра» кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче 11 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен иртӗ. «Мега Молра» кӑрлачӑн 10-мӗшӗнче ҫав вӑхӑтрах пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Ҫӗнӗ ҫул умӗн Шупашкарти Петров урамӗнчи авариллӗ ҫуртра пурӑннӑ 15 ҫын ҫӗнӗ хваттерлӗ пулнӑ. Вӗсем 7 муниципалитет пӳлӗмӗнче пурӑннӑ. Пӳлӗмсене вӗсене Тӑххӑрмӗш пилӗкҫуллӑх, Грасис, Декабристсен, Текстильщиксен, Шевченко урамӗсенче ҫуртсенче уйӑрса панӑ. Малтан унта хула хыснинчи укҫа-тенкӗпе юсав ӗҫӗсем тунӑ. Ҫапла майпа Шупашкар хула администрацийӗ хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ. Аса илтерер: йӑтӑнма пуҫланӑ ҫуртра 165 пӳлӗм пулнӑ, вӗсенче 256 ҫын пурӑннӑ. Авариллӗ лару-тӑру пулсан 75 ҫемьене вӑхӑтлӑх вырӑн тупса панӑ, 85 ҫемье тӑванӗсем патне куҫнӑ. Икӗ пӳлӗмри ҫынсем ҫеҫ пулӑшу ыйтман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Тӗнче тетелӗ
![]() Times New Roman шрифтри расналӑх Паян Чӑваш халӑх сайчӗ чӑваш саспаллисене Уникодӑн кирилл саспаллисен пайӗнчен илсе усӑ курса ҫырӗ. Кашни хӑна саспаллисене куртӑр тесе пирӗн малашне сайтра ятарлӑ шрифтсем тиенӗҫ. Саспаллисен кодне ылмаштарни хӑш-пӗр йывӑрлӑхсем кӑтартса тӑратрӗҫ — эпир вӗсене ҫывӑх вӑхӑтра пӗтерме тӑрӑшӑпӑр. Ку хыпара ҫырнӑ вӑхӑтра пирӗн сайтри энциклопедиллӗ пайра хӑш-пӗр статьясен ҫыхӑнӑвӗ ҫухалнӑ (юсатпӑр). Куҫма шутланин сӑлтавӗсем: кирилл пайӗнчи чӑваш саспаллисем — шӑп та лӑп чӑваш чӗлхи валли уйӑрнисем; унччен усӑ курнӑ латин пайӗнчи пӗрешкел саспаллисене чылай шрифтсенче пӗрешкел ӳкерменччӗ — ку вӑл «й» тата «ӑ», «ӗ» саспаллисен мӑйракисене танлаштарсан курӑнатчӗ (уйрӑмах, юнашар тӑнӑ чухне); кирилл пайӗнче те чӑваш саспаллисене ӳкернӗ шрифтсен йышӗ ҫителӗклӗ пулни (унччен вӗсем сахалччӗ те, ирӗксӗрех латин пайӗнчисемпе ҫырма тиветчӗ). Енчен те эсир латин пайӗнчисемпе ҫыракан кивӗ сарӑмпа усӑ куратӑр пулсан — сайтри скрипт вӗсене хӑйех тӗрӗссисем ҫине улӑштарӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра ҫавӑн пекех электронлӑ сӑмахсарсене тата электронлӑ вулавӑша кирилл саспаллисем ҫине куҫарӑпӑр. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Кутузов Зиновий Михайлович — Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ агрономӗ ҫуралнӑ. | ||
| Мадуров Фёдор Иванович, паллӑ кӳлепеҫӗ ҫуралнӑ. | ||
| Денисов Петр Владимирович, истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор, этнолог вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |