Юпа уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Чӑваш наци телекуравӗ 3 ҫул тултарнӑ. Ҫак тапхӑрта республика ҫыннисем патне тележурналистсем тӗрлӗ кӑларӑм илсе ҫитернӗ.

Телекурав пурнӑҫа терлӗ енлӗн ҫутатма тӑрӑшать: экономика, социаллӑ ыйту, спорт, культура… Пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче телекурав анлӑрах сарӑлма тытӑннӑ. Халӗ Наци телекуравне Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Сӗнтӗрвӑрринче, Куславккара, Ҫӗрпӳре, Кӳкеҫре, Тӗрлемесре, Сӑнав поселокӗнче курма пултараҫҫӗ.

Ҫитес вӑхӑтра телекурава Улатӑра, Ҫӗмӗрлене, Етӗрнене, Вӑрнара, Йӗпреҫе илсе ҫитересшӗн. Халӗ вара Наци телекуравне пурте тӗнче тетелӗнче курма пултараҫҫӗ.

«Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнче РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн криминалистика уйрӑмӗ пулӑшнипе «Следствие преступление уҫӑмлатма пулӑш» ушкӑн уҫӑлнӑ. Ӑна vk.com/public76252984 адреспа тупма пулать.

Йӗркелӳҫӗсем преступлени пирки мӗн те пулин пӗлекенсене кун пирки систерме ыйтаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне пабликра халӑх тетелӗнчи ҫынсем хӑйсен ыйтӑвӗсем тӗлӗшпе консультаци илме, Шупашкарта, Чӑваш Енре пулса иртекен ӗҫсем пирки пӗлме пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех ҫынсем тӗрлӗ сӑнӳкерчӗк, видео яма пултараҫҫӗ. Йӑлтах — анонимлӑ.

Тӗп банк виҫӗ кредит учрежденине ӗҫлеме чарнӑ. Ку списока хальхинче Калмӑкри «Кредитбанк» коммерци банкӗ, «Пурпе» акционерсен уҫӑ обществи, тата Мускаври «Ютикпэй» лекнӗ.

«Кредитбанк» пирки каласан, асӑннӑ кредит учрежденийӗ федераци саккунӗсене пӑхӑнман. Унсӑр пуҫне вӑл шанчӑксӑр операцисем тунӑ пулать. Шанчӑксӑр операци тесе Тӗп банк укҫана чикӗ леш енне пысӑк суммӑпа куҫарнине кӗртеҫҫӗ.

«Пурпе» лицензисӗр юлнин сӑлтавӗ те банк ӗҫ-хӗлӗ пирки калакан федераци саккунӗсене пӑхӑнманни. «Пурпе» банкӑн Шалти тӗрӗслевӗн правили Раҫҫей банкӗннипе килӗшсе тӑманнине те асӑрханӑ. «Ютикпэй» ятлӑ те маларах сӑннисем евӗртерех кӑлтӑксемпе ӗҫленӗ.

«Кредитбанк» тата «Прупе» вкладсене страхлакан тытӑмра пулнӑ май, асӑннӑ организацисене укҫа хунисене «кӗмӗле» тавӑрса парӗҫ.

Юпан 18-мӗшӗнче Шупашкарта Лермонтов балӗ пулӗ. Ӑна вырӑс ҫыравҫи ҫуралнӑранпа 200 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.

Бал ЧР Наци вулавӑшӗн акт залӗнче 14:00–18:00 сехетсенче иртӗ. Программӑра 19-мӗш ӗмӗрти ташӑсем кӗрӗҫ: вальс, полька, мазурка, контрданс. Ҫавӑн пекех Шотланди ташшисем те пулӗҫ. Ара, Михаил Лермонтовӑн йӑх тымарӗ — Шотландирен.

Ташӑсене балччен «Огни Бэлтайна» студире вӗренме пулать. Мероприятире темиҫе ҫӑмӑл ташӑ та кӗртнӗ. Ӑна кашниех тума пултарӗ. Унта хутшӑнакансен тумӗ 19-мӗш ӗмӗрти пек е Шотланди стилӗпе килӗшӳллӗн пулмалла.

Ҫавӑн пекех мероприятире Михаил Лермонтов пирки сӑвӑсем, юрӑсем, хӑтлавсем пулӗҫ.

«Элӗк пики» конкурса хутшӑннӑ хӗрсем

Юпан 11-мӗшӗнче Элӗк районӗнче «Элӗк пики» конкурсӑн финалӗ иртнӗ. Унта 16-25 ҫулсенчи 8 пике хутшӑннӑ: Ксения Львова, Инесса Шашкина, Анастасия Порфирьева, Алена Александрова, Полина Никандрова, Кристина Вадимова, Лариса Емельянова, Мария Васильева.

Конкурсра хӗрсен сӑн-питне, пултарулӑхне, ӑсталӑхне, историпе культура, чӑваш йӑли-йӗркине пӗлнине, апат пӗҫернине хакланӑ. Пикесем 6 конкурсра хӑйсен вӑйне тӗрӗсленӗ.

Ҫапла майпа «Элӗк пики» ята Полина Никандрова ҫӗнсе илнӗ. Вӑл юпан 25-мӗшӗнче республика шайӗнче иртекен «Чӑваш пики» конкурсра Элӗк район чысне хӳтӗлӗ. Анастасия Порфирьева «Вице мисс» номинацире ҫӗнтернӗ.

Ксения Львова — «Сӑпайлӑ пике», Инесса Шашкина — «Ӑста пике», Алена Александрова — «Пултаруллӑ пике», Кристина Вадимова — «Кӑмӑллӑ пике», Лариса Емельянова — «Ҫепӗҫ пике», Мария Васильева — «Хӳхӗм пике».

2017 ҫулта иккӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ачана ҫуратнисем те амӑшӗн капиталне илме пултараҫҫӗ. Кун пирки РФ премьер-министрӗ Ольга Голодец пӗлтернӗ.

Унччен амӑшӗн капиталӗ 2016 ҫул вӗҫӗччен ҫеҫ пулнӑ. Ольга Голодец ӑнлантарнӑ тӑрӑх, программӑна пурнӑҫа кӗртмелли укҫа-тенке федераци хыснин проектне кӗртнӗ. Анчах саккунри улшӑнусене ҫулталӑклӑха йышӑнман, ӑна правительствӑра каярах пӑхса тухӗҫ.

Ялти пулас асфальт ҫул

Вӑрнар районӗнчи Юпшик Ялтӑра ялӗнче асфальт ҫул туса пӗтереҫҫӗ. Тӗп урамри тата пӗве ҫывӑхӗнчи 520 метр ҫула тунӑ ӗнтӗ.

Ҫуран ҫӳрекенсемшӗн хӑрушӑ ан пултӑр тесе строительсем тротуарсем хута яраҫҫӗ. Ҫула пӗлтӗр тума тытӑннӑ. Кӑҫал ӑна тумашкӑн 6,7 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Унччен ял халӑхӗ пылчӑкра лавкка сутуҫине тавара михӗпе йӑтма пулӑшнӑ, мӗншӗн тесен урапа кӗреймен. Халӗ ав ялта ӗне усракан та нумайланнӑ. Ара, халӗ сӗт витрине ял хапхи патне йӑтса утмалла мар-ҫке-ха.

Юпшик Ялтӑрара пурнӑҫ вӗрет. Кунта пушӑ кил ҫук. Ялта ҫамрӑк ҫемьесем те тӗпленеҫҫӗ.

Темиҫе ҫул каялла халӑх хӑйӗн вӑйӗпе клуб тунӑ Халӗ унта чылай мероприяти ирттереҫҫӗ.

Сӑнсем (7)

«Ҫумӑр» мим-театр сцени ҫинче Чулхула артисчӗсем спектакль пӗрремӗш хут кӑтартнӑ. Олег Бурлаков режиссер Ҫӗнӗ Шупашкара ачасем валли «Тӗлӗнтермӗш ҫулӗ» постановка илсе килнӗ.

Сюжет ансат. Артистсен труппи кивӗ фургонта пырать, ӑнсӑртран полицейский ҫине кӗрсе каять. Фургона ыйхӑллӑ ӗне туртать. Айӑпран хӑтӑлас тесе вӗсем «цирк» кӑтартаҫҫӗ.

