Чӳкӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Раҫҫейре усӑ курма чарнӑ сайтсен «хура списокӗ» ӗҫлеме пуҫланӑ. Реестра вӑл е ку сайта кӗртнине zapret-info.gov.ru адреспа тӗрӗслеме пулать.

Пурнӑҫшӑн хӑрушлӑх кӑларса тӑратакан ӗҫ тума хистекен, сарӑмсӑр вилӗм патне туртакан, алкогольпе, наркотикпе, пируспа туслашма хӗтӗртекен информацие сарнӑшӑн «Ачасене сывлӑхне тата аталанӑвне сиенлетекен информацирен хӳтӗлесси ҫинчен» саккунпа килӗшӳллӗн явап тыттараҫҫӗ. Йӗркене пӑхӑнман граждансене — 3 пин тенкӗ, должноҫри ҫынсене тата усламҫӑсене 25 пин, юридици сӑпачӗсене 200 пин тенкӗ таран штрафлаҫҫӗ.

Шупашкарӑн Йӑлӑм енӗ (Яндекс картти)

Шупашкар хулин ҫӗрӗ 155 гектарпа пуянланчӗ — кун пирки Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтерет.

Хула чикки Йӑлӑм енри ҫӗрсемпе анлӑланнӑ — хула шутне кӗрекен Севернӑй, Пролетарски, Первомайски, Сосновка, Октябрьски посёлоксен ҫӗрӗсем пысӑкланнӑ. Сосновка ҫӗрӗсенех илес пулсан вӗсем 84 гектар ӳснӗ.

Ҫӗнӗрен уйӑрнӑ лаптӑксем ҫинче халӑх валли ҫурт лартма ирӗк парасшӑн — ҫапла май Йӑлӑм енчи канӑва аталантарма, культура тата пурнӑҫа лайӑхлатма шутлаҫҫӗ.

Ҫӗнӗ кӗпер

Вӑрӑммипе вӑрӑм та-ха ӗнтӗ, анчах Чӑваш Еншӑн кӑна чи вӑрӑм кӗпер шутланӗ. Унӑн тӑршшӗ — 1 242 метр пулӗ, ку вӑл ҫухрӑм ытла. Кӗперпе ҫыхӑннӑ ҫула та шутласан — 4 373 метр таранах пулать. Чи малтанлӑха ҫул икӗ полосаллӑ ҫеҫ пулӗ, каярах, иккӗмӗш тапхӑрта тепӗр иккӗ хушӑнӗҫ. Ҫул сарлакӑшӗ — 7,5 метр. Кӗпере 120 ҫх/сх хӑвӑрлӑхпа ҫӳреме юрать. Кӗпере туса ҫитернӗ хыҫҫӑн талӑк хушшинче ун урлӑ 25 750 машшин каҫма пултарӗ.

Сӑр урлӑ хывнӑ кӗпере тума пурӗ 4,9 милиард тенкӗ тӑкаклама планланӑ. 1-мӗш пайне кӑҫал хута ярӗҫ, ыран, чӳкӗн 22-мӗшӗнче, ӑна уҫма хатӗрленеҫҫӗ.

Ишӗлнӗ стена вырӑнӗ

Константин Ивановӑн «Нарспи» поэминчи пекех кӑҫал пуш уйӑхӗн вӗҫӗнче хӗвел пӑхрӗ ӑшӑтса. Анчах та Ҫӗнӗ Лапсарта вӑл кун, пушӑн 31-мӗшӗнче, инкек сиксе тухрӗ — Совхоз урамӗн 5-мӗш ҫурчӗн стени ишӗлсе анчӗ. Унтанпа 7 уйӑх ытла иртрӗ ӗнтӗ — шӑп та лӑп юсав ӗҫӗсене тӗрӗслеме вӑхӑт ҫитрӗ.

Тӗрӗслеве пысӑк ушкӑн ҫитрӗ — хӗсӗк коридорта вӗсем аран вырнаҫма пултарчӗҫ. Электрощитовойне вара пӗррерӗн кӗрсе тухма тиврӗ. Чӑн та ҫак общежити ҫуртне палласа та илме ҫук пулӗ. Душевойсене ҫӗнӗрен тунӑ, газ плитисем вырӑнне электроплитасем вырнаҫтарнӑ, шыв пӑрӑхӗсене те тӗпрен улӑштарнӑ. Ҫурта малтан штукатуркӑпа хупламан пулсан — хальхинче хупларӗҫ, сӑрласа лартрӗҫ. Сарлама та ахаль сӑрӑсемпе мар — ӑшӑ тытакан материалсемпе усӑ курчӗҫ. Кунта пурӑнакан кил хуҫисене ҫӗнӗ улшӑнусем кӑмӑла кайни курӑнчӗ.

