Шупашкарта Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ уҫӑлни пирки пӗлтернӗччӗ. Унта наци спорчӗн ӑмӑртӑвӗсене, тӗрлӗ тупӑшу ирттерме те палӑртнӑ.

Аса илтерер: Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ Раҫҫей патшалӑх социаллӑ университечӗн ҫуртӗнче вырнаҫнӑ. Ӑна хута яма республика хыснинчен 10 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫитес ҫул та ӑна хӑтлӑлатӗҫ. Кун валли тепӗр 16,5 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.

Уйӑрнӑ укҫан пӗр пайӗпе нумай фанкциллӗ спорт залне хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерӗҫ. Шӑпах ҫавӑнта наци спорчӗн тӗсӗсемпе ӑмӑртусем ирттерӗҫ. Ҫавӑн пекех нацисем хушшинче турнирсем йӗркелӗҫ.

Сӑмах май, Чӑваш Енре 128 наци ҫынни пурӑнать, 36 наципе культура пӗрлешӗвӗ ӗҫлет.

«Ирӗклӗх» наци пӗрлӗхӗ чӑвашла ҫыпӑҫтаркӑчсем сӗннине пӗлтерет. «Чӑваш Енри пур шкула та ҫакӑн йышши ҫыпӑҫтаркӑчсен макечӗсене электрон майпа ярса пама хатӗр. Вӗсене пӗр-пӗр типографинче пичетлемелли кӑна юлать», — тесе ҫырнӑ асӑннӑ ушкӑнӑн «Контактра» страницинче.

«Тӑван шкулна маттурлантарас —

чӑвашлантарас тетӗн пулсан — ҫыр пире (irekleh@gmail.com е Ирӗклӗх ушкӑн ертӳҫисене), эпир сана та хамӑрлатӑпӑр — чӑвашлантарӑпӑр», — тенӗ унта.

Чӑвашла ҫыпӑҫтаркӑчсемпе усӑ курма чӗнсе те сӗнсе каланӑ май «Ирӗклӗх» ушкӑн «чӑваш патшалӑх чӗлхипе шкулсенче туллин усӑ курни вӑл тӗнче правипе, федерацин тата Чӑваш Республикин чӗлхе саккунлӑхӗпе клӗшӳллӗн ӗҫлени пулать», — тесе пӗтӗмлетнӗ унта.

Халӑх пӗрлӗхӗн Чулхулари уявне унти чӑвашсем те хутшӑнӗҫ. Ӑна ҫӗршывӑн кашни регионӗнчех йӗркелӗҫ. Сӑмах май, Чӑваш Енри районсемпе хуласенче те уявламалла ӑна. Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре митинг-концерт иртмелле. Вӑл 11 сехетре пуҫланмалла.

Чулхулара Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗ ячӗпе уяв 15 сехетре пуҫланмалла. Кун пирки унти чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Алина Артемьева пӗлтерет.

Аса илтерер, Чулхулари чӑвашсен культурӑпа наци автономине кӑҫал хваттер _/news/16633.html|уйӑрса панӑ__. Унччен автономин хӑйне ят ҫурт пулман. Чулхулари Автосавут районӗн администрацийӗ ентешӗмӗрсене хамӑр чӗлхене, йӑла-йӗркене аталантарма ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Октябрь проспектӗнче виҫӗ пӳлӗмлӗ хваттер панӑ, ӑна унти хастарсем хӑйсен вӑйӗпе юсанӑ.Центра юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.

Альбина Юрату сӑвӑҫ халӑх тетелӗсемпе туслине чылайӑшӗ пӗлет пулӗ. Вӑл унта ӑҫта тухса кӗнине пӗлтерсе тӑрать, чун ыратӑвне те уҫса парать.

Халӗ Альбина Юрату тӑван чӗлхене упрама чӗнсе ҫырнӑ. «Тӑван чӗлхене упрама хӑрар мар!!! Чӗлхене ҫухатсан хамӑра та халӑх пек ҫухататпӑр!!! Саккун пире тӑван чӗлхепе калаҫма чармасть... Давайте беречь родной чувашский язык!!! Закон нам это не запрещает... И не надо бояться открыто защищать родной язык... Ведь нам его по наследству передали наши предки... Нас за это никто в тюрьму не посадит... Если не будем защищать его, то останемся на развалинах истории... С любовью ваша Альбина Юрату...», — тенӗ унта вун-вун юрӑ валли сӑвӑ икӗ чӗлхепе ҫырнӑ автор «Пӗр класрисем» страницӑра. Хӑйӗн сӑмахне вӑл Раҫҫей Конституцийӗн 68-мӗш статйине илсе кӑтартнӑ.

