 Кураври ӗҫсем Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче нумай пулмасть Яков Ухсай ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫӗр поэчӗ: Ухсай Яккӑвӗн пултарулӑхӗнчи хресчен тата ҫӗр шӑпи» регионсен пӗрлехи ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗччӗ. Ун тӗлне шкулсенче ятарласа ӳнер ӑмӑртӑвӗсем те ирттернӗччӗ. Ачасем ӑсталанӑ ӳкерчӗксене институтӑн курав залӗнче курма пулатчӗ — вӗсенче ҫамрӑк ӳнерҫӗсем Яков Ухсай пултарулӑхне епле курни, хӑйне евӗрлӗ сӑнарласа кӑтартни сисӗнетчӗ. Кӑранташ, тушь, гуашь, акварель сӑрӑ, киҫтӗк — вӗсемпе пӗлсе усӑ курсан чӑн та куҫа илӗртӳллӗ ӳкерчӗксем ӑсталама пулать. Курав нумай вӑхӑт институтра вырнаҫнӑ хыҫҫӑн районсем тӑрӑх ҫулҫӳреве тухрӗ. Ӳкерчӗксемпе ҫапла май чылай ача-пӑча, ашшӗ-амӑшӗ паллашма пултарӗ. Хӑш-пӗр ӳкерчӗксен илемлӗхне эсир тӗнче тетелӗнче те курма пултаратӑр — сире валли ятарласа институтра тунӑ сӑнӳкерчӗксене кунта вырнаҫтарнӑ. | ||
 Йӑнӑш кайнине асӑрханӑран (Татьяна пӗлтерчӗ) тӗнче тетелӗнче иртнӗ литература ӑмӑртӑвӗн пӗтӗмлетӗвне улшӑнусем кӗртме тиврӗ. Галина Енейкина, Елчӗк районӗнчи Патраккел шкулӗн чӑваш чӗлхипе литературине ачасене ӑса хывтаракан ӑнсӑртран 7-мӗш класс вӗренекенӗ пулса тӑнӑ иккен. Ку тӗрӗсмарлӑха тӳрлетнӗ хыҫҫӑн 6-7 классенчи сӑвӑҫсем хушшинче вырӑнсем ҫапла йӗркеленчӗҫ: • 1-мӗш вырӑн: Анна Данилова ҫырнӑ «Ҫутӑ кӳлӗ» сӑвӑ. Елчӗк районӗ, Елчӗкри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкул (пӗлтӗр те вӑлах мала тухнӑччӗ). • 2-мӗш вырӑн: Александра Афанасьева ҫырнӑ «Асамлӑ ҫӑлкуҫ» сӑвӑ. Вӑл вара Элӗк районӗнчен, Вутлан шкулӗнчен. • 3-мӗш вырӑн: Даша Ильина ҫырнӑ «Атӑлҫи Аттил авланнӑ...» сӑвӑ. Вӑл Сӗнтӗрвӑрри шкулӗнчен. Галина Леонидовна хайлавӗ вара, унта фантастика сӗмӗ сахал палӑрнӑран, вырӑнсӑр юлчӗ. Маларах вырнаҫтарма вӑхӑт пулмарӗ — пӗтӗмлетӳ таблицине эсир КУНТА (pdf) тупайратӑр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
 Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ 10-11-мӗш классенче вӗренекенсем валли «Сенкер инҫет» («Голубой горизонт») олимпиада ирттерет: - Тӑван ен культури; - Чӑваш чӗлхипе литератури (чӑваш шкулӗсем); - Чӑваш чӗлхипе литератури (вырӑс шкулӗсем). Олимпиада икӗ тапхӑрпа иртет : I тапхӑр (куҫӑн мар) — раштавӑн 15–22-мӗш кунӗсенче (тӗнче тетелӗнче); II тапхӑр (куҫӑн) — нарӑс уйӑхӗнче (чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче).
