Пӗлтерӳ
Чӑваш Республикинчи кинематографистсен «Аван» пӗрлешӗвӗ видеокурссене ҫырӑнма йыхравлать. Кӑҫал кӑна йӗркеленнӗ пӗрлӗх «КоЮр» кинопӗрлӗхпе пӗрле икӗ курс йӗркеленӗ: «Кинори видоемонтаж режессури» тата «Кинори видеоэффектсем». Икӗ курс та юпа уйӑхӗнче пуҫланать, 5 уйӑхлӑха тӑсӑлать. Занятисем эрнере пӗр хут 16:00–19:00 вӑхӑтра «Чӑвашкино» ҫуртӗнче иртмелле. Заявкӑсене авӑнӑн 26-мӗшӗччен ярса памалла (кинематографсен сайчӗ урлӑ та яма юрать). Чӑваш Республикинчи кинематографистсен «Аван» пӗрлешӗвӗ кӑҫал нарӑсӑн 24-мӗшӗнче йӗркеленнӗ. Унта «Сӑвар ТВ» тетелти канал, «КоЮр» киновидеопӗрлӗхӗ, «Аксар» студи, «Орион» студи тата ыттисем кӗнӗ. Ертӳҫӗ пулма Олег Михайлович Цыпленкова шантарнӑ. Ҫитес ҫул пӗрлӗх пӗтӗм чӑваш кинофестивальне ирттерме тӗллев лартнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
Авӑн уйӑхӗн 6–7-мӗшӗсенче Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял ҫывӑхӗнчи «Хӗрлӗ партизан» аэродромра регионсем хушшинчи XI Маресьев слечӗ иртнӗ. Унта авиацие кӑмӑллакан ҫынсем Мускавран, Улатимӗртан, Йошкар-Оларан, Хусантан, Шупашкартан пырса ҫитнӗ. Мероприятие паллӑ вӗҫӗвҫӗсен ятне асра тытса йӗркелеҫҫӗ. Акӑ, сӑмахран, Совет Союзӗн Паттӑрӗ Алексей Маресьев Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче икӗ ура тупанне татмалла аманнӑ. Унтан сипленнӗ хыҫҫӑн Йӗпреҫри вӗҫев шкулӗнче ҫӗнӗрен вӗҫме хӑнӑса самолет умне ларнӑ, тӑшманпа кӗрешӗве тухнӑ. Е тата Йӗпреҫ районӗнчи Липовка поселокӗнче ҫуралнӑ Леонид Константинова илер. Вӑл Патшалӑх Думин тата Раҫҫей ҫарӗн аслӑ офицерӗсене хӑйӗн пурнӑҫне шеллемесӗр ҫӑлнӑ. Хисепе тивӗҫ летчиксем хушшинче хӗрарӑм та пур. Вӑл — Йӗпреҫ районӗнчи Ирҫе Ҫармӑсри Валентина Волковаӗ Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫи вӑхӑтӗнче харсӑрскер каҫхи бомбардировщиксен хӗрарӑмсен полкӗнче пулнӑ. Слета пухӑннисене тӳресем те саламланӑ. Сӑмахран, республикӑн транспорт тата ҫул-йӗр министрӗн ҫумӗ Владимир Степанов, Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
Ирхи хусканӑва тухнисенчен пӗрисем Паян, Журналистсен пӗршухӑшлӑхӗн пӗтӗм тӗнчери кунӗнче, Чӑваш Енти журналистсем хӑйсен пӗтӗҫӳлӗхне фитнес-зарядкӑра кӑтартассине эпир хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, спорт акцине Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗ Чӑваш Енӗн Журналистсен союзӗ пулӑшнипе йӗркелерӗ. Чӑваш парламенчӗн хаҫачӗшӗн кун пек мероприятисем ҫӗнӗлӗх мар-ха: унта ӗҫлекенсем ҫӗннине шухӑшласа кӑларсах тӑраҫҫӗ. Ирхи хусканӑва Шупашкарти Журналистсен скверне тӗрлӗ пичет кӑларӑмӗнче, теле- тата радиоэфирта ӗҫлекенсем самайӑн пухӑнчӗҫ. Программӑна «Джус» фитнес-клубӑн инструкторӗ Татьяна Чурилова ертсе пычӗ. Журналистсемпе пӗрле хускану тума ҫӑмӑл атлетика енӗпе СССР тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ, тӗнче тата Европа Алина Иванова хутшӑнчӗ. |
Ял хуҫалӑхӗ
