Чӑваш академи драма театрӗ

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ тепӗр икӗ ҫултан пӗр ӗмӗр тултарать. Тӑван халӑхӑмӑрӑн авалхи театрне 1918 ҫулта Иоаким Максимов-Кошкинский Хусанта йӗркеленӗ. Репертуарти пӗрремӗш спектакль — Алексей Островскин «Не так живи, как хочется»(чӑв. Хӑв пурӑнас килнӗ пек ан пурӑн) пьеси тӑрӑх лартнӑскер. Паян театра СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев режиссер илемлӗх ертӳҫи пулса ертсе пырать.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Чӑваш академи драма театрне хатӗрленсе ирттермелли мероприятисем ирттересси пирки 163-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ. Вӗсене 2017—2018 ҫулсенче йӗркелемелле. ЧР Министрсен Кабинечӗн ку енӗпе ӗҫ ушкӑнӗ тата план хатӗрлемелле, муниципалитетсене тата кирек епле харпӑрлӑхлӑ организацисен те мероприятисене хутшӑнмаллине палӑртса хӑварнӑ.

Чӑваш Енре миграци йӗркине пӑснӑ тепӗр тӗслӗхе тупса палӑртнӑ. Кун пирки РФ ШӖМӗн Чӑваш Енри пресс-служби пӗлтерет.

Автобус Ташкента Чӑваш Ен урлӑ кайнӑ. Ӑна ҪҪХПИ ӗҫченӗсем тӗрӗслемешкӗн чарнӑ. Салонра Узбекистанри 50 ҫын пулнӑ. Вӗсенчен тӑххӑрӗшӗн Раҫҫейре пулма юрамасть — срок тухнӑ.

Йӗркене пӑснӑ ҫынсен тӗлӗшпе протоколсем ҫырнӑ. Кашнине 2-шер пин тенкӗ тӳлеттерме йышӑннӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсен Раҫҫее хальлӗхе килме юрамӗ.

Полици ӗҫченӗсен кунӗ умӗн РФ ШӖМӗ ачасен «Манӑн атте-анне полицире ӗҫлет» сӑнӳкерчӗксен конкурсне ирттерет. Шӑпӑрлансем хӑйсен ӗҫӗсенче аслисем ӑҫта ӗҫленине уҫса кӑтартма тӑрӑшнӑ.

Чӑваш Енре «Полицейские — ырӑ сӑмах» видеосаламсен клнкурсне ирттерме шухӑшланӑ. Чи лайӑх ӗҫсене Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче кӑтартӗҫ.

Жюри ачасен 30 ытла ӗҫне пӑхса тухнӑ. Чи пӗчӗкки — 4 ҫулта. Дарья Николаева ӗҫне «Атте — командировкӑра» ят панӑ. Муркашри шкулта вӗренекенскер виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Шупашкарти 48-мӗш шкулта ӑс пухакан Валерия Архипова «Полици пире сыхлать» ӗҫӗпе иккӗмӗш вырӑна тухнӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗ — Шупашкарти 4-мӗш гимназире вӗренекен Анастасия Свеклова. Вӑл ӗҫне «Анне патӗнче ӗҫре» ят панӑ. Малти вырӑнсене тухнӑ ӗҫсем Раҫҫей шайӗнче иртекен финала хутшӑнӗҫ.

Чӑваш Енре ВИЧ-инфекципе кӗрешекен комисси йӗркелесшӗн. ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова ЧР Министрсен Кабинетне ҫак комиссие йӗркелемелли проекта пӑхса тухма сӗннӗ.

Мӗн енӗпе ӗҫлӗ ку комисси? ВИЧ-инфекцие сарӑлма парас мар енӗпе ирттерекен мероприятисене йӗркелӗҫ.

Сӑмах май, Чӑваш Республикинче ВИЧ-инфекципе чирлесси, Раҫҫейрипе тата Атӑлҫи федераци округӗпе танлаштарсан, 4 хут пӗчӗкрех. Пирӗн республикӑра ку инфекци 1744 ҫыннӑн пур. Ку таранччен пӗтӗмпе 2207 ҫын ВИЧ-инфекципе чирлине тупса палӑртнӑ. Вӗсенчен 518-шӗ вилнӗ.

Шупашкарти ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче инкек пулнӑ. Балконран ҫул ҫитмен ҫамрӑк ӳксе вилнӗ. Арҫын ача 16-17ре ҫеҫ пулнӑ. Следстви комитечӗ халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатать.

Ку чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче пулнӑ. Тӑххӑрмӗш пилӗкҫуллӑх проспектӗнчи пӗр ҫуртран ҫамрӑк ӳкнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, каччӑ 11-мӗш класра вӗреннӗ. Ҫав каҫ вӑл юлташӗсемпе пулнӑ.

Каччӑ 14 е 18-мӗш хутран ӳкнӗ. Вырӑна тӑванӗ ҫитнӗ. Унтан ашшӗпе амӑшӗ килнӗ. Йӗрке хуралҫисем ҫамрӑксем пулнӑ вырӑна пӑхса тухнӑ, эрех-сӑра кӗленчисене тупнӑ.

Следовательсем ҫав каччӑпа пӗрле пулнӑ ҫамрӑксенчен ыйтса тӗпченӗ. Ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 9 уйӑхра комӑра выртнӑ Ксения Максимова вилнӗ. Аса илтерер: вӑл кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче ӑмӑртура йӗлтӗрпе чупнӑ чухне хӑйне япӑх туйнӑ. Тухтӑрсем унӑн пуҫ мими вилнине палӑртнӑ. Амӑшӗ ӑна ку таранччен пӗр шит уйрӑлмасӑр пӑхса тӑнӑ.

Ксюша 14-ра ҫеҫ пулнӑ. Тухтӑрсен диагнозӗ приговор пекех янӑранӑ: нимӗн те тума пулмасть, Ксюшӑн пуҫ мими вилнӗ. Ӑна ятарлӑ аппаратпа сывлаттарнӑ. Амӑшӗ пӗрех парӑнман. Вӑл ӑна 10 уйӑх пӑхса пурӑннӑ. Шел те, Ксюша куҫне уҫман.

Ксюша Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗнче ҫуралнӑ. Унти шкулта вӗреннӗ. Амӑшӗ Ирина хӗрӗн пурнӑҫне ҫӑлас тесе тем тума та хатӗрччӗ. Анчах шел, пӳрмен Ксюшӑна пурӑнма…

Ҫамрӑк тӳре-шарана пулӑшакансем кирлӗ

Чӑваш Енри ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче тӑрӑшакан ҫамрӑксене малашне ӑспаруҫӑсем (наставниксем) пулӑшӗҫ.

Республикӑра ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче ӑспаруҫӑсен институтне йӗркелеме йышӑннӑ. Ятарлӑ Хушӑва алӑ пуснине республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче пӗлтернӗ.

Михаил Васильевич ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче кадрсем хальхи вӑхӑтра ҫамрӑкланса пынине палӑртнӑ. Унта тӑрӑшакансен 28 проценчӗ – 30 ҫултан ҫамрӑкрах. Кадр резервӗнче 250-а яхӑн ҫамрӑк тӑрать. Михаил Игнатьев влаҫ тытӑмӗнчисен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ 30–35 ҫулсенче пулччӑр тесе шухӑшланине пӗлтернӗ. Ӑспаруҫӑсем патшалӑхӑн граждан служащийӗнче тимлеме тин кӑна пуҫланисене пулӑшса пырӗҫ. Кун пек опыта республикӑн Финанс министерствинче пурнӑҫа кӗртсе пӑхнӑ.

Алла Самойлова красноармейскисене лайӑх тӑвасшӑн

Чӑваш Енӗн Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине Красноармейскинчи район пульниципе пӗрлештересшӗн. Ӗнер ку ыйтупа районта халӑха пухса калаҫнӑ.

«Красноармейски районӗнчи ҫынсене медицина пулӑшӑвӗ кӳрессине лайӑхлатас тесе эпир ҫакӑн пек йышӑнатпӑр. Кунти пульницӑна сыхласа хӑварасшӑн, сиплев учрежденийӗн пухӑнса кайнӑ парӑмне татасшӑн», — ӗнентернӗ министр районтисене. Красноармейски тухтӑрӗсем Васкавлӑ пулӑшу пульницинчи хальхи вӑхӑтри технологисемпе усӑ курма пултарнине те палӑртнӑ вӑл. Ансӑр спецалистсем вара района ҫитсех ҫынсене консультаци пулӑшӑвӗ кӳрӗҫ. Фельдшерпа акушер пункчӗсем, ҫемье врачӗн офисӗсем малтанхиллех ӗҫлӗҫ.

Икӗ пульницӑна пӗрлештерессине Алла Самойлова министр халӑх ырлӑхӗшӗн тӑрӑшнипе сӑлтавланӑ.

Ҫӗмӗрлесем ҫак диплома тивӗҫнӗ

Ҫӗмӗрлери учительсен хорӗ Пӗтӗм тӗнчери «Созвездие — 2016» (чӑв. Ҫӑлтӑр ушкӑнӗ) телекурав конкурсӗнче палӑрнӑ. Ӑмӑрту ҫак кунсенче Шупашкарта иртнӗ. РФ Культура министерстви, Гнесинсем ячӗллӗ Раҫҫейӗн музыка академийӗ, Раҫҫейӗн композиторсен пӗрлешӗвӗ, П.И. Чайковский ячӗллӗ Мускаври патшалӑх консерваторийӗ ирттернӗ ҫак ӑмӑртӑва хамӑр ҫӗршыври 70 регионтан, ҫавӑн пекех Беларуҫран, Казахстанран, Украинӑран хутшӑннӑ.

Ҫӗмӗрлесен хорне вырӑнти ача-пӑча 1-мӗш ӳнер шкулӗн преподавателӗ Т.В. Вишневская ертсе пынӑ. Ушкӑн «Репертуар Аллы Пугачёвой» (чӑв. Алла Пугачева репертуарӗ) номинацире «Песня о любви» юрра шӑрантарнӑ. Ҫӗмӗрлесем II степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ.

Авӑн уйӑхӗн вӗҫӗнче Елчӗк, Комсомольски, Шӑмӑршӑ, Патӑрьел районӗсенчи вӗрентекенсен хорӗсем республикӑн Вӗренӳ тата Культура министерствисем йӗркеленӗ конкурсӑн зонӑри тапхӑрне хутшӑннӑччӗ.

Федералсем каланине Чӑвашра ӑша хываҫҫӗ

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Канашӗн консультаци канашӗн ларӑвне хутшӑннӑ. Унта пуҫтарӑннисем пурлӑха тухӑҫлӑ епле усӑ курмалли пирки калаҫнӑ. Ӗҫлӗ ушкӑнӑн ертӳҫи, Краснодар крайӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Вениамин Кондратьев пурлӑха май килнӗ таран ытларах усӑ курмаллине, тупӑш кӳменнине вӑл приватизацилемеллине палӑртнӑ. РФ экономика аталанӑвӗн министрӗн ҫумӗ, Патшалӑх пурлӑхӗпе ӗҫлекен управлени ертӳҫи Дмитрий Пристансков Росстатӑн тата Федерацин налук службин регионсенчи управленийӗсен муниципалитетӑн тата патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗсем пирки актуаллӑ информаци пӗлтермеллине чӗнсе каланӑ.

Аса илтеретпӗр, РФ Патшалӑх Канашӗн консультаци канашне ҫӗршыв ертӳҫине социаллӑ-экономика аталанӑвӗнчи ҫивӗч ыйтусене палӑртма пулӑшас тӗллевпе йӗркеленӗччӗ. Унта пирӗн регион ертӳҫи те кӗнӗччӗ.