Шупашкар хула депутачӗсен пухӑвӗн ларӑвӗнче «Ҫеҫпӗл» кинотеатр пулнӑ ҫурт шӑпине сӳтсе явнӑ. Депутатсем ӑна Ҫамрӑксен театрне парас тесе пӗр саслӑн пулнӑ.

Кинотеатр 2014 ҫултанпа ӗҫлемест. Республика влаҫӗ ӑна ахаль лартасшӑн пулман, ҫавӑнпа аукциона тӑратнӑ. Анчах никам та ӑна илмен. Ун хыҫҫӑн ЧР Минстрсен Кабинечӗ ӑна хула балансӗ ҫине куҫарнӑ.

Малтанах мэри савӑнса кайнӑ темелле. Чиновниксем ҫак шухӑш патне ҫитнӗ: вӑл ҫамрӑксем валли хальхи пултарулӑх центрӗ пулӗ. Ӑна юсама, ҫӗнетме, ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме палӑртнӑ.

Анчах ӑна тытса тӑмашкӑн хула хыснинче укҫа тупӑнман. Юсама кӑна 70 миллион тенкӗ кирлӗ. Хатӗр-хӗтӗр туянма вара – 50 миллион тенкӗ. Ҫавна май ҫурта республика шучӗ ҫине тавӑрма шухӑшланӑ. Малашне унта Ҫамрӑксен театрӗ пулӗ.

Раҫҫейри биатлонистсен пӗрлӗхӗ пӗтӗм тӗнчери ӑмӑртусене хутшӑнакан спортсменсене ҫӗршывӑн пӗрлештернӗ командине кӗртнӗ. Ку чыса камсем тивӗҫнӗ-ха?

Йыша Мускаври политехника институчӗн Шупашкарти филиалӗнче вӗренекен Татьяна Акимова та кӗнӗ. Тӗменри тренировкӑра вӑл спринт чупса финиша иккӗмӗш ҫитнӗ.

Пӗтӗм тӗнчери биатлонистсен пӗрлӗхӗ Татьяа Акимова сезонра чи лайӑх ҫын тесе йышӑннӑ. Пӗрлӗхӗн Кубокне ҫӗнсе илессишӗн чӳкӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа раштавӑн 3-мӗшӗччен кӗрешӗҫ. Тӗнче кубокӗ Швецире ҫав тапхӑртах иртӗ, анчах пӗр кун маларах вӗҫленӗ.

Архиври сӑнӳкерчӗксем

Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсем тӑван халӑхӑмӑрӑн паллӑ историкӗн, этнографӗн Василий Магницкин тӑванӗ Елена Гарцева чӗннипе асӑннӑ йӑхӑн ҫемье материалӗпе паллашнӑ.

Музей ӗҫченӗсем Магницкий ҫемйин архивӗпе паллашнӑ. Йӑх сӑнӳкерчӗкӗсене сканерласа илнӗ. Ҫав материалсемпе тата музей фондӗнчи ӳкерчӗксемпе усӑ курса Василий Магницкий фотоальбомне кӑларма шухӑшлаҫҫӗ.

Елена Васильевна Василий Константиновичӑн кӗҫӗн шӑллӗн Константин Константиновичӑн мӑнукӗн хӗрӗ пулать. Константин Магницкий ҫар врачӗнче ӗҫленӗ. Улатӑр районӗнчи Сартури педагогика училищине вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн Елена Васильевна тӑван тӑрӑха таврӑннӑ, ача пахчин заведующийӗнче ӗҫленӗ. Вӑл хупӑннӑ хыҫҫӑн 10 ҫул ытла Улатӑрти «Западный» территорири общество хӑйтытӑмлӑхӗн канашне ертсе пырать.

Александр Дарчиев

Шупашкарта пӗр миллион укҫана тивӗҫ чи хитре юрлакана палӑртнӑ. Ку ҫын — Александр Дарчиев. Финала пӗтӗмпе 10 юрӑҫа суйласа илнӗ. Вӗсенчен чи пултаруллине «Русское радио» пӗр миллион тенкӗ преми панӑ.

Аса илтеретпӗр, кастинга виҫӗ куна палӑртнӑччӗ. Пӗрремӗшӗ юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Олимп» культура ҫуртӗнче иртнӗ. Теприне юпан 23-мӗшӗнче «Медвежий угол» барта, виҫҫӗмӗшне каллех «Олимпра» пухнӑ.

Финал Шупашкарти «Мега Галакси» кану центрта иртнӗ. Александр Дарчиева «Ураган» юрӑшӑн пӗр миллион тенкӗ преми панӑ. Тӗрлӗ номинаципе конкурса хутшӑннисенчен Александрӑн лирикӑлла юрри ҫӗнтернӗ. Каччӑна «Golden Flash» шоу-балет ташласа пулӑшнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗне премие «Серебро» хӗрарӑмсен поп-ушкӑнӗн юрӑҫисем тыттарнӑ.

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Александр Дарчиева «Русское радио» тӳрӗ эфира чӗннӗ. Унта вӑл Дмитрий Шараппа калаҫнӑ. «Хам ҫӗнтернине халӗ те ӗненместӗп», — тенӗ каччӑ унта.

Шупашкарти ликерпа водка савучӗ

Ҫывӑх вӑхӑтра Шупашкарти ликерпа водка савутӗнче 100-е яхӑн ҫын ӗҫсӗр тӑрса юлӗ. Вӗсене ун пирки хут тыттарнӑ та ӗнтӗ.

Шупашкарти эрех савутӗнче чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче 86 ҫын юлашки кун ӗҫлӗҫ. Йышра — 51 хӗрарӑм, 11 пенсионер, 6 — ҫамрӑк. Ӗҫпе тивӗҫтерекен Шупашкарти центрта вӗсене вӑхӑтлӑх ӗҫпе тивӗҫтерме шантарнӑ май ним хӑрушши те ҫуккине пӗлтернӗ.

Маларах, Шупашкар районӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче самайӑн ӗҫсӗр юлчӗҫ.

Республикӑри пысӑк предприятисенчен пӗрне, Шупашкарти ликерпа водка савутне, чӑваш Енӗн парламенчӗн депутачӗ, «Единая Россия» (чӑв. Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей) парти пайташӗ Олег Мешковнумаях пулмасть туяннӑ. «Букет Чувашии» сӑра савучӗн хуҫи пулнисӗр пуҫне вӑл эрех савутне те илнӗ.

Юрий Борисов депутат

Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ аварирен тарнӑ. Инкекӗ чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнчех пулнӑ-ха.

«ZaRulem.ws» автопортал хыпарланӑ тӑрӑх, В002ТА 21 номерлӗ Volkswagen Touareg машинӑна тытса пыракан 41 ҫулхи водитель пӑрлӑ ҫумӑрлӑ хыҫҫӑн якалса ларнӑ ҫулпа пысӑк хӑвӑртлӑхпа вӗҫтерсе пынӑ чухне малтан троллейбус, унтан Renault Fluence ҫине пырса кӗнӗ. Ҫӑмӑл машинӑри пассажира суранланнӑ тесе пульницӑна ӑсатнӑ. Анчах тухтӑрсем хӗрӗх чӗрнеллӗ хӗрарӑм таса сывах пулнине палӑртнӑ.

Инкеке курнисем каланӑ тӑрӑх, «Туарега» водителӗ пӑтӑрмах вырӑнӗнчен тапса сикнӗ, анчах ҫул-йӗр инспекторӗсем пырса ҫитнӗ тата темиҫе шӑнкӑрав хыҫҫӑн ӑна тупса палӑртнӑ. Асӑрханусӑр машина хуҫи Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Юрий Борисов пулнӑ.

Шупашкар хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттерме йышӑннӑ. Ку ыйтӑва республикӑн тӗп хулинчи депутатсем ӗнер иртнӗ ларура татса панӑ. Тӳлевсӗр ӗҫлеттерме хирӗҫ пулнисем иккӗн кӑна тупӑннӑ: Анатолий Игумнов экс-мэр тата Константин Степанов либерал-демократ.

Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн Председателӗ — хула пуҫлӑхӗ пулнӑ Леонид Черкесов РФ Патшалӑх Думине депутата суйланнӑ хыҫҫӑн хула пуҫлӑхне тӳлевсӗр ӗҫлеттермелли пирки сӑмах тухнӑччӗ. Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче шупашкарсем хула пуҫлӑхне укҫалла е укҫасӑр тар тӑктарассине халӑхпа сӳтсе явма пухӑннӑччӗ. Унта тӗрлӗ шухӑш сисӗннӗччӗ. Либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Константин Степанов, сӑмахран, ӗҫлекен ҫынна тӳлемеллине палӑртнӑччӗ. Пухӑва ертсе пыракан Николай Владимиров депутат хӑйӗнпе килӗшменнине кура либерал-демократ тарӑхса тухса кайнӑччӗ. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ Владимир Кузин малтан тӳлес шухӑшлӑ пулнине пӑхмасӑрах урӑхларах калаҫнӑ май, «ӗҫтешсемпе сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн» урӑхларах пӗтӗмлетӳ тунине пӗлтернӗччӗ.