Улатӑр районӗнчи хуҫалӑхсенчен пӗринче Иртнӗ эрнери ҫумӑрлӑ ҫанталӑка пула вырма хӑвӑртлӑхӗ чакнине пӗлтерет республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви. Паянхи кун тӗлне пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене хуҫалӑхсем 228,4 пин гектар ҫулса илме ӗлкӗрнӗ, ку вӑл мӗнпур лаптӑкӑн 85,7 проценчӗпе танлашать. Тӗшӗлессе вара 226,9 пин гектар, е 85,1 процент, ҫинчен ҫапса илнӗ. Вырмана пӗтернисем те пур. Районсенчен ҫак енпе елчӗксем мухтанма пултарни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Патӑрьелсем 95 процента ҫитнӗ, сӗнтӗрвӑррисем — 92 процента, каҫалсем — 90,4 процента. Тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 21,7 центнера ларать. Пысӑк тухӑҫлисен шутӗнче — Вӑрнар районӗ (26,3 центнер), Красноармейскинче — 26 центнер, Етӗрнере — 25,8 центнерӗ Ҫӗмӗрле районӗнче тухӑҫ 17,3 центнера ларать, Улатӑрта — 16,5 центнера. Ҫанталӑк уяр тӑрсан эрнере вырса пӗтерме шанаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Статистика
Раҫҫей Федерацийӗнчи миграци службин Комсомольски районӗнчи уйрӑмӗ кӑҫалхи кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенче ют ҫӗршывӑн 115 гражданинне шута илнӗ, пӗлтӗр вӗсем 183-ӗн пулнӑ. Вӗсенчен 9-шӗ пурӑнакан вырӑнта регистрациленнӗ, 106-шӗ — ҫитнӗ вырӑнта. Ҫынсем Украинран, Азербайджанран, Латвирен, Эрменрен, Грузирен, Кӑркӑсстанран, Молдавирен, Туркменирен, Узбекистанран, Афганистанран килсе ҫитнӗ. Районта вӑхӑтлӑх пурӑнма 19 гражданин ирӗк илнӗ, ют ҫӗршывран килсе ҫитнӗ 20 ҫын ялан пурӑнакан вырӑнта тӗпленнӗ. Вӗсенчен 6-шӗ тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫлет те. 2014 ҫулта 21 гражданин уйрӑм ҫынсем патӗнче тӑрӑшма патент илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
Шупашкарти стоматологи поликлиникичне ӗҫлекенсем пӗрремӗш тата вӑтам классенче вӗренекен ачасемпе сывлӑх урокӗ ирттернӗ. Пысӑк квалификациллӗ тухтӑрсем кӑтартмалли пособисем, муляжсем йӑтса республикӑн тӗп хулинчи виҫӗ районта вырнаҫнӑ 21 шкула саланнӑ. Хӑйсен калаҫӑвне шур халатлисем ачасене ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗпе саламланинче тытӑннӑ. Унтан Хулари стоматологи поликлиники, унӑн тытӑмӗпе тӗллевӗ ҫинчен тата шкулти стоматологи пӳлӗмӗсем пирки ӑнлантарӑ. Сывлӑх урокӗнче тухтӑрсем шӑл епле тасатмаллине, сиенлӗ йӑла мӗншӗн сиенлине, шӑла мӗн сӑтӑр кӳнине, мӗн усӑ тунине каласа кӑтартнӑ. Шлӑ мӗншӗн пӗтнине муляж ҫине тӗллесех ӑнлантарнӑ. Унтан вӗсем ачасене шӑл тасатмалли щетка, календарь тата шӑл тасатмалли правилӑсене ҫырса кӑтартнӑ брошюра парнеленӗ. Сӑнсем (12) Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
Нумаях пулмасть ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн машинисенче мобильлӗ терминалсем вырнаҫтарма тытӑннӑ. Ку вӑл айӑпа кӗрсен протокол ҫырса штраф тӳлеттереҫҫӗ те айӑплӑ водитель вырӑнтах явап тытма пултарассине пӗлтерет ӗнтӗ. Ҫапли-ҫапла-ха та, анчах пур айӑпшӑн та вырӑнта штраф тӳленипех усаллине манаймӑн. Йывӑртарах айӑпа кӗрсен ятарлӑ ӗҫ те пуҫарӗҫ, ӑна суда та ярса парӗҫ. Кун пек чухне этем шӑпине тӳре татса парӗ. Хальлӗхе терминалсене 59 патруль машининче вырнаҫтарнӑ, вӗсенчен 45-шӗ - Шупашкартисем, 14-шӗ — Ҫӗнӗ Шупашкартисем. Пӗтӗмпе республикӑра 147 машинӑра терминал вырнаҫтарма шухӑшлаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
