2008 ҫулхи Олимпиадӑра бронза медале тивӗҫнӗ Ирина Калентьева

Рио-де-Жанейрора иртнӗ Олимп ваййине чӑваш спортсменки Ирина Калентьева хутшӑннине, маунтинбайк енӗпе иртнӗ ӑмӑртура вӑл 17-мӗш вырӑн йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралса ӳснӗ спортсменка юлашки вӑхӑтра Мӑкшӑ Республикин чысне хӳтӗлесе пурӑнать.

Асӑннӑ республикӑри Олимп резервӗн шкулӗнче вӗренекен велочупуҫӑсемпе тӗл пулнӑ чух Ирина Калентьева тӑван тӑрӑхне кӳренсе калаҫни сисӗннӗ.

Тӗнче кубокне пилӗк хутчен ҫӗнсе илнӗ, тӗнче чемпионатӗнче икӗ хутчен мала тухнӑ, 2008 ҫулхи Олимп ваййинче бронза медале тивӗҫнӗ спортсмен Чӑваш Еншӗн 20 ҫул ытла ӑмӑртӑва хутшӑннине аса илнӗ май: «Официаллӑ ҫынсенчен мана пӗр ҫын та Риори Олимпиада умӗн ӑнӑҫу сунмарӗ», — тенӗ.

Шифер та ята кӗртет

Тӑвай районӗнче пурӑнакан 31 тата 30 ҫулти пӗр тӑвансем колхоз шиферне пула ята кӗнӗ.

Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн пӗр кунӗнче вӗсем вырӑнти ял хуҫалӑх кооперативӗн шиферне куҫ хывнӑ. Каҫ пулсассӑн, 22 сехет хыҫҫӑн, вӗсем ҫивиттие витмелли ҫав хатӗре йӑкӑртма кайнӑ. Пӗтӗмпе вӗсем 21 шифер персе килнӗ. Укҫа ҫине куҫарса шутласан сумми нумаях та мар пек: тӑватӑ пин тенкӗ ытларах. Анчах халӗ пӗр тӑвансен ҫавна пула суд тенкелӗ ҫине ларма тивӗ. Вӗсене РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 2-мӗш пайӗн «а» пайӗпе ушкӑнпа каварлашса вӑрланӑшӑн явап тыттарӗҫ. Айӑплав хутне Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Йӗрке хуралҫисем пырса кӗрсен тӑвансенчен пӗри стройматериала сарай витме тиесе килнине йышӑннӑ.

Кӑҫал республикӑра наркотик хутӑшӗсене сутнӑшӑн 46 ҫынна уголовлӑ майпа явап тыттарнӑ. Ку кӑтарту савӑнтармасть, анчах Чӑваш Енре наркоманипе чирлӗ ҫынсен йышӗ чакса пынине пӗлтереҫҫӗ.

Лару-тӑрӑва тата лайӑхлатасси пирки антинаркотик комиссийӗн ларӑвӗнче калаҫнӑ. Ӑна ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев йӗркеленӗ.

Йӗрке хуралҫисем, тухтӑрсем, вӗрентекенсем, социаллӑ служба тата вырӑнти влаҫ ӗҫченӗсем пӗрле ҫанӑ тавӑрса ӗҫлесен наркоманипе кӗрешме чылай ҫӑмӑлрах. ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова ҫын наркотик тата психотроплӑ хутӑшсене тутаннине тӳрех тупса палӑртни пӗлтерӗшлӗ пулнине пӗлтернӗ.

Наркологи служби республикӑра 990 ҫынна «наркомани» диагноз лартнӑ. 2102 ҫын сиенлӗ ҫак хутӑшпа виҫине пӗлмесӗр айкашать. Паянхи кун тӗлне наркотикпа туслӑ ҫул ҫитмен 23 ача шутра тӑрать. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, ку кӑтарту 35 процент чакнӑ.

Пӗлтӗр шкулта вӗренекен 15 ҫултан аслӑрах 20 пин ача тестировани витӗр тухнӑ. Наркотик тутанма пултаракан ушкӑн йышне 102-ӗн кӗнӗ. Михаил Игнатьев вӗсен тӗлӗшпе тимлӗ пулмалли пирки асӑрхаттарнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 14-18 ҫулсенчи ачасене ӗҫ сӗнеҫҫӗ. Уйӑхсерен вӗсене 1200 тенкӗ ытла ӗҫ укҫи тӳлеҫҫӗ.

Специалистсен шухӑшӗпе, ачасем вӗренӳрен пушӑ вӑхӑтра ӗҫлени сиен кӳмест. Ку укҫа ӗҫлесе илме, профессионаллӑхне ӳстерме пулӑшать.

Чи малтанах тулли мар ҫемьесенчи, ӑнӑҫсӑр тата нумай ачаллӑ кил-йышри ҫамрӑксене ӗҫпе тивӗҫтерӗҫ. Шкулта е ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комиссире шутра тӑракан яш-хӗр тӗлӗшпе уйрӑмах тимлӗ пулӗҫ.

Хальлӗхе 1129 ҫамрӑк валли ӗҫ тупнӑ. Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти 51 вӗренӳ учрежденийӗпе, организаципе килӗшӳ алӑ пуснӑ.

Ҫамрӑксем валли ятарлӑ хатӗрленӳ кирлӗ мар профессисем суйлаҫҫӗ: подсобнӑй, тӗпелти ӗҫчен, тирпейлӳҫӗ, урам шӑлакан, курьер, фасовщик.

Тӗнчери чи лайӑх хирургсем пуҫа лартмалли операцие тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ. Раҫҫейре пурӑнакан Валерий Спиридонова ҫак операци кӗтет.

Ҫак кунсенче йытта тата шӑшие пуҫ лартассипе операци иртнӗ. Ӑна Итали хирургӗ Серджио Канаверо, шӑпах вӑл операцие ирттерӗ.

Тухтӑр хальлӗхе пуҫа йӑлтах куҫарман, ҫурӑм шӑммине ҫеҫ операци тунӑ. Мӗншӗн тесен шӑпах ку йывӑрлӑх кӑларса тӑратать-мӗн. Нерв вӗҫӗсене тухтӑр ятарлӑ гельпе сыпӑнтарнӑ.

Аса илтерер: 2017 ҫул вӗҫӗнче Раҫҫейри программиста Валерий Спиридонова пуҫ куҫарса лартассипе операци тӑвӗҫ. Вӑл сипленмен чирпе нушаланать. Унашкаллисем 30 ҫулччен сайра-хутра пурӑнаҫҫӗ.

Шупашкар ҫынни Крымри Аю-Даг тусем ҫинче аманнӑ. Суранланнӑ туриста иртен-ҫӳрен авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче асӑрханӑ.

Шупашкарта пурӑнакан арҫын тусем хушшинче, сивӗ те халӑх ҫӳремен вырӑнта, пӗр ҫӗр каҫнӑ. Вӑл амансан хӑй тӗллӗн утайман.

Ӑна ҫынсем асӑрхасан тӳрех ҫӑлавпа шырав службине шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. 4 ҫынран тӑракан отряд ҫийӗнчех ҫитнӗ.

1985 ҫулта ҫуралнӑ арҫын Аю-Даг тӑвӗсене курма шухӑшланӑ-мӗн. Анчах вӑл асӑрханмасӑр шуса ӳкнӗ. Унӑн пуҫӗ тата ури суранланнӑ. Ҫумра телефон пулман унӑн.

Арҫыннӑн ури ҫине шина хурса ӑна васкавлӑ медпулӑшупа илсе кайнӑ. Юрать, унӑн хӑйӗнпе пӗрле ӑшӑ япаласем пулнӑ. Ку ӑна шӑнса вилесрен ҫӑлнӑ.

Комсомольски районӗнчи «Кӗтне» спорт комплексӗнче акватлон енӗпе республика шайӗнчи турнир иртнӗ. Фойере хыпар хӑми ҫакӑнса тӑнӑ. Ку каҫалсем дуатлон енӗпе икӗ хут Европа чемпионне Сергей Яковлева хисепленине кӑтартнӑ.

— Триатлон — пӗтӗм мышцӑна хускатакан спорт тӗсӗ: ачасем ишме вӗренеҫҫӗ, велосипедпа ярӑнма, чупма хӑнӑхаҫҫӗ. Ку, чӑннипе, ГТОн пиччӗшӗ. Эпӗ тӑван тӑрӑхра пулма май килнӗшӗн, кунта ӑмӑрту ирттернӗшӗн савӑнатӑп, — тенӗ Сергей Яковлев. Сӑмах май, вӑл Чӑваш Енри Ironmen дистанцие парӑнтарнӑ пӗртен-пӗр спортсмен.