Ҫурта юсама пурӗ 20 миллион ытла тенкӗ пӗтернӗ: 14 миллион — ишӗлнӗ стенана юсама, 6 миллоинӗ — ҫурта тӗпрен юсама.

Ярмушка шкулӗ

Вӑрнар районӗнчи Ярмушка вӑтам шкулӗ ҫитес шӑматкун, чӳкӗн 24-мӗшӗнче, хӑйӗн 150 ҫулне паллӑ тӑвӗ.

Уяв программи:

□ 14:00–18:00 — «Шкул 150 ҫулта» уяв программи.

Ярмушка вӑтам шкулӗн кун-ҫулӗ 1862 ҫулта пуҫланнӑ. 1884 ҫулта ун ҫумне Авшак Элменри чиркӳ прихучӗн шкулӗ хушӑннӑ. 1940 ҫулта тулли мар вӑтам шкул пулса тӑнӑ. 1961 ҫултанпа сакӑр класс вӗренмелли шкул. 1975 ҫултан пуҫласа вара — вӑтам шкул.

Турайри чиркӳ

Муркаш районӗнчи Турай ялӗнче вырнаҫнӑ Христос чӗрӗлӗвӗн чиркӗвне уҫнӑранпа кӑҫал 220 ҫул ҫитет. Ҫакна асра тытса чӳкӗн 26-мӗшӗнче ӑна сӑваплӗҫ. Пуҫламӑшӗ 8 сехетре. Малтанхи кун вара 16 сехетре каҫхи кӗлӗ иртӗ.

Турайри чиркӗве XVIII ӗмӗр варринче туса лартнӑ. 1769 ҫулта «хоп чиркӳ» ҫунса кайнӑ. Ҫӗнӗрен хӑпартнӑ йывӑҫ ҫурт та нумаях ларайман, 22 ҫултан 1782-мӗшӗнче кӗлленнӗ. 1792 ҫулта вара ӑна кирпӗчрен купаласа ҫӗкленӗ.

1934 ҫулта чиркӗве хупнӑ, чанне антарнӑ. 1990 ҫулта вара ӑна ҫӗнӗрен чиркӗве таварнӑ.

Чӑваш наци телекуравӗ чӑвашла кӑларӑм йышне ӳстерсе-хушӑнтарсах пырать. «Хыпар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх ку эрнере «Ҫапла пултӑр!» ток-шоу эфира пӗрремӗш хут тухать. Калаҫу теми — «Чӑваш наци политики малашне мӗнле пулмалла?» Ӑна сӳтсе явма сумлӑ экспертсем — Чӑваш наци конгресӗн президенчӗ Г.Архипов, «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗ-тӗп редакторӗ, ЧНК вице-президенчӗ А.Леонтьев, «Сӑвар» фонд вице-президенчӗ В.Тяпкин, Тӗрӗк халӑхӗсен конгресӗн вице-президенчӗ О.Цыпленков, Н.Лукианов юрист, В.Станьял ӑсчах — хутшӑнаҫҫӗ.

Кӑларӑма Т.Ильинапа Г.Максимов ертсе пыраҫҫӗ.

«Ҫапла пултӑр!» кӑларӑм чӳкӗн 23-мӗшӗнче 18 сехет те 45 минутра эфира тухать.

Чӗмпӗрти «1 Мая» Культура керменӗнче чӑвашсен пысӑк уявӗ «Кӗр сӑри» иртрӗ. Ӑна Чӗмпӗр хулин культура управленийӗ, ҫак округри депутат Николай Лазарев, «Еткер» телекaларӑм редакторӗ Олег Мустаев йӗркелерӗҫ.

