Леонид Волков ентешсемпе калаҫать

Ҫӗршывӑн тӗп хулинчи стройкӑсенче Чӑваш Енри ҫынсем сахал маррӑн тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫав ҫынсем хушшинче Мускаври строительство организацийӗсене ертсе пыракансем те пур. Вӗсемпе нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков тӗлпулнӑ.

Чӑваш Енре ҫуралса ӳссе Мускавра хӑйсен вырӑнне тупнӑ строительсене Леонид Волков Строительсен уявӗпе (ӑна иртнӗ канмалли кун палӑртрӗҫ) саламланӑ. Строительство экономикӑнпӗлтерӗшлӗ отраслӗсенчен пӗри пулни пирки калаҫнипе пӗрлех Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхпе чӑвашсен тӗп хулари ентешлӗхӗпе тата Чӑвашран тухнӑ, строительство бизнесӗнче тимлекенсемпе туслӑ ҫыхӑну тытас ыйтӑва та хускатнӑ. Икӗ енлӗ хутшӑнӑва йӗркелени хӑйсемшӗн те усӑллӑ пулассипе строительство предприятийӗсен ертӳҫисем те килӗшнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (9)

Сӑнӳкерчӗк варринче — Шупашкарӑн хисеплӗ ҫыннисем

Республикӑн тӗп хули хӑйӗн ҫуралнӑ кунӗ тӗлӗнче тӗрлӗ социаллӑ объект уҫма кӑна мар, мухтава тивӗҫ тесе шутлакан ҫынсене те чыслать. Шупашкар хулин хисеплӗ ҫынни ята ӗнер икӗ ҫынна панӑ.

Муниципалитет шайӗнче палӑртакан чи пысӑк хаклава тивӗҫнисенчен пӗри — Флота аталантарассипе ӗҫлекен пӗтӗм Раҫҫейри халӑх юхӑмӗн регионти уйрӑмӗн, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ ҫумӗнчи Общество канашӗн тата Шупашкар хула пухӑвӗн Ваттисен канашӗн пайташӗ Роберт Ильяной. Роберт Анатольевич 1975–1982-мӗш ҫулсенче Шупашкар хула ӗҫтӑвкомӗн ертӳҫинче тӑрӑшнӑ.

И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн медицина факультечӗн хирурги чирӗсен кафедрин заведующийӗ Владимир Волков та малашне — Шупашкарӑн хисеплӗ ҫынни. Вӑл — профессор, Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗ тата СССР АСлӑ Канашӗн X-XI созывӗсенчи депутачӗ пулнӑ.

Шӑнкӑртамри министр вертолет

Шӑнкӑртама Раҫҫей паттӑрӗпе хӳтӗленӳ министрӗн парнисем килсе ҫитнӗ.

Юлашки ҫулсенче республикӑри тӗрлӗ районпа хулара ҫар техникине палӑк евӗр кӑтартма тытӑнчӗҫ. Патӑрьел районӗнчи Шӑкӑртам ял тӑрӑхӗ те ыттисенчен юласшӑн мар. Унта ҫурлан 13-мӗшӗнче вертолет тиенӗ пысӑк урапа пырса чарӑннӑ. Ӑна, вырӑнтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн Геройӗ Николай Гаврилов парнеленӗ.

Вертолета Шӑнкӑртамри Паттӑрсен аллейинче вырнаҫтармалла. Хальхи вӑхӑтра вӑл лаптӑка юсаса ҫӗнетессипе тимленине пӗлтереҫҫӗ. «МИ-2» вертолет лартма вырӑн хатӗрленисӗр пуҫне «М-30» гаубица валли те пӑхса хӑварнӑ. Гаубицине ҫӗршывӑн хӳтӗленӳ министрӗ Сергей Шойгу парнеленӗ тесе ҫырнӑ Шӑнкӑртам ял тӑрӑхӗн сайтӗнче.

Ҫарпа ҫыхӑннӑ сооруженисене ҫурлан 18-мӗшӗнче уҫмалла.

Юлашки ҫулсенче унчченхи ырӑ йӑлана тавӑрса ял хуҫалӑх предприятийӗсем тӑрӑх агитбригадӑсем концертпа ҫӳреме пуҫларӗҫ. Елчӗк районӗнчи Аслӑ Таяпа ялӗнчи Т.Г. Васильева хресчен (фермер) хуҫалӑхӗнче те пулнӑ вӗсем.

Фермер хуҫалӑхӗнче хӗрӳ ӗҫҫи пырать, ӑнса пулнӑ тырра вӑхӑтра пуҫтарса кӗртесшӗн тӑрӑшаҫҫӗ пулин те фермер ҫынсене сывлӑш ҫавӑрса илме майсем туса пама та тӑрӑшать.

Авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче унта «Ылтӑн пучах» агиткультбригада ушкӑнӗ ҫынсене ҫӗнӗ юррӑсемпе савӑнтарнӑ.

Аслӑ Таяпари вулавӑш ертӳҫи Е.В. Сапожникова ял ӗҫченӗсене ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллаштарнӑ, хӗрӳ ӗҫсем вӗҫленсен вулавӑша ҫӳреме ыйтнӑ.

«Кун пек канса илнӗ хыҫҫӑн малалла ӗҫлеме те кӑмӑллӑ», — тенӗ ял ӗҫченӗсем. Т.Г. Васильева ффермер агитбригадӑна халӑха савӑнтарӑшӑн тав тунӑ.

Сӑнсем (11)

Чӑваш Енӗн тӗп хулине Мускавпа тата тепӗр авиакомпани ҫыхӑнтарӗ. Вӑл – «Ҫӗнтерӳ» (Победа) ятлӑскер. Компание «Аэрофлот» акционерсен обществин «ачи» тесе хаклаҫҫӗ.

«Ҫӗнтерӳ» Мускавран ҫӗршывӑн харӑсах темиҫе хулине рейссем уҫма шухӑшласа хунӑ. Раҫҫейӗн тӗп хулинчи «Внуково» аэропортран вӑл Кирова, Краснодара, Назране, Саранска тата Шупашкара илсе ҫӳреме тытӑнӗ.

Компанин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкара авиарейса юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен уҫасшӑн. Шӑматкунсӑр пуҫне кашни кунах рейссем пулӗҫ. Мускавран самолет 17 сехет те 50 минутра тапранӗ, Шупашкара 19 сехет те 30 минутра ҫитӗ. Каялла кунтан вӑл 20 сехет те 20 минутра хускалӗ, «Внуковӑна» 22 сехетре ҫитӗ. Билет хакне кассӑра ыйтса пӗлмелле.

Нумаях пулмасть Тӑвай районӗнчи Тӑрмӑш ялӗнче уяв иртнӗ. Малтанах ентешӗсене Тӑрмӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Вероника Васильевна саламланӑ.

Тӑрмӑшсене саламлама Тӑвай район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.Ванерке те ҫитнӗ. Вӑл Т.Ялугинӑна, С.Спиридоновӑна, З.Андреевӑна Хисеп грамотипе чысланӑ. В.Дмитриевӑна, З.Потаповӑна, З.Максиовӑна Тав ҫырӑвӗпе хавхалантарнӑ.

Унтан пултарулӑх ушкӑнӗсем концерт лартнӑ. Спорт мероприятийӗсене чи маттуррисем хутшӑннӑ. Ытларахӑшӗ футбола килӗштернӗ. Чи лайӑх вылякансене грамотӑсем, медальсем панӑ. Спортӑн ытти тӗсӗсемпе те ӑмӑртусем пулнӑ.

Каҫхине тӑрмӑшсене чӑваш эстрада юрӑҫисем савӑнтарнӑ. Унтан ташӑ каҫӗ иртнӗ.

Куславкка районӗнчи Кунер клубӗнче ҫуллахи каникулта ачасемпе ӗҫлеме тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсем шӑпӑрлансене экологи культурипе ҫывӑхрах паллаштарасшӑн тӑрӑшаҫҫӗ.

