Канаш районӗнче пурӑнакан Геннадий Петров экскаваторщик ҫӗр чавнӑ чухне тӗлӗнмелле япала тупнӑ. Вӑл кун пирки «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ.

Канаш районӗнчи Кӗлтеҫурт ялӗ ҫывӑхӗнче Геннадий 1,5 метр тарӑнӑшне чавса ҫитсен темӗнле шурӑ япала асӑрханӑ. Малтанах ку лаша шӑмми тесе шухӑшланӑ. Унтан кӗреҫе илнӗ те чавма пуҫланӑ. Вара вӑл пысӑк шӑл тупнӑ. Кун пирки тӳрех прораба Анатолий Семенова пӗлтернӗ.

Прораб шӑмӑсене кӑларма пулӑшнӑ, унтан вӗсем историксемпе ҫыхӑннӑ. Таврапӗлӳ музейӗн ӗҫченӗсем вырӑна тӳрех тухнӑ. Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, шӑмӑсем мамонтӑн пулнӑ. Шӑмӑ кӑштах сиенленнӗ пулсан та вӑл экспонат вырӑнне йышӑнма каять.

Чӑваш Енре ҫитес ҫул наци кӗнекин фестивальне анлӑн ирттересшӗн. Кун пирки ӗнер республикӑн Информаци политикин, массӑллӑ коммуникацин министерствинче иртнӗ канашлура сӑмах хускатнӑ.

Социаллӑ пӗлтерӗшлӗ литература кӑларас енӗпе ӗҫлекен канашӑн ларӑвне Александр Иванов министр ертсе пынӑ.

Ларура тухса калаҫнӑ Чӑваш кӗнеке издательствин пуҫлӑхӗ Валерий Комиссаров хӑйсен ӗҫпе кӗскен паллаштарнӑ. Кӑҫал тухнӑ кӗнекесенчен вӑл тӗслӗх вырӑнне «Чувашская Республика. Книга памяти жертв политических репрессий, т. 3», «Братья Турхан: личности и время» (вӑл «Замечательные люди Чувашии» ярӑмпа пичетленнӗ), Николай Терентьевӑн суйласа илнӗ хайлавӗсене илсе кӑтартнӑ.

2017 ҫулхи социаллӑ пӗлтерӗшлӗ литературӑн тематика планне 45 кӗнеке кӗртнӗ, вӗсенчен 31-шӗ — чӑвашла.

Ачасем ҫӳллӗ хутран ӳкни пирки ҫу пуҫламӑшӗнче нумай калаҫаҫҫӗ. Халӗ ҫулла та иртсе кайрӗ ӗнтӗ, ҫынсем чӳречисене те ытлах уҫмаҫҫӗ. Ҫапах Ҫӗнӗ Шупашкарта каллех инкек пулнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ирхине 2015 ҫулта ҫуралнӑ хӗрача Пионер урамӗнчи ҫӳллӗ ҫуртӑн тӑваттӑмӗш хутӗнчен ӳкнӗ. Юрать, вилмеллех аманман вӑл. Пӗчӗкскере Хулари ача-пӑча пульницине часрах илсе кайнӑ.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ача самай суранланнӑ. Ҫав вӑхӑтра аслисем ӑҫта пулнӑ? Ача чӳрече ҫине епле хӑпарса кайнӑ? Халӗ йӗрке хуралҫисем йӑлтах уҫӑмлатаҫҫӗ.

ЧР ШӖМӗ вара аслисене тимлӗрех пулмалли пирки асӑрхаттарать. Ачасене пӳлӗмре пӗччен хӑвармалла мар. Чӳрече уҫӑ пулсан – пушшех те.

Кӑҫалхи хӗлле мӗнле пулӗ? Хӑш-пӗр ӑсчах ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, хӗл сивӗ килӗ. Унашкалли 100 ҫул пулман.

Ҫакна, тӗслӗхрен, Аслӑ Британири метеоролог Джеймс Мэдден ҫирӗплетет. Вӑл каланӑ тӑрӑх 2017-2018 ҫулсенчи хӗлле Ҫӗр чӑмӑрӗшӗн куҫӑм тапхӑрӗ пулать. Чӳк уйӑхӗнчех сивӗтӗ-мӗн, раштав пуҫламӑшӗнче шартлама сивӗ шатӑртатӗ. Сывлӑш температури 25-30 градус сивӗ пулӗ. Тепӗр тесен, ӑсчах ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, унашкал температура хӗлӗпех пулӗ, хӑнӑхмах тивӗ.

Джеймс Мэдден хӗл вӑраха тӑсӑлнине калать. Европӑра, Азири хӑш-пӗр ҫӗршывра юр вӑйлӑ ҫӑвӗ.

Анчах Раҫҫей ӑсчахӗсем урӑхла калаҫаҫҫӗ. РФ Гидрометцентрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗл питех сивӗ килмӗ. Пуҫламӑшӗ чылай ҫултинчен уйрӑлса тӑмӗ. Нарӑс тата пуш уйӑхӗсенче вара нормӑран ӑшӑрах пулӗ.

Сӑмах май, кӑҫал пилеш ӑнса пулса. Ку вара хӗл сивӗ пулмассине пӗлтерекен паллӑ.

Кӳкеҫри ваттисемпе сусӑрсен ҫуртӗнче 70 ҫулти арҫынна вӗлернӗ 61 ҫулти этем ӑсран тайӑлнӑ иккен. Ҫакна судпа медицина экспертизи тунӑ хыҫҫӑн палӑртнӑ.

Аса илтерер, ватлӑхра е чире пула хӳтлӗхсӗр юлнисем хӳтлӗх шыракан ҫуртри пӑтӑрмах кӑҫалхи ака уйӑхӗн 4-мӗшенче пулнӑччӗ. РФ Следстви комитечӗн следователӗсем ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Тӗпчевҫӗсем ҫичӗ теҫеткери арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ 61 ҫулти арҫын тӗп тунӑ тесе тӳрех тӗшмӗртнӗччӗ.

Чӑн та, арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ тепӗр ҫын вӗлернӗ. Вӗсем иккӗшӗ хирӗҫсе кайнӑ та лешӗ ҫӗҫӗ ярса илсе 14 хутран кая мар чиксе пӗтернӗ. Сурана тӳсеймесӗр арҫын вырӑнтах вилсе кайнӑ.

Ҫӗҫӗпе чикнӗ арҫынна суд психиатри пульницинче хупса усрама йышӑннӑ.

Елена Шахова

Вырӑс патшалӑх драма театрӗнче ӗҫленӗ Елена Шаховӑна Уралти вӑрманта тупнӑ. Ун чухне вӑл сывламан.

Актриса Шупашкарта 10 ҫула яхӑн ӗҫленӗ. Вӑл виҫӗ ҫул каяллах ҫухалнӑ, иккӗмӗш сыпӑкри аппӑшне СМС-ҫыру янӑ, пӑшӑрханма ыйтман. Хӑй темӗнле ыйтусене татса парас енӗпе ӗҫлет имӗш.

Елена Шаховӑна пултарулӑхне кура РФ Театр ӗҫченӗсен пӗрлӗхӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн премийӗпе чысланӑ. Юлашки ҫулсенче вӑл Екатеринбургри «Волханка» театр центрӗнче ӗҫленӗ.

Актрисӑна Уралти вӑрманта авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче тупни пирки МИХсем ҫырнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна пусмӑрласа вӗлермен. Халӗ следовательсем ку ӗҫе уҫӑмлатаҫҫӗ.

«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен уҫа обществин Чулхулари филиалӗ Мускавран Шупашкара килме, Шупашкартан Мускава кайма билет хакӗ йӳнелнине пӗлтерет.

53/54 тата 141/142 номерлӗ пуйӑспа ҫула тухма пассажирсем йӳнӗ хакпа билет туянма пултараҫҫӗ. Плацкарт вакунта билет хакӗ 783 тенкӗрен пуҫланать, купере — 999 тенкӗрен.

Анчах малашне вӗҫӗм ҫавӑн пек пулмӗ. Хаксене вӑхӑтлӑха, юпа уйӑхӗн 31-мӗш таран чакарнӑ.

Пуйӑссен расписанине пӗлес тесен «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществине 8-800-775-00-00 талӑкӗпех шӑнкӑравлама май пур. Карас телефонӗпе шӑнкӑравласан та укҫа илмӗҫ. Тӗнче тетелне тухма юратакансем www.rzd.ru сайта кӗрсе унти «Пассажирам» ярӑмра хӑйсене кирлӗ хыпара тупма пултараҫҫӗ.

Министерство транспорта и дорожного хозяйства Чувашск

Анастасия Мамлинӑна Сурдлимпиадӑран кӗтсе илнӗ самант.

Раҫҫейри Сурдлимпиада комитечӗ Чӑваш Республикин Пуҫлӑхне Михаил Игнатьева саламлӑ тав ҫырӑвӗ ярса панӑ, унта Элтепере Анастасия Мамлина 23-мӗш ҫуллахи Сурдлимп вӑййисенче медаль ҫӗнсе илнӗ ятпа ырӑ сӑмахсем ҫырнӑ. Кун пирки ӗнер Спорт министерстви хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.

Аса илтеретпӗр: япӑх илтекен тата пачах илтмен спортсменсен тӑватӑ ҫулта пӗрре иртекен ӑмӑртӑвӗ кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 18-30-мӗшӗсенче Турцири Самсун хулинче пулнӑччӗ. Унта 85 патшалӑхран 2627 спортсмен хутшӑннӑччӗ.

«Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ команди 199 медаль ҫӗнсе илчӗ. Пирӗн спортсменсен ҫӗнтерӗвӗнче сирӗн спортсменкӑн Анастасия Мамлинӑн тӳпи те пысӑк. Вӑл сӑнӑ ывӑтса бронза медале тивӗҫрӗ», — палӑртнӑ Раҫҫейри Сурдлимпиада комитечӗн президенчӗ Александр Романцев хӑйӗн тав ҫырӑвӗнче.

Палӑртса хӑварар: Шупашкарти спортпа адаптаци шкулӗн вӗренекенӗ хальхинче кӑна мар, иртнӗ Сурдлимп вӑййисенче те палӑрнӑ. Болгарири София хулинче вӑл йӗтре тӗртсе — 5-мӗш, сӑнӑ ывӑтса 8-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Хальхинче вара Настя сӑнна 45 метр та 68 сантиметра ывӑтса «бронзӑллӑ» пулчӗ.

Чӑваш Ене килекен туризмсене наци ҫимӗҫӗпе сӑйлас ыйтӑва ӗнер Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӗн, суту-илӗвӗн министерствинче сӳтсе явнӑ. Унта Шупашкарти обществӑлла апатлану предприятийӗсен пуҫлӑхӗсем пуҫтарӑннӑ. Канашлура хускатнӑ ыйту — гастрономи туризмӗ.

Чӑваш Енре паян тӗрлӗ наци кухни пур. Ку вӑл питех те аван. Чи малтанах пирӗншӗн, чӑвашсемшӗн, темелле-тӗр. Ытти халӑхӑн ҫимӗҫӗпе сӑйланса вӗсене хаклама пултаратпӑр. Анчах мӗншӗн пирӗн, чӑвашсен, хамӑрӑн ҫимӗҫе туллин сӗнес мар. Нишлӗ мар вӗт халӑхӑмӑрпа пирӗн апат-ҫимӗҫӗмӗр: аш-пӑшран хатӗрлекен ҫимӗҫе кӑмӑллакансем валли шӑрттан, шӳрпе пур; кукӑль-ҫӑмах юратсан — хуплу, хуран кукли...

Шупашкарти кафесемпе ресторансен хуҫисем наци апат-ҫимӗҫне хатӗрлеме пуҫличчен туроператорсемпе калаҫса татӑласшӑн. Ара, лешсем туристсене хайсем патне илсе пырсан аван-ҫке.

Обществӑлла апатлану предприятийӗсенче чӑваш наци апат-ҫимӗҫӗ кирлех тенӗ май меню пуянлӑхӗ, хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫе хальхи вӑхӑт ыйтнине кура ҫӗнетесси пирки те сӑмах хускатнӑ. Тата, паллах, хаксене те ирӗке яма кирлӗ мар. Килен-каяна ӑш пиллӗн йышӑнни те пӗлтерӗшлӗ.

Малалла...

Шупашкарти Ф.М. Лукин ячӗллӗ ача-пӑча музыка шкулӗнче вӗренекен Евгений Сбитнев тата Юлия Чапрасова Раҫҫейӗн ача-пӑча хорӗн солисчӗсем пулӗҫ.

Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнчен пуҫласа авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗччен «Артек» центрта «Школа размером с Артек» пултарулӑх смени пуҫтарӑннӑ. Унта Раҫҫейӗн ача-пӑча хорӗнче юрлакан Раҫҫейӗн 65 регионӗнчи ачасем пулнӑ.

Ачасем концерта хутшӑннӑ, солистсен конкурсӗнче ӑмӑртнӑ. 500 ачаран 19-шӗ пуринчен те лайӑххисен йышне лекнӗ. Ҫавсен йышӗнче Шупашкарти Ф.М. Лукин ячӗллӗ ача-пӑча музыка шкулӗнче вӗренекен, «Соловушки» хор ушкӑнне ҫӳрекен Евгений Сбитнев тата Юлия Чапрасова. Вӗсене пӗрле вӗренекенӗсем чунтан саламлаҫҫӗ, малашне те хитре юрлама сунаҫҫӗ.