Пысaк Культура керменӗнче нумай ҫын пуҫтарса Кӗр сaри уявне кӑҫал ҫиччӗмӗш хут йӗркелерӗ «Еткер». Ҫак вӑхӑтра уява кӑпӑклӑ сӑра вӗретсе килекенсен шучӗ те ӳсрӗ. Галина Галкина (Ишевкке), Ирина Аксёнова (Ҫӗнӗ хула), Силиса Мустаева (Чӗмпӗр хули), Валентина Крылова (Чӗмпӗр районӗ, Михайловка ялӗ), Елена Лянкина (Чӑнлӑ районӗ, Садки), Ирина Улюшева (Чӗмпӗр районӗ, Отрада), Тамара Головина (Аслӑ Нагаткин) кӑпӑклӑ сӑрапа кӑна мар, чӑваш апат-ҫимӗҫӗпе — куклипе, пӳремечпе, тӑварлӑ ҫупа, шӑрттанпа, икерчӗпе, кӗрхи ҫуллӑ хур-кӑвакал ашӗпе пухӑннисене сӑйларӗҫ. Тутлӑ ҫимӗҫе, техӗмлӗ сӑрана хаклӑ хӑнасем те хаваспах тутанчӗҫ. Уяв халӑхне фойере Валентина Тарават ертсе пыракан «Шанӑҫ» ансамбль юррисемпе савӑнтарчӗ. Пётр Яковлев купӑcҫӑ купӑсне тӑсса ярсан вара ташламасӑр чӑтса тӑракансем сахал пулчӗҫ.

Уява йӗркелекенсен парнине кашни конкурсант тивӗҫрӗ.

Малалла...

Ӗнер «Каҫал ен» хаҫатӑн черетлӗ паллӑ кунӗ пулнӑ — унӑн 10000-мӗш номерӗ кун ҫути курнӑ. Пӗрремӗш номерӗ вара «Паянхи сас» ятпа 1931 ҫулхи нарӑсӑн 8-мӗшӗнче тухнӑ. Пархатарлӑ ӗҫе пуҫарса яракансем — Василий Митта, Яков Зверев, Фёдор Румянцев. 1932 ҫулта вӑл «Октябрь ялавӗ» пулса тӑнӑ, 1997 ҫултанпа – «Каҫал ен». Каянхи кун хаҫат эрнере икӗ хутчен тухать.

Этемшӗн кӑна мар, пичет кӑларӑмӗшӗн те самай пысӑк тапхӑрта, 81 ҫул хушшинче, хаҫатра район аталанӑвӗн историйӗ номерсерен ҫырӑнса пынӑ. Вӑл кӑна-и? Очерксемпе тӗрленчӗксенче пин-пин ҫын шӑпи тӗрленнӗ. Ӗҫ паттӑрӗсемпе сумлӑ ҫынсен, хисеплӗ ватӑсен, вӗренӳпе спортра маттур ачасен сӑнӗсемпе те паллашма пултарнӑ, пултараҫҫӗ те вулакансем.

«Каҫал ен» хаҫат ӗҫченӗсене, вулакансене, редакцие ҫырса тӑракансене, почта ӗҫченӗсене 10 000-мӗш номер тухнӑ ятпа ӑшшӑн саламлатпӑр.

Каҫалсене асилтеретпӗр: хальхи вӑхӑтра «Каҫал енӗн» ҫырӑнтару хакӗ — 199 тенкӗ те 80 пус.

Аннета Прохорова ӗҫӗ

Вӑрмар хӗрачи Google ирттерекен «Дудл для Google» ӑмӑртӑван ҫурмафиналне тухнӑ. Аннета Прохорова ӳкернӗ ӗҫ конкурсӑн икӗ тапхӑрӗ урлӑ тухнӑ — халӗ халӑх сасӑлавне хутшӑнать. Эсир пулӑшсан — чӑн та ҫӗнтерӳҫе тухма пултарӗ — сасӑлӑр!

Ӑмӑртӑва хутшӑнакан ачасен Google шыравҫӑ тӗп страницин уяв кунӗсен логотипне ӳкермелле пулнӑ. Ҫичӗ ҫулхи Аннета хӑйӗн ӗҫӗнче чӑвашлӑха сӑнласа панӑ — пурнӑҫ йывӑҫҫи, хӑмла ҫырли, виҫӗ хӗвел. Ҫавӑнпах пулӗ унӑн ӗҫӗ ятарлӑ хаклавҫӑсен кӑмӑлне кайнӑ — малтан ӑна чи лайӑх 100 ӗҫ шутне кӗртнӗ, кайрантарах, вунӑ ӗҫе суйланӑ чухне те ҫак ӗҫ малтисен шутне лекнӗ. Ҫурмафинала тухнисене пурне те Мускав чӗнсе илӗҫ — унта вӗсене парнесемпе тивӗҫтерӗҫ.

Финала пӗр ӗҫ кӑна тухма пултарать — ҫавӑнпа та эсир сасӑласа пулӑшсан аван пулӗччӗ. Сасӑлав чӳкӗн 22-мӗшӗччен тӑсӑлать.