Политика
![]() Александр Коршунов Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствине Александр Коршунов ертсе пыма тытӑнӗ. Аса илтеретпӗр, министр пуканне паянччен йышӑннӑ Сергей Павлов Вӑрнар тӑрӑхӗнчен республикӑн Патшалӑх Канашне суйланчӗ. Депутатсен вара патшалӑх службинчи вырӑнта ларма юрамасть. Александр Коршунова министрӑн тивӗҫне пурнӑҫлама шанассине паян республика Правительствин ларӑвӗнче Михаил Игнатьев Элтепер пӗлтернӗ. Хальхи вӑхӑтра Александр Коршунов Агрохими службин «Чувашский» патшалӑхӑн центрне ертсе пырать. Федерацин патшалӑх хысна учрежденийӗ шутланакан ҫав центр пуҫлӑхне лариччен вӑл республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче те ӗҫленӗ. Сӑмах май каласан, маларах асӑннӑ Сергей Павлов та вӑхӑтӗнче ял хуҫалӑх министрӗ пулнӑччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Янӑшри конкурс вӑхӑтӗнче Шупашкар районӗнчи ҫак кунсенче аслӑ ҫулхисен «Чунпа ҫамрӑк» пултарулӑх конкурсӗ малалла пырать. Ӗнер Ҫӗньял ял тӑрӑхӗнчи Шӑмӑшра иртнӗ. Гала-концерт авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Кӳкеҫри Культура ҫуртӗнче пулӗ. Маларах конкурс Янӑшра иртнӗ. Унтине вырӑнтисемсӗр пуҫне Чӑрӑшкасси, Ишек ял тӑрӑхӗсенчи ӳркенмен ватӑсем пуҫтарӑннӑ. Ҫулне кура мар вӑр-варрисене хаклакан тӳресен йышӗнче Ростислав Данилов та пур. Хӑй вӑхӑтӗнче Росислав Васильевич Шупашкар район пуҫлӑхӗ пулнӑччӗ, халӗ вӑл Раҫҫей пенсионерӗсен союзӗн районти уйрӑмне ертсе пырать. Тӳресен йышӗнче ҫавӑн пекех — Шупашкар районӗнчи клубсен тӗп тытӑмӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Ксения Виноградова, асӑннӑ тытӑмӑн пуҫлӑхӗн пултарулӑх енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Ксения Леонтьева. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Чӑваш кӗнекисем Туркменистанри куравра Чӑваш литературине туркменла, туркменлине чӑвашла куҫарасси пирки республикӑн Информаци политикин тата массӑлла коммуникацисен министерстви хыпарлать. Пӗр чӗлхерен теприне куҫарас шухӑш патне Чӑваш кӗнеке издательствин пуҫлӑхӗ Валерий Комиссаров ҫитнӗ. Кун пирки вӑл Туркменистанри «Дияр» литература журналӗн редакторӗпе Акмухаммет Хемидовпа калаҫса татӑлнӑ. Енсем Ашхабадра иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери «Книга — путь сотрудничества и прогресса» (чӑв. Кӗнеке — килӗштерсе ӗҫлемелли тата аталанмалли ҫул) XI курав-ярмӑрккӑра тӗл пулнӑ. Авӑн уйӑхӗн 21-23-мӗшӗсенчи ҫав мероприятие Раҫҫейри тата Никама пӑхӑнман ҫӗршывсен союзне кӗрекен ҫӗршывсенчи 50-а яхӑн организаци хутшӑннӑ. Вӗсем пурте издательство тата полиграфи ӗҫӗпе, кӗнеке кӑларассипе тӑрӑшаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунӗ умӗн акци ирттерме палӑртнӑ. Ватӑ ҫынсем парикмахерские кайса йӳнӗпе ҫӳҫ кастарма пултараҫҫӗ. Анчах 60 ҫултан аслӑраххисен ҫеҫ ку ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма май пур. Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 29 тата 30-мӗшӗсенче 60-тан аслӑраххисем ҫӳҫне 100 тенкӗпе ҫеҫ кастарайӗҫ. Анчах ҫӑмӑл прическа пирки ҫеҫ сӑмах пырать. Акци хулари пур районта та иртӗ, ҫулран инҫех мар вырнаҫнӑ парикмахерскисене пырса тивӗ. «Облик» вӗренӳ центрӗ акцие авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнчех пуҫланӑ. Вӑл юпан 1-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Николаев урамӗнчи 41-мӗш ҫуртри парикмахерскире те ваттисене хапӑлласах йышӑнаҫҫӗ. Ваттисен ҫӳҫе тӳлевсӗр кастарма та май пур. Николаев урамӗнчи «Овация» тата Декабристсен урамӗнчи «Диана» парикмахерскисене ҫитмелле. Унта «Облик» центрта вӗренекенсем ҫӳҫ касӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Уйрӑмах хӑрушӑ преступнике 4 ҫул шыраҫҫӗ. Ку таранччен вӑл Атӑлҫи тӑрӑхӗнче 30 ытла хӗрарӑма вӗлернӗ. Пурте — 75–90 ҫулсенчисем. Преступник пӗччен пурӑнакан хӗрарӑмсен алӑкӗнчен шаккаса хӑй ТСЖ ӗҫченӗ пулнине пӗлтернӗ. Унтан хваттере кӗрсе хӗрарӑма пӑвса вӗлернӗ, укҫи-тенкине вӑрласа тухнӑ. Кунашкал икӗ тӗслӗх Шупашкарта та пулнӑ. Ҫав хурах ведеокамера ҫине те лекнӗ. Анчах унӑн ятне-шывне никам та пӗлмест. Ун пирки пӗлтерекене 3 миллион тенкӗ пама шантараҫҫӗ. Унччен ку хыпаршӑн 1 миллион тенкӗ пама шантарнӑччӗ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хурах пирки хыпарлаканӑн ятне-шывне никама та каламӗҫ. Унӑн сӑнӗн фоторобочӗ пур. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Статистика
![]() Чӑваш Енре вилекен ҫынсем ҫуралнисенчен йышӗнчен пӗчӗкрех. Ку — савӑнмалли кӑтарту. Кӑҫалхи 7 уйӑхра пирӗн республикӑра 11326 ача ҫуралнӑ. Вилнисен йышӗ пӗчӗкрех — 10900 ҫын. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенче, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 29 ача ытларах кун ҫути курнӑ. Вилекен ҫынсен йышӗ вара чакнӑ — 127-ӗн сахалрах пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗнче 4145 ҫемьере пӗрремӗш ача ҫуралнӑ. Ҫынсем ытларах чухне юн ҫаврӑнӑшӗн чирӗсене, апат ирӗлтерекен тытӑм тата сывлав органӗсен чирӗсене пула вилеҫҫӗ. Инкекре куҫ хупакан та нумай. Кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенче 39 ача вилнӗ. Тата ҫакна палӑртмалла: кӑҫал пӗрлешекенсен йышӗ чакнӑ. Ҫемье арканнӑ тӗслӗх вара нумайланнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Чӑваш Енӗн экс-сенаторне Леонид Лебедева федераци шайӗнчех шыраҫҫӗ. Вӑл 220 миллион доллар вӑрланӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Тверь облаҫӗнчи полицейскисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следовательсем шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл «Синтез» пуҫлӑхӗ пулнӑ чухне «ТГК-2» энергетика компанийӗн генеральнӑй директорӗпе каварлашса унӑн хыснинчен 220 миллион доллар тенкӗ вӑрланӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, экс-сенатор следовательсем патне тӗпчеве килмен хыҫҫӑн ӑна шырама тытӑннӑ. Ку унӑн адвокачӗшӗн те кӗтменлӗх пулнӑ. Аса илтерер: 2002 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен Леонид Лебедев Федераци Канашӗнче пирӗн республика сенаторӗ пулнӑ. Вӑл пуҫарнипе 2003 ҫулта «Чӑваш Ен» фонд йӗркеленнӗ. 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Лебедев ку должноҫран кайнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() Чӑваш Енре грипран прививка тӑвас ӗҫ малалла пырать. Ҫӗнӗ Шупашкар пуҫлӑхӗ, сити-менеджер тата ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова та прививка тутарнӑ. Алла Самойлова прививка кампанине хӑйсенчен пуҫлама йышӑннӑ. Вӑл хӑйне прививка тутарса ыттисене тӗслӗх кӑтартнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, ку питӗ кирлӗ процедура. Сӑмах май, кӑҫал грипран 520 пин ҫынна прививка тума палӑртнӑ. Вӗсенчен 170 пинӗшӗ — ачасем. Хальлӗхе республикӑна 175 пин доза вакцина килнӗ. Ку — аслисем валли. Ачасем валли вара 117,5 пин доза ҫитнӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарта хальлӗхе 9 пин ачана тата 14 пин аслӑ ҫынна прививка тунӑ. Тухтӑрсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ку процедура ыраттармасть тата хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Голливудра ӳкернӗ «Звездные войны» (чӑв. Ҫӑлтӑр вӑрҫи) фильмӑн мӗнпур эпизодне якутла куҫарӗҫ. Кун пирки ЯСИА.ru пӗлтернӗ. YouTube сайтра 4-мӗш эпизод трейлерӗ халех пур. Проект координаторӗ Георгий Антипин каланӑ тӑрӑх, куҫарӑвӑн тӗллевӗ — якут чӗлхипе калаҫакан аудиторие ҫав фильм жанрӗн культурипе ҫывӑхлатас тени. 4-мӗш эпизода раштав ҫуррисенелле куҫарса пӗтересшӗн. Антипин ӗнентернӗ тӑрӑх, якутла трейлера ҫынсем кӑмӑлласа йышӑннипе пӗрлех хурлакансем те тупӑннӑ. Проекта пурнӑҫа кӗртессипе ҫине тӑракансем ӗнентернӗ тӑрӑх, вӗсем кашни комментариех пӑхса пыраҫҫӗ, пуҫарӑва пурнӑҫа кӗртмелли пирки ҫавӑнпа та иккӗленмеҫҫӗ. Сӑмах май каласан, унччен Льюис Кэрроллӑн «Алиса в Стране чудес» юмахне алтайла куҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Сулахайри Вячеслав Рафинов Чӑваш Енри ачасен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫленӗ Вячеслав Рафинов малашне ку тивӗҫе пурнӑҫламӗ. Ӑна республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулма суйланӑ хыҫҫӑн «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин чӑваш парламентӗнчи фракцине ертсе пыма шаннӑ. Ку йышӑнӑва парти пайташӗсем авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче иртнӗ йӗркелӳ ларӑвӗнче татса панӑ. Фракци ертӳҫине палӑртмалли сасӑлава вӑрттӑн ирттернӗ. Унта Вячеслав Рафиновшӑн ытларах сасӑ пухӑннӑ. Ӑна фракцире пулӑшса пыма Ҫӗнӗ Шупашкар округӗпе депутата суйланнӑ Сергей Михеева шаннӑ. Депутата суйланнӑ Вячеслав Викторович унччен йышӑннӑ пукан — Ачасен правине хӳтӗлекен уполномоченнӑй — патшалӑх должноҫӗ шутланать. Депутата саккун патшалӑх службинче ӗҫлеме ирӗк памасть. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 4 - 6 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |