Нумаях пулмасть Эльдар Черкесов Шупашкар хула администрацийӗн ҫамрӑксемпе общество аталанӑвӗн пайне ертсе пыма пӑрахни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ку пукана халӗ ҫӗнӗ ҫын йышӑннӑ. Малашне пая Станислав Трофимов ертсе пырӗ.

Эльдар Черкесов ку должноҫре нумай ҫул ӗҫленӗ. Станислав Трофимов вара общество ӗҫне яланах хастар хутшӑнать. Вӑл ЧР Ҫамрӑксен правительствин, ЧР Патшалӑх Канашӗн Ҫамрӑксен палатин пайташӗ. Кашни ҫулах «Ҫамрӑксен хули» канашлура директорта ӗҫлет, Чӑваш Енри «Ҫамрӑк Гвардие» нумай ҫул ертсе пырать.

Биографие илес тӗк, Станислав Трофимов Красноармейски ялӗнче 1992 ҫулта ҫуралнӑ. Юлашки ҫулсенче вӑл «Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗн» директорӗн ҫумӗнче вӑй хунӑ.

Паян Шупашкарти темиҫе учреждение йӗрке хуралҫисем пӗр харӑс пырса кӗни паллӑ. Кун пек сисчӗвленнин сӑлтавне официаллӑ органсем пӗлтернине хальлӗхе курмарӑмӑр.

«ПроГород» кӑларӑм пӗлтернине ӗненсен, йӗрке хуралҫисем ҫавӑрса илнӗ учрежденисенче полицейскисем, васкавлӑ пулӑшу ӗҫченӗсем, Инкеклӗ лару-тӑру министерствин специалисчӗсем тӑрӑшаҫҫӗ.

Маларах асӑннӑ кӑларӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, й темиҫе учреждение мина хунӑ сӑмах йӗрке хуралҫисене ирхи 11 сехетре ҫитнӗ имӗш. Мина хунӑ тенисен шутӗнче «Дом торговли», «Звездный», «Рябинка», «Шупашкар», «Лидер» тата «Восточный» суту-илӳ ҫурчӗсене асӑннӑ. Тет хыҫҫӑн кайсан Шупашкар хула администрацийӗнчен, «Эльбрус» бизнес-центртан, «Раҫҫей», «Атӑл» тата «Чӑваш Ен» хана ҫурчӗсенчен ҫынсене урама кӑларса тӑратнӑ имӗш.

Патӑрьел ачисем Ӗренпуртан ҫӗнтерӳпе таврӑннӑ. Унта «Зарница» ҫарпа спорт вӑййисем иртнӗ. Кӑҫал ӑна пиллӗкмӗш хут йӗркеленӗ. Унчченхи ҫулсенче пӗрмай ӗренпурсем ҫӗнтернӗ. Хальхинче Чӑваш Ен команди мала тухни чӑннипех те пысӑк савӑнӑҫ пулнӑ.

Кӑҫал «Зарница» авӑн уйӑхӗн 11-15-мӗшӗсенче иртнӗ. Малти вырӑна Патӑрьелти 1-мӗш шкул ачисем йышӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑна Пенза облаҫӗ тухнӑ. Палӑртмалла: пирӗннисем ишессинче, Калашников автомачӗн макетне сӳтсе пуҫтарассинче, кроссра пуринчен те малта пулнӑ. Спортӑн ытти тӗсӗнче иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш вырӑнсемпе ҫырлахнӑ.

Маттур, патӑрьелсем! «Атӑлҫи Зарници» ҫарпа спорт вӑййисенче ку Чӑваш Еншӗн – пӗрремӗш ҫӗнтерӳ.

Тукай ялӗнче пурӑнакансем этнокультура паркне хута ярассишӗн тӑрӑшаҫҫӗ. Ял ҫыннисем ӑна хӑйсен пуҫарӑвӗпе хӑпартаҫҫӗ. Хальлӗхе унта саксем, видеокамерӑсем вырнаҫтарнӑ.

Тукайсем малтан парк вырӑнне карта тытса ҫаврӑннӑ, унтан сцена туса лартнӑ, ҫӑла юсанӑ. Парк варринче ҫынсем юпасем лартнӑ, хӳшӗ туса лартнӑ, сӗтел, саксем вырнаҫтарнӑ.

