 Хамӑр сывлӑхӑмӑра упрасси — чи пӗлтерӗшлӗ тӗллевсенчен пӗри. Ҫавна май ҫитӗс эрнекунсенче, ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Шупашкарта ерекен чирсен республика шайӗнчи профилактика тӗлӗшӗпе «Сывлӑхлӑ Чӑваш Еншӗн» (выр. За здоровую Чувашию) канашлу иртет. Ҫав вӑхӑтрах К.В. Иванов ячӗллӗ драма театрӗ умӗнче, тӳремре, сывлӑх центрӗ ӗҫлӗ. — Кӑмӑл тӑвакансем инфекциллӗ мар чирӗсене асӑрхас тӗллевсемпе скрининг диагностикине тухма пултарӗҫ. Унсӑр пуҫне хула ҫыннисем специалистсемпе чирсен профилактикипе ҫыхӑннӑ хуть те мӗнле ыйтупа канашлама пултарӗҫ, — пӗлтереҫҫӗ Чӑваш Республикинчи Сывлӑха сыхлакан тата социаллӑ аталану министерствин пресс-службинче. Тӳремре спортсменсем хӑйсен ӑсталӑхӗпе куракансене паллаштарӗҫ. Канашлу ӗҫӗнче ЧР ӗҫ тӑвакан тата муниципаллӑ оргӑнӑн элчисем, обществӑлла фондсемпе организацисен пайташӗсем хутшӑнӗҫ. Калаҫӑвӗн тӗп ыйтӑвӗ — сывлӑхлӑ пурнӑҫ культурине аталантарасси, чӗлем туртма пӑрахасси, тӗрӗс те сывлӑхлӑ апатланасси. Республика форумне хутшӑннии сывлӑхшӑн самай усӑллӗ пулӗ. Эсир те килӗр! Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Надежда Павлова Чӑваш республикин паллӑ балерини — Надежда Павлова — паян, ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хӑйӗн 57 ҫулхи ҫуралнӑ кунне уявлать. Надежда Васильевна мӗн пӗчекренех ташлама юратнӑ, хореографи кружокӗсене ҫӳрессе ташӑ хӳхӗмне тӗпченӗ. 1966 ҫулта Шупашкара пултаруллӑ ачасене шырас тӗллевпе килсе ҫитнӗ Перӗмри хореографи училищин комиссийӗ пирӗн ентешӗ палӑртнӑ, вара ташӑ ӑсталӑхне туптама ӑна Пермь хулине чӗннӗ. Паян Надежда Павлова самаях пиҫсе ҫитнӗ балерина. Ун ятне пирӗн республикӑра кӑна мар Китайра, Австрире, Германире, Францире тата ытти тӗрлӗ ҫӗршывӗсенче лайӑхах пӗлсе тӑраҫҫӗ. Паянхи куна Надежда Павлова ҫулӗсене пӑхмасӑр юратнӑ ӗҫӗнчен пӑрӑнмасть. Вӑл Классикӑлла балет театрӗнче балетмейстр пулса ӗҫлет. Ҫӗршывӗпе паллӑ балеринӑпа эпир, чӑвашсем, тивӗҫпех мухтанма пултаратпӑр. Пирӗн ентешӗмӗр чӑваш ятне самай ҫӗклесе пурнӑҫра хӑйӗн вырӑнне тупма пултарчӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Ҫурхи хӗвеллӗ кунсем кӗҫех таврана ӑшӑ пархатарпа тултарчӗҫ. Шӑпах ҫак чуна ҫупӑрлакан ҫурхи кунсенче, ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетри чӑваш филогийӗпе культура факультечӗн вӗрентекенӗсемпе хастар студенчӗсем Чӑваш чӗлхин эрни вӗҫленнӗ ятпа Хусан хулине ҫул тытрӗҫ. Вӗсем И.Я. Яковлев пурӑннӑ, ҫӳренӗ вырӑнсене ҫитсе курчӗҫ. Тата ҫавӑн пекех Г. Камал ячӗллӗ Тутар патшалӑх академи театрӗнче Туфан Миннуллин пьеси тӑрӑх лартнӑ «Кӗркури кӗрӗвӗсем» ятлӑ спектакль пӑхрӗҫ. Юнашар пурӑнакан халӑх культурипе паллашни пуриншӗн те усӑллӑ пулчӗ. |
 Чӑваш халӑх сайчӗпе Чӑваш чӗлхин инҫет вӗрентӳ центрӗ шкул ачисем хушшинче ирттернӗ «Асамлӑ хӗҫ» комикссен ӑмӑртӑвне пӗтӗмлетме вӑхӑт ҫитрӗ. Ҫак конкурса пуҫарса эпир ачасемпе ҫамрӑксен ӳнер пултарулӑхне аталантарас, ҫӗршыв историне тӗпчесе тишкерес, ушкӑнпа ӗҫлеме хӑнӑхтарас тата ҫутҫанталӑкпа тӑван тавралӑх пулӑмӗсене ӳкерчӗк мелӗпе уҫса пама вӗрентес тӗллев лартсаччӗ. Ӑмӑрту темине тӗрӗс те ӑнлануллӑ палӑртма пултарайманран хутшӑнакансене эпир икӗ ушкӑна пайларӑмӑр: пӗринче хӗҫпе ҫыхӑнтарса ӳкернисем пулчӗҫ, тепринче — ыттисем. Хаклав ӗҫне пилӗк ҫын хутшӑнчӗ: Владимир Андреев (Чӑваш чӗлхин инҫет вӗрентӳ центрӗн ертӳҫи); Владимир Карсаков («Салам» студин ертӳҫи); Надежда Иванова (Чӑваш республикин вӗренӳ институчӗн доценчӗ); Владислав Николаев («Тантӑш» хаҫатӑн тӗп редакторӗ); Николай Плотников (Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ). Хак панӑ чухне 5 баллӑ системӑпа усӑ курса. Вырӑнсене палӑртма пур хаклавҫӑсен те пӗтӗмлетӗвӗсене илсе вӑтам балл тупса, кайран вара историпе кӑшта пулин ҫыхӑннӑ ӗҫсене 1 балл хушса парса. Хаклав хучӗсемпе (кам епле хакланӑ) кунта пуллашма пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Фестиваль саманчӗ 2012–2013-мӗш ҫулсенчи вӗренӳ ҫулӗнче Шупашкар районӗнче ачасен обществӑлла пӗрлешӗвӗсен ӗҫне хакланӑ та Кӳкеҫ лицейӗнчи «Хунава» ҫитекенни ҫук тесе йышӑннӑ. Вӗсене пӗрремӗш вырӑнпа хакланӑ. Кӳкеҫ тенӗрен, унти тепӗр пӗлӳ ҫуртӗнче те — пӗрремӗш вӑтам шкулта — обществӑлла пӗрлешӳ аван ӗҫлет. Кун пек хыпара вуласан «районтисем вӑйлӑрахах-тӑр ҫав» текен шухӑш та, тен, ҫуралӗ. Ҫапах та апла калани йӑнӑш пулӗччӗ, мӗншӗн тесе ял шкулӗнчисем те маххӑ памаҫҫӗ. Акӑ, Ҫатра-Лапсар шкулӗнчи «Хунав» иккӗмӗш вырӑна тухнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ача-пӑчан обществӑлла пӗрлешӗвӗсен районти фестивалӗнче чысланӑ. Унта 21 шкулти 170 хастар пухӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Шупашкарта ҫынсем каҫмалли вырӑнсене тата водительсене ҫул чиккине кӑтартакан йӗрсене ҫӗнӗ йышши технологипе палӑртма тытӑннӑ. Сивӗ пластик текенскерпе пӗлтӗр кӗркунне пӗрремӗш хут усӑ курса пӑхнӑ-ха. Специалистсем каланине ӗненсен, ку меслет вӑхӑта ытларах илет, анчах сӑрлани часах пӗтмест. Унчченхи майпа шуратсан, сӑмахран, 2-3 уйӑхранах сӑрӑ тасалма тытӑнать иккен. Сивӗ пластик меслечӗпе усӑ курсан 2-3 ҫула та ҫитмелле-мӗн. Ҫак мелпе Мускав проспектӗнчи, «Раща» ункӑран тытӑнса Кривов урамӗ патне ҫитичченхи, 9-мӗш пилӗкҫуллӑх, Чапаев, Мате Залка, Чернышевский урамӗсенчи йӗрсене сӑрламалла. Ҫул ҫинчи йӗрсене сӑрлассипе 14 ҫынтан тӑракан тӑватӑ ушкӑн тӑрӑшать тата пӗр техника ҫине тӑрать. Вӗсем, сӑмах май, ҫӗрле те ӗҫлеҫҫӗ. Ҫанталӑк тата ӑшӑтсан ҫул-йӗрҫӗсем вӗри пластик меслечӗпе те усӑ курма тытӑнмалла. Ун пек шуратни сывлӑш температури час-час ылмашнине те, хими япалисен витӗмне те йӑпӑр-япӑр парӑнмасть имӗш. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Депутатсем ҫак вырӑн пирки те шухӑшлаҫҫӗ Шупашкар хулинче тата тепӗр палӑк ҫӗкленмелле. Ӑна сӑваплӑ Павӑлпа Хевроние халаллӗҫ. Православи тӗнне ӗненекенсем вӗсене ҫемьене упракансемпе сыхлакансем евӗр хаклаҫҫӗ. Хальлӗхе палӑк хакӗ тата вӑл ӑҫта пуласси пирки калама иртерех-ха. Хула депутачӗсен пухӑвӗ хӑйӗн сайтӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, спонсорсен тата уйрӑм ҫынсем ыр кӑмӑллӑх тӗллевпе укҫа парса пулӑшасса шанни сисӗнет. Шупашкар хула депутачӗсем палӑк вырӑнне шырама та тытӑннӑ. Ӗнер, Пӗтӗм тӗнчери ҫемье кунӗнче вӗсем республикӑн тӗп хулинчи икӗ ҫӗрте пулнӑ. Вӗсенчен пӗри — арҫынсен мӑнастирӗпе Константин Иванов скверӗ хушшинчи вырӑн, тепри — Республика лапамӗнчи чиркӳ умӗ. Ҫапах та палӑк вӑл е ку тӗлте пуласси пирки пӗтӗмлетме иртерех пулӗ. Мӗншӗн тесен ку ыйтӑва архитекторсен сӗнӗвне тата халӑх шухӑшне тӗпе хурса татса памалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Раҫҫей правительстви ятарлӑ йышӑнупа килӗшӳллӗн обществӑлла транспортӑн ҫур йышне газ ҫине куҫарасси ҫинче сӑмахлаҫҫӗ. Влаҫӑн аслӑ органӗсен шухӑшӗпе газпа ӗҫлекен машинсем чи паха транспортсенчен пӗри. Топливӑран газ ҫине куҫнӑ пулӑм ӑнӑҫлӑрах иртме газ топливипе ӗҫлекен транспорт валли хатӗрлекен производство компоненчӗсен таможнӑри тӳлевне чакарасшӑн е пачах тӳллевсӗр хӑварасшӑн. Ҫак программӑпа Минпромторгпа Минтранс ӗҫлӗ. «Калаҫу 3 тӗрлӗ топливо пирки пырать: шӗветнӗ углеводород газӗ, хӗснӗ тата шӗветнӗ ҫутҫанталӑк газӗ. Пысӑкрах хуласенче ҫур транспортне те пулин газ топливи ҫине куҫармалла. Хулара газпа авӑрлакан ятарлӑ станцисем хута ярас тӗлӗшпе компанисене укҫа уйӑрса пама та хатӗр. Ҫапла май вара ҫак топливо ҫине куҫасси хӑйне хӑй пулса пырӗ», — пӗлтереҫҫӗ Раҫҫейӗн транспорт министерствинче. Уйрӑмах хӑрушӑсӑрлӑх ыйтӑвӗсене тинкерсе пӑхӗҫ. Аса илтеретпӗр: нумаях пулмасть Мускавра пӗр автобусӑн баллонӗсем сирпӗнсе кайнӑччӗ, Турра шӗкӗр, салонра никам та пулман вӑл вӑхӑтра. «Паянхи куна республикӑра газпа авӑрлакан 6 заправка ӗҫлет. Шӗветнӗ газа ыйтакансен йышӗ вара самай пысӑк. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Тӗнче шайӗнче иртекен Универсиадӑн тӗп символӗ Шупашкар хулине ҫӗртмен 10-мӗшӗнче ҫитет. Тӗнчипе иртекен ҫуллахи XXVII Универсиадӑн Ҫулӑм эстафеттин пуйӑсӗ хӑйӗн ҫулҫӳревне ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пуҫланӑ. Кашни хулара Ҫулӑм ҫункӑҫӗ темиҫе сехет ҫеҫ пулать. Шупашкара Универсиада символнӗ ятарлӑ пуйӑспа Йошкар-Оларан илсе килӗҫ. Чӑваш республикинче Ҫулӑм эстафети чукун ҫул вокзалӗнчен пуҫланса Хӗрле тӳремре вӗҫленӗ. Ҫавӑнтах хулан ятарлӑ тирӗкӗнче Универсиада Ҫулӑмне чӗртӗҫ. ЧР вӑй-хал культури тата спортпа туризм министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх эстафета маршручӗ хулан пысӑк университечӗсем тӑрӑх иртӗ, асӑннӑ мероприятие пин студент тата ытти хула ҫынни хутшӑнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Василий Дюкин Спортпа туслӑ ҫынсем сывлӑхпа та самаях ҫирӗп. Иртнӗ вырсарникун, ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Мускав хулин кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енче Раҫҫей шайӗнчи талӑк чупас енӗпе ӑмӑрту иртрӗ. Асӑннӑ ӑмӑртӑва пирӗн ентеш те хутшӑннӑ авӑ мӗн — Канаш хулинче пурӑнакан Василий Дюкин. Унпа пӗрлех Раҫҫейри халӑхсен туслӑхӑн университечӗн стадионӗнче 24 сехет хушши 50 ҫын чупнӑ. Вара ӑмӑрту пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх пирӗн ентеш 5-мӗш вырӑн йышӑннӑ. 55–59 ҫулхи арҫынсем хушшинчи категорире вара Василий Дюкин ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫне. Раҫҫейӗн ҫӑмӑл атлетика сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх талӑкӗпе чупас ӑмӑртӑвӑн ҫӗнтерӳҫи — Саха-Якути республикинче пурӑнакан Андрей Бурнашев — пирӗн етешӗмӗртен 29 ҫухрӑм ытларах чупнӑ. Унӑн результачӗ — 218 ҫухрӑм. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+10.9 °C