 Кӳкеҫ картти Шупашкар районӗнчи культура учрежденийӗсенче Мария Савенкова ҫамрӑк художницӑн «Фотоӳнер» техникипе пурнӑҫланӑ картинӑсен куравӗ ӗҫлет. Хӑйне евӗрлӗ ҫак курава Чӑваш Республикинчи художниксен пӗрлешӗвӗ тата Культура министерствин Культура программисен дирекцийӗ пулӑшнипе йӗркеленӗ. Художницӑн куравӗ чӑваш халӑх поэчӗн Геннадий Айхин поэзи сӑнарӗсемпе пӗр килет. Поэтӑн сӑввисен фотоколлажне те тӑратнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 ЧНК ҫуртӗнче вырнаҫнӑ «Ҫӑлкуҫ» хупахра паян чӑваш халӑхӗшӗн ырми-канми тӑрӑшакансем пуханчӗҫ — философсем, ӳнерҫӗсем, ҫыравҫӑсем, вӗрентевҫӗсем, ӑсчахсем. Блогерсем те пурччӗ кунта. Пухӑва чӑвашсен хӗллехи чи паллӑ уявне пӗрле ирттермелле пуҫтарӑннӑччӗ те чи малтанхи сӑмаха Виталий Петрович Станьял илчӗ. Вӑл халӑха ҫак уяв мӗнле иртни пирки кӗскен каласа пачӗ, унӑн уйрӑмлӑхӗсем ҫинчен. Уяв пӗлтерӗшӗ пирки ыттисем те сӑмах хушрӗҫ пулин те Виталий Петрович ятарласа хатӗрленсе килни сисӗнче — сӑмахӗ лекцие ирттернӗ вӑхӑтри пекех пулчӗ. Калаҫу малалла ӗҫлӗ пулчӗ — чӑваша мӗн хумхантарни пирки кашни сӑмах хускатрӗ: чӑвашсен йышӗ чакни, юрӑсенче чӑваш сӗмӗ ҫукки, тата ытти пӑшӑрхантаракан ыйту. Ырри пирки те асӑнмасӑр хӑвармарӗҫ: шӗпсутсен (скульптурӑсен) фестивалӗсене тӗрлӗ енлӗ тӑвасси тата вӗсене аталантарасси (хӑвӑрах пӗлетӗр, Шупашкарта халӗ пӑртан кӳлепесем тӑвас фестиваль иртет), тӑван яла ҫӗнӗ вӗркӗш кӗртсе анлӑ аталантарасси (кунта ытларах Кӑмаша ялӗн тӗслӗхӗ пирки калаҫрӗҫ) тата ытти те. |
 Опера арийӗсем, Бродвей тата Голливуд кӗввисем, халӑх юррисем… Пӗр каҫлӑха Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ юрӑ-кӗвӗ тӗнчине путрӗ. Кунта виҫӗ тенор гала-концерчӗ иртрӗ. Сцена ҫинче Давид Гвинианидзе, Георг Эннарис тата Алехандро Олмедо юрларӗҫ. Вӗсем Шупашкара пӗрремӗш хут килнӗ. Пурне те килӗшекен опера арийӗсене, неополитансен юррисене, Бродвейпа Голливуд кӗввисемпе Латинла Америка юррисене, тӗрлӗ халӑхсен кӗввисене шӑрантарчӗҫ. Ҫак концертӑн премьери Мускавра, Пӗтӗм тӗнчери музыка ҫуртӗнче пулнӑ, ун хыҫҫӑн Европа тата Америка ҫӗршывӗсенче хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. Давид Гвинианидзе «Тӗнче ӑстисем» (выр. «Таланты мира») фондӑн президенчӗ, маларах вӑл Мускаври Ҫӗнӗ Опера театрӗнче тата «Геликон-Опера» солисчӗ пулнӑ. Ҫак фонда вӑл 9 ҫул каялла пуҫарнӑ, халӗ организаци пӗтӗм тӗнчери чи пултаруллӑ 200 ытла вокалистпа музыканта пӗрлештерсе тӑрать. Алехандро Олмедо Плосидо Доминго паллӑ тенор патӗнче юрлама вӗреннӗ. Нью-Йоркри «Метрополитен-оперӑн» ертсе пыракан юрӑҫи пулнӑ. |