Этнопарка тума вырӑнти администраци те пулӑшнӑ. Тӳре-шара «Санӑн яту – санӑн тымарусенче» проект хатӗрлесе 990 пин тенкӗлӗх грант ҫӗнсе илнӗ. Ял ҫыннисем парка ҫӑвӗпех хӑтлӑлатнӑ. Халӗ унта ача-пӑча лапамне хута ярас ӗҫ кӑл-кал пырать.

Тукайсем ҫанӑ тавӑрса тӑрӑшсан кӗҫех этнопарк ӗҫлеме тытӑнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш юсанмалли колони ҫуннӑ. Пушар авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче тухнӑ.

Каҫхи 9 сехетре ҫулӑм алхасма тытӑнсан васкавлӑ медпулӑшу тата МЧС ӗҫченӗсем ҫитнӗ. Чӑваш Енри УФСИН пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм отрядсенчен пӗрин тӑрринче тухнӑ. Пушара асӑрхасанах айӑпланнӑ ҫынсене тепӗр пӳлӗме куҫарнӑ.

21 сехет те 20 минутра пушара сӳнтернӗ. Телее, учреждени ӗҫченӗсем те, айӑпланнӑ ҫынсем те шар курман. Халӗ пушар мӗншӗн тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ.

Сӑмах май, 3-мӗш юсанмалли колонире пушар пӗрремӗш хут тухман. Унччен те унта унашкалли пулнӑ.

Асфальтпа бетон савучӗн пуҫлӑхӗ налука пула ята кӗнӗ. Чӑваш Енӗн тӗпчевҫисем предприяти пуҫлӑхӗн тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Сӑмах май, савут директорӗ предприяти харпӑрлӑхҫи иккен.

Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, савут пуҫлӑхӗ хушма хакран илекен налука 2013-2015-мӗш ҫулсенчи хӑш-пӗр кварталта, тупӑшран илекеннине 2013 тата 2015-мӗш ҫулсенче тӳлемен. Налукҫӑсене пӗтӗмпе 7 миллион тенкӗ ытла тӳлесе ҫитермен имӗш. Укҫана хӗссе хӑварассишӗн пурлӑх декларацинче, тӗслӗхрен, пӗчӗкрех цифрӑсем юри кӑтартнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Предприяти пуҫлӑхӗн тата хапӑрлӑхҫин пуҫиле майпа явап тытасран пӑрӑнма май пур. Чееленсе мар. Парӑма кӑмӑлпа татсан. Ку йӗркене РФ Уголовлӑ-процессуаллӑ кодексӗн 28-мӗш статйин 1-мӗш пайӗнче пӑхса хӑварнӑ.

Уявра. Марина Карягина тунӑ сӑн

Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр ялӗнче паян пӗр уйрӑм хуҫалӑхра чӑваш юписен комплексне уҫрӗҫ. Чаплӑ уява Евгений Ерагин-Ешентей мӑчавӑр ертсе пычӗ. Кил хуҫин йӑхне пиллерӗҫ, ытлӑ-ҫитлӗ, сывлӑхлӑ пулма сунчӗҫ.

Кил хуҫи, Туринке Юрий Данилович (хӑй каланӑ тӑрӑх Маргарита Туринке унӑн аппӑшӗ пулать) ҫак юпасен комплексне уҫма мӗн сӑлтавлани пирки каласа пачӗ. Пӗрремӗшӗ — мӑнукӗсемпе ачисене тӑван халӑх культурипе ҫыхӑнтарас тени. «Шел те, хӑй вӑхӑтӗнче ҫакӑн ҫинчен ытлашшиех пуҫ ватман ҫав. Ҫамрӑк чухне, ҫулланса ҫитсен те ытларах ҫемьене тӑрантарасси пирки шухӑшланӑ, ачасене чӑвашлӑх ҫулӗ ҫине тӑратмалли пирки сахал шутланӑ тата вӑхӑт тупайман. Ачана та чӑвашла калаҫма вӗрентеймерӗм. Халь тин, 50 урлӑ каҫсан ҫеҫ, тӑван чӗлхе тата тӑван халӑх культурин пӗлтерӗшне туйса илтӗм. Ҫак юпасен комплексӗ вӗсен чунӗсенче чӑвашлӑха вӑратасса шанса тӑратӑп. Мӑнуксене те тӑван чӗлхене вӗрентесех тетӗп», — пӗлтерчӗ кил хуҫи. Иккӗмӗш сӑлтавӗ — Ҫӗрпӳри этнокомплексри юпана пупсем хистенипе кӑларса пӑрахтарни (хальхи вӑхӑтра Ҫӗрпӳри юпана тепӗр чӑваш укҫалла туянса хӑйӗн картишне лартнӑ).

Малалла...

«Наци кросӗ» пӗтӗм Раҫҫейри спорт уявне Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑт ялӗ пӗр ҫул та хутшӑнмасӑр юлман тесе пӗлтереҫҫӗ вырӑнти ял тӑрӑхӗнче. Ватти те, вӗтти те ял варринче вырнаҫнӑ шкул стадионне пуҫтарӑнса сывлӑх кунне уяв вырӑнне хурса сумлать.

Паян чи малтан «Ҫӑлкуҫ» ача садне ҫӳрекен шӑпӑрлансем старта тӑнӑ. Г. Волков, Д. Мтин, Я. Анюрова финиша чи малтан ҫитнӗ.

Сӑкӑт шкулӗнче вӗренекенсем кроса пысӑк йышпах хутшӑннӑ. Чи хӑвӑрт чупса К. Анюрова, А. Сандыркин, А. Андреев (1-2 классем), А. Мтина, В. Скрипкин э(3-4 классем), К. Хмелёва, Д. Волков (5-7 классем), Л. Чернова, А. Волков (8-9 классем), В. Чернова, А. Кузнецов (10-11 классем) ҫӗнтернӗ.

Аслисем хушшинче Сӑкӑт ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Л.В.Чернов финиша малтан ҫитнӗ.

Ӑмӑртура палӑрнисем Хисеп хучӗсем илме тивӗҫлӗ пулчӗҫ.

Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче Патшалӑхӑн телерадиокомпанийӗнче 50 ҫула яхӑн ӗҫленӗ Вячеслав Телятова асра тытнине палӑртса каҫ иртнӗ.

Пурӑннӑ пулсан кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче телеоператор 80 ҫул тултаратчӗ. Вӑл кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче вилнӗ.

Вулавӑшӑн «Мерчен» музыка тӗпелӗнче иртнӗ асӑну каҫне наци культурин тата ӳнерӗн паллӑ ӗҫченӗсем (малтан тӑрӑшнисем тата хальхи вӑхӑтрисем), вӗренекенсем, журналистсем хутшӑннӑ.

Асӑну каҫне Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, музыкҫӑ, композитор тата телеертӳҫӗ Александр Осипов уҫнӑ, вӑлах ертсе пынӑ. Вячеслав Телятов телеоператор пурнӑҫӗ, унӑн Чӑваш Республикин культуринчи пӗлтерӗшӗ, утса тухнӑ кун-ҫул каҫалӑкӗ ҫинчен вӑл питех те тӗплӗн каласа кӑтартнӑ.

Чӑваш Республикин Культурӑн, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерстви культура отраслӗнче вӑй хуракансем мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине шутласа кӑларнӑ.

Кӑҫалхи кӑрлач—ҫурла уйӑхӗсенче культура учрежденийӗсенче ӗҫлекенсен шалӑвӗ пӗлтӗрхи ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчи сакӑр уйӑхринчен 3,7 процент ӳснӗ.

Кӑҫалхи сакӑр уйӑхра ӗҫ укҫи уйӑхсерен вӑтамран 16 пин те 83 тенкӗ 60 пуса ларнӑ. Шалу патшалӑх тата муниципалитет учрежденийӗсенче ӗҫлени тӑрӑх уйрӑлса тӑрать. Статистика цифрисем ҫапларах: патшалӑх учрежденийӗсенче тӑрӑшакансем уйӑхсерен вӑтамран 19 пин 865 тенкӗ те 30 пус илеҫҫӗ, муниципалитетӑн культура учрежденийӗсенче вӑй хуракансен шалӑвӗ кӑҫалхи кӑрлач—ҫурла уйӑхӗсенче 13 пин те 952 тенкӗ те 90 тухнӑ.