Хӑш-пӗр хуҫалӑхсем вӑй илсе аталанма тӑрӑшаҫҫӗ. Халӗ фермерсем те пур, вӗсене патшалӑх пулӑшать. Ку, паллах, республика экономикине витӗм кӳрет. Вӑрнар районӗнчи «Кульцав» агрофирмӑра ӗнесен витине ҫӗнетес ӗҫ пырать. Ӑна тумашкӑн 3,5 миллион тенкӗ тӑкакланӗ.

Ӗне витинче бетон урай тӑвасшӑн. Унтан ӗнесем тӑракан вырӑнта ҫемҫе урай сарасшӑн. Ку хальхи технологипе килӗшӳллӗн пулӗ. Урай ҫирӗп, ӑшӑ пулать, ӑна тасатма та лайӑхрах.

Витере чылай ӗҫе тума палӑртнӑ. Унта ҫӗнӗ чӳречесем лартнӑ. Поликарбонатран тунӑскер шалти микроклимата кирлӗ шайра тытма пулӑшӗ. Вӑл ҫутӑ лайӑх кӗртет, хӗлле вара ӑшӑ тытать.

Ҫӗнетнӗ ӗне витине ҫитес вӑхӑтра хута ярӗҫ. Унта сӑвакан 200 пуҫ пулӗ. Хуҫалӑх шултра мӑйракаллӑ выльӑх тӑракан тепӗр витене те ҫӗнетесшӗн.

Ҫӗнӗ Шупашкарта Афганистанра ҫапӑҫнӑ салтаксене халалласа обелиск уҫнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкара кӗнӗ ҫӗрте, Винокуров тата Интернационалист салтаксен урамӗнче, вырнаҫнӑ.

Палӑк авторӗ – Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Александр Ильин. Обелиска ҫурӑлнӑ гильза евӗр хатӗрленӗ. Ку вӑрҫӑ вӗҫленнине кӑтартать.

Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес ҫул палӑка тата ҫӗнетӗҫ. Ҫурӑлнӑ гильзӑн ҫуначӗ ҫине 14 хӗрлӗ гвоздика вырнаҫтарӗҫ.

Обелиска уҫнӑ ҫӗре пухӑннӑ депутатсем, ветерансем, ҫынсем палӑк умне чечексем хунӑ, тӳпене 14 хӑмпӑ вӗҫтернӗ.

Чулхула облаҫӗнче хӑрушӑ авари пулнӑ. Унта икӗ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсем тӑвансем пулнӑ. Кун пирки Чулхула облаҫӗнчи ҪҪХПИ пресс-служби пӗлтерет.

Инкек паян, авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, ирхи 5 сехет тӗлне пулнӑ. Урапа Воротынец районӗнче, «Мускав – Ӗпхӳ» ҫулӑн 563-мӗш ҫухрӑмӗнче, фурӑпа ҫапӑннӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӑмӑл урапа водителӗ «урхамахне» илтеттереймен. Фурӑпа ҫапӑнсан вӑл кювета чӑмнӑ.

35 ҫулти водитель тата 32 ҫулти пассажир ҫавӑнтах вилнӗ. Вӗсем пиччӗшӗпе шӑллӗ пулнӑ, Чӑваш Енре пурӑннӑ. МЧС ӗҫченӗсем вӗсен виллисене урапана касса кӑларнӑ.

Фурӑн 50 ҫулти водительне те медицина пулӑшӑвӗ панӑ. Халӗ ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.

Константин Никитин

Авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ЧР ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ кам пулни паллӑ пулнӑ. Паян ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗ Иван Моторин кун тӗлӗшпе хушу алӑ пуснӑ.

Официаллӑ документ тӑрӑх, ЧР ял хуҫалӑх министрӗн Сергей Павловӑн виҫҫӗмӗш ҫумӗ Константин Никитин пулать. Вӑл Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ.

Патшалӑх службинче ӗҫличчен вӑл слесарьте, савутри цех наладчикӗнче, тӗп бухгалтерта, финанс уйрӑмӗн заведующийӗнче ӗҫленӗ. 1989-2010 ҫулсенче Константин Никитин Вӑрмарти РАЙПО председателӗнче вӑй хунӑ.