Актерсем труппӑра тӗрлӗрен. Вӗсем кашни расна ҫӗрте вӗреннӗ. Кашнин — хӑйӗн пултарулӑхӗ. «Ҫумӑр» мим-театр режиссерӗ Чулхула артисчӗсене Ҫӗнӗ Шупашкара ахальтен чӗнмен — вӗсем иккӗшӗ те пӗр жанрпа — пантомимӑпа — ӗҫлеҫҫӗ.

Чулхула артисчӗсен гастролӗ вӗҫленнӗ. Анчах шупашкарсемпе ҫӗнӗ шупашкарсене урӑх парне кӗтет: клоунада, пантомима, пластика фестивалӗ.

Шупашкарти Анисимов урамӗнчи 4-мӗш ҫурт ҫумӗпе ҫул тума шут тытнӑ. Ӑна ахаль те виҫӗ енчен ҫул хупӑрланине кура ҫавӑнта пурӑнакансем ку шухӑша тарӑхса йышӑннӑ иккен. Район администрацийӗпе калаҫу ирттерни те «ҫимӗҫне кӳмен» имӗш.

— Акӑ пирӗн ҫурт. Акӑ хула ҫулӗ иртет. Тепӗр енпе каллех ҫул выртать, — пӳрнепе тӳллесех ӑнлантараҫҫӗ иккен унта пурӑнакансем. Машинӑсем хӗрӳ ҫӳренӗ вӑхӑтра ҫуран иртесси уйрӑмах нушаллӑ.

Апла пулин те пурте апла шухӑшламаҫҫӗ иккен. Ҫурт комитечӗн ертӳҫи Галина Елисеенко шучӗпе ҫул тӑвассине ҫынсене пӗлтерме тивӗҫ мар. «Хӑть трактор айне кӗрсе выртӑр, хӑть ун урапи айне. Ҫак ҫула тӑвассине эпир чармӑпӑр», — тет иккен вӑл.

Ҫӗнӗ ҫул ытлашши тесе никам та каламасть иккен-ха. Ӑна туса пӗтерессе кӳршӗллӗ 8-мӗш ҫуртра пурӑнакансем уйрӑмах кӗтеҫҫӗ иккен. Йӗркеллӗ ҫул ҫуккине пула вӗсем тӑватӑ теҫетке ҫул асапланаҫҫӗ-мӗн. Кӗрсе-тухма ҫукранах ни тухтӑр машинин, ни пушар службин кӗрсе тухма май ҫук иккен. «Япала илсе килесси те чӗр нуша», — тесе калать-мӗн унта пурӑнакан Арнольд Матисон ятлӑ ҫын.

Малалла...

Йӗпреҫри Елена Брусянина воспитатель

Нумаях пулмасть Мускаври «Экспоцентр» тӗп курав центрӗнче Пӗтӗм тӗнчери вӗренӳ салонӗ пуҫласа иртнӗ. Ӑна ҫӗршывӑн Вӗренӳ министерстви, Мускав Праивтельстви, Россотрудничество, Раҫҫейӗн Суту-илӳпе промышленноҫ палати йӗркеленӗ.

Вӗренӳ салонне йӗркелекенсен шучӗпе мероприяти вӗренӳ ӗҫӗнче пулӑшма пултаракан хальхи вӑхӑтри малта пыракан технологисене кӑтартмалла. Салона уҫма ҫӗршыв Правительствин Пуҫлӑхӗн ҫумӗ Ольга Голодец, РФ вӗренӳ министрӗ Дмитрий Ливанов тата ыттисем хутшӑннӑ.

Чӑвашран мероприятие Йӗпреҫри ятарлӑ (тӳрленме пулӑшакан) вӑтам шкул-интернатра воспитательте тӑрӑшакан Елена Брусянина хутшӑннӑ. Вӑл сусӑр ачасене вӗрентессине тата воспитани парассине сӳтсе явма йӗркеленӗ «ҫавра сӗтеле» хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне вӑл пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракансен «Паянхи инновацилле шкул» пӗтӗм Раҫҫейри канашлура пулнӑ. Мероприятирен вӑл ҫавӑнта хутшӑннине ӗнентерекен сертификатпа таврӑннӑ.

Вӗренӳ салонне 7,2 пин ытла ҫын, ҫав шутра — 1500-е яхӑн шкул ачи, хутшӑннӑ.