Пӗтӗм тӗнчери официаллӑ тупӑшусенче пирӗн ҫӑмӑл атлетсем икӗ ҫула яхӑн ҫӗнтермен. Нумаях пулмасть вара Клавдия Афанасьева ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртнӗ Европа ӑмӑртӑвӗнче мала тухнӑ. Вӑл 20 ҫухрӑмлӑ дистанцие хӑвӑрт утса ылтӑн медаль илнӗ.

Клавдия нейтраллӑ ялавпа тупӑшнӑ. Малтанах вӑл майӗпен утнӑ, кайран хӑвӑртлӑха ӳстернӗ. Юлашкинчен Испанири Мария Персран иртсе кайнӑ. Мария финиша иккӗмӗш ҫитнӗ.

Клавдия Польшӑри Быдгоще поселокӗнче иртнӗ ӑмӑртура дистанцие 1 сехет те 31 минут та 41 ҫеккунтра парӑнтарнӑ. Сӑмах май, 21 ҫулти пике Олимп резервӗсен Шупашкарти училищинче вӗренет.

«Граждан пуҫарӑвӗ» общество организацийӗн хастарӗсем ыйтӑм ирттернӗ. Ҫынсенчен чылайӑшӗ Чӑваш Енри ҫулсене виҫӗ балпа ҫеҫ хакланӑ. Респондентсен 6,24 проценчӗ ҫеҫ ҫулсене лайӑх хак панӑ.

Ыйтӑма республикӑри 26 муниципалитетра ирттернӗ. Кашни тӑрӑхрах 40 ҫынран кая мар ыйтнӑ. Пӗтӗмпе 1082 водителӗн шухӑшне ыйтса пӗлнӗ.

Пур муниципалитетра та респондентсем япӑх ҫулсем пирки ҫеҫ аса илнӗ. Лайӑххи темшӗн пуҫа килмен. Элӗк, Вӑрнар, Улатӑр районӗсенче ҫулсем питӗ япӑххи ҫиеле тухнӑ. Патӑрьел, Ҫӗрпӳ районӗсенче ҫулсем лайӑх еннелле улшӑннӑ. Вӑрнар поселокӗнче вара арканнӑ ҫул нумай. Улатӑрта ҫулсем ҫинчи шӑтӑк-путӑка хӑйӑр тултарнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче вара кирпӗчпе сапланӑ.

Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫре нумаях пулмасть ҫӗнӗ чарӑну вырнаҫтарнине унта пурӑнакансем асӑрхарӗҫ-тӗр. Чарӑнӑвӗ пулнӑ-ха. Анчах павильон унта ҫукчӗ. Маларах ҫав вырӑна: «Почта», — тетчӗҫ. Кӳкеҫре физкультурӑпа сывлӑх комплексӗ хута янӑ хыҫҫӑн: «ФОК», — текенсем йышланчӗҫ. Перекет банкӗ тенипе те вӑл тӑрӑха пӗлеҫҫӗ.

Нумаях пулмасть унта тимӗртен хитре, сарӑ павильон лартса хунӑ. Ҫумӑр е ҫил-тӑман вӑхӑтӗнче аван ӗнтӗ. Чарӑну ятне: «Кугеси» (чӑв. Кӳкеҫ) — тесе ҫырса хунӑ. Чӑвашла ҫырма темшӗн ӳркеннӗ, пӗр чӗлхепе кукӑртса хунипех ҫырлахнӑ. Анчах Кӳкеҫри ҫӗр айӗн тухса ҫӳремелли вырӑнта та чарӑну ҫавӑн пек ятлине шута илсен пӗр пек янӑракан икӗ чарӑну район центрӗнче пурӑнакансене тӗлӗнтернӗ, ҫакна вӗсем халӑх тетелӗсенчен пӗринче сӳтсе яваҫҫӗ.

Нумаях пулмасть Йӗпреҫ районӗнчи Савкка ялӗнче уяв иртнӗ. Халӑх ял уявне пухӑнса савӑннӑ.

Ял-йыша ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Николай Федоров, Культура аталанӑвӗн центрӗн директорӗ Александр Майоров, Йӗпреҫ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Фадеев, Йӗпреҫри интернат шкул директорӗ Николай Майоров саламланӑ.

Ял уявӗнче чи маттуррисене, пултураллисене саламланӑ, дипломсемпе, грамотӑсемпе, тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ. Унтан халӑха пултарулӑх ушкӑнӗсем юрри-ташшипе савӑнтарнӑ. Спорт лапамӗнче волейболла, футболла вылянӑ, тӑршшӗне сикнӗ, 100 метр чупнӑ, кире пуканӗ йӑтнӑ, михӗпе ҫапӑҫнӑ.

Юлашкинчен пурне те шӳрпепе хӑналанӑ. Уяв ташӑ каҫӗпе вӗҫленнӗ.

Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнче ҫывӑх вӑхӑтра Алтай пакшисем пурӑнма пуҫлӗҫ. Вӗсене ҫӗнӗ вырӑна хула кунӗ тата парк 60 ҫул тултарнӑ вӑхӑтра ярӗҫ.

Алтай пакшисене Хусанти питомникран илсе килӗҫ. Пакша-телеутка питӗ ҫӑра тирлӗ. Ку пакша хитре, пӗр вырӑнта лара-тӑра пӗлмест, илемлӗ тата ырӑ чунлӑ.

Пакша Лакрей вӑрманне мӗн йӗркеленӗренпех унти элем шутланнӑ. Малтанласа вӑл йышлӑ пулнӑ, вӑхӑт иртнӗҫемӗн унӑн шучӗ сахалланса юлнӑ.

Пакша ҫӗнӗ вырӑна тата ҫынсене хӑнӑхтӑр тесе ку чӗрчун валли ятарлӑ пӳртсем тата валашкасем йӗркелесшӗн. Ҫынсем кирлӗ-кирлӗ мар апат парасран мӗнпе тӑрантармаллине вӗрентсе ҫырса ҫапӗҫ.

Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Лакрей вӑрманӗнче вай-фай ҫыхӑну йӗркелессине пӗлтернӗччӗ.

Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче Кокель плэнерӗ кӑҫалхипе 11-мӗш хут иртет. Унта Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен килнӗ. Зуфар Гимаев, Юрийпе Татьяна Бердниковсем (Хусан), Сергей Качин (Харьков), Владимир Чернышев (Минск), Алексей Волковпа Вера Дмитриева (Шупашкар), Алия Зейнутдинова (Питӗр) Аслӑ Чемен ялӗнче пурӑнакан Нина Мулгачева патӗнче пулнӑ.

Вӗсем кинемей тӗрӗ тӗрленине, кӑмакара ҫӑкӑр пӗҫернине ӳкернӗ. Ӳнерҫӗсем ҫуртпа та паллашнӑ, аваллӑхпа ҫыхӑннӑ япаласене типтерлӗ упранинчен тӗлӗннӗ.

Нина Михайловнӑн ҫуртне музейпа танлаштарма пулать. 50 ҫул каяллахипе танлаштарсан, унӑн пӳрт ӑшчикӗ нимӗнпе те улшӑнман. Стена ҫинче – ӳкерчӗксем, урайӗнче – кавир.

Плэнера кашни ҫулах ирттерессине йӑлана кӗртнӗ.

Юлашки ҫулсенче ҫынсен сывлӑхне диспансеризаци ирттерсех тӗрӗслеме пуҫларӗҫ. Ҫапла туни чир-чӗре вӑхӑтра тупса палӑртма май парать. Кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра тӗрӗсленӗ 126 пин ытла ҫынран 219-шӗн усал шыҫӑ пуррине тупса палӑртнӑ. Вӗсенчен 70 проценчӗн йывӑр ҫак амак I-II стадире иккен. Кун пек чире вӑхӑтра тупса палӑртсан чире ӑнӑҫлӑ сиплес шанчӑк самай пысӑккине палӑртаҫҫӗ тухтӑрсем.

