Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви патшалӑхӑн пӗтӗмлетӳ аттестацине хутшӑнас текенсенчен заявление пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнассине пӗлтерет. Ҫапла ҫырӑва Рособрнадзор виҫӗ кун каялла, нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, ярса панӑ иккен.

Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне кӑҫал утӑ уйӑхӗнче тыттармассине те аса илтереҫҫӗ. Иртнӗ ҫул шкул пӗтернӗ, тӗрлӗ сӑлтава пула ППЭ тытайманнисене ӑна е малтанах (пуш–ака уйӑхӗсенче) е тӗп тапхӑрта (ҫу–ҫӗртме уйӑхӗсенче) тытма сӗнеҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Мерчен» хӑна пӳлӗмӗ «Музыкӑри Нарспиана» курав уҫать. Унта «Нарспи» поэмӑна халалланӑ музыка хайлавӗсемпе паллашма май килӗ.

Вулавӑшӑн нотӑпа музыка фондӗнче вырӑс тата чӑваш композиторӗсен «Нарспи» поэма валли ҫырнӑ кӗвӗ сахал мар упранать. Ҫӗнӗ курава пичет тата медиа-кӑларӑмсенчен те йӗркелӗҫ. «Нарспие» тӗрлӗ чӗлхепе пичетленипе те унта паллашма май килӗ.

1940 ҫулта, тӗслӗхрен, Ленинградри В. Иванишин композитор «Нарспи» опера ҫырнӑ. Иванишинӑн пуххисем, В.Кривоносовӑн «Хорсемпе арисем» тата ытти экспонатсем те ҫынсене тыткӑнласса шанаҫҫӗ. Ленинградри И. Пустыльник композитор та 1952 ҫулта чӑваш литературин классикӗн шедеврӗ тӑрӑх опера хайланӑ. Ӑна 1958 ҫулта Ленинградри нота пичечӗн типографийӗнче 1958 ҫулта кун ҫути кӑтартнӑ. 18 страницӑллӑ кӗнекере Нарспи арийӗ, Нарспипе Сетнер дуэчӗ вырӑсла тата чӑвашла пичетленнӗ. Чӑваш текстне И. Максимов-Кошкинский ҫырнӑ.

Чӑваш композиторӗ Г. Хирбю ҫырнӑ «Нарспи» оперӑна 1967 ҫулта Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ лартнӑ.

Кураври мӗнпур хайлава асӑнса та пӗтерес ҫук. Ӑна ҫитсе курмалла. Курав нарӑс вӗҫӗччен ӗҫлӗ.

Малалла...

Шупашкарти Федор Павлов ячӗллӗ музыка училищинче вӗренекенсем ҫӗнӗ ҫулта та лӑпкӑн пурӑнма шухӑшламаҫҫӗ. Нумай пулмасть кӑна вӗсем Хусанта Фортепиано енӗпе иртнӗ пӗтӗм тӗнчери конкурса хутшӑннӑ. Ӑна Н.Г. Жиганов ячӗллӗ Хусанти патшалӑх консерваторийӗ кӑҫал иккӗмӗш хут йӗркеленӗ.

Шупашкарти музучилищере теори уйрӑмӗнче 3-мӗш курсра ӑс пухакан Николай Кадыков иккӗмӗш степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ, «Тутар композиторӗн хайлавне пуринчен лайӑх каланӑшӑн» диплома тивӗҫнӗ. Иккӗмӗш курсра вӗренекен Алеся Садеева баянистка, вӑл та фортепианӑна ӑша илет, виҫҫӗмӗш степеньлӗ лауреат ятпа таврӑннӑ. Кӑҫал 4-мӗш курс вӗренсе пӗтерекен, флейтӑпа калакан Анастасия Тарковская — конкурс дипломанчӗ.

Федерацин наркотикӑн саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекен службин Ҫӗпӗрти юридици институчӗ ҫамрӑксене унта вӗренме кӗме май пурри пирки пӗлтерет.

Унта абитуриентсене икӗ тӗрлӗ направленипе хатӗрлеҫҫӗ иккен, «Наци хӑрушсӑрлӑхне право тӗлӗшӗнчен тивӗҫтересси» тата «Право сыхлавӗн ӗҫ-хӗлӗ». Кирек хӑш енпе кайсан та «юрист» квалификацие алла параҫҫӗ. Унта та, кунта та пилӗкшер ҫул вӗренмелле.

Вӗренме ямалли кандидатсене ашшӗ-амӑшӗ правӑна сыхлакан органсенче тӑрӑшнине кура суйларах панине пӗлтереҫҫӗ. Призывпа ҫар хӗсметӗнче тӑнисене, 2014–2015 ҫулсенче саппаса янисене те ытларах кӑмӑллаҫҫӗ.

Ҫӗпӗре вӗренме каяс текенсен Наркотӗрӗслевӗн республикӑри управленийӗн кадрсемпе тата воспитани ыйтӑвӗпе ӗҫлекен пайӗпе ҫыхӑнса ыйтусене уҫӑмлатма май пур. Телефон номерӗ — 8(8352) 23-01-17.

Чӗмпӗр облаҫӗнче «Наци ялӗ» проекта пурнӑҫлама тытӑннӑ. Унта регионта пурӑнакан халӑхсен культурине кӑтартакан картишсем пулӗҫ. Пӗтӗмпе — 9 лапам. Чӑваш культурине автономийӗ хӑйӗн лапамне пӗрремӗш хӑтлӑлатма тытӑннӑ.

Ҫулла картиш пӗрремӗш хӑнасене йышӑнмалла. Кунта музей комплексӗ, конференци залӗ, наци апачӗ пӗҫӗрекен кафе, хӑна ҫурчӗ пулӗҫ. Вӑхӑт ирнӗҫемӗн ҫак вырӑн наци йӑли-йӗркисен центрӗн статусне тивӗҫмелле.

Чӑваш картишне Федоровсен ҫемйи, ашшӗ тата ывӑлӗсем, тума тытӑннӑ. Йывӑҫ ҫуртра музей экспозицийӗ пулӗ. Кунсӑр пуҫне мунча, ҫӑл пур. Анчах тумалли татах пур-ха.

Ку кӗтесре тӑван культурӑпа паллашма, унӑн илемӗпе киленме май пулмалла. Проект ҫак тӗллевпе пурнӑҫланать те.

— Эпир ӗҫлетпӗр, вун-вун ҫултан эпир пулмастпӑр, анчах чӑваш халӑхӗ валли ҫакнашкал кӗтес пулать. Унта ҫынсем музее кайма, наци ҫимӗҫне тутанма, канма пултараҫҫӗ, — тенӗ Артем Федоров.

Етӗрне районӗнче Литература ҫулталӑкӗпе килӗшӳллӗн акцисемпе мероприятисем хавасах ирттереҫҫӗ. Акӑ нумаях пулмасть вӗсем ҫӗнӗ акци пуҫарнӑ. Вӑл — «Кӗнекесене — пульницӑна» ятлӑ.

Етӗрне хулинчи 3-мӗш шкулта 3-мӗш «б» класра вӗренекен ачасем унта хастар хутшӑннӑ. Класа Л.А.Сапожникова вӗрентекен ертсе пырать.

Ачасем килте выртакан кӗнекесене, журналсене суйланӑ, ашшӗ-амӑшӗпе канашланӑ та вӗсене хитре курупка ӑшне чиксе пульницӑна парнеленӗ.

Етӗрне районӗн тӗп пульницин ача-пӑча уйрӑмӗн заведующийӗ В.И.Михайлов акцие хутшӑннӑ шӑпӑрлансене тав тунӑ.

Акци малалла пырать. Унта шкул ачисене, вӗрентекенсене, ашшӗ-амӑшӗсене хутшӑнма чӗнеҫҫӗ.

Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музей «Асамлӑ тӗрӗ тӗнчи — 2015» конкурс ирттерет. Кӑҫалхи тӗп тема — «Паха тӗрӗ» фабрикӑн пӗрремӗш ӳнерҫин, РСФСР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫин Е.И.Ефремовӑн тата РФ тава тивӗҫлӗ ӳнерҫин М.В.Симаковӑн пултарулӑхӗсем.