Акӑ нумаях пулмасть Кунер клубӗнче экологи куравӗ йӗркеленӗ. Ӳкерчӗксене ҫутҫанталӑка упрама вӗрентес темӑпа ҫыхӑнтарнӑ. Вӗсене ачасем хатӗрленӗ.

«Ҫутҫанталӑка упрӑр» курава хутшӑннӑ ӳкерчӗксем кашни хӑйне евӗр илемлӗ пулнӑ. Курав ачасене аталанма пулӑшать. Вӗсен хаклавӗ те ӳсет.

Куравра Даша Карасева, Катя Смолева, Кирилл Кузьмин, Гена Кашаев тата Антонпа Кирилл Черновсем темӑна уҫса пама пултарнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан манахиньӑна шыраҫҫӗ. Вӑл хыпарсӑр ҫухалнӑ. Тӑванӗсем ӑна халӗ те тупаймаҫҫӗ.

Татьяна Клщеева 1969 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Шупашкартан Екатеринбурга тӗн ҫулҫӳревне кайнӑ та ҫухалнӑ. Вӗсен «Ганина Яма» текен вырӑн патне ҫитмелле пулнӑ.

Тӑванӗсем Татьяна Кощеевӑпа ҫыхӑнаймаҫҫӗ. Юлашки хутчен ӑна тата хӑйне «блаженная София» текен хӗрарӑма ҫурлан 9-мӗшӗнче Магнитогорскра тата Ӗпхӳре курнӑ.

Волонтерсем халӗ хӗрарӑмсем хӑш мӑнастиртен пулнине палӑртаҫҫӗ. Татьяна Кощеева пысӑках мар, ҫӳҫӗ ҫутӑ, хулпуҫҫи таран. Вӑл манашка тумне тӑхӑннӑ пулнӑ.

Утӑ-ҫурла уйӑхӗсенче ҫамрӑксем туй хыҫҫӑн туй ирттереҫҫӗ. Шел те, юлашки вӑхӑтра ӑна чӑвашсен йӑлине тӗпе хумасӑр йӗркелеҫҫӗ. Чылайӑшӗ туйра кафере е ресторанра ларать, аппаратурӑпа юрӑ кӗрлеттерет.

Ҫурлан 8-мӗшӗнче вара Вӑрнар районӗнчи Юпшик Ялтӑра ялӗнче чӑвашла туй кӗрленӗ. Александрпа Кристина Трофимовсем туя ӗлӗкхи йӑлана тӗпе хурса ирттерме шутланӑ.

Кристинӑпа Александр пӗр ялтах ҫуралса ӳснӗ. Анчах вӗсем расна урамсенче пурнаҫҫӗ. Туй «пуйӑсӗ» урам тӑрӑх утнӑ. Каччӑпа хӗр хыҫҫӑн туй тумне тӑхӑннӑ хӗрарӑмсем юрласа-ташласа пынӑ, такмак каланӑ. «Хӗлхем» фольклор ушкӑнӗ каччӑ енчен юрлама пынӑ.

Сӑнсем (2)

Вадим Иванов тунӑ сӑн

Испанири «Cybermetrics Lab» — CSIC тӗпчев ушкӑнӗ тӗнчери аслӑ шкулсен сайчӗсен мониторингне тунӑ. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, чи лайӑх 100 сайтсен йышне пирӗн республикӑри аслӑ шкул та кӗнӗ.

Вӑл — И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ. ЧПУ сайчӗ ҫур ҫулта 24 йӗрке ҫӳлерех хӑпарнӑ. Халӗ вӑл рейтингра 82-мӗш вырӑнта.

Тӗпчевҫӗсем тӗнчери 23 696 аслӑ шкул сайтне тишкернӗ. Вӗсенчен 1484-шӗ — Раҫҫейри. Рейтинга аслӑ шкул сайчӗсене мӗн чухлӗ ҫын кӗрсе тухнине палӑртма тунӑ. Унта сайта мӗнле тытса пынине, аслӑ шкулсен веб-сайчӗсемпе ҫынсем мӗнле усӑ курнине тишкернӗ.