Министрӑн ҫӗнӗ ҫумӗн экономист тата юрист дипломӗсем пур. Унччен ку вырӑнта Алексей Самаркин ӗҫленӗ. Вӑл халӗ Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пуканне йышӑнать.

Наркотиксен саккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекенсен тытӑмӗнчи чи хӑватлӑ вӑй – спецназ. Ятарлӑ тӗллевлӗ ҫав отряда «Аслати» ят панӑ. Авӑнӑн 8-мӗшӗнче вӑл хӑйӗн професси кунне паллӑ тунӑ. Вӑл куна Наркотикӑн сккунлӑ мар ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекен федераци служби йышӑннӑ.

Спецназра вӑй-хал енчен ҫирӗп те тӗреклӗ, кӑмӑл-сипет пахалӑхӗ тӗлӗшпе лайӑх енсемлӗ ҫынсем ӗҫлени пирки пӗлтерет маларах асӑннӑ органӑн Чӑваш Енри Управленийӗн пресс-служби. Профилактика мероприятийӗсем ирттернӗ май отрядри пӑхаттирсем тӗрлӗ вӗренӳ учрежденийӗнче ӑс пухакан ҫамрӑксемпе тӗл пулаҫҫӗ, преступлени тумалли марри пирки каласа ӑнлантараҫҫӗ.

Професси кунӗнче спецназ ҫыннисем табель хӗҫ-пӑшалӗнчен пульӑпа перессипе тупӑшнӑ.

Сӑнсем (5)

Валентина Иванова журналист

Паян республикӑри паллӑ журналистпа Валентина Ивановапа сывпуллашаҫҫӗ. Ӑна юлашки ҫула ӑсатас текенсем Шупашкарти Граждански урамри 19-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Ритуал пулӑшӑвӗ» предприятие 13 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен ҫитме пултараҫҫӗ.

79 ҫула кайнӑ Валентина Андреевна авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче вилнӗ. Вӑл 1937 ҫулта Ленинград облаҫӗнчи Стрельна хулинче ҫуралнӑ. Ленинградра филологи факультетне вӗренсе пӗтернӗ. 1958–1978 ҫулсенче Чӑваш радиора корреспондент, аслӑ редактор пулса тӑрӑшнӑ. 1978 ҫултанпа ӑна ИТАР-ТАСС корреспонденчӗ пулнипе пӗлеҫҫӗ.

Общество ӗҫне те Валентина Иванова хастар хутшӑннӑ. 1988–2004 ҫулсенче республикӑри ача-пӑча фондне ертсе пынӑ. Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн пӗрремӗш созыври депутачӗ те, Чӑваш Енри Общество палатин пайташӗ те пулнӑ.

Унӑн наградисене асӑнса та пӗтереймӗн. Кӗнекесене вӑл 30 ытла кӑларнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан Бурянинсем хулари пӗр поликлиникӑна суда панӑ. Унти тухтӑрсем ҫулталӑк ҫурӑри хӗрачан апат ҫулӗнче 1 тенкӗлӗх укҫа тупайман.

Бурянинсем ҫӗртме уйӑхӗнче ачи ӳсӗрме пуҫланине сиснӗ. Каҫхине ача ҫывӑрайман, апат ҫиме пӑрахнӑ. Вӗсем районти поликлиникӑна ҫитнӗ, педиатр патне кӗнӗ. Лешӗ ача шӑнса пӑсӑлнӑ тесе эмелсем ҫырса панӑ. Эрне хыҫҫӑн эрне иртнӗ, анчах пӗчӗкскер сывалман. Ашшӗ-амӑшӗ каллех приема кайнӑ. Каллех антибиотик ҫырса панӑ.

Бурянинсем тухтӑрсем хӑйсен ӗҫне мӗнле пурнӑҫланипе кӑмӑлсӑр. Ачана сывлама та йывӑр пулса пынӑ. Унтан ашшӗ-амӑшӗ ӑна харпӑр клиникӑна илсе кайнӑ. Унти тухтӑрсем тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн пӗчӗкскер темӗнле япала ҫӑтма пултарнӑ тесе шутланӑ. Вӗсем ачана республикӑри клиника больницине хирург патне янӑ.

