Чӑваш Енре сыснасен Африка мурӗ сарӑласран карантин йышӑннӑ. Кун пирки республикӑн Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер 490-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ.

Эпизоотилле хӑрушлӑх пысӑк пулнӑран Улатӑр районӗнчи Березовая Поляна тата Сӑрҫи Майданӗ, Пӑрачкав районӗнчи Любимовка, Сыреҫ ялӗсене пӗрремӗш зонӑна кӗртнӗ. Хӑрушлӑхлӑ вырӑнсенчи Улатӑр тата Пӑрачкав районӗсенчи маларах асӑннӑ территорисемсӗр пуҫне ыттисем, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Шӑмӑршӑ районӗ, Ҫӗмӗрле районӗ, Улатӑр, Пӑрачкав хулисем эпизоотилле иккӗмӗш зонӑра шутланаҫҫӗ. Эпизоотилле зонӑри сыснасене пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна турттарса кайма та, пусма та юрамасть. Хӑрушлӑхлӑ пӗрремӗш зонӑра сысна ашне те сутма чарнӑ.

ЧР Правительстви мура пӗтерес тӗлӗшпе 687 пин тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ.

Раштавӑн 9—10-мӗшӗсенче Шупашкарта Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах хыпарланӑччӗ-ха. Раҫҫей шайне кӑларнӑ кубок ӗнер уҫӑлнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗн кубокне тивӗҫессишӗн хамӑр ҫӗршыври пӑхаттир-хӗрарӑмсемпе пӗрлех Беларуҫ, Казахстан, Монголи, Итали, Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен тата Эстонири ушкӑнсем те кӗрешеҫҫӗ.

Ӑмӑртӑвӑн пӗрремӗш кунӗнче, ӗнер, сакӑр виҫе категорийӗнче ӑмӑртнӑ. Раҫҫей спорт кӗрешӗвӗн официаллӑ сайтӗнче ӑна тӳрӗ интернет-трансляци мелӗпе кӑтартнӑ. Финалти ӑмӑртӑва паян Чӑваш наци телекуравӗ те кӑтартма палӑртать. Трансляци 17 сехетрен 20 сехетчен пымалла.

Ӑмӑртӑва кӑҫал та спортпа концерт шоувӗ евӗр йӗркеленӗ. Паян унта Сосо Павлиашвили юрӑҫ сцена ҫине тухмалла

Путишле тес, шар кураканнишӗн пачах та путишле мар ҫак пӑтӑрмах Шупашкарта чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ирхи виҫӗ сехет тӗлӗнче пулса иртнӗ.

Ҫулла мар, шӑнса пӑсӑласси те часах тесе пике арҫынна вӑратнӑ.

Лешӗ хӗре тав тӑвасвырӑннӗ янахӗнчен туртса панӑ. Пике хӑйӗн подъездне кӗрсе тарнӑ. Анчах лешӗ хӑваласа ҫитсе хӗре куҫӗнчен тӑхӑнтартса панӑ. Унтан арҫын вӗлерессипе хӑратса пикене пусмӑрланӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн пике хӑй хваттерне кӗрсе тарма ӗлкӗрнӗ. Кайран та арҫын лӑпланман. Хӗре шыраса хваттерсенчен пӗрин алӑкне тӳнлеттерме тытӑннӑ. Шар курнӑ пике йӗрке хуралҫисем патне шӑнкӑравланӑ. Алӑк танлаттарса тӑраканскер пакунлисен аллине ҫакланнӑ.

Пӑтӑрмах пирки халӗ пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ. Тав тӑвас вырӑнне пусмӑрланӑ этеме тӗпчев вӑхӑтӗнче хупса хунӑ.

Сергей Викторов (сылтӑмри)

Чӑваш Енӗн Патшалӑхӑн пуҫлӑхӗ пулнӑ Сергей Викторова условлӑ майпа айӑпланӑ. Шупашкарти Ленин район сучӗ ӑна 600 пин тенкӗ штраф хурса панӑ тата 2,5 ҫуллӑха условлӑ майпа ирӗкрен хӑтармалла йышӑннӑ. Унсӑр пуҫне Сергей Викторовӑн влаҫ органӗсенче 2,5 ҫул ӗҫлеме юрамӗ. Пӗрремӗш инстанцири суд йышӑнӑвӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха. РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Сергей Викторов хӑй айӑпне йышӑннӑ.

Аса илтеретпӗр, пуҫлӑх пулнӑ вӑхӑтра ҫав ҫын 2015 ҫулхи ҫурла тата раштав уйӑхӗсенче вӑл Шупашкарта тата Мускавра коммерци организацийӗсен икӗ ертӳҫинчен тӑватӑ хутчен сӗтев илнӗ тесе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Компьютер программипе тивӗҫтерекенскерсенчен тӳре-шара кӗсйине 244 пин тенкӗ кӗнӗ. Укҫана вӗсем хӑйсен продукцине вырнаҫтарма тӳре-шара пулӑштӑр тесе тыттарнӑ. Ҫавна май хайхи фирмӑсемпе 3 миллион та 500 пин ытла тенкӗлӗх 70 контракт алӑ пуснӑ.

Михаил Игнатьевпа Сергей Колесников

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «ТехноНИКОЛЬ» корпораци президенчӗпе Сергей Колесниковпа, вӑл Чӑваш Ен ертӳҫин канашҫи шутланать, тӗл пулнӑ. Курнӑҫу пирки Элтепер Администрацийӗн пресс-служби хыпарланинче палӑртнӑ тӑрӑх, енсен тӗлпулӑвне ЧР Правительствипе корпораци конструктивлӑ ӗҫлени евӗр хакламалла.

Сергей Колесникова Михаил Игнатьев республикӑра вӗренӳ программисене пурнӑҫа кӗртнишӗн тав тунӑ. «Ҫамрӑксене аталанма эсир майсем туса паратӑр», — ырланӑ Элтепер корпораци президентне. Михаил Васильевич корпораци профессийӗсене пысӑк тӳлекен тата чӑрмавсӑрах лайӑх ӗҫ тупма пай паракан тесе хакланӑ. Сергей Колесников Чӑваш Енпе вӗренӳ енӗпе малашне те ҫыхӑну тытас шухӑшлине пӗлтернӗ.

Пӗлтӗр, утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Михаил Игнатьев хӑйӗн канашҫи пулнӑ тепӗр Колесникова, ҫав тивӗҫрен хӑтарнӑччӗ. Ятарлӑ хушӑва Михаил Васильевич алӑ пуснӑ.

«Шупашкар» суту-илӳ ҫурчӗ

Ӗнер, раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков республикӑн тӗп хулинче пурӑнакансен ыйтӑвӗсене хуравланӑ май хулара кану вырӑнӗсем тата йышланасса пӗлтернӗ. 2019 ҫулччен ун пеккисен шучӗ тепӗр 15 пулмалла.

Хальхи вӑхӑтра тӗп хуламӑрта Лакрей вӑрманӗ, А.Г. Николаев космонавт ячӗллӗ парк илемленеҫҫӗ, хитреленеҫҫӗ, пуянланаҫҫӗ. Ҫитес ҫул Шупашкарта «Шупашкар» универмаг умӗнчи территорие хӑтлӑх кӗртӗҫ. Алексей Ладыков мэр пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе суту-илӳ ҫурчӗ умӗнчи территорие юсанинчен тытӑнӗҫ. Унта ҫӗнӗ фонтансем те вырнаҫтарма шухӑшласа хунӑ. Иккӗмӗш тапхӑрпа ҫав районта сквера хӑтлӑх кӳрӗҫ, Учительсен аллейине тӑвӗҫ. Ӳнер аллейи пирки те манмӗҫ: ӑна самай ҫӗнетме шухӑшлаҫҫӗ.

Кун пирки «Бион-М» уҫлӑхташ (спутник) ӑсталакансенчен пӗри Владимир Сычев пӗлтернӗ. Унӑн шухӑшӗпе космос карапӗсем персе аннин сӑлтавӗ шутне этемлӗх ӗҫӗ-хӗлне тулашран витӗм кӳнине те кӗртмелле. Ку шухӑша ӑсчах Мускавра иртнӗ тӗнче шайӗнчи конференцире каланӑ.

Укҫа-тенкӗ сахалтарах уйӑрма пуҫланӑ пулин те ӑсчахсем тӗпчевсем ирттереҫҫӗ. Владимир Сычев хӑйӗн сӑмахӗнче «Бион» уҫлӑхташа тӗпченӗ вӑхӑтра микроорганизмсем орбитӑра чӗрӗ юлма пултарнине тупса пӗлнӗ. Уҫлӑхташра микроблӑ таблеткӑсем пулнӑ. Ҫӗр ҫине аннӑ чухне вӗсенчен хӑшӗ-пӗри ҫӗмӗрӗлнӗ, анчах микроорганизмсем ҫавах сиенленмен имӗш. Ҫапла май, ӑсчах шухӑшӗпе, хӑш-пӗр бактерин ӗрчев тӗввисем метеоритсем ӑшӗнче те чӗрӗ юлма пултараҫҫӗ, Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫине уҫлӑхран лекейреҫҫӗ.

"Пурнӑҫ начар", "Чухӑн пурнатпӑр", "Укҫа ҫук" текелетпер пулин те, юлашки ҫулсенче пайтах палӑксем ҫӗкленчӗҫ. Мӗн кӑна ҫук-ши вӗсен хушшинче! Анчах та чӑваш халӑхӗпе ҫыхӑннисем ҫукпа пӗрех

Никола Тесла палӑкӗ. (Калас пулать, ку ӑславҫӑн палӑкӗ Шупашкарта ҫеҫ мар, Бакура та пур, ҫапах та ӑна унта "Эп — сана, Эс — мана!" меслетпе Азербайджан тата Серби патшалӑхӗсем лартнӑ: калӑпӑр, Белградра Гейдар Алиевӑн, Нови-Садра азербайджан композиторӗн палӑкӗсене вырнаҫтарнӑ). Чӑннипе, Никола Тесла та начар ҫын мар пуль ӗнтӗ (электротехника тӗлӗшпе — чӑн-чӑн "арҫури"). "Ытлашши" темӗпӗр ун палӑкне. Анчах та Чӑваша ҫӗклекен, ӳкме паман палӑксем сахалли касать — акӑ мӗн пирки пырать кунта сӑмах!

Тепӗр чухне юриех чӑваша чӑвашлӑхран пистерес шутпа ҫапла тунӑ пек те туйӑнать.

Танлаштарса пӑхӑпӑр. Акӑ Тутарстан, Хусан хули. Тинтерех ҫеҫ унта Садри Максуди палӑкне уҫрӗҫ. Ку пулӑм Шупашкарта Мӗтри Юман е Гавриил Алюнов палӑкне уҫнипе пӗрех.

Малалла...

Вӑрмарти ишӗлекен ҫурт

Мачча пӑнтӑхнӑ, стенасем ҫурӑлнӑ… Вӑрмар поселокӗнчи пӗр ҫурт ҫакнашкал лару-тӑрура. Ҫынсен ҫавӑнтах пурӑнма тивет. Вырӑнти влаҫ вара ҫурта авариллисен йышне кӗртесшӗн мар.

Порфирьев урамӗнчи ҫуртра 26 ҫемье пурӑнать. Ӑна 1972 ҫулта хӑпартнӑ. Любовь Ефремова ҫавӑнтанпах пурӑнать унта. Анчах юлашки ҫулсенче унта кун кунлама питӗ йывӑр. Ҫурт куҫ умӗнчех ишӗлет.

Ҫынсем «Актив» компание ҫурта хаклама чӗннӗ. Вӑл пӳртӗн 71 проценчӗ юрӑхсӑр тесе йышӑннӑ. Анчах администраци ҫакна йышӑнмасть. Вӗсем хӑйсем экспертиза ирттернӗ. Ҫурт япӑххине йышӑнаҫҫӗ-ха вӗсем, анчах куншӑн ҫынсем хӑйсемех айӑплӑ-мӗн. Хваттерсенче душ, туалет тӑваҫҫӗ те ҫавна пула ҫурт ишӗлет.

Администраци ҫурт пурӑнма юрӑхлӑ тесе ура тапса ӗнентерет. Вӑрмарта унран хӑрушӑраххисем пур имӗш. Ку историре ведомствӑсен хушшинчи комисси пӑнчӑ лартӗ. Ҫурт авариллӗ е ҫук – вӑл палӑртӗ.

"Про Город" тунӑ сӑн

Елчӗкре пурӑнакан София Павловӑн Ҫӗнӗ ҫулхи ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. Сусӑр хӗрача, ДЦПпа чирлӗскер, синтезатор пирки ӗмӗтленнӗ.

«Хӗл Мучи, Кӑҫал эпӗ хама лайӑх тытрӑм. Эпӗ чирлӗ, ҫавӑнпа хам ҫыраймастӑп, маншӑн анне ҫыру шӑрҫалать. Кӑҫал эпӗ хам тӗллӗн ларма тата кӑштах тӑма хӑнӑхрӑм. Мана синтезатор кирлӗ, вӑл пӳрнесене аталантарма пулӑшӗ. Тен, ҫитес ҫул вара хамах сан патна ҫыру ҫырӑп», — тенӗ София ҫырура.

Хӗрачан ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. «АВТОРЕГИОН» компани ун валли синтезатор туяннӑ. Антон Ким Хӗл Мучин парнине Софийӑна тыттарнӑ. Халӗ хӗрача сентезатор каласа пӳрнисене аталантарӗ.