Паян Раҫҫей Правительствинче Дмитрий Козак вице-премьер Регионсен аталанӑвӗ енӗпе ӗҫлекен правительство комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта бюджет кредичӗсене реконструкцилессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явнӑ, дотаци парассипе ҫыхӑннӑ самантсене пӑхса тухнӑ, федераци хыснинчен куҫакан грантсем пирки калаҫнӑ. Ларӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ.

РФ субъекчӗсем харпӑр хӑй тупӑшне ӳстерсе пырассипе тимлӗ ӗҫлесен вӗсене федераци центрӗнчен пулӑшу пама май пуррине палӑртнӑ. Дмитрий Козак регионсем тухӑҫлӑ бюджетпа ӗҫлесен вӗсене пулӑшу май пуррине асӑннӑ.

РФ финанс Министрӗ Антон Силуанов хӑйӗн докладӗнче РФ субъекчӗсене бюджета шайлаштарма 2018-мӗш ҫул валли пӑхса хӑварнӑ пулӑшусем ҫинчен чарӑнса тӑнӑ, вӗсен йӗркисемпе паллаштарнӑ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Сӗренкасси ялӗнче пурӑнакан Матрена Ямброськина паян, чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, 100 ҫул тултарнӑ.

Тыл ӗҫченӗ хӑйӗн чаплӑ юбилейне ачисемпе, мӑнукӗсемпе, кӳрши-аршипе тата тӑванӗсемпе паллӑ тунӑ. Саламлама ӑна район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Игорь Живоев, Акчикасси ял тӑрӑхӗн специалисчӗ Ольга Сергеева ятарласа пынӑ, Владимир Путин Президентӑн ятран панӑ саламне вуласа кӑтартнӑ.

Каласа хӑвармалла: Матрена Филипповна Октябрь революцийӗн вӑхӑтӗнче ҫуралнӑ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин терт-нушине курнӑ. Вӑрҫӑ ҫулӗсенче вӑл фронтри салтаксемпе офицерсем валли ҫӗрулми типӗтнӗ. Кайран Павел Ямброськина качча тухнӑ, вӗсем пӗрле ултӑ ача ӳстернӗ. Матрена Филипповна «Путь Ильича» колхозра тар тӑкнӑ.

«Эпӗ чи пуян хӗрарӑм, — тет юбиляр. – Манӑн мӗн кирли йӑлтах пур: ачасем, вунӑ мӑнук, тӑватӑ кӗҫӗн мӑнук. Патшалӑх пенси парать. Хӑш-пӗр чухне ӑна ӑҫта чикмеллине те пӗлместӗп».

Каччӑн амӑшӗ тата Светлана Юлия Барановская телеертӳҫӗпе

Ӗнер Пӗрремӗш каналпа телеэфира тухнӑ «Мужское/Женское» Чӑваш Енри пӑтӑрмаха кӑтартрӗҫ. Маларах, юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче,

кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче Шупашкарти «Космос» клубра арҫынна вӗлернине сӳтсе явнӑччӗ.

Хальхинче те саккунлӑхпа ҫыхӑннӑ темӑна хускатрӗҫ. Шупашката пурӑнакан Нататья Майорова унӑн Алексей ывӑлне хӗрарӑма пусмӑрланӑ тесе 7 ҫуллӑха айӑпсӑр хупнӑ тесе каларӗ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, 2015 ҫулта унӑн ывӑлне тата тепӗр икӗ ҫамрӑка хӗре Куславккари саунӑра мӑшкӑлланӑ хупса лартнӑ иккен: кама — ултӑ ҫуллӑх, кама — 7, 8. Пусмӑрланӑ текен хӗрпе, интернатра ӳснӗ Светланӑпа, каччӑ пӗрле пурӑнма шухӑшланӑ иккен.

Светлана Солодякова сауна туалетӗнче виҫҫӗн пусмӑрланӑ тесе ӗнентерет. Саунӑна унӑн тепӗр хӗр тусӗ те пынӑ иккен. Анчах пусмӑрлаҫҫех пулсан мӗншӗн йӗрке хуралҫисене чӗнменни пирки ӗнентерӳллӗ хурав пулмарӗ.

