Михаил Игнатьев тӳрӗ эфирта

Аксаринти Агентий ФАПшӑн пӑшӑрханать. Ҫак ыйтупа вӑл ӗнер, кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмне шӑнкӑравланӑ.

Аса илтеретпӗр, ӗнерхи кӑларӑма Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑччӗ. Елчӗк районӗнчи Тӳскел ялӗнчен клуб уҫнишӗн хавхаланса шӑнкӑравланӑччӗ. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксаринти Агентий вара пӑшӑрханупа алла телефон тытнӑ.

Агентий тӳрӗ эфирта пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев Элтепер патне темиҫе хутчен те шӑнкӑравланӑ, анчах ӑна республика ертӳҫипе ҫыхӑнма май килмен. Ҫырупа та вӑл тухнӑ. Ял ҫыннисене канӑҫсӑрлантаракан фельдшерпа акушер пункчӗ тӑваттӑмӗш ҫул ӗҫлемест иккен. 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче тепӗр ФАПа та хупнӑ-мӗн.

«Эпир ӑҫта кӑна ҫитмерӗмӗр пулӗ», — чун ыратӑвне уҫрӗ эфирта Агентий. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви те шарламасть, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ те. «Мӗнле-ха капла?» — аптӑрарӗ Аксаринти хастар.

Михаил Игнатьев республикӑра миҫе ФАП пулнине каларӗ, малашне те вӗсене уҫма шантарчӗ.

Нумаях пулмасть Раҫҫей премьер-министрӗ Дмитрий Медведев «фанфуриксене» 30 кунлӑха сутма чарасси пирки йышӑну тунӑччӗ. Кун пирки сайтра пӗлтернӗччӗ.

Ку йышӑну кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче вӑйран тухмаллаччӗ. Анчах Роспотребнадзор «фанфурика» 60 кунлӑха сутма чарма сӗннӗ. Премьер-министр вара ҫакна ырланӑ, паян ку йӗркене тӑсма йышӑннӑ.

РФ Правительстви «фанфурик» сутма чарнӑ вӑхӑтра Раҫҫейре ку эрехпе наркӑмӑшланакансен йышӗ чакнине ӗнентереҫҫӗ.

Кӑҫал Чӑваш Енре тӑватӑ ача пахчи уҫӑлӗ. Шупашкарти Ҫӗнӗ хула, Радужнӑй, Алькеш микрорайонӗсенче ҫӗнӗ ача пахчисен алӑкӗсем уҫӑлӗҫ.

Ҫуртсене ҫур ҫул иртиччен туса пӗтерме палӑртнӑ. Анчах ача пахчисен ячӗсем хальлӗхе ҫук. Вӗсен ятне сӗнме ҫынсенчен ыйтаҫҫӗ.

Юлашки ҫулсенче ача пахчисен ячӗсене ҫынсем хӑйсем суйлаҫҫӗ. Хальхинче те Шупашкар хула администрацийӗ ыйтӑм ирттерме шухӑшланӑ. Вӑл иртнӗ эрне вӗҫӗнче пуҫланнӑ, нарӑс уйӑхӗн варриччен пырӗ. Кӑрлачӑн 24-мӗшӗ тӗлне ҫынсем 42 ят сӗннӗ.

«Тӑван Ен» хаҫат

Шупашкар районӗнче тухса тӑракан «Тӑван Ен» хаҫата килтен тухмасӑрах ҫырӑнайӑн. Хаҫатӑн сайтӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, район хыпарҫине вулас текенсен редакцин сайтне кӗмелле кӑна.

Хаҫата ҫапла майпа альтернативлӑ та (тепӗр майлӑ каласан, редакцие ҫитсе унтан илме), пуштӑ урлӑ та ҫырӑнма май пур. Тата, паллах, электрон версине суйлама юрать.

Ҫамрӑк та мал ӗмӗтлӗ коллектив Татьяна Вашуркина редактор ертсе пынипе яланах шыравра. «Тӑван Енре» ӗҫлекенсем хыпарланӑ тӑрӑх, маларах вӗсем сайт урлӑ рекламӑсемпе пӗлтерӳсем илессине йӑлана кӗртнӗ. Халӗ, ав, хаҫата сайт урлӑ ҫырӑнма услови тунӑ. Кӑҫал хаҫатӑн юбилейне кӗтсе илме хатӗрленеҫҫӗ. Ун валли тӗрлӗ календарь (дизайнер-верстальщикӗ — Марина Иванова) кӑларса та хатӗрленӗ.

Николай Ашмаринӑн словарӗ

Чӗмпӗр облаҫӗнче пурӑнакан Микулай Павловский чӑваш «Фейсбукри» хӑйӗн страницинче Николай Ашмарин словарьне туянасшӑннине пӗлтернӗ. Ку калаҫу: «Ҫыркаланӑ чух чӗлхе хыттине, ҫаврӑнкалайманнине туятӑп... Ӑна мӗнпе туптамала, ислетмелле, ҫапкаламалла, ҫемҫелтӗр тесен?:)) Хӑш меслет вирлӗрех, тухӑҫлӑрах?» — тесе вӑл пост ҫырнинчен пуҫланнӑ.

Микулай Павловские Иосиф Дмитриев паллӑ режиссер Ашмарин словарӗпе усӑ курма сӗннӗ. Чӗмпӗр чӑвашӗ ҫав кӗнекене кӗтсе илейменнине хыпарланӑ. «Шупашкартан Кӗнеке издательстви ярса паратӑп терӗ... Ҫухалчӗҫ, хуравне памаҫҫӗ. Пӗтӗм томӗсене илесшӗнчӗ... 400 тенкӗпех выртать тет. Эпӗ кунта тарӑхса вилетӗп», — малалла тӑснӑ Микулай Павловский. Ӑна ӑнланнине палӑртса Николай Кондрашкин скульптор: «Ҫапла ӗнтӗ, Шупашкар чӑвашӗсем пире ӑнланмаҫҫӗ...», — тесе хуравланӑ.

Сӑмах май, Ашмарин хатӗрленӗ сӑмах пуххине «СУМ» лавккара туянма пулать, унти хакӗ — 750 тенкӗ. «СУМ» лаввка урлӑ тавара пирӗн патшалӑхӑн хуть те хӑш кетесне илсе ҫитерме пулать.

Икӗ алла пӗр ӗҫ

Тӑлӑхсене тата вӗреннӗ вӑхӑтра ашшӗ-амӑшне ҫухатнисене Чӑваш Енре ӗҫ профессине тӳлевсӗр вӗрентӗҫ. Унсӑр пуҫне вӗсене йывӑр ҫын пулсан тата ачапа декрет отпускӗнче ларнӑ чухне социаллӑ стипенди парӗҫ. REGNUM корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал пирӗн республика хыснинче кун валли 32 миллион ытла тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Йышӑнӑва Чӑваш Енӗн Правительствин паянхи ларӑвӗнче ырланӑ.

Йышӑнӑва Раҫҫей саккунӗсем ыйтнине кура тунӑ. Ҫапла вара тӑлӑхсем рабочи профессине хысна шучӗпе пӗрре мар,иккӗ те тӳлевсӗр илейӗҫ.

Вӗренӳ министерстви кӑсӑклӑ статистика та илсе кӑтартнӑ. Республикӑри техникумсемпе колледжсенче вӗренекен тӑлӑхсенчен 72 проценчӗ, е 543 ҫын, хушма рабочи специальноҫне алла илме хатӗр.

Денис Мантуров министр

Ыранпа виҫмине, тепӗр майлӑ каласан, кӑрлачӑн 26—27-мӗшӗсенче, Шупашкарта Промышленноҫа аталантарас енӗпе ӗҫлекен координаци канашӗ тӗрлӗ мероприяти ирттермелле. Унта РФ промышленноҫ тата суту-илӳ министрӗ Денис Мантуров килмелле.

Ку тата ҫак мероприятипе ҫыхӑннӑ ытти хыпара Чӑваш Енӗн вице-премьерӗ Владимир Аврелькин республика Правительствин ҫак эрнери ларӑвӗнче пӗлтернӗ.

Шупашкарта иртекен анлӑ мероприятире апат-ҫимӗҫ машиностроенине аталантарас ыйтӑва сӳтсе явмалла. Денис Мантуров Шупашкарти хӑш-пӗр производство предприятине ҫитсе курмалла. Ларӑва ҫӗршывӑн 61 субъектӗнчен тӳре-шара килсе ҫитесси паллӑ. Вӗсем хушшинче пысӑк производство предприятийӗсен ертӳҫисем те, министрсем те пулмалла.

Тӳскелти кану центрне уҫнӑ самант. 2016 ҫулхи раштав уйӑхӗ

Ӗнер, кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫейӗн Общество телевиденийӗн тӳрӗ эфирта пыракан «Отражение» кӑларӑмӗнче пулнӑ. Передача 17 сехетре пуҫланнӑ. Унсӑр пуҫне вӑл «Про бизнес» телеканалӑн «Наше дело!» программине ӳкернӗ ҫӗре хутшӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ.

Тӳрӗ эфирти кӑларӑмра пирӗн тӑрӑх ертӳҫи телекуравҫӑсен вунӑ ытла ыйтӑвне хуравланӑ. Михаил Васильевичран ыйтса пӗлес текенсем ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен тупӑннӑ. Республика пуҫлӑхӗн Администрацийӗн пресс-служби влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакансем те йышлӑн шӑнкӑравланӑ. Вӗсем сывлӑх сыхлавӗпе, ҫул-йӗр тӑвассипе, социаллӑ пулӑшу кӳрессипе, ҫынсене кивӗ ҫуртран куҫарассипе, пурнӑҫ пахалӑхне лайӑхлатассипе, суту-илӳри сервиса лайӑхлатассипе ҫыхӑннӑ темӑсене хускатнӑ. Елчӗк районӗнчи Тӳскел ялӗнче пурӑнакан хӗрарӑм ялта клуб уҫнишӗн питӗ савӑннипе телекӑларӑма шӑнкӑравласах тав тунӑ.

Елчӗк районӗнчи Кавал ялӗнчи уйрӑм ҫын лавккинче ӗҫленӗ сутуҫӑна магазин пуҫлӑхӗ кӳрентернӗ.

Хайхи патӗнче ҫакскер кашни эрнере 36 сехетрен пуҫласа 48 сехетчен вӑй хунӑ. Шучӗпе эрнери ӗҫ виҫи 40 сехетпе танлашмалла. Тепри пулсан: «Юрӗ, укҫине тӳлет-ҫке», — тейӗччӗ. Анчах Кавалти лавкка хуҫи шалӑвӗ енчен те хытнӑ. Пӗр уйӑх сентре умӗнче тӑнӑ ҫынна вӑл 3500 тенкӗ тӳленӗ. Ҫав вӑхӑтрах чи пӗчӗк шалу виҫи те 7500 тенкӗпе танлашать. Унтан сахал тӳлекен усламҫӑна прокуратура штрафлама йышӑннӑ. Саккуна пӑхӑнманскере 5 пин тенкӗлӗх явап тыттарнӑ. Виҫи пысӑках пулин те, тен, усса кайӗ-и?

Лавкка тытакан усламҫӑн вара шалӑва сутуҫӑна тӳлесе ҫитермех тивӗ. Ҫитменнине тата ку ыйтӑва надзор органӗ тӗрӗслесе тӑма шантарать.

2011 ҫулта Чӑваш кӗнеке издательствинче Дмитрий Григорьевӑн «Кровь или 72 часа» мистикӑлла романӗ пичетленсе тухрӗ. Кӗнеке авторӗ – врач-генетик. Ун чухне вӑл Америкӑри Джонс Хопкинс институтӗнче (Балтимор хули) ӗҫлесе пурӑнатчӗ, ҫулсерен пӗр-икӗ хутчен Шупашкара килсе кайма май тупатчӗ. Пӗррехинче ҫыравҫӑ-медик кӗнеке корректурине вулама килчӗ, пысӑк калаҫу пуҫлас тӗллевпе хӑйпе илсе килнӗ пысӑках мар чӑматанне уҫса кӑтартрӗ. Унта туллиех темле пробиркӑсем лартса тухнӑччӗ, вӗсене… юн ярса тултарнӑ иккен. Чӑваш юнӗ! Ҫакна Дмитрий Николаевич палӑртсах каларӗ. Пробиркӑсене Шупашкарти юн илекен станцире хатӗрленӗ, вӗсене океан леш енне илсе ҫитерсе генетиксене параҫҫӗ, лешсен вара хӑш ген мӗн енӗпе этеме витӗм кӳнине тупса палӑртмалла.

«Чувашская полицитемия» текен чир пур иккен, унпа ытларах чӑваш ҫыннисем аптраҫҫӗ иккен, ҫавӑнпа ҫапла ят панӑ иккен ку чире. Генетикӑна тӗпчекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак чир 62 пин ҫул каяллах пулнӑ, анчах ӑна 1960 ҫулта кӑна шыраса тупнӑ. 1977 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнче Лидия Полякова вырӑс храрӑмӗ ҫӗр ытла пациентӑн юнне тӗрӗслесе пӑхнӑ, хӑшӗсен хӗрлӗ пайӑркасем ытла та нумай пулни палӑрнӑ.

Малалла...