Олимпиада йӗркипе тӗплӗнрех ҫывӑх вӑхӑтра асӑннӑ факультет сайтӗнче паллашма май пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
 Тӗл пулу вӑхӑтӗнче. В.Лепешкина сӑнӳкерчӗкӗ Хӗсмет ӗҫӗ мӗн авалтанах ҫӑмӑлах пулман. Уйрӑмах вунсаккӑрмӑш-вунтӑххӑрмӑш ӗмӗрсенче (1874 ҫулччен) хӗсмете каякансене йывӑр килнӗ, мӗншӗн тесен ку вӑхӑтра тӑван кил-йышран 25 ҫуллӑха уйрӑлма тивнӗ. Паллах, ҫывӑх ҫыннисем никрута хӑҫан та пулин тепре чӗрӗ-сывӑ курасса сунманпа пӗрех, ҫавӑнпа та ӑна йӗрсе-макӑрса ӑсатнӑ, салтак юррисем те питӗ хурлӑхлӑ та тунсӑхлӑ пулнӑ. Совет Ҫарӗнче юлашки ҫулсенче салтакра икӗ, тинӗс ҫар флотӗнче вара виҫӗ ҫул хушши шинель тӑхӑнмалла пулнӑ. Хальхи Раҫҫей ҫарӗнчен вара яшсем шӑп та лӑп пӗр ҫулталӑкран киле таврӑнаҫҫӗ. Ҫак кунсенче чылай ялсемпе хуласенчи вунсаккӑра ҫитнӗ призывниксем салтак тумне тӑхӑнчӗҫ. Ҫулталӑк хӗсметре тӑнӑ каччӑсем вара тӑван килсене таврӑнса пыраҫҫӗ. Юнкун Кӗтне Пасар каччи Саша Романов та ҫуралнӑ киле ҫитрӗ. Вӑл Ҫӗршывӑн тепӗр енчех — Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнче пулнӑ. Тепӗр куннех вӑл тӑхӑр ҫул хушши вӗреннӗ Хырхӗрри тӗп шкулне ҫул тытрӗ. Ахаль те патварскер, тата тӗрекленсе илемленнӗ яш. Чӑн малтанах вӑл спортзала ҫул тытрӗ, Н.Н.Ятманов физкультура учительне тав сӑмахӗ каларӗ. | ||
|
Иртнӗ суйлав вӑхӑтӗнче депутат пулма ӗмӗтленекен кандидатсем хушшинче кӑткӑс ӑмӑрту пычӗ. Пухусене халӑха ытларах пухас тӗлӗшпе, ахӑртнех, вӗсӗм суйлавҫӑсене чӑваш эстрадин ҫӑлтӑрӗсене илсе килсе савӑнтарчӗҫ. Тӳлевсӗр концертсене, паллах, халӑх йышлӑн пухӑнать. Анчах та чӑн-чӑн искусствӑна юратакансемшӗн спектакаль е концерта укҫалла билет туянса курасси те ансат мар. Ҫапла вара, юнкун каҫ, тӳлевсӗр концертсем тин ҫеҫ иртсе кайрӗҫ пулин те, Комсомольскинчи культурӑпа кану центрне кӳршӗ Елчӗк район каччи Алексей Московский килсе ҫитсен зала лӑк тулли халӑх тулчӗ. Ҫамрӑк юрӑҫ кунта пӗрремӗш хут ҫеҫ мар килчӗ пулин те, унӑн юррисене куракансем хапӑл тусах йышӑнчӗҫ. Килӗшӳллӗ тумӗсемпе, хусканусемпе, пичӗ ҫинчи йӑл кулӑпа юрӑ хыҫҫӑн юрӑ шӑрантарчӗ Алексей. Вӑхӑтран вӑхӑта залра пухӑннисене ачаш та ҫепӗҫ сассипе Алена Алексеева тыткӑнларӗ. Чӑн-чӑн сӑпайлӑ чӑваш хӗрӗ, хусканӑвӗсем тата! — акӑш евӗр, утти шыв пек юхать, пӑхса ытармалла мар. Каҫалсемшӗн ҫак каҫ ҫӗнӗ ят та уҫӑлчӗ: Александр Нефрит. | ||
Ҫӗнӗ календарь Чӑваш халӑх сайчӗ 2012 ҫул валли календарь кӑларчӗ. А3 хурмӑпа калӑпланӑскер Чӑваш халӑх сайчӗ пирки кӗскен каласа парать, ҫак ҫулталӑкри паллӑрах юбилярсен кунӗсемпе паллаштарать. Сарӑ-хӗрлӗ тӗслӗ вӑл. Хӑш-пӗрисем патне календарь ҫитрӗ те ӗнтӗ — сӑмахран, нумай пулмасть иртнӗ «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса» кӗнеке хӑтлавӗнче авторсене парнелерӗмӗр. Туянас кӑмӑллисем вара ӑна «СУМ» лаввкара туянайраҫҫӗ — хакӗ 15 тенкӗ. 2-шеррӗн сутатӑнать вӑл унта. Паллах, календаре эпир чӑвашла хатӗрлерӗмӗр — уйӑх ячӗсем те, кун ячӗсем те — йӑлт чӑвашла. Ку календарь пирӗн пӗрлӗхшӗн — ҫӗнӗлӗх, ӑна пуҫласа кӑлартӑмӑр. Йӑнӑшсем пулсан та каҫарма ыйтатпӑр. | ||
 Шупашкарта вырнаҫнӑ Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулавӑшӗнче Г. Хирпӳ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ май юрӑ-кӗвӗллӗ тӗлпулу иртрӗ. Мероприятие Светлана Асамат сӑвӑҫ тата Г. Хирпӳ мӑнукӗ — филологи ӑслӑхӗн кандидачӗ Мария Петухова хутшӑнчӗҫ. Г. Хирпӳ мӑнукӗ пуҫтарӑннисене хӑйӗн кукашшӗ ҫинчен каласа пачӗ, сӑнӳкерчӗксемпе паллаштарчӗ. Культура институтӗнчен ятарласа килнӗ вокалистсем темиҫе юрӑ юрласа пачӗҫ. | ||