Телекӑларӑмра калаҫнӑ май Светлана каччӑсенчен пӗри хӑйне тӗкӗнменнине персе ячӗ.

«Эсӗ Пӗрремӗш каналта. Ку вӑл — федераци шайӗнчи массӑллӑ информаци хатӗрӗ. Халӗ пире эсӗ каласа пани тӑрӑх ӗҫе ҫӗнӗрен пӑхса тухма эпир хистӗпӗр.

Малалла...

Курава уҫнӑ самант.

И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче курав уҫӑлнӑ. Йӗркелӳҫӗсем ӑна аслӑ шкул вӗренекенӗсем Сочире юпа уйӑхӗн 14-22-мӗшӗсенче иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери ҫамрӑксемпе студентсен фестивальне хутшӑннине халалланӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Вӗрентӳ министерстви хыпарлать.

«И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ те Сочири фестивале хутшӑннӑ» ятпа йӗркеленӗ курава ӗнер, чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, тӗп корпус фойинче уҫнӑ. Савӑнӑҫлӑ самантра Университет историйӗн музейӗн директорӗ Ольга Галошева, Андрей Александров ректор, фестивале хутшӑннӑ Екатерина Коршунова, Никита Иванов, Екатерина Чапурина, Полина Федорова тата Ирина Иванова волонтер тухса калаҫнӑ.

Палӑртса хӑварар: куравра ҫамрӑксем Сочирен илсе килнӗ сувенир продукцийӗпе, паллӑсемпе, ытти атрибутикӑпа, ҫавӑн пекех унта тунӑ сӑн ӳкерчӗксемпе паллашма пулать.

Ӗнер Патӑрьел районӗнчи Первомайскинчи вӑтам шкула «Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче ҫӗнӗ ӑслайсемпе тухӑҫлӑ усӑ курасси» темӑпа районти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем семинара пухӑннӑ.

Килнӗ хӑнасене шкулти «Ҫӑлкуҫ» фольклор ушкӑнӗн хастарӗсем (ертӳҫи- Елена Федоровна Сорокина вӗрентекен) юрӑ-сӑвӑпа кӗтсе илнӗ.

Унтан уҫӑ уроксене саланнӑч. Алевтина Селиванова Трубина Мархви ҫырнӑ «Хӑнаран» хайлавӗ тӑрӑх ҫиччӗмӗшсемпе вернисаж урок кӑтартнӑ. Елена Сорокина ертсе пынипе 8-мӗш класра вӗренекенсем К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэминчи сӑнарсене тишкернӗ, паянхи пурнӑҫпа ҫыхӑнтарса пӗтӗмлетӳсем тунӑ.

Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче тухӑҫлӑ технологисемпе усӑ курмалли ҫинчен вӗрентӳ пайӗн методисчӗ Елена Перепелкина тухса калаҫнӑ, уҫӑ уроксене кирлӗ шайра, Федерацин патшалӑх вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн йӗркелесе ирттернине палӑртнӑ.

Шкул ачисем «Нимене» чӑваш йӑли-йӗркине кӑтартнӑ, сӑвӑ каланӑ, юрланӑ, ташланӑ.

Паян Шупашкара республикӑри ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем професси уявне пухӑннӑ. Календарьпе пӑхсан ку уяв юпа уйӑхӗнчех-ха, анчах вӑл вӑхӑтра уй-хирти ӗҫ вӗҫленсе ҫитеймест те, хресченсен уявне яланах чӳк уйӑхӗн малтанхи кунӗсенче ҫеҫ ирттереҫҫӗ. Паянхи уява Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркеленӗ.

Професси уявӗсене пуҫтарӑннисене республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев саламланӑ. Залри пысӑк сцена ҫине тухиччен вӑл агропромышленность предприятийӗсен продукцийӗпе паллаштаракан курава пӑхса ҫаврӑннӑ.

«Эпир сирӗнпе ака вӑхӑтӗнче, уй-хирти ӗҫ пынӑ вӑхӑтра час-часах тӗл пулнӑ. Эсир пурте пулас тухӑҫшӑн пӑшӑрханаттӑр», — тенӗ Михаил Игнатьев.

Вӑл отрасльте ҫаврӑнӑҫуллӑ ертӳҫӗсем йышланса пынине палӑртнӑ. Район администрацийӗсен ертӳҫисене Михаил Васильевич ял хуҫалӑхне аталантарма пулӑшма чӗнсе каланӑ.