Районти поликлиника вара укҫана апат ҫулӗнче тупма йывӑр пулнине ӗнентереҫҫӗ. Халӗ хӗрача хӑйне лайӑх туять. Суд ларӑвӗ авӑн уйӑхӗн варринче пулӗ.

Улатӑр ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ чухне Чӑваш Ене Николай Шмагин кинорежиссер килнӗ. Вӑл ҫитес вӑхӑтра хӑйӗн тӑван хули пирки документлӑ фильм ӳкерме тытӑнасшӑн.

Уяв вӑхӑтӗнче «Вырӑс провинцийӗнчи литература тӗлпулӑвӗсем» мероприяти иртнӗ. Унта Николай Шмагин хӑйӗн тӗллевӗ пирки пӗлтернӗ.

2002 ҫулта Николай Шмагин «Алатырь — бел-горюч камень российский» документлӑ фильмра режиссер-постановщик тата сценарист пулнӑ. Ун чухне вӑл Пиллӗкмӗш Еврази телефорумӗн ятарлӑ дипломне тивӗҫнӗ.

Улатӑрти вулавӑшра ирттернӗ тӗлпулура кинорежиссер пухӑннисене «Дом под горой», «Я хочу летать» повеҫӗсемпе, «Мишкина невеста», «Друг сердечный» калавӗсемпе паллаштарнӑ. Унта автор ачалӑхне, ашшӗ-амӑшне, юлташӗсене ӗҫне аса илнӗ.

Николай Шмагин хӑй Улатӑрта ҫуралнӑ. Вӑл Чӑваш Енре 1968 ҫулччен пурӑннӑ, унтан Мускава куҫса кайнӑ.

Чире сиплеме сӗнекеннисемпе пульницӑна вырттараканнисем тухтӑрсем-ха. Хӑш чух ҫак тивӗҫе йӗрке хуралӗ те, кунта сӑмах прокуратура пирки пырать, хӑй ҫине илет. Надзорӑн ҫак органӗнче тухтӑр пӗлӗвӗллисем ӗҫленишӗн мар-ха. Прокуратурӑра юристсемех тӑрӑшаҫҫӗ. Юрӗ, йӗркипех каласа парар-ха.

Шупашкарти Калинин районӗнче пурӑнакан пӗр ҫын туберкулезпа аптӑранӑ. Унӑн ӳпки туберкулезӑн ҫынна ерекен хурмипе чирлӗ пулнӑ. Ыттисене чир ертессине пӗлсе тӑрсан та ҫав этем тухтӑр патӗнче сипленме васкаман. Явапсӑр этеме Республикӑн туберкулезпа кӗрешекен диспансерӗнче сиплесси пирки Калинин район прокурорӗ асӑннӑ район судне тавӑҫпа тухнӑ. Тӳре ку ыйтӑва тивӗҫтерме — чирлӗ ҫынна ирӗксӗр сиплеме — йышӑну кӑларнӑ.

Елчӗк районӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсем пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене пуринчен малтан тенӗ пек вырса пӗтернӗ. Унта тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 22,7 центнер тухнӑ. Пӗтӗмпе унта пӗрчӗллисемпе пӑрҫа йышшисем 20,6 пин гектар йышӑнаҫҫӗ.

Планпа палӑртнӑ лаптӑка республикӑри ытти чылай районтан маларах вырса пӗтернӗ муниципалитета правительство телеграмми ярсах саламланӑ. Ӑна республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ ҫырнӑ.

«Сире тата районти ял хуҫалӑх организацийӗсен ӗҫченӗсене пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене пуҫтарса кӗртес плана ӑнӑҫлӑ пурнӑҫланӑ ятпа саламлатӑп. Палӑртнӑ тӗллеве эсир республикӑра малтисенчен пӗри пурнӑҫласа ӗҫе лайӑх йӗркелесен кирек епле йывӑрлӑха та ҫӗнме май пуррине ял хуҫалӑх таварне туса илекенсене ҫирӗплетсе патӑр. Илнӗ хӑвата хирти ӗҫсене вӗҫличчен тытса пырасса шанатӑп. Сире, хисеплӗ Николай Петрович, ҫирӗп сывлӑх, телей тата ҫӑмӑл мар та питӗ ӗҫре малашне те ӑнӑҫу сунатӑп», — тенӗ Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Миллин ячӗпе янӑ ҫырура.