Техник-осеменаторсен темиҫе ҫул каяллахи конкурсӗ. Петр Зверев - сулахайри, дипломли. Авӑн уйӑхӗн 3–5-мӗшӗсенче Воронеж облаҫӗнчи «Воронежское» ӑратлӑх енӗпе ӗҫлекен предприятире техник-осеменаторсен Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсӗ иртнӗ. Кун пек ӑмӑртӑва икӗ ҫулта пӗрре йӗркелеҫҫӗ. Раҫҫей шайӗнчи ӑмӑртӑва регионсенче ҫӗнтернисем пухӑнаҫҫӗ. Чӑваш Енрен унта Комсомольски районӗнчи «Рассвет» (чӑв. Шурӑмпуҫ) ял хуҫалӑх копперативӗнчи Петр Зверев хутшӑннӑ. Ку енпе тӑрӑшакансем хушшинче арҫынсем сайра. Каҫал тӑрӑхӗнче те ҫавах. Петр Васильевич профессии ӑсталӑхӗн ӑмӑртӑвӗсенче яланах хастар. Кӑҫалхипе икӗ хутчен вӑл республикӑра ҫӗнтерсе Раҫҫей шайне ҫитме тивӗҫнӗ. Маларах ун пек шайри конкурса 2008 ҫулта хутшӑннӑ. Хальхи ӑмӑртӑва 60 ытла регионти 80 ытла специалист хутшӑннине пӗлтерет Петр Зверев. «Малти вырӑна тухман пулин те хутшӑнни паха», — тет вӑл. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
Г.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ Суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн, Шупашкар администрацийӗн Г.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци интернат лицейӗн ҫуртне юсамалла. Анчах лицее Шупашкарти Ф.Павлов ячӗллӗ музыка училищипе пӗрлештерес ӗҫ пырать-мӗн. Училищӗне ҫӗнетмелли проект документацине йышӗнни пирки хыпар сарӑлнӑ. Документпа килӗшӳллӗн, училищӗне ҫӗнетнӗ май пристрой тума палӑртнӑ. Вӑл Г.Лебедев ячӗллӗ Чаваш наци интернат лицӗйӗн пултаруллӑ ачисем валли пулӗ-мӗн. Асилтерер: ЧР Аслӑ сучӗ пркуратура майлӑ пулса ҫурта 2015 ҫулхи авӑнӑн 1-мӗшӗччен юсамалла тесе йышӑннӑччӗ. Прокуратурӑри суд искӗнче каланӑ тӑрӑх, лицей мӗнле пулнӑ — ҫапла кирлине палӑртнӑ. Шел те, хула администрацийӗ лицее суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн ҫав вырӑнтах ҫӗнетсе хута ярасшӑн марри куҫкӗрет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
Авӑнӑн 6-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнче Сывлӑх кунӗпе килӗшӳллӗн «Паттӑр» физкультурӑпа спорт комплексӗн стадионӗнче район администрацийӗн тата «Авангард» район хаҫачӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн ҫӑмӑл атлетика эстафети иртнӗ. Кӑҫал мероприятие «Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» форума халалланӑ. Эстафетӑна кӗҫӗннисем те, аслисем те хутшӑннӑ. Шкул ачисем 100–200 метр чупнӑ, аслисем — 400 метр таран. Ветерансем те тупӑшнӑ. Ку ушкӑнра яланах Сӑкӑтри Николай Ларионов хутшӑнать. Вӑл 75 ҫулта. Ҫавӑн пекех Аслӑ Арапуҫри 70-ти Арсений Иванов, Туҫари Валерий Салмин, Аслӑ Чеменри Василий Бахмисов, Хурама Тӑвар ялӗнчи Терентий Давыдов, Турханти Геннадий Осипов тата ыттисем хутшӑннӑ. Шкулсен хушшинче Патӑрьелти 1-мӗш тата 2-мӗш шкулсем, Аслӑ Арапуҫри тата Аслӑ Чементи шкулсем уйрӑмах маттур пулнӑ. Номинацисенче ҫӗнтернисене тата призерсене Дипломсемпе, парнесемпе чысланӑ. Сӑнсем (73) Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, -6 - -8 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Михайлов Спиридон Михайлович, чӑваш историкӗ, этнографӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Пуклаков Николай Иванович, ҫӑмӑл атлетика енӗпе тӗнче шайӗни спорт мастерӗ ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |