Ӗнер, раштавӑн 21-мӗшенче, «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн вырӑнне кам йышӑнассине палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Аса илтеретпӗр, пуҫлӑх пуканне медиахолдингра 15 ҫул ӗҫлекен Михаила Арланова шанса панӑ.

Ҫӗнӗ должноҫри пӗрремӗш ӗҫ кунӗ Михаил Арлановшӑн тата коллектившӑн ҫутӑсӑр ларнипе пуҫланнӑ. Пичет ҫуртӗнчи виҫҫӗмӗш хутра ларакансене ку пӑтӑрмах пырса тивмен-мӗн. Ӗҫ вырӑнӗсем улттӑмӗш хутра вырнаҫнӑ «Хыпар» ачисен — «Тантӑшӑн», «Хресчен сассин», «Ҫамрӑксен хаҫачӗн», «Чӑваш хӗрарӑмӗн» — вара паян кунӗпех тӗттӗмре ларма тивнӗ. Уйрӑмах телейлисен пӳлӗмӗсенче компьютерсем ӗҫленӗ.

Энергетиксен кунӗ (календарьте паян ҫак кун) ҫапла килсе тухни издательство ҫурчӗ «Чӑваш Ен» издательство умӗнче пысӑк парӑма кӗрсе кайнипе, ҫавӑншӑн лешсем ҫутӑ сӳнтерсе лартнипе ҫыхӑннӑ тесе калаҫаҫҫӗ.

Томск хулинче «Хрустальный Томск» пӑр скульптурисен конкурсӗ иртнӗ. Финала Шупашкар, Мускав, Томск, Кемӗр, Питӗр, Стрежевой хулисенчи тата Германири 11 команда хутшӑннӑ.

Финала тухнисем раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ӗҫе тытӑннӑ. Конкурс пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, Шупашкар команди чи лайӑххи пулнӑ. Пирӗннисем нимӗҫ ӑсти пӗрле ӑсталӑхне кӑтартнӑ.

Жюри йышӗнче социаллӑ политика мэрӗн ҫумӗ Оксана Кравченко, РФ Ӳнерҫисен пӗрлӗхӗн Томскри уйрӑмӗн председателӗ тата скульптор Антон Гнедых, хула дизайн комитечӗн председателӗ Андрей Алексеев пулнӑ.

Шупашкар ӑстисем «Песни о Вещем Олеге» хайлава тӗпе хурса «Руны судьбы» ятлӑ ӗҫ хатӗрленӗ. Иккӗмӗш вырӑна Мускаври тата Питӗрти скульпторсем йышӑннӑ. Виҫҫӗмӗшне те мускавсемех тивӗҫнӗ.

Нумаях пулмасть Красноармейски районӗнчи Чатукасси шкулӗнче районти чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен методика пӗрлешӗвӗн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ.

Вӗрентӳ ӗҫӗнчи ҫӗнӗ стандарта пурнӑҫа кӗртсе пырасси пирки калаҫнӑ май асӑннӑ шкулта чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Римма Яковлева «Иван Ахратӑн «Юрлакан кӗленчесем» калавне тишкересси» темӑпа улттӑмӗш классемпе уҫӑ урок ирттернӗ.

Унта пулса курнисем ачасем хастар ӗҫленине, вӗрентекен кӑларса тӑратакан кӑткӑс ыйтусене ҫийӗнчех хуравлама тӑрӑшнине, хӑйсен шухӑшне уҫҫӑн калама пӗлнине, калаври самантсене выляса кӑтартма пултарнине, шыв тултарнӑ кӗленчесене шаккаса кӗвӗ кӑларнине пӗлтереҫҫӗ.

Кунсӑр пуҫне вӗрентекен ачасемпе ӑшшӑн калаҫни, урок шӑнӑрне кирлӗ пек йӗркелесе пыни, ачасене тӗрлӗ ӗҫсемпе кӑсӑклантарса ӗҫлеттерни килӗшнӗ.

Ӗнер Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи 127-мӗш ҫурчӗнчи 2-мӗш корпуса кивӗ те ишӗлекен ҫуртра пурӑнакан ҫынсене хваттер уҫҫи панӑ. Ҫӑра уҫҫине Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑй тыттарнӑ. Ҫӗнӗ ҫурта пурӑнма куҫнӑ тӑрӑх ҫемьене Михаил Васильевич саламланӑ, пурне те туслӑхпа юратура пурӑнма ырлӑх-сывлӑх телей суннӑ.

Унта вӑл ҫынсене кивӗ ҫуртсенчен ҫынсене куҫарма пӗтӗмпе 5 млрд тенкӗ пӑхса хӑварнине, укҫа-тенкӗне тупма ҫӑмӑлах маррине пӗлтернӗ. Апла пулин те халӑх ыйтӑвне вӑхӑтра татса пама тӑрӑшнине асӑнса хӑварнӑ. Ку хутӗнче тӑхӑр ҫемье хӑтлӑ хваттерлӗ пулнӑ.

Ҫав вӑхӑтрах кивӗ хваттерте нушаланакансем те ҫук мар-ха. Вӗсенчен пӗр тӗслӗхӗ пирки Чӑваш халӑх сайчӗ паян кӑна пӗлтерчӗ.

Аса илтеретпӗр, унта сӑмах Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммунистсен урамӗнчи 35-мӗш ҫурт пирки пырать.

Сӑнсем (8)

Тӗмен хулинче ача-пӑча тата ҫемье кинофильмӗн «Ноль плюс» пӗтӗм тӗнчери фестиваль иртнӗ. «Ҫӗпӗр кӑмӑлӗллӗ чӑвашсем» документлӑ фильм унта дипломант пулса тӑнӑ.

Пирӗн ентешсем пирки ӳкернӗ фильма И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн профессорӗ Владимир Васильев тата Чӑваш наци конгресӗн пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева хатӗрленӗ.

Фильмри сӑнарсем — ахаль ҫынсем. Вӗсем, тӗрлӗ вӑхӑтра Ҫӗпӗре куҫса килнӗскерсем, ӗҫчен, чӑтӑмлӑ. Тӑван кӗтесӗнчен аякра пулсан та тӑван халӑхӗн йӑли-йӗркине манмаҫҫӗ. Вӗсем юрӑ фольклорне, халӑх костюмне, наци кухнине сыхласа хӑварнӑ. Культура аталанӑвне наци уявӗсем урлӑ уҫса параҫҫӗ.

Владимир Васильев каланӑ тӑрӑх, вӗсем фильмра чӑваш халӑхӗн лайӑх енӗсене уҫса панӑ.

Константин Иванов ҫулталӑкӗ вӗҫленсе пынӑ май республикӑри культура учрежденийӗсем ӑна тивӗҫлипе ӑсатса яма тӑрӑшрӗҫ темелле. Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче тӑрӑшакансем вара «Ҫакӑ ҫутӑ тӗнчере» мюзикл хатӗрленӗ.

Унӑн никӗсӗнче — чаплӑ классикӑмӑрӑн, Константин Иванов поэтӑмӑрӑн, вилӗмсӗр «Нарспи» поэми.

Кӗввине «Асаматлӑ ҫӗршыв» (Радужная страна) вокал студийӗн ертӳҫи Людмила Воронова-Кинер ҫырнӑ.

Спектакле вокал студийӗсӗр пуҫне «Салютӑн» «Савӑнӑҫ» (Радость) ача-пӑчан халӑх ташӑ ушкӑнӗ те (балетмейстерӗсем Зоя Бачуринӑпа Роза Алимова) хутшӑннӑ.

Мюзикл пирки, сӑмах май, хула администрацийӗн сайтӗнче ырӑ сӑмахсемпе хакласа ҫырнӑ.

Сӑнсем (5)

Чӑваш Енре ял туризмне аталантармашкӑн инфратытӑм объекчӗсене хута яраҫҫӗ. Нумаях пулмасть Тӑвай районӗнчи Тӗмер ял тӑрӑхӗнче «Паснерка» усадьба уҫӑлнӑ.

Ӑна раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Усадьбӑна хута ямашкӑн 74 миллион тенкӗ кирлӗ пулнӑ. Ӑна 3 ҫулта туса пӗтернӗ.

Усадьба 25 гектар ҫӗр ҫинче вырнаҫнӑ. «Паснеркӑра» икӗ хутлӑ хӑна ҫурчӗ, конференци залӗ, утар ҫурчӗ, ял хуҫалӑх тата экологи туризмӗн ытти ҫурчӗсем пур.

Туризм объектне уҫнӑ чухне инвесторсене вырӑнти чиновниксем тав тунӑ. Проекта хута янӑ чухне кунсерен канакан 50 ҫынна йышӑнма, 25 ӗҫ вырӑнӗ тума палӑртнӑ.

Шупашкарта пушарпа хуралӑн 4-мӗш чаҫне хирӗҫ палӑк лартасшӑн. Ӑна ҫулӑмпа кӗрешекенсене халалласшӑн.

ЧР МЧСӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пулас палӑк вырӑнне чул хунӑ. Ку ӗҫе Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем, пушар хуралӗн ветеранӗсем, кадетсем хутшӑннӑ.

Пӗр минут шӑп тӑнӑ хыҫҫӑн делегаци чул патне чӗрӗ чечексем хунӑ. Христос ҫуралнӑ ячӗпе хисепленекен храмӑн настоятелӗ Сергий атте пулас палӑка сӑвапланӑ.

Ведомствӑра палӑртнӑ тӑрӑх, ҫынсем палӑк умӗнче куллен хӑйсен пурнӑҫне хӑрушлӑха кӗртсе ӳкерекен пушарнӑйсене тав тума пултараҫҫӗ.

Есения Михайлова тунӑ сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗр ҫуртра пурӑнакансем хӑрушлӑхра темелле. Вӗсен ҫурчӗ кӗҫ-вӗҫ йӑтӑнса анма пултарать. Тӗрӗссипе, майӗпен арканма тытӑннӑ ӗнтӗ вӑл.

Ҫынсем камран пулӑшу ыйтмаллине пӗлмеҫҫӗ. Ара, ҫурта авариллӗ тесе йышӑнман. Пурӑнмалли условисем питӗ япӑх. Кирпӗч ҫурӑлать, мачча йӑтӑнать, путвалта — шыв.

Кунашкал ҫурт — Коммунист урамӗнче. 35-мӗш ҫурт вӑл. Халӑх ҫурта авариллисен йышне кӗртмешкӗн тахҫанах талпӑнать. 2010 ҫулхи документсемпе килӗшӳллӗн, унта юсав тунӑ. Анчах ку хут ҫинче кӑна мар-ши? Кирпӗч нӳрӗ, никӗс йӗпенет — шурлӑхри пекех пурӑнаҫҫӗ ҫынсем.

Ҫурта 1978 ҫулта хӑпартнӑ. 2015 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи хутпа килӗшӳллӗн, ӑна йӗркеллӗ ҫурт тесех йышӑннӑ.

Раҫҫейре 2015 ҫула пӗтӗмлетсе хула пуҫлӑхӗсен списокне хатӗрленӗ. Унпа килӗшӳллӗн, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков чи лайӑххисен шутне кӗнӗ. Кун пирки russia-rating.ru портал пӗлтерет.

Танлаштарӑма федераци эксперчӗсен шухӑшне, уҫӑ ҫӑлкуҫсенчи материалсене шута илсе хатӗрленӗ, хула мэрӗсем ҫулталӑк тӑршшӗпе мӗн тунине тишкернӗ.

Алексей Ладыков хула пуҫлӑхӗсен пӗрремӗш ушкӑнне кӗнӗ. Вӑл 19-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Списокра пӗрремӗш вырӑнсене Хусан, Белгород, Краснодар мэрӗсем йышӑннӑ. Петрозаводск, Чита, Киров хулисен мэрӗсем чи начаррисен йышне лекнӗ.