 Хырхӗрри тӗп шкулӗ Юлашки ҫулсенче ҫанталӑк тӑруках пулса иртекен пулӑмсемпе, кӗтмен ҫӗртен уяр е шартлама сивӗсемпе палӑрса тӑнине эпир, ҫынсем, хӑнӑхса ҫитрӗмӗр тесен те йӑнӑш пулмасть пуль. Акӑ, паян ты юр ларнӑ хыҫҫӑн чылаях вӑхӑт иртрӗ пулин те, урамра виҫӗ градуса ҫити ӑшӑ. Ҫитменнине тата вӑхӑт-вӑхӑтпа чашлаттарса ҫумӑр ҫуса антарать. Ҫулсем вара, юр ирӗлме тытӑннине кура, ҫур кунӗнчи евӗр ишӗлсе-путса пыраҫҫӗ. Ҫакӑн пек йӗпе-сапана пӑхмасӑрах Хырхӗрри тӗп шкулне тӑватӑ ялтан ҫӳрекен ачасен ашшӗ-амӑшӗ уроксем пӗтнӗ вӑхӑта шкула ҫитрӗ. Пухура чӑн малтан аслӑ вожатӑй В.Ф.Лепешкина сывӑ пурнӑҫ йӗрки ҫинчен калаҫу ирттерчӗ, ятарласа хатӗрленӗ презентаципе паллаштарчӗ. Шкулта ҫак темӑпа ирттернӗ мероприятисем ҫинчен асӑнса хӑварчӗ. Ун хыҫҫӑн шкул ертӳҫи Ю.П.Алексеев тата унӑн воспитанипе вӗрентӳ енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ А.Я.Орлов тухса калаҫрӗҫ. Шкул Уставӗнчи ҫӗнӗлӗхсемпе те паллаштарчӗ директор. Кашни предметпа вӗрентекен учитель ашшӗ-амӑшне кӑсӑклантаракан ыйтусемпе тухса калаҫрӗ. Пухура ҫак вӗренӳ ҫулӗнче физкультура урокӗсен йышӗ ӳснӗ пирки те, ҫак вӑхӑтра район шайӗнче иртекен олимпиадӑсем пирки те,ачасене столовӑйӗнче апат ҫитерессине еплерех йӗркеленӗ пирки тата ытти нумай-нумай ыйтусене сӳтсе яврӗҫ. | ||
 Ҫак кунсенче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанашри шкулта Галина Зотова пухса хатӗрленӗ «Штанашский край Краткая энциклопедия Штанашского сельского поселения» кӗнеке хӑтлавӗ иртрӗ. Зотова Галина Вячеславовна ҫак шкулта 1980 ҫултанпа акӑлчан чӗлхи вӗрентет. Раштавӑн 17-мӗшӗнче Илья Николаевич Ульянов шкула тӗрӗслеме килнӗренпе 140 ҫул ҫитет, тата ҫак кунсенче Галина Вячеславовна хӑйӗн 55 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Шӑпах хӑй ҫуралнӑ кун тӗлне авторӑн ҫӗнӗ кӗнеки кун ҫути курчӗ. Юбиляра саламлама унӑн Етӗрне районӗнчи ентешӗсем — Пӗрҫирлан шкулӗнчи вӗрентекенсенчен тӑракан «Илем» ансамбль (ертӳҫи Иван Любимов композитор), Кӑкшӑм ял администраци пуҫлӑхӗ, пӗрле вӗреннӗ Константин Михайлов, тӑванӗсем Ирина, Валентина тата Людмила учительсем, Штанаш ял администрацинче вӑй хуракансем килнӗ. Уява Штанаш шкул директорӗ В.Н. Парикова уҫрӗ, Галина Вячеславовнӑн кун-ҫулӗпе паллаштарчӗ. Вӗренекенсем Галина Вячеславовнӑна халалласа презентаци хатӗрленӗ. Персирлан шкулӗн пуҫламӑш класс вӗрентекенӗ Ирина Вячеславовна Григорьева уява ертсе пычӗ. | ||
 Чӑваш Республикинчи тӗп суйлав комиссийӗ малтанлӑха тунӑ пӗтӗмлетӳсем тӑрӑх Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен суйлавне пурӗ 61,58% хутшӑннӑ. 22 суйлав комиссийӗ хӑйӗн ӗҫне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн суйлавҫӑсем ҫапла сасӑланӑ: • «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» уйрӑмӗ — 44,87%; • «Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн» уйрӑмӗ — 19,65%; • «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» политика партийӗн уйрӑмӗ — 19, 39%; • «ЛДПР» уйрӑмӗ — 10,77%; • «Раҫҫей патриочӗсем» парти уйрӑмӗ — 2,11%. Раҫҫей Федерацийӗн Федераллӑ Пухӑвӗн Патшалах Думин депутачӗсен суйлавне вара пӗтӗм суйлавҫӑсен йышӗнчен 61, 55% хутшӑннӑ. 28 суйлав комиссийӗн ӗҫне пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн ҫакӑн пек кӑтартусем туни паллӑ пулнӑ: • «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» — 43,42%; • «Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗ» — 20,90%; • «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» — 18, 79%; • «ЛДПР» — 10,67%; • «Яблоко» — 1,60%; • «Раҫҫей патриочӗсем» — 1,32%; • «Правое дело» — 0,36%. | ||
+0.3 °C