Хула пуҫлӑхӗн тивӗҫне халӗ Ирина Клементьева депутат пурнӑҫлать.

Малалла...

Шупашкарти пичет ҫуртӗнчи ӗнерхи, чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнчи, пушар пируса пула тухнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Аса илтеретпӗр, кӑнтӑрла иртни 3 сехетре Пичет ҫуртӗнче пушар сигнализацийӗ янӑраса кайнӑ. Вӑл кӑшкӑрма тытӑниччен ҫынсем тӗтӗм шӑршине туйнӑ-ха, анчах мӗн пулнине чухлайман. Пичет ҫуртӗнчи ҫынсене пурне те урама кӑларнӑ. 1-мӗшпе 2-мӗш хутсенче тӗтӗм самаях вӑйлӑ йӑсӑрланнӑ. Пушар «Чӑваш Ен» типографири макулатура складӗнчен тухнӑ. Пушарнӑйсем вырӑна часах ҫитнӗ, ҫулӑма 40 минутра сӳнтернӗ. Инкек вырӑнӗнче тӑхӑр техника ӗҫленӗ. Ҫулӑм шалти стенасене тата унти оборудованирен хут пусӑрӑнтармалли преса сиенлетме ӗлкӗрнӗ. Пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн Пичет ҫуртӗнчисем малалла ӗҫленӗ.

Шупашкарти митинг хыҫҫӑн ӳкерӗннӗ пӗлтӗрхи сӑнӳкерчӗк

Паян, чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши поэт ҫуралнӑранпа 117 ҫул ҫитрӗ. Ҫав ятпа Шупашкарти унӑн палӑкӗ патӗнче митинг иртнӗ. Вӑл ирхи тӑхӑр сехетре пуҫланнӑ. Унта ытти ҫулсенчиллех тӑван культурӑна, чӗлхене, Ҫеҫпӗле сума сӑвакансем: ҫыравҫӑсем, культура ӗҫченӗсем, вӗренекенсем — пуҫтарӑннӑ. Вӗсем поэта сума суса ӑшӑ сӑмах нумай каланӑ, сӑвӑсем вуланӑ. Митинга пынисем палӑк патне чӗрӗ чечек хунӑ.

Поэт ҫуралнӑ кунӗ ячӗпе Ҫеҫпӗлӗн тӑван тӑрӑхӗнче, Канаш районӗнче те, тӗрлӗ мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Тӗслӗхрен, «Зов Сеспеля» (чӑв. Ҫеҫпӗл чӗнӗвӗ) ятпа поэзин регионсем хушшинчи фестивалӗ иртет. Ҫак мероприятие Шӑхасанта йӗркелеме пуҫланӑранпа чылай ҫул ӗнтӗ. Вӑл тӑрӑхшӑн поэт-трибунал — мӑнаҫлӑх палли.

Вӑрҫӑ ачисем шутланакан йыш тахӑҫанах ача мар ӗнтӗ. Паян вӗсем пурте — туяллӑ карчӑк-стариксем. Вӗсенчен хӑшӗсем леш тӗнчене ӑсанма ӗлкӗрнӗ.

Вӑрҫӑ ачисене патшалӑх енчен хӳтлӗх кӳрессипе республика шайӗнче те ун пек саккун йышӑнма сӗннӗччӗ. Анчах регион хыснине йывӑр тивнине кура сӗнӳ сӑмах шайӗнче кӑна юлчӗ. Республика кӑна-и, ҫӗршыв шайӗнче те ун пек калаҫман мар. Проекта сӗнекенсем вӑрҫӑ ачисен шутне 1928 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен пуҫласа 1945 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗччен унчченхи Совет Союзӗн территорийӗнче ҫуралса унтах вӗҫӗм пурӑннисене кӗртмеллине палӑртнӑччӗ.

Ҫапах та Раҫҫейӗн хӑш-пӗр регионӗнче вырӑнти саккун йышӑнса маларах асӑннӑ йыша ҫӑмӑллӑх кӳме йышӑннӑ. Республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Александр Андреев депутат халӑх тетелӗсенчен пӗринче хыпарланӑ тӑрӑх, вӑрҫӑ ачисене хӳтӗлекен саккун кирлине палӑртса Кӳкеҫре алӑ пустарма тытӑнасшӑн.