Чӑваш Енри МЧС пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче республикӑра виҫӗ пушар алхаснӑ. 17 сехетре Етӗрне районӗнчи Чаканар ялӗнче ҫулӑм 63 ҫулти ҫыннӑн йывӑҫ ҫуртне тӗп тунӑ. Вите-сарая, кӳршӗсен ҫуртне ҫӑлма май килнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар электропралукран тухнӑ.

23 сехет те 10 минутра Шупашкарта пушар алхасни пирки хыпар ҫитнӗ. Ҫуртра пилӗк ҫын пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ватӑ кил хуҫи асӑрханмасӑр пирус туртнӑ. Тӗтӗм шӑршипе 28-ти хӗрӗ вӑраннӑ. Инкек тухнине ӑнлансан вӑл килтисене вӑратнӑ.

Ҫӗмӗрлере вара пушарта 76 ҫулти ҫын вилнӗ. Ҫулӑм 8 сехетре тухнӑ. Кӳршисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫуртра иккӗмӗш ушкӑнри сусӑр пурӑннӑ.

Кашни ҫулах вырӑс чӗлхипе диктант ҫыртараҫҫӗ. Вӑл Раҫҫейре тата ют ҫӗршывсенче иртет. Кӑҫал унта 800 хулапа ял хутшӑнасса шанаҫҫӗ.

Пирӗн республикӑра акцие И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, «Советская Чувашия» хаҫат йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал диктанта хӑш автор тексчӗпе ҫырасси хальлӗхе паллӑ мар-ха. Ӑна пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пӗлтерӗҫ.

Кӑҫал вырӑс чӗлхи диктантне ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫыртарӗҫ. Пӗлтӗр акцие 732 Раҫҫейри тата ют ҫӗршывсенчи 732 хула хутшӑннӑ. Пирӗн республикӑра 478 ҫын хӑйӗн пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ ҫеҫ «5» паллӑ илнӗ.

Республикӑра шӑматкунсерен сывлӑх кунне тӑвасси йӑлана кӗнӗ. Черетлӗ уяв нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулӗ.

ЧР Спорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кун республикӑра пурӑнакансем спорткомплекссене тӳлевсӗрех кайма пултараҫҫӗ. Ун чухне бассейнсем, спорт лапамӗсем, тренажер залӗсем, катоксем тӳлевсӗрех ӗҫлӗҫ.

Анчах пур спорткомплекса та тӳлевсӗр кӗртмеҫҫӗ. Списокпа ЧР Спорт министерствин сайтӗнче паллашма пулать.

Аса илтерер: Чӑваш Енре спорт кунӗсене 2013 ҫултанпа ирттереҫҫӗ. 2014 ҫулта кунашкал акцие кашни уйӑхрах йӗркелеме тытӑннӑ.

Николай Иванов

Тӑвай районӗнчи Ямпулат ялӗнче 1955 ҫулта ҫуралнӑ Николай Иванов чӑваш Чечня Правительствинче ӗҫлеме тытӑннӑ. Унта ӑна Наци политикин, тулаш ҫыхӑнусен, пичет тата информаци политикин министрӗн ҫумне лартнӑ. Хушӑва нарӑсӑн 6-мӗшӗнче Чечня Правительствин пуҫлӑхӗ Р.С.-Х. Эдельгериев алӑ пуснӑ, документа официаллӑ сайтра тепӗр кунне вырнаҫтарнӑ.

Ӗҫ биографине Николай Иванов Чӑваш ял хуҫалӑх академине пӗтернӗ хыҫҫӑн «Чувашхмельпром» предприятири инженертан пуҫланӑ. 1984 ҫултан вӑл «Химпромра» тӗп инженерта ӗҫлеме тытӑннӑ. Теприсем ӑна Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗнче пуҫлӑхра тӑрӑшнипе астуса юлнӑ пулӗ. 2000 ҫулхи нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Председательне суйланӑ. Ҫав вӑхӑтрах вӑл РФ Федераци Канашӗн пайташӗ пулнӑ. 2001 ҫултанпа Николай Иванов РФ Федераци Канашӗн тытӑмӗнче тимлеме тытӑннӑ.

Мускавра пурӑнать. Хӑй вӑхӑтӗнче ӑна «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степеньлӗ медальпе наградӑланӑ.

Ҫак кунсенче, тӗрӗсрех, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр министерствинче «Чӑвашупрдор» предприяти пуҫлӑхне лартмалли конкурс иртмелле пулнӑ. Ун пирки ведомство кӑрлачӑн 10-мӗшӗнче пӗлтернӗччӗ.

Конкурс валли кандидатсенчен хутсене кӑрлачӑн 30-мӗшӗ таран йышӑннӑ. Анчах предприяти тилхепине ярса илессишӗн ҫунакансем йышлӑ пулман. Ведомство сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, икӗ кандидатран сахалтарах пулнипе конкурс иртеймен. Урӑхларах каласан, пӗр ҫын кӑна «Чӑвашупрдора» ертсе пырас шутпа ҫунатланнӑ. Халӗ конкурс ирттерессине тепре пӗлтернӗ. Ку хутӗнче документсене пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗ таран йышӑнӗҫ.

Чӑвашупрдор пуҫлӑхӗн тивӗҫне пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнче пурнӑҫланӑ Евгений Барсукова ҫул-йӗр тӑвас яваплӑха текех шанмассине эпир маларах пӗлтернӗччӗ.

Муркаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Ермолаев (варринчи)

Муркаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Ермолаев ӗҫрен пӑрахма ыйтса заявлени ҫырнӑ. Ку утӑма вӑл ӳсӗр пуҫпа руль умне ларсан лекнӗ инкек хыҫҫӑн тунӑ тесе тӗшмӗртме пулать.

Аса илтеретпӗр, вӑл райцентрти «Радуга» (чӑв. Асамат кӗперӗ) кафе патӗнче тепӗр ҫын машини ҫине пырса кӗнӗччӗ. Айӑпа ӑнланнӑ пуҫлӑх инкек вырӑнӗнчен часрах тапса сикнӗ.

Ял тӑрӑхне ертсе пыракан ҫын пуҫтахланни ҫинчен ҫапӑннӑ машина хуҫи йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ, лешсем пуҫлӑха шалти ӗҫсен районти пайне илсе кайнӑ. Ҫемҫе пукана йышӑнаканскер айӑпа йышӑнман, руль умӗнче хайӗн водителӗ пулнӑ тесе тыттарма пӑхнӑ. Лешӗ вара ҫын тимсӗрлӗхне хӑй ҫине илмен. Медицина тӗрӗслевӗ те пуҫлӑх ӳсӗр пулнине кӑтартса панӑ.

Сӑмах май, Сергей Ермолаевӑн иртнӗ ҫулхи отчетне итлемелли пухӑва ҫынсене 50-шер тенкӗ тӳлеттерсе кӗртнӗ теҫҫӗ. Вӑл укҫана, тен, художество пултарулӑх ушкӑнӗ концерт лартнӑ сӗмпе пуҫтарнӑ пулӗ-ха.

Михаил Игнатьев

Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева пысӑк награда илме тӑратнӑ. Ку хыпара пуринчен малтан тем те пӗр илтекен «Правда ПФО» интернет-хаҫатри журналистсем ӗнер пӗлтернӗ. МИХ хӑйӗн ҫӑлкуҫӗсем тӑрӑх ҫырнине ӗненсен, документсене Раҫҫей Президенчӗн Администрацине ярса панӑ. «Правда ПФО»-ри хыпарта каланӑ тӑрӑх, пирӗн республика ертӳҫине «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» IV степеньлӗ орденпа чысласшӑн.

Ку хыпара тӗрлӗрен йышӑнакансем пур. Пӗрисен шучӗпе, Михаил Игнатьевшӑн, ӑна орден парас шанчӑк пурришӗн савӑнмалла, унпа хӑпартланмалла. Теприсем вара пысӑк шайри наградӑсене пуҫлӑхсене ӗҫрен каяс умӗн тыттараҫҫӗ тесе тӑрӑхласарах та шӑл йӗрсерех пуплеҫҫӗ. Хӑшӗсем тӗрӗссине вӑхӑт кӑна кӑтартӗ.

Инҫет Хӗвелтухӑҫне тухса каяс, унта тӗпленес текенсене 1 гектар ҫӗр тӳлевсӗр парассине ҫӗршыв шайӗнчи МИХсем тахҫанах хыпарланӑччӗ. Ҫутҫанталӑк енчен ытармалла вырӑнта ҫӗрлӗ пулас текенсене ҫӗре кӑҫалхи нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен валеҫме пуҫланӑ.

Хӗвелтухӑҫӗнче ҫӗр илес тесен Чӑваш Енре пурӑнакансен те заявлени пама юрать. Хутсене ЧР Кадастр палатинче тата нумай ӗҫ тӑвакан центрсенче йышӑнаҫҫӗ.

Заявлени пама Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 56-мӗш ҫурта пымалли пирки Росреестрӑн республикӑри управленийӗн пресс-служби хыпарланӑ. Асӑннӑ ҫуртра — Росреестрӑн республикӑри управленийӗн тӗп аппарачӗ.

Заявкӑна ырласан ҫӗр илес текен ҫынна 20 кун хушшинче килӗшӳ проектне ярса парӗҫ. Пӗр участока темиҫен куҫ хывсан кам маларах ыйтса ҫырнӑ, вӑл ҫавна лекӗ.

Ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, Мускаври Национальноҫсен ҫуртӗнче легендарлӑ дивизи командирне, Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Василий Чапаева ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине асӑнса каҫ иртнӗ. Унта «Чапаев» фильм кӑтартнӑ, чӑваш эстрада артисчӗсем концерт лартнӑ.

Сӑмах май каласан, Шупашкарти В.И. Чапаев музейӗнче кӑҫал анлӑ реконструкци ирттересшӗн тата экспозицисене ҫӗнетесшӗн. Ӑна тума учреждени ЧР Пуҫлӑхӗн грантне, пурӗ 2,8 миллион тенкӗ, тивӗҫнӗ.

Музей аталанӑвӗ пирки аваллӑх управҫинче республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев нумаях пулмасть пулнӑ чухне сӑмах пуҫарнӑ. Экскурсие ертсе пынӑ учреждени ертӳҫи Денис Сятрайкин музей историне аса илтернӗ: ӑна 1974 ҫулта ВЛКСМ Чӑваш обкомӗ тата Чӑваш Республикин таврапӗлӳ музейӗ пуҫарнипе йӗркеленӗ. Экспозицисем 25-мӗш дивизипе паллаштараҫҫӗ.

Юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн музей ҫӗнӗ экспонатсемпе: тӗрлӗ хӗҫ-пӑшалпа снарядпа, амуниципе – пуянланӗ. Василий Чапаевпа ҫыхӑннӑ кинохроника кадрӗсем, унӑн дивизийӗнчи салтаксемпе паллаштаракан урӑх информаци те пулмалла.

Константин Москалев

Иртнӗ ҫулхи раштавра Хура тинӗсре ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин Ту-154 самолечӗ ӳкнине эпир пӗлтернӗччӗ. Инкекре журналистсем, РФ Ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем вилнӗччӗ. Ҫав шутра хрантсус композиторӗ Морис Равель кӗвӗленӗ «Дитя и волшебство» лирикӑлла фантазие Шупашкарти Оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ Максим Иванов режиссер та пулнӑччӗ.

Александровӑн ансамбльне юрӑҫсем суйламалли конкурса Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет артисчӗсем те хутшӑннӑ. Театр сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Константин Москалевпа Сергей Кузнецов унта юрлама пуҫлӗҫ. Театра вӗсене Мускавран солист евӗр чӗнсе илӗҫ.

Рита Кириллова журналист «Фейсбукра» ӗнер хыпарланӑ тӑрӑх, бас сасӑллӑ Константин Москалевӑн малтанхи пӗлӗвӗ — журналист. Унпа вӗсем тахӑҫан «Аргументы и Факты» хаҫатра ӗҫленӗ. Константин Москалев Етӗрне ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, Сергей Кузнецов — Улатӑрта.