Конкурса ӗҫсене тӑватӑ номинаципе йышӑнаҫҫӗ: алӗҫ пултарулӑхӗ, ӳнер, сочиненисем тата сӑвӑсем. Ӗҫсене пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗччен музейра кашни кун, шӑматкунпа вырсарникунсӑр пуҫне, 9–17 сехетсенче йышӑнаҫҫӗ. Адрес — Кӳкеҫ поселокӗ, Шкул урамӗ, 1-мӗш ҫурт.

Конкурса ӗҫсем килме пуҫланӑ ӗнтӗ. Ӑна Шупашкарти 60-мӗш шкул ачисем ярса панӑ. Сӑмах май, кунашкал конкурс 6-мӗш хут иртет.

ОРВИ чирӗ сарӑлнӑ май чылай ҫын аптӑраса ӳкнӗ. Республикӑра чирлисен йышӗ тӑрук ӳснине палӑртаҫҫӗ. Шкулсенчи, училищӗсенчи, техникумсенчи, аслӑ шкулсенчи чылай ачасем чире пула вӗренме ҫӳреймеҫҫӗ.

Ҫавна май темиҫе шкулта уроксем те иртмеҫҫӗ. Халӗ Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Октябрьски (Ӗсмел) шкулӗ карантинра. Унта 353 ача ҫӳрет. Шупашкарти 56-мӗш шкулти 3-мӗш «Л» класри ачасем те уроксенче лармаҫҫӗ — карантинра.

Паянтан Шупашкарти 53-мӗш шкула та карантина хупнӑ. Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулсенчи хӑш-пӗр классене те чире пула вӑхӑтлӑха хупнӑ-мӗн.

Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки эрнере республикӑра 7563 ҫын гриппа тата ОРВИпе чирлине палӑртнӑ. Ытларах пайӗ — 14 ҫула ҫитмен ачасем. Унчченхи эрнепе танлаштарсан, чирлисен йышӗ 56 процент ӳснӗ.

Пичет тата массӑллӑ коммуникацисен енӗпе ӗҫлекен федераци агентстви Раҫҫейӗн ҫӗнӗ карттине хатӗрленӗ. Вӑл — литература картти.

Карттӑра ҫӗршыври чи нумай кӗнеке вулакан регионсене палӑртнӑ. Танлашӑма (рейтинга) кӗнеке вулакан ҫынсен йышне кура мар хатӗрленӗ. Регионта вулавӑшсен, издательствӑсен, кӗнеке лавккисен, кӗнеке мероприятийӗсен хисепне шута илнӗ.

Кӗнеке нумай вулакан регионсен йышне Мускав, Псков, Ленинград, Вологда, Ярославль облаҫӗсем, Чӑваш Ен кӗнӗ. Юлакан тӑрӑхсем — Ҫӗпӗр тата Ҫурҫӗр Кавказ.

Шупашкарта кӗнеке акцийӗсене нумай ирттереҫҫӗ. Чӑваш Ен ку енӗпе малашне те юласшӑн мар.

Сӑмах май, паянхи куна пирӗн республикӑра патшалӑхӑн 3 вулавӑшӗ, муниципалитетсен 535 вулавӑшӗ шутланать.

Ку вӑл — лару-тӑру начар пулсан. Ҫурхи ейӳ тапхӑрӗ йӗркеллӗ иртмесен шыв-шура пула 16 районпа хула шар курас хӑрушлӑх пур иккен. Шыв илме пултаракан лаптӑк виҫине 114,81 тӑваткал километрпа танлаштараҫҫӗ, ҫав шутран 84,9 километрӗ — ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗр.

Республикӑн Инкеклӗ ӗҫсен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, шыв-шур илес хӑрушлӑх 903 уйрӑм ҫын пӳрчӗшӗн тухса тӑрать. Социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсем те пур иккен кунта. Вӗсем — Канаш районӗнчи Шӑхасанти физкультурӑпа спорт комплексӗ тата Пӑрачкав ҫывӑхӗнчи лашапа спорт шкулӗ. Шӑхасан патӗнчи автоҫула та, пурӗ 100 метр тӑршшӗ, шыв илме пултарать.

Ҫурхи шыв Ҫавал тата Сӑр юханшывӗсенче уйрӑмах вӑйлӑ хӑпарӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.