 Тӗрлӗ вӑрҫӑ-харҫа хутшӑнса сусӑрланнисене хушма социаллӑ пулӑшу парӗҫ. Ҫакӑн ҫинчен республика Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев Хушу кӑларнӑ. Вӑл Афганистанра тата Анголӑра, Чечняра тата Ҫурҫӗр Кавказра, Кӑнтӑр Осетинче тата Абхазинче ҫар тивӗҫне пурнӑҫланӑ чухне сусӑрланнӑ ҫынсене пырса тивет. Паян вӗсем Чёваш Енре 115-ӗн. Указпа килӗшӳллӗн республика хыснинчен 3-мӗш ушкӑнри инвалидсене уйӑхсерен 500 тенкӗ, 2-мӗш ушкӑнрисене 700 тенкӗ, 1-мӗш ушкӑнрисене 900 тенкӗ хушса тӳлӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Пӗлтӗрхи уявра 2010-2011 ҫулсен утӑ уйӑхӗcенче Вӑрнар районӗнчи Авшак Элмен ялӗн уявне чылай ҫын килсе ҫитрӗ. Ҫак уява ялти пултаруллӑ ҫынсем пуҫарнипе тата ялти клуб заведующийӗ, Муракова Елена Васильевна йӗркелесе ячӗҫ. Ял кунне Авшак Элмен ялӗнчи чиркӳ уҫнӑранпа 265 ҫул (1745), ял клубӗ 75 ҫул (1935) ҫитнине халалланӑ. Пӗрремӗш тата иккӗмӗш хут иртнӗ уява ял халӑхӗ хапӑлласах йышӑнчӗ: урамсене, хуралтӑсене тирпейлесе илем кӗртӗҫ, уява халалласа чӑваш вӑййине асра хӑварма кашни каҫ тенӗ пек репетицие тухрӗҫ. Уяв халӑхне Ильин В.В. район администрацийӗн пай пуҫлӑхӗ, Афанасьев Г.В. Ярмушка ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ӗҫне туса пыраканӗ, Анисимов В.Н. район депутачӗ саламларӗҫ. Отрыванов Станислав Гурьевич, чӑваш таврапӗлӳҫӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ, Чӑваш халӑх академикӗ ял историйӗ ҫинчен, ҫак ялта ҫуралса ӳснӗ Куликова О.Г. (Улькка Элмен), чӑваш ҫыравҫисен союзӗн членӗ, Раҫҫей журналисчӗсен членӗ чиркӳ ҫумӗнче уҫнӑ шкул историйӗпе учительсем ҫинчен каласа пачӗ. Иванова Н.Г, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, шкул программисемпе вӗренӳ кӗнекисем ҫыракан вӗрентӳҫӗ ял чиркӗвӗ Хусан хулинче тупнӑ турӑша халалласа лартнӑ чиркӳ ҫинчен аса илтерчӗ. |
 Вӑрнар районӗнчи Хапӑс ялти тӗслӗхлӗ вулавӑшра тунсӑх тӗпленеймест те пулӗ — кунта яланах хаваслӑ. Ачасен интересӗсене тивӗҫтерес тӗлӗшпе мӗнле кӑна ӑмӑрту, мӗнле кӑна мероприяти иртмест пулӗ. Ак нумай пулмасть кунта «Ку юмаха пӗлетӗн-и?» ятпа викторина иртрӗ. Вӑл ҫеҫ те мар, ачасем «Пирӗн таврари йывӑҫсем» сӑмахкаҫмӑшӑн тупсӑмӗсене хӑварт шырассипе те тупӑшрӗҫ. Ҫӗнтерессе вара, паллах, туслӑх ҫӗнтерчӗ! Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Курав уҫӑлнӑ кун 2011 ҫул вӗҫленес умӗн Йӗпреҫри «Патвар» спортклубра Чӑваш сӑрӑ ӑстисен пӗрлӗх пайташӗн, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗн Николай Федоровӑн куравӗ уҫӑлнӑ. Ӑна Николай Васильевич ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ. Пирӗн республикӑри чи ватӑ сӑрӑ ӑстисенчен пӗри хальхинче курава 100 яхӑн ӗҫ тӑратнӑ. Асӑннӑ «тупра» — пултарулӑхра 50 ҫул ытла вӑй хунин «ҫимӗҫӗ». Федоров картинисенче ытларах тӑван тӑрӑх илемӗ, ял пурнӑҫӗ... Художникӑн ӗҫӗсемпе шкул ачисем те, аслӑрах ӑрури ҫынсем те хаваспах паллашаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 ЧПУ ХТК пӗтӗмӗшле ушкӑнӗ //Контактран илнӗ Паян, кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче, Сочире хаваслисемпе тавҫӑруллисен XXIII «Кивин» тӗнче фестивалӗ пуҫланнӑ. Унта пирӗн тӑрӑхран тӑватӑ команда хутшӑнать. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн «Юг» тата факультетсен пӗрлештернӗ командисем, РФ Президенчӗ ҫумӗнчи Раҫҫей халӑх хуҫалӑхӗпе патшалӑх служба академийӗн Шупашкарти филиалӗн студенчӗсем «Муниципалитет» тата республикӑн пӗрлештернӗ команди «Общага» хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Сочири хӗллехи форум пӗтӗмлетӗвӗпе ҫулталӑкри сезонра аслӑ тата премьер-лигӑра выляма тивӗҫлисене суйлаҫҫӗ. Вӗсене кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче фестивалӗн гала-концертӗнче пӗлтерӗҫ. Чӑваш Енре та ҫакӑн йышши фестиваль иртет. Нарӑс уйӑхӗнче вӑл кӑҫалхипе 11-мӗш хут пулӗ. Ҫулсерен республикӑри КВН фестивалӗнче 80 ытла команда вылять. |
 Тӗмен тӑрӑхӗнче пурӑнакан чӑвашсем хӑйсен обществӑлла пӗрлешӗвне — «Тӑван» ассоциацине туса хунӑранпа 20 ҫул ҫитрӗ. Ҫак ятпа хулари Наци культурисен «Строитель» керменӗнче пысӑк уяв пулчӗ. Вырӑнти чӑвашсем хӑнасене наци апачӗпе сӑйларӗҫ, хӑйсен аллипе ӑсталанӑ япаласен куравне йӗркелерӗҫ. Уява Чӑваш патшалӑх филармонийӗн «Ҫавал» ансамблӗ те хутшӑнчӗ, курма килнисене юрӑ-ташӑпа савӑнтарчӗ. Тӗмен облаҫӗн правительстви ячӗпе пухӑннисене национальнӑҫсен ӗҫӗсен комитечӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Виктор Хоменко саламларӗ. Чӑвашсем Раҫҫейре тата регионта чи йышлӑ халӑхсенчен пӗри пулнине палӑртрӗ вӑл. Официаллӑ ститистика тӑрӑх, Тӗмен облаҫӗнче 13 пин чӑваш пурӑнать. Тӑван енрен аякра пулин те, вӗсем халӑх культурине упраса пыраҫҫӗ, тӗрлӗ наци ҫыннисем хушшинчи туслӑха ҫиреплетеҫҫӗ, — терӗ Виктор Хоменко. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Парнесене тивӗҫнисем. Олег Цыпленков сӑнӗ Паян Ҫӗрпӳ район администрацийӗн лару пӳлӗмӗнче тӗтче тетелӗпе усӑ курса иртнӗ виҫӗ ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫисене чысларӗҫ, ҫав шутра «Ӗмӗтсен ҫӑлкуҫӗ» литература конкурсӗ, «Тупмалли юмахсем-2» тата «Ҫӗрпӳ Енӗм — Тӑван Ен» интернет-олимпиада пулчӗҫ. Кашни ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫисем парнеллӗ пулчӗҫ: илемлӗ хайлавсем ҫыракансене «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса» кӗнекепе картинсем лекрӗҫ, тупмалли юмахсем шӗкӗлчеме ӑста ачасене — кӗнекесем, Ҫӗрпӳ тӑрӑхне лайӑх пӗлекенсене — тӗрлӗ теттесем. Чылайӑшне Чӑваш халӑх сайчӗ 2012 ҫулхи календаре парнелерӗ. Хисеп хучӗсемсӗр те, паллах, никам та юлмарӗ. Юрӑ тӑхтавӗсенче хӑйсен пултарулӑхӗпе «Asамат» ушкӑн савӑнтарчӗ. Уява ертсе пырасса та ҫак ушкӑн солисчӗ Леонид Антонов ертсе пычӗ. Шкул ачисемпе вӗрентекенсем умӗнче темиҫе кӗнеке авторӗ Ангелина Павловская тухса калаҫрӗ — вӑл хӑйӗн пирки кӗскен каласа пачӗ, ҫамрӑк ҫыравҫӑсене ӑнӑҫусем сунчӗ, ҫырас кӑмӑла малалла та атлантарма сӗнчӗ. Сӑнсем: 1 пай (141, О. Цыпленков ӳкернисем), 2 пай (24, Н. Плотников ӳкернисем), 3 пай (27, З. Михайлова ӳкернисем). |
-2.7 °C