Сывлӑх сыхлав учрежденийӗсене кайсан тарӑхмалли, кӑмӑла пӑсмалли те тупӑнать. Ку вӑл темпе те ҫыхӑнма пултарать. Сӑмахран, ыраттарнине ирттермелли эмел тупса илессипе е тата ҫӑмӑллӑхлӑ эмел туянассипе, йывӑр лару-тӑрура психологи пулӑшӑвӗ кирлипе, тӳлевсӗр пулӑшу тенӗ ҫртех хӑш-пӗр чухне тӗрӗслеве укҫалла тухма тивнипе е пульницӑра та эмел укҫалла туянма лекнипе.

Халӑха пӑшӑрхантаракан мӗнпур ыйтӑва республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви «хӗрӳ лини» номерӗпе йышӑнассине пӗлтерет. Унӑн пӗрлехи номерӗ — 8 (8352) 26-15-15. Хӗрӳ лини талӑкӗпех ӗҫлет. Ыйту ҫав самантрах татса памалли пулмасан ӑна каярах хуравлама шантараҫҫӗ. Кирлӗ пулсан васкавлӑ пулӑшу кӳрекенсемпе е яваплӑ специалистпа ҫыхӑнтарӗҫ.

Республикӑн тулашӗнче пурӑнакан хастар чӑвашсем тӑван халӑхӑмӑрӑн культурине манманни, ӑна хӑйсем пӗлнӗ тата пултарнӑ таран аталантарма тӑрӑшнине палӑртма кӑмӑллӑ. Самар тӑрӑхӗнчи йӑхташӑмӑрсем те ку енӗпе хастар.

Ҫитес уйӑхӑн 12-мӗшӗнче, акӑ, вӗсем пултаруллӑ сцена ӑстисене палӑртма конкурс ирттерме шухӑшласа хунӑ. Вӑл Чӑваш Енре ҫулсерен иртекен «Кӗмӗл сасӑ» эстрада фестивальне хутшӑнма тивӗҫ юрӑҫа суйламалли ӑмӑрту пулӗ. Фестиваль хулари Воронеж урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ Туслӑх ҫуртӗнче 11 сехетре пуҫланмалла. Самар тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кунашкаллине кӑҫалхипе 14-мӗш хут ирттереҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне вӑл тӑрӑхри маттур йӑхташӑмӑрсем чӑваш хореографи ушкӑнӗсене «Чӑваш ташши» фестиваль-конкурса йыхравлаҫҫӗ.

Пуш уйӑхӗнче Элли Юрьев парнисене ҫӗнсе илессишӗн ирттерекен конкурса кӑҫал 15-мӗш хут йӗркелӗҫ. Унта Чӑваш Енри, ытти регионпа хулари, ют ҫӗршыври ӳнер шкулӗсем хутшӑнаҫҫӗ.

Конкурса ҫулсерен 500 яхӑн ӗҫ хутшӑнать. Ӑна Элли Юрьева халалласа йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа ирттерӗҫ.

Конкурсӑн тӗллевӗ — патриотлӑх туйӑмне вӑратасси, пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксене пулӑшасси. Унта 5–17 ҫулсенчи ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ.

Конкурса ЧР Культура министерстви, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ, Чӑваш патшалӑх музейӗ, Шупашкарти Э.Юрьев ячӗллӗ 4-мӗш ӳнер шкулӗ ирттерет. Жюрие яланхи пекех Виктор Бритвин ертсе пырӗ. Ӗҫсене пушӑн 10-мӗшӗччен ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Мир проспекчӗ, 98-мӗш ҫурт.

Нарӑсӑн 24-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнче Ирина Вдовина ячӗпе «Юри килтӗм юрлама» халӑх юррисен концерчӗ пулнӑ. Ку чӑваш наци культурин хӑйне евӗр палли. 15 фольклор ушкӑнӗ сцена ҫине тухса юрланӑ.

Концерта Чӑваш Енри ушкӑнсем кӑна мар, Тутар, Мари республикинчисем те хутшӑннӑ. Тутар юррин «Ялкын» ансамблӗ тата Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» ансамбль пулнӑ. Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи «Валинке» фольклор ансамблӗ, Мари Республикинчи «Ушанлык» фольклор ансамлӗ, Шупашкарти «Укӑлча» фольклор ансамблӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Теветкел» фольклор ансамблӗ куракансене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.

«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеосӑвӑсен конкурсӗ майӗпен ҫӗнӗ ӗҫсемпе пуянланса пырать. Кӑна эсир пирӗн «Видео» пайӗ урлӑ та лайӑхах курма пултаратӑр ӗнтӗ — кашни кун 2–3 ҫӗнӗ ӗҫ хушса пыратпӑр. Ӗҫсем кӑна мар, йӗркелӳҫӗсен йышӗ те пысӑкланать. Нумай пулмасть вӗсен шутне ЧНК та кӗчӗ.

ЧНК президенчӗ Н.Ф. Угаслов «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» конкурс пӗлтерӗшӗ пысӑк пулнине ӑнланса ӑна йӗркелесе ирттерме, хутшӑнакансене пур енлӗн хавхалантарма парнесемпе, хисеп хучӗсемпе чыслама пулнӑ. Ку конкурс Раҫҫейри регионсем шайӗнче иртнине шута илсе Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗ конкурс положенине ытти республикӑсемпе облаҫсене хӑйсен ҫыхӑнӑвсем урлӑ ҫитерме пулӑшма шантарнӑ.

