Хулара
![]() Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан Дмитриевсен ҫемйинче татах ача ҫуралнӑ. Арҫын ача ҫемьере – вуннӑмӗш пепке. Ачана Вениамин ят хунӑ. Районти ЗАГСа пӗчӗкскер ҫуралнинче ӗнентерекен хута ашшӗ илме килнӗ. Ӑна ЗАГС ӗҫченӗсем свидетельствӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ, нумай ача ашшӗне саламланӑ. Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫӳлерех асӑннӑ районта Дмитриевсен ҫеҫ мар, тепӗр ҫемьен те вуннӑмӗш ача ҫуралнӑ. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи 10 уйӑхра республикӑра 12038 ача ҫуралнӑ. Ку, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 284 пепке сахалрах. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
![]() Ҫӗрпӳре ҫитес ҫул шкул тума тытӑнӗҫ. Ӑна хута ямашкӑн 500 миллион тенкӗ ытла кирлӗ. Шкул хулари «Кӑнтӑр» микрорайонта пулӗ. Район администрацийӗ тендер вырнаҫтарнӑ ӗнтӗ. Килӗшӗвӗ малтанлӑха 534 миллион та 428 пин те 800 тенкӗ тесе палӑртнӑ. Шкула ҫитес ҫулхи раштавӑн 25-мӗшӗччен туса пӗтермелле. Вӑл виҫӗ хутлӑ пулӗ. Унта 1000 ача вӗренӗ. Ҫавӑн пекех шкул ҫумӗнче икӗ автобус лартмалӑх гараж, котельнӑй пулӗ. Пӗрремӗш блокра аслӑ классем вӗренӗҫ. Иккӗмӗш блокра акт залӗ, спортзал, апатланмӑш тата ытти пӳлӗм пулӗҫ. Виҫҫӗмӗш блокра кӗҫӗн классем ӑс пухӗҫ. Шкулта 76 вӗрентекен пулмалла. Генеральнӑй подрядчике электрон аукцион ирттерсе палӑртӗҫ. Вӑл ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 16-мӗшӗнче иртӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Сӗнтӗрвӑрри тата Елчӗк районӗсенче халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрсем ваттисен ҫурчӗсенче пурӑнакансенчен утавлӑ майпа укҫа илсе тӑнӑ. Ҫакна прокуратура тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ. Елчӗк районӗнчи Ҫирӗклӗ Шӑхальти ваттисен ҫуртӗнче 19 ҫын пурӑнать. Вӗсене 5-ӗн пӑхаҫҫӗ. Ваттисем валли кунта условисем пур. 2015 ҫултанпа кунти сусӑрсем социаллӑ пулӑшупа усӑ курманшӑн паракан укҫана кашни уйӑхрах тытса юлма пуҫланӑ. Ку – саккуна пӑсни. Ваттисен ҫуртӗнче пурӑнакансен пенсийӗнчен 75 процентне ҫеҫ тытса юлма юрать. Хӑшӗ-пӗри эмелшӗн компенсаци илет. Ӑна вара тытса юлма ирӗк ҫук. Ҫапла халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центр сусӑрсенчен 120 пин тенкӗ тытса юлнӑ. Вӑтамран кашни сусӑртан – 10 пин тенкӗ. Ку пӑтӑрмах хыҫҫӑн центр директорӗ Галина Лаврова хӑйӗн ирӗкӗпе ӗҫрен тухса кайнӑ. Халӗ ваттисене укҫана тавӑрса пама пуҫланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Александр Сидоренко Паян, раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн премьер-министрӗ документа алӑ пусса ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗн ҫумне Александр Сидоренко должноҫран кӑларнӑ. Александр Сидоренко ҫӳлерех асӑннӑ министерствӑна 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче килнӗ. Вӑл виҫӗ пая ертсе пынӑ. Унӑн тивӗҫӗ республикӑри инфокоммуникаци инфратытӑмне аталантарасси пулнӑ. Палӑртмалла: халӗ Александр Иванов министрӑн пӗр ҫум юлнӑ. Вӑл – Юлия Стройкова. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Ват ҫын — тӑват ҫын Паян Чӑваш патшалӑх культурӑпа искусство институтӗнче ЧР Элтеперӗ ҫумӗнчи Ваттисен канашӗ ҫулталӑка пӗтӗмлетме пуҫтарӑннӑ. Ҫӗнӗ ҫул муӗнхи тӗлпулура шурсухалсем кӑҫалхи ӗҫ-хӗле ҫӳтсе явнипе пӗрлех ӳлӗмрен тумаллине палӑртса хунӑ. Ваттисен канашӗн ертӳҫи Лев Кураков влаҫра ларакансемпе туслӑ пулнине, пӗр-пӗринпе килӗштерсе ӗҫленин усси пурри ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Кураков сӑмахӗ тӑрӑх хакласан, влаҫрисем ваттисен сӗнӗвне ӑша хываҫҫӗ. Института пуҫтарӑннӑ шурсухалсем вӗрентӳ учрежденийӗн концерт залне пӑхса ҫаврӑннӑ. Вӗренӳ учрежденийӗн ректорӗ Наталья Баскакова та ӑшӑ сӑмахне шеллемен: вӑл Элтепере тата Ваттисен канашне республикӑри культура учрежденийӗсене аталанма пулӑшнӑшӑн тав тунӑ. — Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Хальхи вӑхӑтра «Ҫӗрпӳ – Красноармейски – Кӳльҫырма» – Шывпуҫ» автоҫула юсасси вӗҫленсе пырать. Унта строительсем ҫул айккинчи картана тытаҫҫӗ. Маларах Чӑваш Енре ҫул сарассипе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах та сиксе тухнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, Шупашкарти База тӑкӑрлӑкӗнче пӑрлӑ ҫумӑра пӑхмасӑрах ҫул юсанине Пӗрремӗш телеканалпа тӗлӗнсе кӑтартнӑччӗ. Шупашкарти Ленин районӗ прокуратури Президент бульварӗнчи ҫул ҫавринчен пуҫласа Станциҫум урамӗ таран тӗрӗсленӗччӗ. Вӗсемпе пӗрле ҫул-йӗр пахалӑхне хаклакан специалистсем те пулнӑччӗ. Асфальта лабораторире тӗпчени виҫӗ пробӑран иккӗшӗ нормӑна тивӗҫтерменнине палӑртнӑччӗ. Ҫула пӑрлӑ ҫумӑрпа тупӑшсах сарнӑ организаци тӗлӗшпе ҫавӑн хыҫҫӑн прокуратура суда ҫитнӗччӗ. Унтисем строительсене кӑлтӑка виҫӗ уйӑхра пӗтерме хушнӑччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарти Автан Паян Шупашкарти Ленин проспектӗнче, «Ростелеком» акционерсен обществи патӗнче, ҫывхарса килекен ҫулталӑкӗн элемне халалласа Хӗрлӗ Автан вырнаҫтарнӑ. Ӑна лартас шухӑшли Шупашкар хула администрацийӗ пулнӑ. Ӗҫе Александр Жигарев художник флисран хатӗрленӗ. Кӳлепе 2 метр ҫӳллӗш. Каҫхине Автана ҫутӑ диочӗллӗ прожектор ҫутатӗ. Хулари тӳре-шара Автана перекетлеме ыйтать. Аса илтеретпӗр, кӑҫал Тухӑҫ календарӗе Упӑте ҫулӗ шутланчӗ. Хӗрлӗ Автан ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче хуҫаланма пуҫлӗ. Хӗрлӗ Автан ҫулне хӗрлӗ, рубин, хӗмлӗ, сарӑ хӗрлӗ, ылтӑн тӗслӗ ҫипуҫпа кӗтсе илме сӗнеҫҫӗ. Ҫак кайӑк ҫутӑ кӑвак, кӑвак, симӗс, сарӑ тӗссене килӗштермест. Астрологсем Автан ҫулӗнче кашни ҫын пурнӑҫӗнче ҫӗнӗлӗх пуласса шантараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Психитар-наркологсем Михаил Игнатьевпа пӗр шухӑшлӑ Чӑваш Енри психиатр-наркологсем пирӗн республика ертӳҫипе Михаил Игнатьевпа пӗр шухӑшлӑ. Тухтӑрсем региона ертсе пыраканӑн пуҫарӑвне ырланине ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ. Аса илтеретпӗр, Иркутск облаҫӗнче ҫынсем спирт настойки ӗҫсе вилни ЧР Элтеперне Михаил Игнатьева та сисчӗвлентернӗччӗ. Ку ыйтӑва правительство пайташӗсемпе эрнесерен иртекен канашлура та сӳтсе явнӑ. Тӗрӗссипе, фанфурик сутакансене республикӑра унччен те ырламастчӗҫ. Унпа ҫыхӑннӑ ыйтӑва республика парламентӗнче те хускатман мар. Михаил Игнатьев спиртлӑ хутӑшсене сутма чарас пуҫарӑвне Республикӑн наркологи диспансерӗн психиатр-наркологӗсем ырланине ЧР Сывлӑх сыхлав министерствин сайтӗнче вырнаҫтарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Апат-ҫимӗҫ
![]() Чӑваш ҫӑнӑхӗ Мурманска та ӑсанать «Чӑвашҫӑкӑрпродукчӗ» предприятин ҫӑнӑхӗ паха, вӑл ҫӑкӑр савучӗсене те, кондитерсене те, макарон кӑларакансене те юрӑхлӑ. Ытти регионтипе танлаштарсан чӑваш ҫӑнӑхӗ тивӗҫлӗ хакпа ӑсанать. Ҫав вӑхӑтрах сутуҫӑсем ҫӑнӑха 25 процент хаклатса сутаҫҫӗ. «Складран сентре ҫине кӑларнӑшӑн тытса юлаҫҫӗ», — кӑмӑлсӑрланнӑ республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев усламҫӑсемпе. Хӑйсем вара турттарса та тӑкакланмаҫҫӗ иккен. «Ҫуллӑрах пурӑнаҫҫӗ», — тенӗ май Элтепер хака 10—15 процентран ытла хӑпартмалла маррине палӑртса хӑварнӑ. «Чӑвашҫӑкӑрпродуктӗнче» Пӗрлехи информаци кунне ирттернӗ чухне пирӗн тӑрӑхри ҫӑнӑх ҫӗршыври 19 региона, ҫав шутра Мурманскра, Красндар крайӗнче, Дон ҫинчи Ростовра, сутӑннине предприяти пуҫлӑхӗ Владимир Яковлев пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Лауреат медалӗ Трак енри Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх 2016 ҫулшӑн литературӑпа ӳнерте тата культура аталанӑвӗнче палӑрнӑ пултаруллӑ ҫынсене Нестер Янкас ячӗллӗ Преми памашкӑн кандидатсем тӑратмашкӑн халӑх умне сӗнӳпе тухать. Кандидат ҫинчен калакан характеристикӑна тата ӑна тӑратакан организацин ыйтса ҫырнине Преми паракан комиссине 2016 ҫулхи нарӑсӑн 20-мӗшӗччен ҫитермелле. Нестер Янкас ячӗпе хисепленекен преми тӗллевӗ ҫакӑн пек: чӑваш культурипе искусствине, литературипе чӗлхине аталантарас, культурӑпа истори палӑкӗсене упрас, халӑхсен туслӑхне ҫирӗплетес, ӳссе ҫитӗнекен ӑрӑва тӗрӗс-тӗкел воспитани парас, уйрӑм ҫынсен пултарулӑхне аталантарас, наци культурин ҫитӗнӗвӗсене халӑх хушшинче сарас енпе тунӑ ӗҫсемшӗн хавхалантарасси. Премие чӑваш культурине, литературипе искусствине малалла аталантарас ӗҫре уйрӑмах палӑрнӑшӑн, районти ял ҫыннисен тӗрлӗ социаллӑ сийӗн культура аталанӑвӗнчи халӑх пултарулӑхӗн хастарлӑхне ӳстернӗшӗн параҫҫӗ. Премие уйрӑм пултаруллӑ ҫынсене, пултарулӑх коллективӗсене, шкулсемпе ача сачӗсене, патшалӑх предприятийӗсемпе учрежденийӗсене, коммерциллӗ фирмӑсене тата ӗҫ коллективӗсене пама пултараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.07.2025 21:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.