Диспансеризаци тухнисенчен 60 проценчӗ апат тӗрӗс мар ҫинине палӑртнӑ. Халӑхӑн 45,1 проценчӗ шыҫӑнса кайнӑ. Артери пусӑмӗпе 32,7 проценчӗ асапланать. Йӑпӑр-япӑр хускану туманни те ҫынна сиен кӳрет: кун пеккисем — кашни пиллӗкмӗш ҫын. Гиперкликемипе халӑхӑн 8,5 проценчӗ аптӑрать, 7,6% пирус туртать, 2,5% эрехпе айкашать.

Дмитрий Игнатьев

Чӑваш Енре 16 ҫулти ҫамрӑка шыраҫҫӗ. Амӑшӗ Ольга Игнатьева пӗлтернӗ тӑрӑх, Дмитрий килтен уҫӑлма тухна та таврӑнман.

Ку Канаш хулинче утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулнӑ. Полицейскисем, волонтерсем ӑна виҫӗ кун шыранӑ. Дима килтен 2-3 сехетлӗхе тухатӑп тесе кайнӑ. Унпа ун умӗн никам та вӑрҫӑнман. Унччен вӑл ун пек ҫухалса ҫӳремен.

Ҫамрӑка хулара та, ун тулашӗнче те шыраҫҫӗ. Икӗ кинолог йытӑпа ӗҫлет. Шупашкартан, районсенчен волонтерсем килнӗ. Кӗҫех Мускавран пулӑшу ҫитмелле.

Дмитрий Игнатьева кам та пулин курнӑ тӑк ҫак номерсемпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 102 е 8 937 39 8339 (амӑшӗ Ольга Петровна Игнатьева).

Ыран Чӑваш Енре ҫанталӑк лайӑхах мар пулӗ. Кун пирки РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ асӑрхаттарать.

Чӑваш Енри Гидрометцентр регионта ҫанталӑк япӑхланасси пирки хыпарланӑ. Ведомство пӗлтернине ӗненес тӗк, ыран, утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, ҫумӑр ҫӑвӗ, кӑнтӑрла вырӑнӑн-вырӑнӑн аслати авӑтӗ, пӑр ҫума пултарӗ. Ҫил ҫеккунтра 20 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ.

Ҫанталӑк япӑххине кура общество транспорчӗ графикпе килӗшӳллӗн ӗҫлемесен те пултарать. Электролинисем татӑлас хӑрушлӑх пур. Ҫавӑнпа МЧС ҫынсене вӗсенчен пӑрӑнса ҫӳреме ыйтать.

Чӑваш Енрен РФ Патшалӑх Думине лекнӗ Николай Маловӑн парламентри ӗҫ вырӑнне шыв йӗпетнӗ. Унпах пӗрлех ытти хӑш-пӗр депутатӑн та ҫемҫе пуканӗ нӳрелнӗ.

Мускаври вӑйлӑ ҫумӑр вӑхӑтӗнче, утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, РФ Патшалӑх Думин пленарлӑ ларӑвне вӑхӑтлӑха чарма тивнӗ. Ҫакна «Правда ПФО» интернет-хаҫат Мари Элтан депутата суйланнӑ Сергей Казанков Фейсбукра хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗ. «Ҫумӑр ларусен залнех аннӑ, Парламент ӗҫне чарма тиврӗ», — тесе ҫырнӑ иккен Сергей Казанков. «Ҫутҫанталӑк душӗн эпицентрне Чӑваш Енри ҫӗнӗ депутат, пӗр эрне кӑна ӗҫленӗ Малов лекрӗ. Кӑшарнипе, Николай Владимирович!» — тенӗ Мари Элти депутат Фейсбукра.

Парламентӑн ларусен залне шыв епле анма пултарнине палӑртас тесе Сергей Казанков РФ Патшалӑх думин Аппарачӗн ертӳҫи ячӗпе ыйту хатӗрленӗ.