Спортсмен парнисене ҫӗнсе илессишӗн 12-16 ҫулсенчи 50 ытла ҫамрӑк тупӑшнӑ. Каҫала Патӗрьельтен, Шупашкартан, Пӑваран килнӗ. Наградӑсене виҫӗ ушкӑнра пайланӑ. Каҫалсем маттурлӑхӗпе палӑрнӑ. «Кӗтнере» триатлон ҫук пулсан та мала тухма пултарнӑ вӗсем. Вӗсем 4 пӑхӑр тата 2 кӗмӗл илме пултарнӑ. Кирилл Денисов вара ылтӑн медале тивӗҫнӗ.

Алексей Палькин

Россельхознадзорӑн Чӗмпӗр облаҫӗн тата Чӑваш Республикин управленийӗн пуҫлӑхне 41 ҫулти Алексей Палькина ҫирӗплетнӗ. Икӗ регионти управление 2015 ҫул вӗҫӗнче пӗрлештернӗ хыҫҫӑн пуҫлӑх тивӗҫне пурнӑҫлама ӑна шаннӑччӗ. «Тӗнче экономики» тата «инженер-строитель» специальноҫсене аллӑ илнӗскер асӑннӑ управленире маларах та тӗрлӗ должноҫре ӗҫленӗ: пай пуҫлӑхӗнче, управлени пуҫлӑхӗн ҫумӗнче, 2014 ҫулхи пуш уйӑхӗнченпе управлени пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлама тытӑннӑ.

Темиҫе кун каялла республикӑри тата тепӗр пысӑк пуҫлӑх та «тивӗҫе пурнӑҫлакан» тенинчен хӑтӑлнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, Константин Яковлева республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче культура министрне ҫирӗплетнӗччӗ.

Россельхозбанкӑн Чӑваш Енри филиалӗнче «Ипотека с господдержкой» (чӑв. Патшалӑх пулӑшӑвӗпе паракан ипотека) программа пурнӑҫа кӗрет. Унпа килӗшӳллӗн илекен ипотека кредичӗпе ҫӗршывӑн кирек хӑш регионӗнче те хваттер туянма пулать.

Хваттер валли кивҫен илекен хӑйӗн пурнӑҫне тата ипотекӑпа туяннӑ хваттере страхласан ҫулталӑкри процент ставки 11,3 процентпа танлашать.

Чӑваш Енпе ытти регионта хваттер туянас текенсене кредита 3 миллион тенкӗ таран параҫҫӗ. Мускавра, Питӗрте, Мускав тата Ленинград облаҫӗсенче хваттерлӗ пулас шухӑшлисене 8 миллион тенкӗ таранах уйӑраҫҫӗ.

Асӑннӑ программӑпа банкран ипотека илес тесен хваттер хакӗн 20 процентӗнчен кая мар тӳлемелле. Кредита 30 ҫул таран тӳлесе пыма юрать.

Тӑп суйлав комиссийӗ лару ирттерет

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн черетлӗ ҫӗнӗ созывне унчченхи партисемех лекнӗ. Кун пирки республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗ ӗнерхи ларура пӗлтернӗ.

Ҫурлан 20-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев РФ Патшалӑх Думине депутата лекме пултаракансемпе тӗл пулнине эпир пӗлтернӗччӗ-ха.

Ӗнер республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗн ларӑвӗнче чӑваш парламентӗнчи мандатсене «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей», Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗ, либерал-демократсен партийӗ тата «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗсем хушшинче пайлассине пӗлтернӗ.

Республикӑн Патшалӑх Канашӗнче, аса илтеретпӗр, 22 мандата пӗр мандатлӑ суйлав округӗсемпе суйланнисем йышӑнӗҫ. Тепӗр 22-шне — парти списокӗпе ҫӗнтернисем. Парти списокӗнчисенчен «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партине 14 мандат лекӗ, коммунистсемпе либерал-демократсене — виҫшер, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫее» — иккӗ.

Маларах эпир РФ Патшалӑх Думин депутачӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Анатолий Аксаков хӑйсен партийӗнчен Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне виҫҫӗн лекессине шаннине пӗлтернӗччӗ.