Аса илтеретпӗр, ӗҫсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Унӑн положенийӗпе тӗплӗнрех ҫакӑнта паллашма пулать.

Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗнчи Ксюша Максимова шӑпи чылайӑшне пӑшӑрхантарать. Комӑна кӗрсе ӳкнӗ хӗрача халӗ те вӑранайман.

Тӑванӗсем Раҫҫейри пульницӑсем пулӑшайманнине кура ют ҫӗршыв клиникисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Канадӑран хурав килнӗ. Унта Ксюшӑна йышӑнма хатӗр. Халӗ унти тухтӑрсем Ксюшӑна сиплемешкӗн мӗн чухлӗ укҫа кирлине шутлаҫҫӗ.

Ксюшӑна нумаях пулмасть реанимацирен палатӑна куҫарнӑ. Халӗ амӑшӗ унпа талӑкӗпех пулаять. Канадӑна каймашкӑн ҫемьене укҫа кирлӗ. Пульницӑра пурӑнтармаҫҫӗ, ҫурт тара тытма укҫа пухмалла.

Тӑванӗсем Ксюша кӑштах лайӑхланнине калаҫҫӗ. Пичӗ кӑшт хӗрелнӗ, алли ҫемҫелнӗ. Канада пулӑшма хатӗррине пӗлсен ҫемьен шанчӑкӗ тата пысӑкланнӑ.

Чӑваш Енри наркологсем Уҫӑ алӑксен кунне ирттернӗ. Шурӑ халатлисем эрехрен, пирусран тата компьютер вӑййисенчен хӑпайман ҫынсемпе калаҫнӑ.

Уҫӑ алӑксен кунӗ нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче республикипех иртнӗ. Чи малтанах тухтӑрсемпе эрех-сӑраран писеймен ҫынсем чуна уҫса калаҫнӑ. Вӗсем валли ӑсталӑх класӗсем, психокоррекци занятийӗсем ирттернӗ.

Унтан шурӑ халатлисем патне компьютер вӑййисене путнӑ ҫынсем канашлама килнӗ.

Сӑмах май, Республикӑри наркологи диспансерӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ кашни виҫҫӗмӗш шӑматкун иртет. Тепри пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пулӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулти арҫын ултавҫӑсен аллине ҫакланнӑ. Фотоаппарат туянасшӑн пулнӑ вӑл. Анчах ун вырӑнне вӑл ҫурӑк валашка умӗнче ларса юлнӑ.

Кун пирки арҫын полицие нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Вӑл акӑ мӗн каласа кӑтартнӑ. Тӗнче тетелӗнче 50 пин тенкӗ ытла фотоаппарат сутнине курнӑ вӑл. Унта кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравлсан сутуҫӑпа калаҫса татӑлнӑ та 56 пин тенкӗ укҫа куҫарса панӑ.

Фотоаппарата почтӑпа ярса пама шантарнӑ. Посылка килнӗ-ха. Анчах курупкара чаплӑ фотоаппарат вырӑнне кивӗ кӗнекесем выртнӑ.

Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Полицейскисем ҫав ҫын кам пулнине палӑртас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.

Нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра математика предмечӗпе «Чӑваш Ен электроникин шанчӑкӗсем» олимпиада пӗрремӗш хут иртет. Ӑна ЧПУ, Шупашкарти электромеханика колледжӗ, Шупашкарти электроаппарат савучӗ ирттерет.

Нумаях пулмасть олимпиадӑна ларура сӳтсе явнӑ. Унта ытларах техника енӗпе вӗренме кӗрекен шкулсен директорӗсене чӗннӗ. Олимпиада 11-мӗш класра тата колледжри курса пӗтернӗ ҫамрӑксен хушшинче иртӗ.

Ҫапла майпа студентсем ЧПУра малалла вӗренессе шанаҫҫӗ. Вӑл пулӑшнипе кадрсем хатӗрлӗҫ, унтан предприятире ӗҫлеме май пулӗ.

Йӗркелӳҫӗсем техника вӗренӗвне пропагандӑласшӑн. Олимпиадӑра ҫӗнтернисем ЧПУна кӗрсен ҫулталӑкӗпех стипенди илӗҫ. Йӗркелӳҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, хальхи ҫамрӑксем промышленноҫ предприятийӗсене ӗҫлеме каясшӑнах мар. Хальлӗхе олимпиадӑна хутшӑнмашкӑн 100 яхӑн ҫын заявка панӑ.

Чӑваш Республики РФ Строительство министерстви ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗ. 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ведомство Раҫҫейри субъектсене кӑҫал «Ҫамрӑк ҫемьесене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтересси» хушма программӑна хутшӑнмашкӑн суйланӑ.

Конкурсра Чӑваш Ен ҫӗнтерме пултарнӑ. Ҫапла республикӑри ҫамрӑк ҫемьесене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермешкӗн федераци хыснинчен 135 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.

Сӑмах май, ку программӑна «Ҫурт-йӗр» тӗллевлӗ программӑпа килӗшӳллӗн пурнӑҫлаҫҫӗ. Унӑн тӗп тӗллевӗ — федераци хыснинчен Раҫҫейри субъектсене субсиди уйӑрмашкӑн палӑртасси.